Wikisage is op 1 na de grootste internet-encyclopedie in het Nederlands. Iedereen kan de hier verzamelde kennis gratis gebruiken, zonder storende advertenties. De Koninklijke Bibliotheek van Nederland heeft Wikisage in 2018 aangemerkt als digitaal erfgoed.
- Wilt u meehelpen om Wikisage te laten groeien? Maak dan een account aan. U bent van harte welkom. Zie: Portaal:Gebruikers.
- Bent u blij met Wikisage, of wilt u juist meer? Dan stellen we een bescheiden donatie om de kosten te bestrijden zeer op prijs. Zie: Portaal:Donaties.
Anan ben David: verschil tussen versies
(cat) |
Geen bewerkingssamenvatting |
||
| (5 tussenliggende versies door dezelfde gebruiker niet weergegeven) | |||
| Regel 1: | Regel 1: | ||
'''Anan Ben David (Hanasi)''' (ca. 715 – ca. 795 of 811?) ([[Hebreeuws]]: {{Heb|ענן בן דוד}}) was een invloedrijk persoon in het | '''Anan Ben David (Hanasi)''' (ca. 715 – ca. 795 of 811?) ([[Hebreeuws]]: {{nowrap|{{Heb|ענן בן דוד}}}}) was een invloedrijk persoon in het [[judaïsme]] in Babylon. Vanaf de twaalfde eeuw wordt hij door aanhangers van het rabbijnse judaïsme beschreven als een grondlegger van de [[karaïsme|karaïtische beweging]] in het jodendom. De karaïeten maken sinds die tijdsperiode echter een streng onderscheid tussen henzelf en de ''ananieten'', de aanhangers van Anan.<ref>http://www.paulyonline.brill.nl/entries/encyclopedia-of-jews-in-the-islamic-world/anan-ben-david-COM_0001940</ref> Zoals de karaïeten geloofden deze niet dat de rabbijnse mondelinge wet (zoals de [[Misjna]]) goddelijk geïnspireerd zou zijn. | ||
==Biografie== | ==Biografie== | ||
Anan werd geboren in Perzië in een familie uit de afstammingslijn van [[David (koning)|David]]. Vandaar kreeg hij de titel ''ha-nasi'' (de prins). Toen Anans oom, de ''resj galoeta'' (het „hoofd van de ballingen” of de „[[exilarch]]”), mogelijk Isaäk Iskavi II, rond het jaar 760<ref name=JewEn>Jewish Encyclopedia, zie weblinks</ref> kinderloos overleed, zou Anan deze positie erven. Wegens Anans tegenstand tegen de rabbijnse interpretaties, kozen de [[gaon]]im (de hoofden van de joodse scholen in Soera en Pumbaditha) een jongere erfgenaam in zijn plaats: rabbi Sjlomo ben Hasdai.<ref>http://m.chabad.org/m/article_cdo/aid/112319 opgehaald 22 december 2012</ref><!---Dikwijls vermeldt men hier Josia (Hasan), maar die kwam blijkbaar later ---> | Anan werd geboren in Perzië in een familie uit de afstammingslijn van [[David (koning)|David]]. Vandaar kreeg hij de titel ''ha-nasi'' (de prins). Toen Anans oom, de ''resj galoeta'' (het „hoofd van de ballingen” of de „[[exilarch]]”), mogelijk Isaäk Iskavi II, rond het jaar 760<ref name=JewEn>Jewish Encyclopedia, zie weblinks</ref> kinderloos overleed, zou Anan deze positie erven. Wegens Anans tegenstand tegen de rabbijnse interpretaties, kozen de [[gaon]]im (de hoofden van de joodse scholen in Soera en Pumbaditha) een jongere erfgenaam in zijn plaats: rabbi Sjlomo ben Hasdai.<ref>http://m.chabad.org/m/article_cdo/aid/112319 opgehaald 22 december 2012</ref><!---Dikwijls vermeldt men hier Josia (Hasan), maar die kwam blijkbaar later ---> | ||
Anan verzette zich tegen de autoriteit van de | Anan verzette zich tegen de autoriteit van de [[gaon]]im en van de joodse traditie die in de [[Misjna]] en de [[Talmoed]] werd opgetekend. | ||
Verschillende reeds bestaande groepen die de rabbijnse overleveringen niet volgden, vormden onder zijn leiding een ’belangenvereniging’, met name de isawieten (genoemd naar hun stichter Aboe Isa), de joedganieten en de sjadganieten (volgelingen van Joedgan en Sjadgan).<ref name=JewEn/> | |||
Hij en zijn volgelingen | Hij en zijn volgelingen stelden dat zij enkel de Geschreven Wet uit de [[Hebreeuwse Bijbel|Heilige Schriften]] volgden. Hij wordt daarom soms vergeleken met de [[sadduceeën]], die in de periode voor de vernietiging van de tweede Tempel leefden. In Anans tijd bestonden nog geschriften van de sadduceeën en de [[essenen]], die de zienswijzen van de rabbijnse joden of ’rabbanieten’ niet volgden. | ||
Hem ''de'' stichter van de [[karaïtisch jodendom|karaïeten]] te noemen, is | Hem ''de'' stichter van de [[karaïtisch jodendom|karaïeten]] te noemen, is niet correct, aangezien hij pas eeuwen later zo wordt beschreven door zijn tegenstanders, de rabbijnse joden.<ref name=biography>http://biography.yourdictionary.com/anan-ben-david</ref> | ||
Hoewel er reeds geruime tijd joden waren die het gezag van de Misjna en Talmoed niet aanvaardden, hielden ze dit meestal stil, mogelijk omdat ze een minderheidsgroep vormden. In Anan ben David vonden ze tenslotte een man dit standpunt publiekelijk durfde uit te spreken en waar ze zich als een leider achter konden scharen.<ref>http://www.talmud.de/talmud/engl_talmud_history3.htm</ref> | Hoewel er reeds geruime tijd joden waren die het gezag van de Misjna en Talmoed niet aanvaardden, hielden ze dit meestal stil, mogelijk omdat ze een minderheidsgroep vormden. In Anan ben David vonden ze tenslotte een man dit standpunt publiekelijk durfde uit te spreken en waar ze zich als een leider achter konden scharen.<ref>http://www.talmud.de/talmud/engl_talmud_history3.htm</ref> | ||
Niet alle joodse tegenstanders van het rabbijns judaïsme waren ook aanhangers van Anan ben David, omdat hij nog Midrasj-interpretatiemethoden zoals de rabbijnen gebruikte. Zijn aanhangers noemden hem ''rosj hamaskilim'' (Leider van de Verlichten), maar de karaïeten die rechtlijniger de tekst van de [[Hebreeuwse Bijbel]] volgden, noemden hem ''rosj haksilim'' (Leider van de Dwazen).<ref>B. Chiesa, W. Lockwood, ''Ya‘qub al-Qirqisani on Jewish Sects and Christianity'', Frankfurt am Main 1984, p. 94–95.</ref> | |||
Later werd Josia (Hasan) exilarch. [Anderen noemen Anans jongere broer Hananja.<ref name=biography/>] | Later werd Josia (Hasan) exilarch. [Anderen noemen Anans jongere broer Hananja.<ref name=biography/>] | ||
| Regel 20: | Regel 22: | ||
Tijdens zijn gevangenschap kwam hij in contact met een moslimgeleerde, geïdentificeerd als [[Aboe Hanifa]], die hem raad gaf over hoe hij zich voor de kalief zou kunnen verdedigen.<ref name=biography/> | Tijdens zijn gevangenschap kwam hij in contact met een moslimgeleerde, geïdentificeerd als [[Aboe Hanifa]], die hem raad gaf over hoe hij zich voor de kalief zou kunnen verdedigen.<ref name=biography/> | ||
Anan kreeg | Anan kreeg de gelegenheid zich voor de kalief te verdedigen en volgde de raad van Aboe Hanifa. Hij vroeg of Josia aangesteld was als leider van één of van meerdere religies. Hij verwachtte dat de kalief „één” zou antwoorden. Daarna zette hij uiteen dat er heel wat theologische meningsverschillen waren tussen enerzijds hem en zijn gelijkgezinden, en anderzijds de rabbijnse joden. Vervolgens wees hij erop dat zij in verschillende punten met de moslims overeenstemden, zoals het begin van de maand door observatie, niet door de berekende kalender volgens [[Hillel II]].<ref name=JewEn/> | ||
Door zijn verdediging slaagde hij erin, hoewel hij reeds ter dood veroordeeld was, het vonnis te laten herroepen en zijn vrijheid te herwinnen, en daarnaast de gunst en bescherming van de moslimautoriteiten te krijgen voor de beweging van de niet-rabbijnse joden. | Door zijn verdediging slaagde hij erin, hoewel hij reeds ter dood veroordeeld was, het vonnis te laten herroepen en zijn vrijheid te herwinnen, en daarnaast de gunst en bescherming van de moslimautoriteiten te krijgen voor de beweging van de niet-rabbijnse joden. | ||
| Regel 30: | Regel 32: | ||
==Zienswijzen over Jezus Christus en Mohammed== | ==Zienswijzen over Jezus Christus en Mohammed== | ||
Hoewel Anan ben David [[Jezus Christus|Jezus van Nazareth]] niet als de [[Messias]] zag, respecteerde hij hem. Tijdens zijn rechtszaak voor de kalief zei Anan: „Rabbi Jesjoea ha-Natzret (Jezus van Nazareth) was een heilig man, hij streed niet om de titel van God, maar trachtte het joodse geloof te hervormen dat door de | Hoewel Anan ben David [[Jezus Christus|Jezus van Nazareth]] niet als de [[Messias]] zag, respecteerde hij hem. Tijdens zijn rechtszaak voor de kalief zei Anan: „Rabbi Jesjoea ha-Natzret (Jezus van Nazareth) was een heilig man, hij streed niet om de titel van God, maar trachtte het joodse geloof te hervormen dat door de farizeeën was gecorrumpeerd!”<ref>zie: Babylonian Talmud, Book 10: History of the Talmud, vertaald door Michael L. Rodkinson, [1918], op sacred-texts.com [http://www.sacred-texts.com/jud/t10/ht110.htm p. 26]</ref> | ||
Over [[Mohammed]] vond hij dat dit echt een profeet was voor de Arabieren, maar hij geloofde niet dat de Wet (van Mozes) | Over [[Mohammed]] vond hij dat dit echt een profeet was voor de Arabieren, maar hij geloofde niet dat de Wet (van Mozes) door de [[islam]] was opgeheven. | ||
==Weblinks== | ==Weblinks== | ||
{{JewEn|1460}} | {{JewEn|1460}} | ||
{{EB| | {{EB|Anan-ben-David|Anan ben David}} | ||
==Verwijzingen== | ==Verwijzingen== | ||
{{reflist}} | {{reflist}} | ||
{{navigatie jodendom}} | {{navigatie jodendom}} | ||
[[Categorie: Joods persoon]] | [[Categorie: Joods religieus persoon]] | ||
[[Categorie: Persoon in de 8e eeuw]] | [[Categorie: Persoon in de 8e eeuw]] | ||
Huidige versie van 30 okt 2024 om 06:06
Anan Ben David (Hanasi) (ca. 715 – ca. 795 of 811?) (Hebreeuws: ענן בן דוד) was een invloedrijk persoon in het judaïsme in Babylon. Vanaf de twaalfde eeuw wordt hij door aanhangers van het rabbijnse judaïsme beschreven als een grondlegger van de karaïtische beweging in het jodendom. De karaïeten maken sinds die tijdsperiode echter een streng onderscheid tussen henzelf en de ananieten, de aanhangers van Anan.[1] Zoals de karaïeten geloofden deze niet dat de rabbijnse mondelinge wet (zoals de Misjna) goddelijk geïnspireerd zou zijn.
Biografie
Anan werd geboren in Perzië in een familie uit de afstammingslijn van David. Vandaar kreeg hij de titel ha-nasi (de prins). Toen Anans oom, de resj galoeta (het „hoofd van de ballingen” of de „exilarch”), mogelijk Isaäk Iskavi II, rond het jaar 760[2] kinderloos overleed, zou Anan deze positie erven. Wegens Anans tegenstand tegen de rabbijnse interpretaties, kozen de gaonim (de hoofden van de joodse scholen in Soera en Pumbaditha) een jongere erfgenaam in zijn plaats: rabbi Sjlomo ben Hasdai.[3]
Anan verzette zich tegen de autoriteit van de gaonim en van de joodse traditie die in de Misjna en de Talmoed werd opgetekend.
Verschillende reeds bestaande groepen die de rabbijnse overleveringen niet volgden, vormden onder zijn leiding een ’belangenvereniging’, met name de isawieten (genoemd naar hun stichter Aboe Isa), de joedganieten en de sjadganieten (volgelingen van Joedgan en Sjadgan).[2]
Hij en zijn volgelingen stelden dat zij enkel de Geschreven Wet uit de Heilige Schriften volgden. Hij wordt daarom soms vergeleken met de sadduceeën, die in de periode voor de vernietiging van de tweede Tempel leefden. In Anans tijd bestonden nog geschriften van de sadduceeën en de essenen, die de zienswijzen van de rabbijnse joden of ’rabbanieten’ niet volgden.
Hem de stichter van de karaïeten te noemen, is niet correct, aangezien hij pas eeuwen later zo wordt beschreven door zijn tegenstanders, de rabbijnse joden.[4]
Hoewel er reeds geruime tijd joden waren die het gezag van de Misjna en Talmoed niet aanvaardden, hielden ze dit meestal stil, mogelijk omdat ze een minderheidsgroep vormden. In Anan ben David vonden ze tenslotte een man dit standpunt publiekelijk durfde uit te spreken en waar ze zich als een leider achter konden scharen.[5]
Niet alle joodse tegenstanders van het rabbijns judaïsme waren ook aanhangers van Anan ben David, omdat hij nog Midrasj-interpretatiemethoden zoals de rabbijnen gebruikte. Zijn aanhangers noemden hem rosj hamaskilim (Leider van de Verlichten), maar de karaïeten die rechtlijniger de tekst van de Hebreeuwse Bijbel volgden, noemden hem rosj haksilim (Leider van de Dwazen).[6]
Later werd Josia (Hasan) exilarch. [Anderen noemen Anans jongere broer Hananja.[4]]
Anan moest echter uitwijken naar Jeruzalem, mogelijk omdat men hem verplichtte Babylon te verlaten. Daar verklaarde hij zich tot [tegen]-exilarch. De moslimautoriteiten begrepen dit eerst als hoogverraad, omdat de kalief van Bagdad Josia in zijn functie als exilarch erkende. Anan werd gearresteerd op een zondag in het jaar 767 en in de gevangenis gegooid, met het vooruitzicht de volgende vrijdag te worden geëxecuteerd.
Tijdens zijn gevangenschap kwam hij in contact met een moslimgeleerde, geïdentificeerd als Aboe Hanifa, die hem raad gaf over hoe hij zich voor de kalief zou kunnen verdedigen.[4]
Anan kreeg de gelegenheid zich voor de kalief te verdedigen en volgde de raad van Aboe Hanifa. Hij vroeg of Josia aangesteld was als leider van één of van meerdere religies. Hij verwachtte dat de kalief „één” zou antwoorden. Daarna zette hij uiteen dat er heel wat theologische meningsverschillen waren tussen enerzijds hem en zijn gelijkgezinden, en anderzijds de rabbijnse joden. Vervolgens wees hij erop dat zij in verschillende punten met de moslims overeenstemden, zoals het begin van de maand door observatie, niet door de berekende kalender volgens Hillel II.[2]
Door zijn verdediging slaagde hij erin, hoewel hij reeds ter dood veroordeeld was, het vonnis te laten herroepen en zijn vrijheid te herwinnen, en daarnaast de gunst en bescherming van de moslimautoriteiten te krijgen voor de beweging van de niet-rabbijnse joden.
Naar verluidt zou Anan ben David op de leeftijd van 96 jaar in 811 [n.Chr.] zijn overleden en werd hij begraven op de hellingen van de berg Moria bij het graf van de profeet Zacharia.
Werken
Anan zou volgens karaïeten een aantal commentaren op de Tenach en gebeden hebben geschreven, waaronder het „Boek der Geboden” (sefer ha-mitsvot); maar deze zijn niet tot in onze tijd overgeleverd.
Zienswijzen over Jezus Christus en Mohammed
Hoewel Anan ben David Jezus van Nazareth niet als de Messias zag, respecteerde hij hem. Tijdens zijn rechtszaak voor de kalief zei Anan: „Rabbi Jesjoea ha-Natzret (Jezus van Nazareth) was een heilig man, hij streed niet om de titel van God, maar trachtte het joodse geloof te hervormen dat door de farizeeën was gecorrumpeerd!”[7]
Over Mohammed vond hij dat dit echt een profeet was voor de Arabieren, maar hij geloofde niet dat de Wet (van Mozes) door de islam was opgeheven.
Weblinks
(en) Anan ben David, in: Jewish Encyclopedia, New York: Funk & Wagnalls, 1901-1906. (vertaal via: 
)
(en) Anan ben David, in: Encyclopædia Britannica, 2024. (vertaal via: )
Verwijzingen
- º http://www.paulyonline.brill.nl/entries/encyclopedia-of-jews-in-the-islamic-world/anan-ben-david-COM_0001940
- ↑ 2,0 2,1 2,2 Jewish Encyclopedia, zie weblinks
- º http://m.chabad.org/m/article_cdo/aid/112319 opgehaald 22 december 2012
- ↑ 4,0 4,1 4,2 http://biography.yourdictionary.com/anan-ben-david
- º http://www.talmud.de/talmud/engl_talmud_history3.htm
- º B. Chiesa, W. Lockwood, Ya‘qub al-Qirqisani on Jewish Sects and Christianity, Frankfurt am Main 1984, p. 94–95.
- º zie: Babylonian Talmud, Book 10: History of the Talmud, vertaald door Michael L. Rodkinson, [1918], op sacred-texts.com p. 26
| Jodendom |  |
|---|
|
Algemeen: Joden • Geschriften: Thora • Tenach • Misjna • Talmoed • Tosefta • Literatuur • Halacha • Ketoeba • Religieuze plichten en gebruiken: Kasjroet • Briet • Gebed • Mitswa • Sjabbat • Tsedaka • Tijd en kalender: Feestdagen • Maanden • Jaartelling • Geschiedenis • Gebouwen: Tempel • Synagoge • Personen: Rabbijn • Chazan • Andere: Mystiek • Kabbala • Mythologie • A tot Z |