Uitklappen
Wikisage, de vrije encyclopedie van de tweede generatie, is digitaal erfgoed
rel=nofollow

Tramlijn 11 (Haaglanden)

Uit Wikisage
Naar navigatie springen Naar zoeken springen

Tramlijn 11 is een HTM-tramlijn in de regio Haaglanden.

Historie

Tramlijn 11 heeft een unieke geschiedenis, en ging op 15 juli 1927 rijden. Dat dit veel later was dan de meeste andere tramlijnen, komt omdat de route tot in 1925 een stoomtramlijn der HIJSM was. De HTM legde baan compleet opnieuw aan, waarbij één spoor beschikbaar bleef voor goederentreinen. Nadat deze was omgebouwd, werd dit de eerste sneltramlijn in Nederland. Het traject, tussen Station HS en Scheveningen Haven, bleef daarna vrijwel ongewijzigd. Er reden decennialang speciale trams, met electrische bel (extra luid)(i. p. v. voetbel) . Dat was geen overbodige luxe, want waarschuwingslichten of verkeerslichten waren er niet, terwijl er wel met 45 km. per uur gereden werd. Dat was toen veel sneller dan men gewend was.

De lijnkleuren werden vanaf 1926 afgeschaft, en dus kreeg lijn 11 er geen.

In 1943 moest ook lijn 11 gesplitst worden door de aanleg van de Atlantikwal. Alleen met een speciale pas mocht je de "grens" over, t. h. v. de Houtrustbrug, lopend.

Op 17 november 1944 werden alle tramlijnen tijdelijk opgeheven. De laatste buslijn was daarvoor al bezweken door tekort aan alles.

De spoorwegen behielden wel het recht op goederendiensten tot aan de Delftselaan; daar namen elektrische HTM-locomotieven de wagons over die verder moesten. "Boven" de Delftselaan en "onder" de Duinstraat was er daarom een emplacement. In 1974 werd dit vervoer opgeheven. Tot in 2009 lag er nog een stuk rails "onder" de Duinstraat, en "boven" de Delftselaan nog tot in 2017. Het kon gebeuren dat een trein even het andere spoor op ging zodat een tram er langs kon. Daarom waren er diverse overloopsporen. Ondanks alle spoorvernieuwingen is er in 2024 nog één over, nabij de Houtrustbrug. Tussen 1980 en 1984 werd het treinspoor nog wel gebruikt om de nieuwe trams serie 3000 aan te voeren. Daarvoor was er thv de bibliotheek een helling gemaakt (nu voetpad). Daarna werd het treinspoor geleidelijk verwijderd, maar de seinlichten bleven nog lang staan, en stonden altijd op rood. De verdwenen pas toen alle verkeerslichten vervangen werden. Er waren ook lichten met rode pijlen; die zaten aan de verkeerslichten vast (dus één licht bovenaan de zijkant naast de normale 3 lichten). Op het Hobbemaplein stonden enkele rode lichten (dus één licht op één paal), en voor de trams waren er lichten met T of Tr of TR, in 2 of 3 kleuren (zulke tramlichten waren er in de hele stad). Ondanks die seinlichten gebeurde er in 1982 toch een spectaculair ongeluk, toen de nieuwe 3022 op lijn 6 werd geramd door een trein die een nieuwe tram kwam brengen. Het zwaarste ongeluk in de HTM geschiedenis. De 3022 kreeg een nieuwe kop en was dus lang buiten dienst.

Alle "treinoverwegen" waren eerst onbeveiligd. Pas in de jaren 60 kwamen er verkeerslichten bij de Laan van Meerdervoort; bij de Delftselaan, waar veel gerangeerd werd, heeft de trein nooit beveiliging gehad. Daar kwamen pas rond het jaar 2000 waarschuwingslichten; de kruising met de Duinstraat kreeg pas ver na 2000 "stoplichten"(alleen oranje en rood); De kruising met de Statenlaan kreeg pas in 2023 "stoplichten". Dat lijkt laat, máár ook na bijna totale vernieuwing vanwege de nieuwe trams hebben diverse kruispunten anno 2024 nog niets; soms zelfs niet eens een waarschuwingsbord.

Bron

  • Railatlas tramlijnen Den Haag en omstreken vanaf 1864, J. Blok & D. v. d. Spek, uitgeverij de Alk, 2009.
rel=nofollow