Wikisage is op 1 na de grootste internet-encyclopedie in het Nederlands. Iedereen kan de hier verzamelde kennis gratis gebruiken, zonder storende advertenties. De Koninklijke Bibliotheek van Nederland heeft Wikisage in 2018 aangemerkt als digitaal erfgoed.
- Wilt u meehelpen om Wikisage te laten groeien? Maak dan een account aan. U bent van harte welkom. Zie: Portaal:Gebruikers.
- Bent u blij met Wikisage, of wilt u juist meer? Dan stellen we een bescheiden donatie om de kosten te bestrijden zeer op prijs. Zie: Portaal:Donaties.
Abraham Trommius
Abrahamus (Abraham) Trommius (of: Abraham Trom; ook: Abraham van der Trommen) (Groningen, 23 augustus 1633 – Groningen, 29 mei 1719) was een Nederlandse predikant en theoloog. Hij is bekend geworden door zijn concordantie op de Bijbel, bijgenaamd de Trommius.
Geboorte, studies en huwelijk
Abraham Trom werd geboren op 23 augustus 1633 in Groningen als zoon van Jan Jansen Trom (Jan van der Trommen) en Magdalena Jurjens Martensteck. Trommius studeerde filosofie, letteren en theologie aan de Universiteit Groningen. Daarna maakte hij diverse buitenlandse studiereizen naar onder andere Londen, Genève, Bazel en Montauban en door Duitsland en Frankrijk.
Op 29 november 1657 trouwde hij met Hillegonda Martinus (ook Martini), de dochter van ds. Johannes Martinus en Eelkjen Geerts. Er werden acht kinderen geboren in dit gezin, maar alle overleden voor hem.
Predikant
Abraham behoorde tot de Nederduits Gereformeerde Kerk. (Dit is de latere Nederlandse Hervormde Kerk die in 2004 voor het overgrote deel is opgegaan in de Protestantse Kerk in Nederland). In 1658 werd hij predikant in Haren (provincie Groningen). Deze standplaats verruilde hij in 1671 voor de stad Groningen.
Theologisch werk en concordantie
Behalve op het predikantschap legde hij zich ook toe op het schrijven van een grote hoeveelheid theologische werken. Het bekendste daarvan was zijn concordantie op de Statenvertaling.
In 1662 begon hij samen met Johannes Martinus, zijn schoonvader, die hiertoe de impuls gaf, aan dit werk. Ze gaven per Nederlands woord aan in welke Bijbelverzen dit voorkwam in de Statenvertaling van 1637. Na het overlijden van zijn schoonvader in 1665 zette hij dit grootscheepse werk alleen voort. Bij elk woord vermeldde Trommius van welke Griekse of Hebreeuwse grondvorm het was vertaald. Toen het werk uitgegeven werd, verwierf Trommius onmiddellijk faam.
In 1672 was de concordantie op het Nieuwe Testament klaar. De concordantie op het Oude Testament werd in twee delen werd uitgebracht, het eerste was klaar in 1685; het tweede volgde in 1691.
Hertrouwd
Op 18 mei 1691 overleed zijn echtgenote Hillegonda. Op 24 juni 1692 hertrouwde hij met de weduwe Theodora ter Braeck uit Upgant, Oost-Friesland. Zij overleed twee jaar later in Groningen op 22 september 1694. Abraham hertrouwde opnieuw, op 6 oktober 1695 met Elisabeth Coo, die geboren was in Londen. Op 9 augustus 1698 overleed ook zij in Groningen. Tenslotte hertrouwde hij op 1 oktober 1699 met Helena van Marck. Zij overleed 20 jaar na Abraham in Groningen in 1739.
Eredoctoraat
In 1717 ontving Abraham Trommius, die toen reeds 84 was, een eredoctoraat van de Groningse universiteit voor het werk aan de concordantie. Dit standaardwerk in drie delen werd een begrip en verscheen tot in de huidige tijd vele malen in herdruk.
Septuaginta
Behalve deze concordantie van de Statenvertaling maakte hij in 1717 ook een concordantie van de Septuaginta inclusief de toen bekende fragmenten van de vertalingen van Theodotion, Symmachus, Aquila en andere. Per Grieks woord werd hierin aangegeven van welke Hebreeuwse of Aramese woorden het een vertaling was.
Hij overleed slechts enkele jaren later, op 29 mei 1719.
Werken
- 1672-1691: Volkomene Nederlandsche Concordantie ofte Woord-register des ouden en nieuwen Testaments, („De Trommius”),
1672: Griekse deel;
1685: Hebreeuwse deel I;
1691: Hebreeuwse deel II. pdf, vierde uitgave, 90Mb
- (Herdrukt als Nederlandse Concordantie van de Bijbel, bijvoorbeeld in 2002, uitgeverij Kok Kampen, ISBN 9043505099 )
- 1694: Jubel-jaers praedicatie, gehouden in de Nieuwe Noorderkercke tot Groningen, op Sondach voormiddach den XV. Jul.M.DC.XCIV. Zijnde de verjaerdag van de reductie der Stadt, voor hondert jaren geschiet (over Openbaring 14:6-20.). (In 1894 herdrukt in Dr. S. D. van Veen „Uit drie Eeuwen Zes jubeljaarspredicatiën”.)
- 1694: Reductie der Stadt Groningen.
- 1695: Sachte verbetering der Psalm-rymen Datheni, (een herziening van de Psalmenberijming door Petrus Datheen), Amsterdam, 1695.
- 1715: Klijndere Catechisatie over de Catechismus der Gereformeerde Nederlandse Gemeenten, door Joh. Martinum en Abr. Trommium. Amsterdam, 1715.
- 1718: Concordantiae Graecae versionis, vulgo dictae LXX Interpretum (Concordantie op de Septuaginta)
- Volledige titel:
Concordantiae Graecae versionis, vulgo dictae LXX Interpretum, cujus voces secundum ordinem elementorum sermonis Graeci digestae recensentur, contra atque in opere Kircheriano factum fuerat. Leguntur hic praeterea voces Graecae pro Hebraïcis redditae ab antiquis omnibus veteris Testamenti Interpretibus, quorum nonnisi fragmenta extant, Aquila, Symmacho, Theodotione et aliis, quorum maximam partem nuper in lucem edidit Dominus Bernardus de Montfaucon. Amst., Traj. ad Rhenum. sumptibus Societatis. 1718.
- Volledige titel:
- 1718: Bevindingen van hem selven geduirende syn levens-loop, gedrukt in 1720.
Weblinks
- Digitale Bibliotheek voor de Nederlandse Letteren — Overzicht biografieën
- Gezinskaart van Abraham Trommius, op GreetsGenealogie.nl
- Trommius genealogie
