Medicinale cannabis

Wikisage is niet aansprakelijk voor eventuele onjuistheden of toepassing van de in dit lemma gegeven medische informatie.    lees meer

Bestand:Bedica, medicinale cannabis flos 5 gram, granulaat..jpg

In Nederland verkrijgbare medicinale cannabis in de vorm van de variëteit Bedica.

Medicinale cannabis is cannabis die door een patiënt verkregen wordt om te gebruiken als medicatie. De cannabisplant wordt al duizenden jaren in een geneeskundige context gebruikt vanwege zijn sedatieve, slaapbevorderende, antidepressieve, pijnstillende, anticonvulsieve, anti-emetische, ontstekingsremmende, krampwerende en eetluststimulerende eigenschappen. Mediwiet is de populaire benaming waarmee medicinaal gebruik van cannabis wordt aangeduid die niet professioneel is voorgeschreven of geproduceerd. Het woord mediwiet werd in 1994 door Wernard Bruining in de Nederlandse taal geïntroduceerd.

Geschiedenis

De eerste vermelding van medicinaal gebruik van cannabis is afkomstig van de Chinese keizer-botanicus Shen-nung die het 5.000 jaar geleden aanbeval als medicijn tegen malaria, beriberi, verstopping, reumatische pijnen, afwezigheid en diverse vrouwenkwalen. Een andere Chinese plantkundige, Hoa-Glio, omschreef een mengsel van cannabishars en wijn als een effectieve pijnstiller.

Ook in 3000 jaar oude Ayurvedische teksten uit India worden zowel de psychoactieve als de therapeutische eigenschappen van cannabis beschreven, waaronder slapeloosheid, hoofdpijn, koorts, dysenterie en andere klachten van maag en darmen, en als algemene pijnstiller, vaak toegepast bij bevallingen.

In het Oude Testament (Exodus 30: 22-23) wordt een recept beschreven van een huidolie die grote hoeveelheden kanehbosm (cannabis) bevatte. Hoewel het gebruik van deze olie aanvankelijk uitsluitend voor priesters en koningen bestemd was, werd deze volgens het Nieuwe Testament later aan alle mensen verstrekt: "...en ingesmeerd met de olie werden velen die ziek waren genezen" (Markus 6:13).

De laatste jaren blijkt uit oude teksten en archeologische vondsten dat cannabis door diverse volkeren gebruikt werd, onder meer door de Sumeriërs, Skythen, Egyptenaren, Romeinen, Grieken, en diverse volkeren in Groot-Brittannië en Europa.

In de 19e eeuw werd cannabis nog over de hele wereld als medicijn toegepast. Voordat aspirine (acetyl-salicylzuur) uitgevonden werd, was het een van de populairste pijnstillers.

Modern medisch en wetenschappelijk onderzoek begon met dokters als O'Shaughnessy en Moreau de Tours, die het gebruikten om melancholie en migraine te behandelen, en als slaapmiddel, pijnstiller en anti-epilepticum.

Tegen de tijd dat de plant in de Verenigde Staten verboden werd (de Marijuana Tax Act in 1937) was de populariteit van cannabis al fors afgenomen. Als reactie op de nieuwe wetgeving begonnen medici sceptisch te reageren op de veelbelovende berichten omtrent cannabis.

Later in de 20e eeuw ontdekten wetenschappers, die eigenlijk op zoek waren naar manieren om vast te stellen of iemand de nu illegale cannabis gebruikt had, dat het roken ervan intra-oculaire druk verminderde. Hoge intra-oculaire druk veroorzaakt blindheid in glaucoompatiënten, waardoor velen geloofden dat het middel gebruikt zou kunnen worden om bij deze patiëntengroep blindheid te voorkomen. Sommige Vietnam-veteranen geloofden bovendien dat de door verwondingen van de ruggengraat veroorzaakte spierstuipen door gebruik van de drug verminderd konden worden. Later medisch gebruik richtte zich vooral op het verminderen van ongewenst gewichtsverlies en chronisch verlies van de eetlust onder aidspatiënten en mensen die chemotherapie ondergaan, almede diverse aandoeningen van het skelet en spierstelsel.

In recente jaren hebben onderzoeken aangetoond in een muismodel dat THC, aderverkalking zou kunnen helpen voorkomen door inwerking op de CB2 receptor. Het roken of op andere wijze gebruiken van cannabis op zijn geheel zal door de werking op de CB1 receptor in de hersenen en de daarop volgende verhoging van de bloeddruk en de hartfrequentie geen zinvolle preventieve werking vertonen. Ook is cannabis (net als sommige psychedelica) toegepast ter behandeling van alcoholisme en heroïneverslaving, en ter preventie van migraine.

In 1972 liet de arts Tod H. Mikuriya met de publicatie van zijn "Marijuana Medical Papers 1839-1972" het debat omtrent de medicinale toepassing van cannabis opnieuw oplaaien.

Eind jaren zeventig werd een synthetische vorm van THC vervaardigd om het geneesmiddel Marinol te maken. Verschillende gebruikers rapporteerden diverse bijwerkingen, waardoor velen het roken van de plant prefereerden boven deze pil. Kankerpatiënten rapporteerden dat de hevige misselijkheid ten gevolge van chemotherapie het moeilijk maakte om pillen door te slikken. De effecten van gerookte cannabis kan men vrijwel direct ervaren, waardoor het dosering makkelijk is. Marinol (Dabrinol) is net als cannabis die gegeten wordt sterk psychoactief, en moeilijker te doseren. Bovendien werken andere bestanddelen in de plant samen met THC, of versterken de werking ervan. Fytotherapie, de plantengeneeskunde, stelt dat de 'hulpstoffen' in een plant of plantendeel de werking als medicijn bevorderen en bijwerkingen helpen voorkomen. Het is dus juist deze 'onzuiverheid' die een voordeel vormt.

In de jaren negentig kwam naar voren dat er in Nederland dankzij het gedoogbeleid ook vele mensen waren die cannabis gebruikten om medische redenen. Als reactie daarop besloot toenmalig minister van Volksgezondheid Els Borst dat patiënten die cannabis uit de coffeeshop haalden om medische redenen, ook een alternatief geboden moest worden zonder het risico op vervuilingen. Daarom werd in maart 2000 het Bureau Medicinale Cannabis (BMC) opgericht. Het BMC is een overheidsorganisatie (onderdeel van het Ministerie van Volksgezondheid) die zorgt voor de teelt van cannabis voor medicinale en wetenschappelijke doeleinden. Het BMC levert medicinale cannabis aan onder meer apotheken, apotheekhoudende artsen en onderzoeksinstellingen. In de Opiumwet werden ook bepalingen opgenomen die vastlegden dat de overheid moet zorgen voor voldoende cannabis voor medische doeleinden en onderzoek. In september 2003 kwam er voor het eerst medicinale cannabis beschikbaar in de apotheek.

Op 7 november 2007 heeft Nederlands minister Ab Klink van Volksgezondheid gezegd dat medicinale cannabis of mediwiet een gewoon geregistreerd geneesmiddel moet worden. Klink wil de beschikbaarheid van mediwiet voor wetenschappelijk onderzoek met vijf jaar verlengen. "Met de verlenging wil hij de ontwikkeling van een geneesmiddel met cannabis als grondstof een serieuze kans van slagen geven", aldus zijn departement. Als reactie op deze positieve ontwikkeling voor cannabis als medicijn werd in februari 2008 de Nederlandse associatie voor legale Cannabis en haar Stoffen als Medicatie (NCSM) opgericht. De NCSM richt zich hierbij vooral op het verbeteren van de kennis over medicinale cannabis, zodat de acceptatie ervan kan toenemen.

Botanische informatie

Lange tijd heeft men getwijfeld over de botanische familie van de plant. Onderzoekers deelden de plant in bij de Brandnetelfamilie, later veranderde dat en deelde men de plant in bij de Moerbeifamilie. Tegenwoordig heeft cannabis een aparte familie, de Hennepfamilie of Cannabaceae, met slechts twee geslachten, nl. Cannabis en Humulus (Hop). Men is het er redelijk over eens dat men drie soorten cannabis kan onderscheiden: Cannabis indica, Cannabis sativa en Cannabis ruderalia.

Chemische samenstelling

De cannabisplant bestaat uit een complex chemisch mengsel van cannabinoïden, terpenoïden, flavonoïden, steroïden en enzymen. Er zitten minstens 66 verschillende cannabinoïden in cannabis,, waarvan tetrahydrocannabinol (THC of dronabinol) en cannabidiol (CBD) de belangrijsten zijn. THC is meestal het hoofdbestanddeel, maar ook de andere inhoudsstoffen - zoals CBD - kunnen een bijdrage leveren aan de werkzaamheid.

Zoals bij kruidengeneesmiddelen gebruikelijk is, kunnen de hoeveelheden en verhoudingen tussen de inhoudsstoffen sterk uiteenlopen. De samenstelling bepaalt de werking en de bijwerkingen van de cannabis. De cannabis die via de apotheek verstrekt wordt is van farmaceutische kwaliteit.

Nederland

In de begin jaren werd mediwiet door een 60-tal Nederlandse coffeeshops met 50% korting, dus tegen inkoopsprijs verkocht aan klanten die dit medicinaal wilden gebruiken, totdat dit door de Nederlandse staat werd verboden ten faveure van het Bureau Medicinale Cannabis.

De farmaceutische vorm bestaat, volgens het Bureau voor Medicinale Cannabis, onderdeel van het Ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport, uit "Gedroogd plantenmateriaal (gamma-doorstraald)" van "de gedroogde bloeiwijzen van de vrouwelijke plant van Cannabis sativa, die is geteeld en verwerkt onder gestandaardiseerde omstandigheden, teneinde een zo constant mogelijk product te verkrijgen."

Op grond van de Opiumwet geldt, op uitzonderlijke situaties na, een verbod op de invoeren, telen, bereiden, bewerken, verwerken, verkopen, afleveren, verstrekken, vervoeren, aanwezig hebben en vervaardigen van cannabis. Echter, onder bepaalde voorwaarden is dit verbod niet van toepassing op apothekers, apotheekhoudende artsen en dierenartsen. Daarnaast is het niet van toepassing op door de overheid aangewezen instellingen en personen of instellingen die dergelijke geneesmiddelen in voorraad hebben voor de uitoefening van de geneeskunst, tandheelkunde of voor eigen geneeskundig gebruik.

Aangezien cannabis op lijst II staat, dient er (op basis van artikel 8, eerste lid, onderdelen a tot en met c, van de Opiumwet) voor medisch gebruik een opiumontheffing aangevraagd te worden.

België

In België is het medicinaal gebruik van cannabis niet toegestaan en is het dus niet verkrijgbaar als medicijn. Wanneer medicinaal gebruik kadert in wetenschappelijk onderzoek, uitgevoerd door een universitair ziekenhuis of een erkende pijnkliniek, is het bij wet wel toegestaan.

Effecten

Cannabis bevat een kleine hoeveelheid psychoactieve stoffen. Het roken van welk kruid dan ook brengt schadelijke verbrandingsproducten in het lichaam, wat onder andere een negatieve uitwerking heeft op de luchtwegen en de hersenen. Steeds meer mensen kiezen voor het verdampen van een kruid in een vaporizer als toedieningsvorm,wat geen lichamelijke schade toebrengt. Ook mensen die hun leven lang nog nooit iets hebben gerookt, hebben geen moeite met het binnenhouden van cannabisdamp (vooral als deze eerst heeft kunnen afkoelen, zoals dat het geval is bij De-verdamper en de Volcano vaporizer).

Medisch gebruik

Medicinaal gebruik van cannabis moet gezien worden als een vorm van fytotherapie (kruidengeneeskunde). Het kan vooral palliatieve zorg, oftewel verlichting bieden. Uit een Californisch onderzoek bleek dat artsen het voor meer dan 250 klachten voorschreven. De werking van medicinale cannabis is wetenschappelijk bewezen bij vier aandoeningen:

• Chronische pijn: Deze kan het gevolg zijn van kanker of fantoompijn na amputatie van een ledemaat. Het werkt niet zozeer als verdoving, maar kan een betere ontspanning geven in de pijn, zodat men er anders mee omgaat. Pijnen geheel verdoven of uitschakelen kan gevaarlijk zijn, omdat men dan te weinig rekening kan gaan houden met de oorzaak van de pijn. Pijn is immers een vorm van een waarschuwing die het lichaam geeft.
• Spierspasmen bij MS: Bij multiple sclerose heeft de patiënt vaak last van spierspasmen, spierspanningen of spiertrekkingen. Er kan ook ruggenmergschade optreden. Al deze symptomen kunnen worden verminderd door het gebruik van medicinale cannabis, doordat die een spierontspannende werking heeft. Door het verminderen van spasmen kan men 's nachts ook beter slapen.
• Misselijkheid en overgeven: Door de ziekte aids of door de bijwerkingen van een chemotherapie bij kanker kan misselijkheid en ernstig verminderde voedselinname optreden, waardoor de patiënt snel magerder wordt. Cannabis kan de eetlust vergroten, en pijn die met slikken gepaard kan gaan, wegnemen, waardoor de voedselinname toeneemt en de patiënt weer aankomt. Ook zorgt cannabis voor minder misselijkheid waardoor voedsel kan worden binnengehouden.
• Syndroom van Gilles de la Tourette: Bij dit syndroom heeft de patiënt bepaalde tics, die vaak worden veroorzaakt omdat de patiënt een onaangenaam gevoel (bijvoorbeeld kriebel of druk) wil wegnemen. Cannabis beïnvloedt de synapsen, zodat dit nare gevoel weg kan gaan en de tics verminderen of ophouden.

Verder zijn er nog een aantal algemene werkingen van cannabis:

• Spierspanningen: Over het algemeen werkt cannabis spier-ontspannend, waardoor het hele lichaam beter ontspant. Een voorbeeld hiervan zijn spiertjes in de luchtwegen waardoor de carapatiënt minder benauwd is. Of op de blaasspieren waardoor incontinentie afneemt.
• Slechte bloedcirculatie: De bloedcirculatie kan verbeteren, waardoor een betere warmtehuishouding zou kunnen ontstaan.
• Ontspanning: Cannabis werkt geestelijk verruimend, waardoor het mogelijk is dat de patiënt minder gefixeerd is op de ziekte, er meer ruimte voor ontspanning ervaart of beter kan relativeren.
• Seksuele klachten: Cannabis kan een aphrodiserende werking hebben. Het zou vroegtijdige zaadlozing kunnen voorkomen, en door de spierontspannende werking heft het bepaalde erectieproblemen op.
• Hormonaal: het kan verlichting bieden bij maandelijkse menstruatie ongemakken, zoals premenstrueel syndroom.

Ook zijn er een aantal klachten die met succes met medicinale cannabis zijn behandeld, maar waarvan de resultaten nog niet ondersteund zijn met een grootschalig wetenschappelijk onderzoek.:

• Reuma
• Migraine
• Epilepsie
• Glaucoom
• Colitis ulcerosa
• Ziekte van Crohn
• Alzheimer
• Anorexia
• Ziekte van Parkinson
• Astma
• ADHD
• Angststoornis
• ME (myalgische encefalomyelitis)/chronische vermoeidheid
• Slaapstoornis
• Eczeem /jeuk
• Fibromyalgie
• Neuralgische amyotrofie

Er zijn aanwijzingen dat cannabis effect zou hebben op de ongewenste celdeling zoals in het geval van kanker

• Longkanker
• Hersentumor

Soorten

Nederland

Er zijn in Nederland vijf soorten medicinale cannabis verkrijgbaar in de apotheek: Bedrocan, Bedrobinol, Bediol, Bedica en Bedrolite, elk met een eigen samenstelling en sterkte.

• Bedrobinol bevat circa 13% dronabinol en minder dan 1% cannabidiol.
• Bedrocan bevat circa 22% dronabinol en minder dan 1% cannabidiol.
• Bediol (granulaat)(sinds februari 2007) bevat circa 6% dronabinol en 8% cannabidiol.
• Bedica (granulaat) bevat circa 14% dronabinol en minder dan 1% cannabidiol.
• Bedrolite (granulaat) bevat circa 9% cannabidiol en minder dan 1% dronabinol

Bediol heeft een lager THC-gehalte en een hoog cannabidiolgehalte (CBD). Dit betekent dat een bekende bijwerking, zoals 'high' worden, minder snel optreedt. Dit maakt het gebruik van medicinale cannabis voor met name MS-patiënten bij continue pijnbestrijding overdag beter mogelijk. Daarnaast is het nieuwe product door de granulaatvorm goed te hanteren en te doseren, met name door patiënten die moeite hebben met coördinatie.

Bedica is een nieuwe variëteit medicinale cannabis. Het gehalte dronabinol (THC) bedraagt ca. 14%, het gehalte cannabidiol (CBD) minder dan 1%.

Niet alle zorgverzekeraars vergoeden medicinale cannabis, of slechts ten dele. Daarnaast mogen huisartsen deze medicinale cannabis slechts voor een beperkt aantal ziektebeelden voorschrijven. De matige kwaliteit, het beperkte aantal soorten, het feit dat de medicinale cannabis doorstraald is met gammastraling om het te steriliseren en de hoge prijs, doet sommige 'mediwietgebruikers' naar de coffeeshop gaan, of besluiten het zelf te telen alhoewel dit, op uitzonderlijke omstandigheden na, strafbaar is.

Sinds 2012 is in Nederland het geneesmiddel Sativex (GW Pharmaceuticals) geregistreerd ter verlichting van symptomen bij MS-patiënten met matige tot ernstige spasticiteit die onvoldoende reageren op andere medicatie. Het is een spray voor oraal gebruik en bevat als werkzame bestanddelen delta-9-tetrahydrocannabinol (THC) en cannabidiol (CBD) en extracten van de cannabisplant. Het is uitsluitend op recept verkrijgbaar (UR).

• Bedrobinol, medicinale cannabis flos 5 gram

  Bedrobinol, medicinale cannabis flos 5 gram

• Bedrocan, medicinale cannabis flos 5 gram

  Bedrocan, medicinale cannabis flos 5 gram

• Bediol, medicinale cannabis flos 5 gram, granulaat.

  Bediol, medicinale cannabis flos 5 gram, granulaat.

Externe link

• http://www.cannabisbureau.nl/

Bronnen, noten en/of referenties

Bronnen, noten en/of referenties