Tramlijn I²

Tramlijn I - 2 was een interlokale HTM-tramlijn in de regio Haaglanden.

Historie

De HTM plande tramlijnen naar Wassenaar - Leiden - Alphen aan den Rijn, en Wassenaar - Katwijk. Alleen Den Haag - Wassenaar - Leiden zou tot stand komen.

Het lijnummer stond niet op de trams maar wel op halteborden. De I stond voor Interlokaal/Intercommunaal.

Alle HTM-trams in die tijd waren crème/lichtgeel, maar ter onderscheiding van de Blauwe Tram van de NZH (1924-1961) werd vooral deze lijn ook wel "de Gele Tram" genoemd. Zij reden immers beiden naar Leiden, maar wel via een andere route. Beiden gebruikten een luchtfluit om te waarschuwen.

Op 2 maart 1923 werd de lijn geopend tussen Den Haag Boslaan en Den Deijl in Wassenaar. De straatnaam De Lus herinnert nog aan de keerlus die hier was.

Op 1 augustus van dat jaar volgde verlenging tot Haagsche Schouw;

Op 4 augustus van dat jaar kwam het beginpunt voor de Dierentuin in Den Haag.

Op 16 mei 1925 volgde verlenging tot Posthof in Leiden.

Op 4 juli 1925 werd het definitieve eindpunt in de Haarlemmerstraat te Leiden bereikt.

Op 1 mei 1928 verviel eindpunt Dierentuin en ging de tram doorrijden naar het Plein.

Op 5 augustus 1940 moesten alle trams op bevel van de bezetter van het Plein verdwijnen, zodat hun soldaten daar konden paraderen. In der haast werd op de Turfmarkt een "tijdelijk" eindpunt aangelegd.

Op 26 augustus 1944 mocht de Benoordenhoutseweg niet meer gebruikt worden, omdat in het Haagse Bos raketten gelanceerd werden (en dat ging vaak fout); daarom werd bij het viaduct lijn I - 2 tijdelijk met één spoor verbonden met tramlijn 4, die daar zéér dichtbij zijn eindpunt had (op de Zijdelaan).

Op 17 november 1944 werden alle tramlijnen voorlopig opgeschort.

Op 11 juni 1945 kon de tram weer rijden, maar wegens oorlogsschade niet tussen Den Haag en Wassenaar Viaduct.

Tussen 2 juli en 19 augustus 1945 werd nog via lijn 4 gereden.

Op 3 december 1945 werd de Turfmarkt weer bereikt.

Tegen 1960 wilde het rijke Wassenaar niet meer meebetalen aan de tram, en Leiden wilde helemaal geen trams meer, en daarom werd de lijn op 9 november 1961 opgeheven. Slechts 3 jaar later noemde verkeersdeskundige Dr. Lehner deze opheffing een vergissing.

De NZH nam de verbinding over als buslijn, en sinds 1966 is dat buslijn 43. Ook in 2024 is er nog wat zichtbaar van de oude trambaan, vooral als je het weet. Vanuit de bus is het goed te zien.

• De busbaan op de Benoordenhoutseweg is de oude trambaan;
• Bij de Waalsdorperlaan stak de tram schuin over; dat is niet meer te zien, maar het brede fietspad er na is de oude trambaan;
• Op de Zijdeweg is de grasbaan in wezen nog aanwezig, maar dan zonder rails;
• De Wittenburgerweg, de rijbaan waar de bus op rijdt, is de oude trambaan;
• Bij de Stoeplaan gekomen is de ruimte van de oude trambaan links naast de weg nog aanwezig;
• De houten abri van Halte De Kievit stond na de opheffing decennia in een tuin in Wassenaar, maar staat sinds 1992 op het terrein van het Haags Openbaar Vervoer Museum. Het is de enige wachtgelegenheid die bewaard is van alle HTM-lijnen.
• Verderop de Groot Haesebroekseweg is de ruimte ook nog goed te zien.
• De straat "De Lus"; door deze straat was de keerlus voor diensten die niet naar Leiden door reden.
• Bij de Weyermanstraat (genoemd naar HTM-direkteur) staan nog steeds voormalige HTM-personeelswoningen, omdat er achter de remise Maaldrift was;
• Tussen Wassenaar en de Rijnlandroute is de oude trambaan fietspad geworden, met de naam Oude Trambaan;
• Na de Haagse Schouwbrug is het fietspad rechts de oude trambaan;
• De route ging daarna geheel diagonaal door de toen lege polder naar de Wassenaarseweg te Leiden. Een stukje daarvan is nu fietspad met de naam Trambaan. Maar het was geheel recht, en het fietspad is dat niet; aan het einde is het fietspad omgelegd omdat er zonodig een gebouw precies op de route moest komen.
• In de Haarlemmerstraat zijn nog steeds enkele muurrozetten aanwezig.
• Van het materieel zijn buitenlijnen motorwagen 57 en 58 en salon-aanhangwagen 118 bewaard, en af en toe rijden die op het Haagse tramnet.
• De lijn is op YouTube te zien, ook in kleur.

Bron

" Railatlas tramlijnen Den Haag en omstreken vanaf 1864, J.Blok & D.v.d. Spek, uitgeverij de Alk, 2009.

Haagse tramlijnen