Deinze

Deinze

Stad in België
Vlag van Deinze Wapen van Deinze (Details) (Details)
<div style="position: absolute; z-index: 1; top: %; left: -46.8%; height: 0; width: 0; margin: 0; padding: 0;">
Geografie
Gewest	Vlaanderen
Provincie	Oost-Vlaanderen
Arrondissement	Gent
Oppervlakte – Onbebouwd – Woongebied – Andere	onbekend
Bevolking (Bron: Statbel)
Leeftijdsopbouw 0–17 jaar 18–64 jaar 65 jaar en ouder	(01/01/2008) onbekend
Politiek en bestuur
Burgemeester	Jan Vermeulen (CD&V)
Bestuur	CD&V, Open Deinze
Zetels CD&V Open Deinze N-VA GroenRood Vlaams Belang spa.a plus	35 14 8 6 4 2 1
Economie
Gemiddeld inkomen	euro/inw. (2007)
Overige informatie
Postcode 9800 9800 9800 9800 9800 9800 9800 9800 9800 9800 9800 9850 9850 9850 9850 9850 9850	Deelgemeente Deinze Astene Bachte-Maria-Leerne Gottem Grammene Meigem Petegem-aan-de-Leie Sint-Martens-Leerne Vinkt Wontergem Zeveren Nevele Hansbeke Landegem Merendree Poesele Vosselare
Zonenummer	09 en 051
NIS-code	44083
Website	www.deinze.be
Detailkaart
Bestand:GemDeinzeLocation.png
ligging binnen het arrondissement Gent in de provincie Oost-Vlaanderen
Portaal    België

Deinze is een stad in de Belgische provincie Oost-Vlaanderen, langs de rivier de Leie. De gemeente telt sinds de fusie met Nevele op 1 januari 2019 in totaal meer dan 43.500 inwoners. De gemeente bestaat uit 17 deelgemeentes waarbij Deinze en Petegem-aan-de-Leie een stedelijke kern vormen met ongeveer 17.000 inwoners. Deinze heeft een oppervlakte van 127,38 km².

Fusie

Op 19 december 2017 keurden de gemeenteraden van Deinze en Nevele de fusie definitief goed, die al in juli voorgesteld werd. Met het decreet van 4 mei 2018 bekrachtigde Vlaanderen de fusie. De nieuwe stad blijft Deinze heten maar krijgt de slagzin Het Land van Nevele. De stad telt 17 deelgemeenten, heeft 3 NMBS-stations (Deinze, Hansbeke en Landegem) en heeft zowel aan de E40 als de E17 een op- en afrit. De gemeenten zijn officieel gefusioneerd op 1 januari 2019.

Geschiedenis

Deinze is ontstaan als Donsa of Dunsa. Wat dit betekent, is nog onbekend, maar mogelijk verwijst het naar een mosrijk gebied. Deze vroegste vermelding vinden we terug in het jaar 840. De Heilige Poppo, de Abt van Stavelot, werd in 978 te Deinze geboren. Hij schonk later aan zijn geboortestad relieken, die hij van zijn bedevaarttochten van het Heilige Land meebracht. Deze relieken zitten ingemetseld in de muur van de Onze-Lieve-Vrouwekerk.

In het feodale tijdperk was Deinze een heerlijkheid in handen van verscheidene vooraanstaande geslachten; Poppo's vader is de oudst bekende. Dan was er Iwein van Aalst en zijn zoon, die de Heerlijkheid in leen van de Graven van Vlaanderen hielden. Daarna kwam het geslacht Courtenay, de Gravin van Bar en de Graaf van Luxemburg.

Omstreeks 1300 werd Deinze door Walram van Luxemburg verkocht aan Robrecht van Bethune en kwam het terug in het bezit van de Graven van Vlaanderen. Het duurde niet lang want het werd bezit van Robrecht van Kessel, die het opnieuw aan de Graven van Bar overliet.

De vroeggotische parochiekerk van Onze-Lieve-Vrouw werd gebouwd in de 13e eeuw. Op het einde van de 18e eeuw werd ze ingericht met waardevol meubilair en divers liturgisch vaatwerk.

In 1431 bezat Filips de Goede de heerlijkheid en in de volgende twee eeuwen werd het eigendom van het geslacht della Faille, Filips IV van Spanje, Diego Messia en het geslacht van Merode, dat eigenaar bleef van het Markizaat Deinze, de Vrijheid van Petegem, Astene en Drongen.

Op bestuurlijk en juridisch vlak was Deinze in twee delen verdeeld: Deinze binnen en Deinze buiten.

Deinze binnen was onderverdeeld in Stad en Vrijheid en had een Schepenbank met 7 schepenen. Een baljuw vertegenwoordigde de koning. Op het einde van de 13e eeuw liet Gwijde van Dampierre de stad versterken. Tijdens de opstand van Kustvlaanderen was Deinze bondgenoot van Brugge. Daarom werd Deinze in 1327 bijna geheel verwoest door de Gentenaren. Tijdens de Gentse opstand in 1380 tegen Lodewijk van Maele koos de stad opnieuw partij voor Brugge. Deinze wordt afwisselend belegerd door Gentse en Brugse Troepen wat een tweede verwoesting tot gevolg had. In 1452 werd de stad een derde maal verwoest door de Gentenaren. Ook tijdens de opstand tegen Maximiliaan van Oostenrijk werd er door de Franse troepen (1488) en de Gentse militie (1492) lelijk huisgehouden. Na al dat geweld brak er bovendien nog een pestepidemie uit. In 1566 woedde de beeldenstorm en daarna werd de stad bezet door een Spaans garnizoen.

In 1579 sloot Deinze aan bij de Unie van Utrecht, maar na een korte adempauze brak het geweld opnieuw los. In 1580 was Deinze totaal vernield en ontvolkt, ook in de 17e en 18e eeuw. Vooral de Franse troepen waren de oorzaak van de oorlogsellende. Ook onder beide wereldoorlogen had de stad veel te lijden.

Al deze gewelddaden hebben echter niet kunnen beletten dat Deinze grote bloeiperioden kende. In de 12e eeuw was er de lakennijverheid en in de 16e eeuw kwam er de linnen- en tapijtindustrie. Ook de lederbewerking was belangrijk. Niet alleen de industrie maar ook het culturele leven was voornaam. Reeds in de 15e eeuw waren er toneelgroepen; in de 16e eeuw de Rederijkerskamer "Nazarenen", die in de 17e eeuw en de 18e eeuw verder evolueerden. Er waren talrijke toneelgezelschappen.

Het kerkelijk leven van Deinze werd voor 1570 gedirigeerd door het Bisdom Doornik en daarna door het Bisdom Gent.

In de 13e eeuw bestond er een Begijnhof ter ere van de H. Margaretha. Nadat het verwoest was richtte men in 1423 op dezelfde plaats het Sint-Margrietenklooster op. Tijdens de godsdienstoorlogen van 1580 moesten de kloosterlingen echter vluchten naar Akkergem-Gent.

Er was ook een gasthuis dat toegewijd was aan St.-Blasius en bediend werd door de Zusters Augustinessen, maar ook dit werd tijdens de beeldenstorm verwoest. Nadien werd het heropgebouwd maar tijdens de Franse Revolutie werden de Zusters verdreven.

In 1816 vestigden zich de Zusters Maricolen in de verlaten gebouwen en verschaften er onderwijs. In de 20e eeuw was er industriële activiteit, onder meer van de firma Torck, bekend onder meer van zijn kinderwagens en meubelen.

Geografie

Deelgemeenten

Naast Deinze-centrum bestaat de gemeente nog uit de deelgemeenten Astene, Bachte-Maria-Leerne, Gottem, Grammene, Meigem, Petegem-aan-de-Leie, Sint-Martens-Leerne, Vinkt, Wontergem, Zeveren, Nevele, Hansbeke, Landegem, Merendree, Poesele, Vosselare.

Galerij

• Deinze door de eeuwen heen
• Deinze in de eerste helft van de 17e eeuw (afbeelding uit Flandria Illustrata - 1641)

  Deinze in de eerste helft van de 17e eeuw (afbeelding uit Flandria Illustrata - 1641)

• Deinze op de Ferraris kaart (rond 1775)

  Deinze op de Ferraris kaart (rond 1775)

• De funderingen van de in 1792 afgebrande stadshal

  De funderingen van de in 1792 afgebrande stadshal

• De Markt tijdens de heraanleg in 2011

  De Markt tijdens de heraanleg in 2011

• Onze-Lieve-Vrouwekerk van Deinze

  Onze-Lieve-Vrouwekerk van Deinze

Tabel

	Naam	Oppervlakte	Bevolking (31/12/2016)
I	Deinze	8,66	7.003
II	Petegem-aan-de-Leie	9,48	10.204
III	Astene	9,56	4.901
IV (XII) (XIII)	Bachte-Maria-Leerne -Sint-Maria-Leerne -Bachte	8,62	1.907
V	Sint-Martens-Leerne	3,78	1.150
VI	Meigem	7,34	797
VII	Zeveren	3,75	912
VIII	Vinkt	9,96	1.423
IX	Wontergem	5,09	978
X	Grammene	3,06	1.009
XI	Gottem	6,19	599

Politiek

Deinze heeft voor de legislatuur 2019-2024 een coalitie tussen CD&V en Open Deinze. Samen vormen ze de meerderheid met 22 op 35 zetels. N-VA, GroenRood, Vlaams Belang en sp.a plus zetelen in de oppositie.

De huidige burgemeester is Jan Vermeulen (CD&V), die Jacques De Ruyck opvolgde.

Burgemeesters

Tijdspanne		Burgemeester
	1777 - 1784	Pierre François Beyens
	...
	1788 - 1792	Pierre François Beyens
	...
	1837 - 1848	Charles Reyntjens
	1848 - 1849	François Francoys
	1849 - 1858	Jozef Provoost
	1858 - 1869	Constantin De Beil
	1870 - 1872	Gentil Vander Straeten
	1872 - 1890	Karel Lodewijk Declerck
	1891 - 1894	Philippe Eduard Provost
	1894 - 1902	Prudent Van Hoecke
	1902 - 1920	Eduard Galens
	1921 - 1932	Jean Lagrange (UCB)
	1933 - 1944	Jozef Van Risseghem (UCB)
	...
	1953 - 1964	Jozef Van Risseghem (CVP)
	1965 - 1970	Carlos Maere
	1971 - 1980	Ernest Van De Wiele (OK / CVP)
	1980 - 2001	Roger Boerjan (CVP)
	2001 - 2011	Jacques De Ruyck (CD&V)
	2012 - heden	Jan Vermeulen (CD&V)

Resultaten gemeenteraadsverkiezingen sinds 1976

Partij		10-10-1976		10-10-1982		9-10-1988		9-10-1994		8-10-2000		8-10-2006		14-10-2012		14-10-2018
Stemmen / Zetels		%	27	%	27	%	27	%	27	%	29	%	29	%	29	%	35
	CVP1 / CD&V+N-VAA / CD&V2	61,451	19	44,441	14	50,381	16	42,451	14	41,961	15	39,85A	13	31,22	11	36,12	14
	VU1/VU&ID2 / CD&V+N-VAA / N-VA3	-		6,51	1	12,121	3	6,461	1	6,032	1			17,553	5	17,03	6
	PVV1 / VLD2 / Open Vld+3 / Open Deinze4	-		11,641	2	15,31	4	17,112	5	28,572	9	26,213	8	19,383	6	21,14	8
	SP1 / sp.a2 / sp.a plus3	8,861	1	14,61	4	17,351	4	16,851	5	12,611	3	12,092	3	6,072	1	5,33	1
	AGALEV	-		-		4,85	0	5,58	1	6,51	1	-		-		-
	Vlaams Blok1/Vlaams Belang2	-		-		-		3,111	0	-		10,272	2	3,952	0	7,42	2
	D.TWEE.D.	-		-		-		7,61	1	4,33	0	-		-		-
	GroenRood	-		-		-		-		-		11,59	3	11,12	3	12,0	4
	DBA	-		-		-		-		-		-		-		1,2	0
	KVB	27,58	7	-		-		-		-		-		-		-
	GD	-		22,82	6	-		-		-		-		-		-
	Wakker Deinze	-		-		-		-		-		-		10,72	3	-
Anderen(*)		2,12	0	-		-		0,82	0	-		-		-		-
Totaal stemmen		16932		18038		18747		19324		20347		22269		21900		31657
Opkomst %						95,95		94,6		94,12		95,2		93,80		94,1
Blanco en ongeldig %		2,23		3,58		3,15		4,02		4,39		3,8		3,9		3,3

De zetels van de gevormde coalitie staan vetjes afgedrukt. De grootste partij staat in kleur.
(*)1976: DND / 1994: ROSSEM

Bezienswaardigheden

Zie Lijst van onroerend erfgoed in Deinze voor het hoofdartikel over dit onderwerp.

• De Onze-Lieve-Vrouwekerk in Deinze is een schoolvoorbeeld van de Scheldegotiek. In de kerk bevindt zich een van de oudste orgels van de bekende orgelbouwer Pieter Van Peteghem.
• Het stedelijk Museum van Deinze en de Leiestreek is een mooi voorbeeld van hoe een museum in een provinciestad ook groots kan zijn. Het bevat veel werken van Vlaamse kunstenaars die op een of andere wijze verbonden waren met de Leiestreek, waaronder veel grote namen zoals Emile Claus, Léon De Smet, Gust De Smet, George Minne, Constant Permeke, Albert Saverys, Roger Raveel, Albert Servaes, Frits Van den Berghe, Gustave Van de Woestyne. Er is eveneens een volkskundige afdeling met stukken uit de lokale folklore, nijverheid en geschiedenis (met archeologische vondsten uit de omgeving).
• Vlak bij het stadscentrum ligt het natuur- en recreatiedomein De Brielmeersen. In dit park is er een grote speeltuin, een dierenpark en een heleboel sportvelden. De gronden werden in 1971 door het stadsbestuur aangekocht en vanaf 1975 werd het dierenpark ontwikkeld.

Cultuur

Media

• Deinze heeft sinds 8 januari 2012 nog slechts één lokaal radiostation Radio Tequila (105.1 FM). Radio Canteclaer werd in 2011 vervangen door de ketenradio Club FM, Radio Veronieka ging op 8 januari 2012 uit de ether. Per 2 januari 2018 zendt Radio Tequila op twee frequenties uit, in Deinze op 106.2 MHz FM en in Aalter op 107.8 MHz FM.

Evenementen

• Stoet van Canteclaer - vijfjaarlijks
• Batjesmarkt - eerste zaterdag van mei
• Bloemenmarkt - eerste zaterdag van mei
• Meiboomplanting Petegem - 1 mei
• Bijenmarkt Petegem - 1 mei
• Vlasfeesten Gottem - vijfjaarlijks
• Elfdorpenfietstocht - Pinksterenzondag
• Gezinsfietstocht Wontergem - Tweede zondag van augustus
• Bloedprocessie Meigem - eerste zondag van juli
• Jaarmarkt - woensdag voor de 4e zondag van juli
• Deinse feesten - twee laatste weken van juli
• Kaandelconcerten - Gedurende de maanden juli en augustus, iedere woensdagavond
• Muzikaal vuurwerk - Laatste woensdagavond van juli om 23:00 u
• Canteclaermarsen - derde zondag van september
• Antiek- en rommelmarkt Grammene - eerste zaterdag na 15 augustus
• Zijspoor festival - eerste vrijdag en zaterdag van oktober
• Wijnfeesten Petegem - zaterdag voor eerste zondag van oktober
• Paardenwijding - eerste zondag na 1 november
• Paaseierenzoektocht - zaterdag voor Pasen
• Beiaardconcerten - regelmatig
• Wijnfeesten Vinkt - november
• Europees Schutterstreffen (EST) - 20, 21 en 22 augustus 2021
• Leerzewegels- en Jan Filliersroute - Sneukelfietstocht begin augustus
• Valentijnswandeling - Rond 14 februari

Sport

Deinze kent meerdere sportclubs, onder andere KMSK Deinze, de voetbalclub met stamnummer 818 die sinds 2015 in de Eerste klas amateurs speelt. Ze spelen in het Burgemeester Van de Wiele Stadion .

Daarnaast zijn er ook Sferos Deinze, de volleybalclub in 1ste provinciale, BBC Deinze, de basketbalploeg in 1ste provinciale en AC Deinze, de atletiekvereniging. Maar ook de tafeltennisclub TTC Knal Deinze die in Super divisie speelt (dit zijn de 10 beste clubs van België).

Bekende Deinzenaars

Geboren in Deinze

• Poppo van Deinze (978-1048), benedictijnse monnik
• Willem Baudartius (1565-1640), Nederlands theoloog
• Gustaaf Gevaert (1883-1952), volksvertegenwoordiger
• Albert Saverys (1886-1964), kunstschilder
• Joris Eeckhout (1887-1951), priester, schrijver (een straat werd naar hem genoemd in Deinze)
• Karel Justinus Calewaert (1893-1963), bisschop van Gent
• Carlos Van Lanckere (1912-1996), acteur
• Pater Mestdagh (1916-2007), zanger
• Marc Adriaen (1935-2018), zakenman
• Jan de Keyser (1965), burgemeester van Oostkamp
• Raoul De Keyser (1930-2012), kunstschilder
• Rudy Dhaenens (1961-1998), wielrenner
• Eddy Hellebuyck (1961), atleet
• Hans De Clercq (1969), wielrenner
• Sonja Deckers (1976), atlete
• Tony Sergeant (1977), voetballer
• Hilde De Baerdemaeker (1978), actrice
• Francesco Planckaert (1982), wielrenner
• Andy Sergeant (1988), pianist, songwriter

(Ex-)inwoners van Deinze

• Hein Decaluwé, radiopresentator bij Radio 2
• Jacques Rogge, voorzitter IOC
• Bert Van Poucke, acteur
• Willy Tack, ex-voetballer, voormalig politicus
• Harry Van Barneveld, ex-judoka en deelnemer olympische spelen
• Katja Retsin, presentatrice
• Jan Schepens, acteur
• Paula Van Wilder, radiopresentatrice bij BRT Radio 2 (Oost-Vlaanderen)(1985-1990), Muzieksamenstelling BRT Nachtradio (1990-1999)
• Thomas Van Der Plaetsen, atleet

Stedenbanden

• Queckenberg (Rheinbach) (Duitsland) (sinds 1980)

Externe links

• Website van de stad Deinze
• Deinze Online, Regionaal nieuws over Deinze
• Museum van Deinze en de Leiestreek
• De Stoet van Canteclaer

Bronnen, noten en/of referenties

Bronnen, noten en/of referenties

	Plaatsen in de stad Deinze	Wapen van Deinze

	Gemeenten in de provincie Oost-Vlaanderen

  Zie ook de categorie met mediabestanden in verband met Deinze op Wikimedia Commons.

50°59′1″N, 3°31′40″E