Tramlijn 13 (Haaglanden)

Tramlijn 13 was viermaal een HTM-tramlijn in de regio Haaglanden.

Historie

De 1e tramlijn 13 reed tussen 1905 en 1911 tussen Scheveningen en het Plein, als extra dienst op lijn 8. De lijnkleuren waren 🟥/🟩 (rood/groen).

1912-1916

De 2e lijn 13 reed tussen Staatsspoor en Frankenslag. De lijnkleuren waren 🟧/🟩 (oranje/groen). Deze rechtstreekse lijn had "één" groot nadeel: de trams moesten maar liefst 18 keer voorrang verlenen aan 12 andere tramlijnen! Want een laag nummer ging vóór. Dat schoot dus niet op. De inwoners van Statenkwartier wilden dat het lijn 1 werd, maar dat nummer was al bezet. De HTM stelde daarom lijn 0 voor. Maar toen waren de bewoners beledigd! Ze waren toch geen nullen?! Uiteindelijk kwam pas vier jaar later iemand op het idee om er lijn A van te maken; de enige HTM-tramlijn met een lijnletter ooit. Lijn A had voorrang op alle andere lijnen. De lijnkleuren bleven hetzelfde. Deze voorrangs regeling werd overigens pas in 1988 afgeschaft.

1919-1926

De 3e lijn 13 reed tussen Loosduinsebrug en het Plein. De lijnkleuren waren 🟥/🟦 (rood/lichtblauw). In 1920 volgde verlenging naar Bezuidenhout, en in 1924 naar Station Laan van Nieuw Oost Indië. Op 1 januari 1927 werd deze lijn 13 opgeheven.

1927-1952

De 4e tramlijn 13 ging rijden op 23 oktober 1927. De lijnkleuren waren 🟫|🟫 (bruin|bruin), maar naar het schijnt leek het meer op paars. Deze verving lijn 6A, waarmee er een einde kwam aan de verwarring van lijn 6 en 6A. 6A reed tot aan de Hoefkade, maar werd in 1938 verlengd naar een keerlus pal voor de ingang van het Zuiderpark. Op De La Reyweg kwamen opstelsporen voor extra trams. De andere kant op werd lijn 13 in 1931 verlegd naar Marlot, via de Bezuidenhoutseweg. In 1937 werd dit weer teruggedraaid en reed lijn 13 weer dóór het Bezuidenhout.

Op 17 november 1944 werden alle tramlijnen voorlopig opgeschort.

Op 11 juni 1945 kon lijn 13 weer rijden, tussen Zuiderpark en Turfmarkt.

Op 3 december 1945 werd Station Laan van Nieuw Oost Indië het eindpunt. De vooroorlogse route door Louise de Colignystraat en Stuyvesantstraat werd na het bombardement nooit meer door trams gebruikt.

Er waren plannen om lijn 13 te verlengen richting Vrederust. Omdat er langs het Zuiderpark weinig huizen zijn, werd dit (voorlopig) niet rendabel bevonden. Bovendien reed lijn 13 bijna dezelfde route als lijn 6. Daarom werd op 31 oktober 1952 lijn 13 opgeheven. Tussen Zuiderpark en Hobbemaplein kwam er geen vervanging. Echter, tot de zomer van 1965 bleven de sporen nog liggen, en deze werden soms voor voetbaltrams gebruikt. Als laatste verdwenen de sporen in de Kempstraat, in 1968.

In de Stuyvesantstraat zijn in 2024 nog circa 10 muurrozetten aanwezig, bijna het grootste aantal in heel Den Haag in één straat.

Bron

• Railatlas tramlijnen Den Haag en omstreken vanaf 1864, J. Blok & D. v. d. Spek, uitgeverij de Alk, 2009.

Haagse tramlijnen