Wikisage, de vrije encyclopedie van de tweede generatie, is digitaal erfgoed

Wikisage is op 1 na de grootste internet-encyclopedie in het Nederlands. Iedereen kan de hier verzamelde kennis gratis gebruiken, zonder storende advertenties. De Koninklijke Bibliotheek van Nederland heeft Wikisage in 2018 aangemerkt als digitaal erfgoed.

  • Wilt u meehelpen om Wikisage te laten groeien? Maak dan een account aan. U bent van harte welkom. Zie: Portaal:Gebruikers.
  • Bent u blij met Wikisage, of wilt u juist meer? Dan stellen we een bescheiden donatie om de kosten te bestrijden zeer op prijs. Zie: Portaal:Donaties.
rel=nofollow

Lijst van Duitse woorden en uitdrukkingen in de Nederlandse taal: verschil tussen versies

Uit Wikisage
Naar navigatie springen Naar zoeken springen
(https://nl.wikipedia.org/w/index.php?title=Lijst_van_Duitse_woorden_en_uitdrukkingen_in_de_Nederlandse_taal&oldid=45700044 7 jan 2016 Hlibbers)
(https://nl.wikipedia.org/w/index.php?title=Lijst_van_Duitse_woorden_en_uitdrukkingen_in_de_Nederlandse_taal&oldid=63636893 13 jan 2023)
Regel 1: Regel 1:
Dit is een '''lijst van [[Duits]]e woorden en uitdrukkingen die soms in de [[Nederlands]]e taal gebruikt worden'''.
Dit is een '''lijst van [[Duits]]e woorden en uitdrukkingen die soms in de [[Nederlands]]e taal gebruikt worden'''.
::''NB. Zelfstandige naamwoorden ontleend aan het Duits worden conform de 'Leidraad Nederlandse spelling' met een [[Hoofdletter in de Nederlandse spelling#Duitse leenwoorden|kleine letter]] geschreven ([[übermensch]], [[aha-erlebnis]]), behalve wanneer het woord een eigennaam of historische gebeurtenis is ([[Wehrmacht]], [[Endlösung der Judenfrage|Endlösung]], [[Wirtschaftswunder]]). In de tweede kolom is de juiste Nederlandse spelling aangegeven.''
::''NB. Zelfstandige naamwoorden ontleend aan het Duits worden conform de 'Leidraad Nederlandse spelling' met een [[Hoofdletter in de Nederlandse spelling#Duitse leenwoorden|kleine letter]] geschreven ([[übermensch]], [[aha-erlebnis]]), behalve wanneer het woord een eigennaam of historische gebeurtenis ([[Wehrmacht]], [[Endlösung der Judenfrage|Endlösung]], [[Wirtschaftswunder]]) is. Ook wanneer het om een woordgroep gaat, krijgen de zelfstandige naamwoorden een hoofdletter (auf Wiedersehen). In de tweede kolom is de juiste Nederlandse spelling aangegeven.''


==Woorden==
==Woorden==
==="Veel" gebruikt===
{| class="wikitable"
{| class="wikitable"
! Duits
! Duits
Regel 9: Regel 8:
! Opmerking
! Opmerking
|-
|-
| {{lang|de|[[abseilen]]}}|| abseilen || een afdalingstechniek om van rotswanden of gebouwen af te dalen. Zie ook ''[[:de:abseilen|abseilen]]'' in de Duitse Wikipedia
| abfahren || vertrekken ||
|-
| Ablaut || klankwisseling; spelling: ablaut || taalkundige term
|-
| abschmieren || letterlijk 'neerstorten': van een vliegtuig || ook gebruikt als in 'kan ik bij je op de bank crashen?'
|-
| [[abseilen]] || abseilen || een afdalingstechniek om van rotswanden of gebouwen af te dalen. Zie ook ''[[:de:abseilen|abseilen]]'' in de Duitse Wikipedia
|-
| ach so || op die manier, vandaar||
|-
| [[Aha-erlebnis|Aha-Erlebnis]] || ervaring waarbij de confrontatie met iets een lichte schok van herkenning geeft; spelling: aha-erlebnis ||
|-
| Alleingang||spelling: alleingang ||heeft de connotatie van eigenmachtig optreden van een land, zonder overleg met de buurlanden
|-
| angehaucht || ergens een liefhebber of aanhanger van zijn|| meer in het bijzonder: daartoe geneigd zijn, daarop ingesteld zijn, daardoor beïnvloed zijn
|-
| Angstgegner|| tegenstander die van tevoren al angst inboezemt, bijvoorbeeld door eerdere confrontaties; spelling: angstgegner ||
|-
| Ankeiler || inhoudsverwijzing op de voorkant van een tijdschrift of krant || bestaat als zodanig niet in het Duits.
|-
| [[Anschluss]]|| Aansluiting; spelling: Anschluss; in de betekenis "sjans" is de spelling: anschluss|| in het bijzonder de aansluiting (of annexatie) van Oostenrijk bij Duitsland. Het betekent echter ook contact met iemand op wie je valt, "sjans" (Nl) of "touche" (B).
|-
| Anschlusstreffer|| het doelpunt vóór de gelijkmaker in het voetbal || (bijvoorbeeld bij een 2-0-achterstand is de 2-1 de Anschlusstreffer) ook als germanisme: aansluittreffer of aansluitingstreffer
|-
|-
| {{lang|de|ach so}}|| op die manier, vandaar||
| an sich||op zich|| vergelijk ''[[Ding an sich]]'', een belangrijk begrip in de filosofie van Kant en Hegel
|-
|-
| {{lang|de|[[Aha-erlebnis|Aha-Erlebnis]]}}<!--correcte spelling!-->|| ervaring waarbij de confrontatie met iets een lichte schok van herkenning geeft; spelling: aha-erlebnis ||
| [[Ansicht]] || prentbriefkaart; spelling: ''ansicht'' || Zie ook ''[[:de:Ansichtskarte|Ansichtskarte]]'' in de Duitse Wikipedia
|-
|-
| {{lang|de|Alleingang}}||spelling: alleingang ||
| [[Apfelstrudel]] || soort appelgebak: spelling: ''apfelstrudel'' || Zie ook ''[[:de:Apfelstrudel|Apfelstrudel]]'' in de Duitse Wikipedia
|-
|-
| {{lang|de|angehaucht}} || ergens een liefhebber of aanhanger van zijn|| meer in het bijzonder: daartoe geneigd zijn, daarop ingesteld zijn, daardoor beïnvloed zijn
| [[Arbeitseinsatz]] || [[arbeidsinzet]] || Zie ook ''[[:de:Arbeitseinsatz|Arbeitseinsatz]]'' in de Duitse Wikipedia
|-
|-
| {{lang|de|[[Angstgegner]]}}|| tegenstander die van tevoren al angst inboezemt, bijvoorbeeld door eerdere confrontaties; spelling: angstgegner ||
| auf Wiedersehen|| [[tot ziens]], vooral gebruikt tijdens voetbalwedstrijden, de verliezende partij wordt met groepsgezang uitgejouwd; spelling: ''auf Wiedersehen'' || grappig bedoeld ook: "wiederschnitzel", als afscheidsgroet
|-
|-
| {{lang|de|[[Anschluss]]}}|| Aansluiting; spelling: Anschluss; in de betekenis "sjans" is de spelling: anschluss|| in het bijzonder de aansluiting (of annexatie) van Oostenrijk bij Duitsland. Het betekent echter ook contact met iemand op wie je valt, "sjans" (Nl) of "touche" (B).
| Aufschnitt || sneetje kaas,worst of vleeswaren zoals ham || In Duitstalige landen spreekt men van Aufschnittplatte als benaming voor een schaal vlees- en kaaswaren
|-
|-
| {{lang|de|Anschlusstreffer}}|| het doelpunt vóór de gelijkmaker in het voetbal || (bijvoorbeeld bij een 2-0-achterstand is de 2-1 de {{lang|de|Anschlusstreffer}}) ook als germanisme: aansluittreffer of aansluitingstreffer
| Aufguss || het opgieten van water in een sauna ||
|-
|-
| {{lang|de|an sich}}||op zich|| vergelijk ''[[Ding an sich]]'', een belangrijk begrip in de filosofie van Kant en Hegel
| Ausdauer|| duurvermogen, stamina; spelling: ausdauer || Zie ook ''[[:de:Ausdauer|Ausdauer]]'' in de Duitse Wikipedia
|-
|-
| {{lang|de|[[Ansicht]]}} || prentbriefkaart; spelling: ''ansicht'' || Zie ook ''[[:de:Ansichtskarte|Ansichtskarte]]'' in de Duitse Wikipedia
| aus einem Guss || uit één stuk, doordacht; spelling: aus einem Guss || oorspronkelijk een begrip uit het [[Gieten (metaalkunde)|gieten van metaal]]: in één keer gegoten
|-
|-
| {{lang|de|[[Apfelstrudel]]}} || soort appelgebak: spelling: ''apfelstrudel'' || Zie ook ''[[:de:Apfelstrudel|Apfelstrudel]]'' in de Duitse Wikipedia
| [[Auslautverhärtung]]|| eindklankverscherping || Het verschijnsel dat stemhebbende medeklinkers aan het eind van een woord stemloos worden.
|-
|-
| {{lang|de|[[Arbeitseinsatz]]}} || || Zie ook ''[[:de:Arbeitseinsatz|Arbeitseinsatz]]'' in de Duitse Wikipedia
| Ausputzer || laatste man die als doel had de bal zo hard mogelijk weg te schieten uit de verdediging; spelling: ausputzer || voetbalterm; zie ook ''[[:de:Ausputzer|Ausputzer]]'' in de Duitse Wikipedia
|-
|-
| {{lang|de|auf Wiedersehen}}|| [[tot ziens]], vooral gebruikt tijdens voetbalwedstrijden, de verliezende partij wordt met groepsgezang uitgejouwd; spelling: ''auf Wiedersehen'' || grappig bedoeld ook: "{{lang|de|auf wiederschnitzel}}", als afscheidsgroet
| ausradieren || uitroeien || sterke connotaties aan de [[Holocaust]].
|-
|-
| [[Autobahn (Duitsland)|{{lang|de|Autobahn}}]] || [[snelweg]] ||
| ausrotten || uitroeien || dezelfde connotaties als ausradieren.
|-
|-
| {{lang|de|Ausdauer}}|| duurvermogen, stamina; spelling: ausdauer || Zie ook ''[[:de:Ausdauer|Ausdauer]]'' in de Duitse Wikipedia
| [[Ausweis]] || Identificatie; spelling: ausweis ||
|-
|-
| {{lang|de|Auseinandersetzung}} || vaak gebruikt voor 'meningsverschil' ||
| [[Autobahn (Duitsland)|Autobahn]] || [[snelweg]] ||
|-
|-
| {{lang|de|aus einem Guss}} || uit één stuk, doordacht; spelling: {{lang|de|aus einem Guss}} || oorspronkelijk een begrip uit het [[Gieten (metaalkunde)|gieten van metaal]]: in één keer gegoten
| [[Bauhaus]] || hogeschool voor architectuur en toegepaste kunsten; spelling: Bauhaus || Zie ook ''[[:de:Bauhaus|Bauhaus]]'' in de Duitse Wikipedia
|-
|-
| {{lang|de|[[Auslautverhärtung]]}}|| eindklankverscherping || Het verschijnsel dat stemhebbende medeklinkers aan het eind van een woord stemloos worden.
| begeistert || ergens enthousiast over zijn, door meegesleept worden ||ook ''Begeisterung'' wordt veel gebruikt; zie ook ''[[:de:Begeisterung|Begeisterung]]'' in de Duitse Wikipedia
|-
|-
| {{lang|de|[[Ausputzer]]}}|| laatste man die als doel had de bal zo hard mogelijk weg te schieten uit de verdediging; spelling: {{lang|de|ausputzer}} || voetbalterm; zie ook ''[[:de:Ausputzer|Ausputzer]]'' in de Duitse Wikipedia
| [[Berlinerbol]] ||Duits gebak || in Duitsland: ''Berliner'' (zie ook ''[[:de:Berliner|Berliner]]'' in de Duitse Wikipedia), in het Nederlands duidt ''[[berlinerformaat|berliner]]'' een krantenformaat aan
|-
|-
| {{lang|de|[[Ausweis]]}}|| Identificatie; spelling: ausweis ||
| [[Berner sennenhond]] || soort [[hond]] || Berner Sennenhund, zie ook ''[[:de:Berner Sennenhund|Berner Sennenhund]]'' in de Duitse Wikipedia
|-
|-
| {{lang|de|[[Bauhaus]]}} || hogeschool voor architectuur en toegepaste kunsten; spelling: Bauhaus || Zie ook ''[[:de:Bauhaus|Bauhaus]]'' in de Duitse Wikipedia
| [[Berufsverbot]]|| afspraken die erop gericht zijn dat een specifiek persoon niet meer in een bepaald beroep een baan zal kunnen vinden; spelling: berufsverbot || [[beroepsverbod]], zie ook ''[[:de:Berufsverbot|Berufsverbot]]'' in de Duitse Wikipedia
|-
|-
| {{lang|de|begeistert}} || ergens enthousiast over zijn, door meegesleept worden ||ook ''{{Lang|de|begeisterung}}'' wordt veel gebruikt; zie ook ''[[:de:Begeisterung|Begeisterung]]'' in de Duitse Wikipedia
| [[Biedermeier]] ||bepaalde stijl (1815-1850); spelling: biedermeier || Zie ook ''[[:de:Biedermeier|Biedermeier]]'' in de Duitse Wikipedia
|-
|-
| [[Berlinerbol]] ||Duits gebak || in Duitsland: ''{{Lang|de|Berliner}}'' (zie ook ''[[:de:Berliner|Berliner]]'' in de Duitse Wikipedia), in het Nederlands duidt ''[[berlinerformaat|berliner]]'' een krantenformaat aan
| [[Biergarten]] ||tuin waar men bier drinkt; spelling: biergarten || Zie ook ''[[:de:Biergarten|Biergarten]]'' in de Duitse Wikipedia
|-
|-
| [[Berner sennenhond]] || soort [[hond]] || {{lang|de|Berner Sennenhund}}, zie ook ''[[:de:Berner Sennenhund|Berner Sennenhund]]'' in de Duitse Wikipedia
| Bierhalle ||groot biercafé, in het Duits ook wel Bierpalast genoemd. Er zijn in Nederland en België meerdere bierhallen te vinden. || Zie ook ''[[:de:Bierhalle|Bierhalle]]'' in de Duitse Wikipedia
|-
| [[Bildung]] ||ontwikkeling; spelling: bildung || Zie ook ''[[:de:Bildung|Bildung]]'' in de Duitse Wikipedia
|-
|-
| {{lang|de|[[Berufsverbot]]}}|| afspraken die erop gericht zijn dat een specifiek persoon niet meer in een bepaald beroep een baan zal kunnen vinden; spelling: berufsverbot || [[beroepsverbod]], zie ook ''[[:de:Berufsverbot|Berufsverbot]]'' in de Duitse Wikipedia
| [[Bildungsroman]]||ontwikkelingsroman; spelling: bildungsroman || Een roman die met name op de (geestelijke) ontwikkelingsjaren van iemand ingaat, bijvoorbeeld ''[[:de:Der Zauberberg|Der Zauberberg]]'' van [[Thomas Mann]].
|-
|-
| {{lang|de|[[Biedermeier]]}} ||bepaalde stijl (1815 - 1850); spelling: biedermeier || Zie ook ''[[:de:Biedermeier|Biedermeier]]'' in de Duitse Wikipedia
| blauäugig || naïef, argeloos, blond || verwant met de Nederlandse zegswijze "iemand op zijn mooie blauwe ogen vertrouwen"
|-
|-
| {{lang|de|[[Biergarten]]}} ||tuin waar men bier drinkt; spelling: biergarten || Zie ook ''[[:de:Biergarten|Biergarten]]'' in de Duitse Wikipedia
| [[Blitzkrieg]] || snelle verrassingsoorlog; spelling: blitzkrieg || Zie ook ''[[:de:Blitzkrieg|Blitzkrieg]]'' in de Duitse Wikipedia
|-
|-
| {{lang|de|[[Bildung]]}}||ontwikkeling; spelling: bildung || Zie ook ''[[:de:Bildung|Bildung]]'' in de Duitse Wikipedia
| blöde Kuh || dom wijf, domme koe ||
|-
|-
| {{lang|de|[[Bildungsroman]]}}||ontwikkelingsroman; spelling: bildungsroman || Een roman die met name op de (geestelijke) ontwikkelingsjaren van iemand ingaat, bijvoorbeeld {{lang|de|[[:De:Der Zauberberg]]}} van [[Thomas Mann]].
| Blut- und Boden (-theorie)|| [[Bloed- en bodemtheorie]]; spelling: Blut und Boden || Een theorie uit het [[nationaalsocialisme]] die een enge verbinding tussen het bloed (ras/volk) en de bodem (het land, de grond) waar zij wonen benadrukt
|-
|-
| {{lang|de|[[Blitzkrieg]]}} || snelle verrassingsoorlog; spelling: blitzkrieg || Zie ook ''[[:de:Blitzkrieg|Blitzkrieg]]'' in de Duitse Wikipedia
| [[Bockbier]] || [[bokbier]]; spelling: bockbier || Zie ook ''[[:de:Bockbier|Bockbier]]'' in de Duitse Wikipedia
|-
|-
| {{lang|de|Blut- und Boden}} (-theorie)|| [[Bloed- en bodemtheorie]]; spelling: {{lang|de|Blut und Boden}} || Een theorie uit het [[nationaalsocialisme]] die een enge verbinding tussen het bloed (ras/volk) en de bodem (het land, de grond) waar zij wonen benadrukt
| Bockwurst || || Zie ook ''[[:de:Bockwurst|Bockwurst]]'' in de Duitse Wikipedia
|-
|-
| {{lang|de|[[Bockbier]]}} || [[bokbier]]; spelling: bockbier || Zie ook ''[[:de:Bockbier|Bockbier]]'' in de Duitse Wikipedia
| [[Bratwurst]]||[[braadworst]] || Zie ook ''[[:de:Bratwurst|Bratwurst]]'' in de Duitse Wikipedia
|-
|-
| {{lang|de|[[Bockwurst]]}} || || Zie ook ''[[:de:Bockwurst|Bockwurst]]'' in de Duitse Wikipedia
| [[Podium (verhoging)|Bühne]] || podium, toneel; spelling: bühne ||
|-
|-
| {{lang|de|[[Bratwurst]]}}||[[braadworst]] || Zie ook ''[[:de:Bratwurst|Bratwurst]]'' in de Duitse Wikipedia
| Bühnensucht|| het verlangen om op te treden || In het Duits niet gangbaar. 'Podiumbeest' – die Rampensau.
|-
|-
| {{lang|de|[[Podium (verhoging)|Bühne]]}} || podium, toneel; spelling: bühne ||
| [[Butterfahrt]] || Bootreis met als doel om buiten de territoriale wateren luxe artikelen als drank, parfums en rookwaren belastingvrij te kunnen verkopen. Vooral populair in de zeventiger en tachtiger jaren. ||
|-
|-
| {{lang|de|Bühnensucht}}|| het verlangen om op te treden || In het Duits niet gangbaar
| Chefsache || iets heel belangrijks || oorspronkelijk: zo belangrijk dat de baas ('Chef') er persoonlijk toezicht op houdt
|-
|-
| {{lang|de|dabei sein}}|| bezig zijn met, meedoen ||
| dabei sein|| bezig zijn met, meedoen ||
|-
|-
| {{lang|de|das Ewig-Weibliche}} ||spelling: {{lang|de|ewigweibliche}} || uit [[Johann Wolfgang von Goethe|Goethes]] [[Faust (Goethe)|Faust]]: ''{{lang|de|Das Ewig-Weibliche zieht uns hinan}}''
| das Ewig-Weibliche ||spelling: ewigweibliche || uit [[Johann Wolfgang von Goethe|Goethes]] [[Faust (Goethe)|Faust]]: ''Das Ewig-Weibliche zieht uns hinan''
|-
|-
| {{lang|de|das gewisse Etwas}}||de x-factor, het ''je ne sais quoi'' ||
| das gewisse Etwas ||de x-factor, het ''je ne sais quoi'' ||
|-
|-
| {{lang|de|des Pudels Kern}}|| de essentie; spelling: des poedels kern || Uit [[Johann Wolfgang von Goethe|Goethes]] [[Faust (Goethe)|Faust]], deel I, '{{lang|de|Studierzimmer}}', waar de [[Franse poedel|poedel]] [[Mephistopheles (literatuur)|Mephistopheles]] blijkt te zijn: "{{lang|de|Das also war des Pudels Kern!}}".
| des Pudels Kern || de essentie; spelling: des poedels kern || Uit [[Johann Wolfgang von Goethe|Goethes]] [[Faust (Goethe)|Faust]], deel I, 'Studierzimmer', waar de [[Franse poedel|poedel]] [[Mephistopheles (literatuur)|Mephistopheles]] blijkt te zijn: "Das also war des Pudels Kern!".
|-
|-
| {{lang|de|[[Dichtung und Wahrheit]]}} ||spelling: {{lang|de|Dichtung und Wahrheit}} || titel van de autobiografie van [[Johann Wolfgang von Goethe|Goethe]]
| Dichtung und Wahrheit || || titel van de autobiografie van [[Johann Wolfgang von Goethe|Goethe]]
|-
|-
| {{lang|de|[[Dirndlkleid]]}} || Beiers jurkje: spelling: dirndlkleid || Zie ook ''[[:de:Dirndl|Dirndl]]'' in de Duitse Wikipedia
| dicke Luft || lett. 'dikke lucht', fig. problemen op komst. ||
|-
| Dirndlkleid || Beiers jurkje: spelling: dirndlkleid || Zie ook ''[[:de:Dirndl|Dirndl]]'' in de Duitse Wikipedia
|-
|-
| [[Dobermann]] ||soort [[hond]]: spelling: dobermann || Zie ook ''[[:de:Dobermann|Dobermann]]'' in de Duitse Wikipedia
| [[Dobermann]] ||soort [[hond]]: spelling: dobermann || Zie ook ''[[:de:Dobermann|Dobermann]]'' in de Duitse Wikipedia
|-
|-
| {{lang|de|Donnerwetter}} || uitspraak die verontwaardiging of verbazing uitdrukt||
| Donnerwetter || uitspraak die verontwaardiging of verbazing uitdrukt||
|-
|-
| {{lang|de|Doppelgänger}} || [[dubbelganger]] || Zie ook ''[[:de:Doppelgänger|Doppelgänger]]'' in de Duitse Wikipedia
| Doppelgänger || [[dubbelganger]] || Zie ook ''[[:de:Doppelgänger|Doppelgänger]]'' in de Duitse Wikipedia
|-
|-
| {{lang|de|Drang nach Osten}}|| drang naar het oosten; spelling: Drang nach Osten || geassocieerd met de drang om levensruimte in het oosten te zoeken, met name door extreemrechtse groeperingen die in Polen voormalige delen van [[Duitsland]] en [[Pruisen]] zien en daar aanspraak op willen maken
| Drang nach Osten || drang naar het oosten; spelling: Drang nach Osten || geassocieerd met de drang om levensruimte in het oosten te zoeken, met name door extreemrechtse groeperingen die in Polen voormalige delen van [[Duitsland]] en [[Pruisen]] zien en daar aanspraak op willen maken
|-
|-
| {{lang|de|[[Durchgangslager]]}} || doorgangskamp, bijvoorbeeld [[Kamp Westerbork|Westerbork]] || Zie ook ''[[:de:Durchgangslager|Durchgangslager]]'' in de Duitse Wikipedia
| Durchgangslager || doorgangskamp, bijvoorbeeld [[Kamp Westerbork|Westerbork]] || Zie ook ''[[:de:Durchgangslager|Durchgangslager]]'' in de Duitse Wikipedia
|-
|-
| {{lang|de|[[Edelweiß]]}} || plant || Zie ook ''[[:de:Edelweiß|Edelweiß]]'' in de Duitse Wikipedia
| [[Edelweiß]] || plant || Zie ook ''[[:de:Edelweiß|Edelweiß]]'' in de Duitse Wikipedia
|-
|-
| {{lang|de|ein Prosit}}|| een [[Proosten|toost]] ||
| ein Prosit || een [[Proosten|toost]] ||
|-
|-
| {{lang|de|[[Einzelgänger]]}}|| persoon die zijn eigen weg gaat; spelling: einzelgänger || vaak geassocieerd met een buitenbeentje
| [[Einzelgänger]] || persoon die zijn eigen weg gaat; spelling: einzelgänger || vaak geassocieerd met een buitenbeentje
|-
|-
| {{lang|de|Eisbein}} || varkenspoot || Zie ook ''[[:de:Eisbein|Eisbein]]'' in de Duitse Wikipedia
| Eisbein || varkenspoot || Zie ook ''[[:de:Eisbein|Eisbein]]'' in de Duitse Wikipedia
|-
|-
| {{lang|de|[[Endlösung der Judenfrage|Endlösung]]}} ||spelling: {{lang|de|Endlösung}} Finale oplossing (van het jodenvraagstuk) || Een eufemisme voor de systematische moord op de joden. Zie ook ''[[:de:Endlösung|Endlösung]]'' in de Duitse Wikipedia
| [[Endlösung der Judenfrage|Endlösung]] || Finale oplossing (van het Jodenvraagstuk) || Een eufemisme voor de systematische moord op de Joden. Zie ook ''[[:de:Endlösung|Endlösung]]'' in de Duitse Wikipedia
|-
|-
| {{lang|de|[[Englandspiel]]}} ||Duitse operatie betreffende in Engeland opgeleide en in Nederland gedropte Nederlandse marconisten.|| Zie ook ''[[:de:Englandspiel|Englandspiel]]'' in de Duitse Wikipedia
| [[Englandspiel]] ||Duitse operatie betreffende in Engeland opgeleide en in Nederland gedropte Nederlandse marconisten.|| Zie ook ''[[:de:Englandspiel|Englandspiel]]'' in de Duitse Wikipedia
|-
|-
| {{lang|de|[[entartete Kunst]]}} || ontaarde kunst || Zie ook ''[[:de:Entartete Kunst|Entartete Kunst]]'' in de Duitse Wikipedia
| [[entartete Kunst]] || ontaarde kunst || Zie ook ''[[:de:Entartete Kunst|Entartete Kunst]]'' in de Duitse Wikipedia
|-
|-
| {{lang|de|Ersatz}} || vervanging of namaak; spelling: ersatz ||
| Ersatz || vervanging of namaak; spelling: ersatz ||
|-
|-
| {{lang|de|fähig}} || geschikt voor, capabel || vooral als achtervoegsel in woorden als: media-, internet-, vpro-, enz.
| fabelhaft || buitengewoon goed, fantastisch ||
|-
|-
| {{lang|de|Fernweh}}|| het verlangen om weg van huis te zijn, (het tegenovergestelde van {{lang|de|Heimweh}})||
| Fahnenflucht || desertie, [[vaandelvlucht]] || Zie ook ''[[:de:Fahnenflucht|Fahnenflucht]]'' in de Duitse Wikipedia
|-
|-
| {{lang|de|Fest}} || feest || alleen gebruikt in samenstellingen als dancefest, jazzfest, arenafest, om een muziekfestival aan te duiden. Geen afkorting van [[festival]]. Zie ook ''[[:de:Fest|Fest]]'' in de Duitse Wikipedia
| fähig || geschikt voor, capabel || vooral als achtervoegsel in woorden als: media-, internet-, vpro-, enz.
|-
|-
| {{lang|de|Fingerspitzengefühl}}||lett. 'vingertoppengevoel'; spelling: fingerspitzengefühl || goed ontwikkeld gevoel om in een delicate situatie op te treden, of technisch moeilijke klussen te klaren
| Fernweh || het verlangen om weg van huis te zijn, (het tegenovergestelde van ''Heimweh'')||
|-
|-
| [[flak]] || afkorting voor {{lang|de|Flug (Flieger) Abwehr Kanone}} || Zie ook ''[[:de:Flak|Flak]]'' in de Duitse Wikipedia
| Fest || feest || alleen gebruikt in samenstellingen als dancefest, jazzfest, arenafest, om een muziekfestival aan te duiden. Geen afkorting van [[festival]]. Zie ook ''[[:de:Fest|Fest]]'' in de Duitse Wikipedia
|-
|-
| {{lang|de|Flatterzunge}} || speciale techniek bij het spelen van blaasinstrumenten|| Zie ook ''[[:de:Flatterzunge|Flatterzunge]]'' in de Duitse Wikipedia
| Fingerspitzengefühl|| lett. 'vingertoppengevoel'; spelling: fingerspitzengefühl || goed ontwikkeld gevoel om in een delicate situatie op te treden, of technisch moeilijke klussen te klaren
|-
|-
| {{lang|de|[[Flügelhorn]]}} || blaasinstrument: bugel; spelling: flügelhorn || Zie ook ''[[:de:Flügelhorn|Flügelhorn]]'' in de Duitse Wikipedia
| [[Flak]] || afkorting voor ''Flug (Flieger) Abwehr Kanone'' || Zie ook ''[[:de:Flak|Flak]]'' in de Duitse Wikipedia
|-
| [[Flammkuchen]] || Brooddeeggerecht gerecht uit de Elzas, de Palts en Baden.|| In het Nederlands ook bekend als "tarte flambée".
|-
| Flatterzunge || speciale techniek bij het spelen van blaasinstrumenten|| Zie ook ''[[:de:Flatterzunge|Flatterzunge]]'' in de Duitse Wikipedia
|-
| [[Flügelhorn]] || blaasinstrument: bugel; spelling: flügelhorn || Zie ook ''[[:de:Flügelhorn|Flügelhorn]]'' in de Duitse Wikipedia
|-
|-
| Föhn || [[Föhn (wind)|Warme wind van de bergen]] of [[haardroger]] || Zie ook ''[[:de:Föhn|Föhn]]'' in de Duitse Wikipedia
| Föhn || [[Föhn (wind)|Warme wind van de bergen]] of [[haardroger]] || Zie ook ''[[:de:Föhn|Föhn]]'' in de Duitse Wikipedia
|-
|-
| {{lang|de|Frankfurter}} || [[knakworst]]; spelling: frankfurter || Zie ook ''[[:de:Frankfurter|Frankfurter]]'' in de Duitse Wikipedia
| fragwürdig || dubieus ||
|-
| Frankfurter || [[knakworst]]; spelling: frankfurter || Zie ook ''[[:de:Frankfurter|Frankfurter]]'' in de Duitse Wikipedia
|-
|-
| {{lang|de|[[Fraktur]]([[schrift]])}} || [[lettertype]], het alfabet wordt Frakturschrift genoemd || Zie ook ''[[:de:Fraktur|Fraktur]]'' in de Duitse Wikipedia
| [[Fraktur]](schrift) || [[lettertype]], het alfabet wordt Frakturschrift genoemd || Zie ook ''[[:de:Fraktur|Fraktur]]'' in de Duitse Wikipedia
|-
|-
| {{lang|de|Fremdkörper}}|| letterlijk 'vreemd lichaam'; spelling: fremdkörper ||een kogel die in het lichaam zit is een '{{lang|de|Fremdkörper}}', een deeltje dat er niet thuis hoort. Veelal gebruikt om een persoon aan te duiden die niet binnen een organisatie hoort of past.
| Fremdkörper || letterlijk 'vreemd lichaam'; spelling: fremdkörper ||een kogel die in het lichaam zit is een 'Fremdkörper', een deeltje dat er niet thuis hoort. Veelal gebruikt om een persoon aan te duiden die niet binnen een organisatie hoort of past.
|-
|-
| fröbelen, gefröbel || knutselen, geknutsel || naar [[Friedrich Fröbel]], zie ook ''[[:de:Friedrich Fröbel|Friedrich Fröbel]]'' in de Duitse Wikipedia
| fröbelen, gefröbel || knutselen, geknutsel || naar [[Friedrich Fröbel]], zie ook ''[[:de:Friedrich Fröbel|Friedrich Fröbel]]'' in de Duitse Wikipedia
|-
|-
| {{lang|de|[[Frühschoppen]]}} || || Zie ook ''[[:de:Frühschoppen|Frühschoppen]]'' in de Duitse Wikipedia
| [[Frühschoppen]] || || Zie ook ''[[:de:Frühschoppen|Frühschoppen]]'' in de Duitse Wikipedia
|-
| [[Führer]] || leider || in Nederland en België is de connotatie met Hitler heel sterk, in Duitsland veel minder, hier wordt het woord nog steeds gebruikt voor bijvoorbeeld reisgidsen.
|-
| Führerschein || [[rijbewijs]] ||
|-
|-
| {{lang|de|[[Führer]]}}|| leider || in Nederland en België is de connotatie met Hitler heel sterk, in Duitsland veel minder, hier wordt het woord nog steeds gebruikt voor bijvoorbeeld reisgidsen.
| Fundgrube ||spelling: fundgrube || oorspronkelijk een begrip uit de [[mijnbouw]], in overdrachtelijke betekenis "plaats waar men veelvuldig vinden kan wat men zoekt"
|-
|-
| {{lang|de|Fundgrube}} ||spelling: fundgrube || oorspronkelijk een begrip uit de [[mijnbouw]], in overdrachtelijke betekenis "plaats waar men veelvuldig vinden kan wat men zoekt"
| gefundenes Fressen|| hapklaar brokje, makkelijke prooi voor een criticus; spelling: gefundenes Fressen ||
|-
|-
| {{lang|de|gefundenes Fressen}}|| hapklaar brokje, makkelijke prooi voor een criticus; spelling: {{lang|de|gefundenes Fressen}} ||
| Geheimfavorit || || term uit de sport- en gokwereld
|-
|-
| {{lang|de|Geheimfavorit}} || || term uit de sport- en gokwereld
| Geheimratsecken || inhammen (als teken van beginnende [[kaalheid]])|| Zie ook ''[[:de:Geheimratsecken|Geheimratsecken]]'' in de Duitse Wikipedia
|-
|-
| {{lang|de|Geheimratsecken}} || inhammen (als teken van beginnende [[kaalheid]])|| Zie ook ''[[:de:Geheimratsecken|Geheimratsecken]]'' in de Duitse Wikipedia
| Geheimtip || supertip; spelling: geheimtip ||
|-
|-
| {{lang|de|Geheimtip}} || supertip; spelling: geheimtip ||
| gemütlich || [[Gezelligheid|gezellig]] || Zie ook ''[[:de:Gemütlichkeit|Gemütlichkeit]]'' in de Duitse Wikipedia
|-
|-
| {{lang|de|[[Geräuschemacher]]}} || geluidsmaker voor films en hoorspelen, ''foley artist'' ||
| [[Geräuschemacher]] || geluidsmaker voor films en hoorspelen, ''foley artist'' ||
|-
|-
| {{lang|de|Gesamtkunst}} / {{lang|de|[[Gesamtkunstwerk]]}}|| totaalkunstwerk; spelling: gesamtkunstwerk || kunstvorm waarbij verschillende, of alle kunstvormen samenkomen
| Gesamtkunst / [[Gesamtkunstwerk]]|| totaalkunstwerk; spelling: gesamtkunstwerk || kunstvorm waarbij verschillende, of alle kunstvormen samenkomen
|-
| [[Gestalt]] en [[Gestalttherapie]] || spelling: gestalt, gestalttherapie ||
|-
|-
| {{lang|de|[[Gestalt]]}} en {{lang|de|[[Gestalttherapie]]}} || spelling: gestalt, gestalttherapie ||
| [[gesundes Volksempfinden]] || gezonde volksopvattingen; spelling: gesundes Volksempfinden || uitdrukking uit de nazitijd, waarbij de mening van het volk een eufemisme was voor de mening van de Führer
|-
|-
| {{lang|de|[[gesundes Volksempfinden]]}}|| gezonde volksopvattingen; spelling: {{lang|de|gesundes Volksempfinden}} || uitdrukking uit de nazitijd, waarbij de mening van het volk een eufemisme was voor de mening van de Führer
| Gesundheit! || gezondheid! || toewensing na een niesbui
|-
|-
| {{lang|de|Gesundheit!}} || gezondheid! || toewensing na een niesbui
| [[Gestapo]]|| Geheime Staatspolizei ||
|-
|-
| [[Gestapo]]|| {{lang|de|Geheime Staatspolizei}} ||
| [[Glockenspiel]] || klokkenspel; spelling: glockenspiel || Zie ook ''[[:de:Glockenspiel|Glockenspiel]]'' in de Duitse Wikipedia
|-
|-
| {{lang|de|[[Glockenspiel]]}} ||   klokkenspel; spelling: glockenspiel || Zie ook ''[[:de:Glockenspiel|Glockenspiel]]'' in de Duitse Wikipedia
| glückauf || || Mijnwerkersgroet, ontstaan uit de groet "Ich wünsche Dir Glück, tu einen neuen Gang auf"
|-
|-
| {{lang|de|[[glückauf]]}} || || Mijnwerkersgroet, onstaan uit de groet "Ich wünsche Dir Glück, tu einen neuen Gang auf" ||
| [[Glühwein]]||spelling: glühwein || met onder andere [[kaneel]] gekruide mix van [[wijn]] en [[sterkedrank]] die warm gedronken wordt; zie ook ''[[:de:Glühwein|Glühwein]]'' in de Duitse Wikipedia
|-
|-
| {{lang|de|[[Glühwein]]}}||spelling: glühwein || met onder andere [[kaneel]] gekruide mix van [[wijn]] en [[sterkedrank]] die warm gedronken wordt; zie ook ''[[:de:Glühwein|Glühwein]]'' in de Duitse Wikipedia
| Gretchenfrage|| spelling: gretchenfrage || de kernvraag of de [[hamvraag]], afkomstig uit het boek ''[[Faust (Goethe)|Faust]]'' van [[Goethe]]; zie ook ''[[:de:Gretchenfrage|Gretchenfrage]]'' in de Duitse Wikipedia
|-
|-
| {{lang|de|[[Gretchenfrage]]}}||spelling: gretchenfrage || de kernvraag of de [[hamvraag]], afkomstig uit het boek ''[[Faust (Goethe)|Faust]]'' van [[Goethe]]; zie ook ''[[:de:Gretchenfrage|Gretchenfrage]]'' in de Duitse Wikipedia
| (deutsche) Gründlichkeit || Duitse grondigheid; spelling: gründlichkeit || dit speelt in op de [[stereotype]] Duitser, die immer punctueel is en grondig te werk gaat
|-
|-
| {{lang|de|(deutsche) Gründlichkeit}}|| Duitse grondigheid; spelling: gründlichkeit || dit speelt in op de [[stereotype]] Duitser, die immer punctueel is en grondig tewerk gaat
| [[Gutmensch]] || sarcastisch bedoelde benaming van goedwillende, voornamelijk linkse mensen || Zie ook ''[[:de:Gutmensch|Gutmensch]]'' in de Duitse Wikipedia
|-
|-
| {{lang|de|Gutmensch}} || sarcatisch bedoelde benaming van goedwillende, voornamelijk linkse mensen || Zie ook ''[[:de:Gutmensch|Gutmensch]]'' in de Duitse Wikipedia  
| Hammerklavier || [[pianoforte]] || Zie ook ''[[:de:Hammerklavier|Hammerklavier]]'' in de Duitse Wikipedia
|-
|-
| {{lang|de|Hammerklavier}} || [[pianoforte]] || Zie ook ''[[:de:Hammerklavier|Hammerklavier]]'' in de Duitse Wikipedia
| Hausmacher || soort [[leverworst]]; spelling: hausmacher ||
|-
|-
| {{lang|de|[[Hausmacher]]}} || soort [[leverworst]]; spelling: hausmacher ||
| Heilgymnastik ||heilgymnastiek || Zie ook ''[[:de:Heilgymnastik|Heilgymnastik]]'' in de Duitse Wikipedia
|-
|-
| {{lang|de|[[Heilgymnastik]]}} ||heilgymnastiek || Zie ook ''[[:de:Heilgymnastik|Heilgymnastik]]'' in de Duitse Wikipedia
| [[Heil Hitler]] || "Geluk (aan) Hitler" || 'Heil' is ook een Nederlands woord met precies dezelfde betekenis (vergelijk 'heilzaam', 'heilwensen'). De uitdrukking is echter 'besmet' geraakt door de associatie met Hitler.
|-
|-
| {{lang|de|[[Heil Hitler]]}} || "Geluk (aan) Hitler" || 'Heil' is ook een Nederlands woord met precies dezelfde betekenis (vergelijk 'heilzaam', 'heilwensen'. De uitdrukking is echter 'besmet' geraakt door de associatie met Hitler.
| Heilpraktiker || || Zie ook ''[[:de:Heilpraktiker|Heilpraktiker]]'' in de Duitse Wikipedia
|-
|-
| {{lang|de|[[Heilpraktiker]]}} || || Zie ook ''[[:de:Heilpraktiker|Heilpraktiker]]'' in de Duitse Wikipedia
| [[Heimat]] || geboorteland; spelling: heimat || Zie ook ''[[:de:Heimat|Heimat]]'' in de Duitse Wikipedia
|-
|-
| {{lang|de|[[Heimat]]}} || geboorteland; spelling: heimat || Zie ook ''[[:de:Heimat|Heimat]]'' in de Duitse Wikipedia
| Herrenvolk || volk van heersers; spelling: herrenvolk || Zie ook ''[[:de:Herrenvolk|Herrenvolk]]'' in de Duitse Wikipedia
|-
|-
| {{lang|de|Herrenvolk}} || volk van heersers; spelling: herrenvolk || Zie ook ''[[:de:Herrenvolk|Herrenvolk]]'' in de Duitse Wikipedia
| Hetze || klopjacht, lastercampagne; spelling: hetze || Zie ook ''[[:de:Hetze|Hetze]]'' in de Duitse Wikipedia
|-
|-
| {{lang|de|Hetze}} || klopjacht, lastercampagne; spelling: hetze || Zie ook ''[[:de:Hetze|Hetze]]'' in de Duitse Wikipedia
| hineininterpretieren || verder interpreteren, onbedoelde betekenissen "vinden" ||
|-
|-
| {{lang|de|hineininterpretieren}} || verder interpreteren, onbedoelde betekenissen "vinden" ||
| [[Hitlerjugend]] || Hitlerjeugd || Zie ook ''[[:de:Hitlerjugend|Hitlerjugend]]'' in de Duitse Wikipedia
|-
|-
| {{lang|de|[[Hitlerjugend]]}} || Hitlerjeugd || Zie ook ''[[:de:Hitlerjugend|Hitlerjugend]]'' in de Duitse Wikipedia
| [[Hollandgänger]] || Duitse seizoenarbeiders die jaarlijks naar Nederland trokken || Zie ook ''[[:de:Hollandgänger|Hollandgänger]]'' in de Duitse Wikipedia
|-
|-
| {{lang|de|[[Hollandgänger]]}} || Duitse seizoenarbeiders die jaarlijks naar Nederland trokken || Zie ook ''[[:de:Hollandgänger|Hollandgänger]]'' in de Duitse Wikipedia
| [[Hüttenkäse]] || soort kaas; spelling: hüttenkäse || Zie ook ''[[:de:Hüttenkäse|Hüttenkäse]]'' in de Duitse Wikipedia
|-
|-
| {{lang|de|[[Hüttenkäse]]}} || soort kaas; spelling: hüttenkäse || Zie ook ''[[:de:Hüttenkäse|Hüttenkäse]]'' in de Duitse Wikipedia
| niet im Frage/ in Frage || dat is niet aan discussie onderhevig, dat kun je vergeten; spelling: im/in Frage || zelfs in zinnen als: "dat is niet im Frage". De juiste Duitse term is "in Frage", in het Nederlands wordt echter meestal het foutieve "im Frage" gebruikt. Van Dale (14e druk) noemt 'in Frage' een vormvariant.
|-
|-
| {{lang|de|im Frage/ in Frage}} || dat is niet aan discussie onderhevig, dat kun je vergeten; spelling: im/in Frage  || zelfs in zinnen als: "dat is niet im Frage". De juiste Duitse term is "in Frage", in het Nederlands wordt echter meestal het foutieve "im Frage" gebruikt. Van Dale (14de druk) noemt 'in Frage' een vormvariant.
| ins Blaue hinein || onvoorbereid, voor de vuist weg; spelling: ins Blaue hinein||
|-
|-
| {{lang|de|ins Blaue hinein}} || onvoorbereid, voor de vuist weg; spelling: ins Blaue hinein||
| Intimfeind || || favoriete vijand
|-
|-
| {{lang|de|jawohl}} || jawel, ja zeker || met 'jawohl' is iets grappigs aan de hand: het wordt uitgesproken op militaire manier, vaak in combinaties als "{{lang|de|jawohl mein Führer}}", "{{lang|de|jawohl Herr Obersturmbannführer}}"; altijd sarcastisch bedoeld.
| jawohl || jawel, ja zeker || met 'jawohl' is iets grappigs aan de hand: het wordt uitgesproken op militaire manier, vaak in combinaties als "jawohl mein Führer", "jawohl Herr Obersturmbannführer"; altijd sarcastisch bedoeld.
|-
|-
| {{lang|de|[[Jugendstil]]}} ||bepaalde kunststijl (± 1900); spelling: jugendstil || Zie ook ''[[:de:Jugendstil|Jugendstil]]'' in de Duitse Wikipedia
| [[Jugendstil]] ||bepaalde kunststijl (± 1900); spelling: jugendstil || Zie ook ''[[:de:Jugendstil|Jugendstil]]'' in de Duitse Wikipedia
|-
|-
| Kaiserbrötchen || hard broodje; spelling: kaiserbrötchen ||
| Kaiserbrötchen || hard broodje; spelling: kaiserbrötchen ||
Regel 221: Regel 260:
| [[Kapellmeister]] || || bepaald type dirigent
| [[Kapellmeister]] || || bepaald type dirigent
|-
|-
| Kasseler(rib) || casselerrib; varkensvlees-product || Zie ook ''[[:de:Kasseler|Kasseler]]'' in de Duitse Wikipedia
| kaputt || || Stuk. ook: ''alles ist kaputt''
|-
| Kasseler(rib) || casselerrib; varkensvleesproduct || Zie ook ''[[:de:Kasseler|Kasseler]]'' in de Duitse Wikipedia
|-
|-
| [[Kartoffelsalat]] || aardappelsalade || Zie ook ''[[:de:Kartoffelsalat|Kartoffelsalat]]'' in de Duitse Wikipedia
| [[Kartoffelsalat]] || aardappelsalade || Zie ook ''[[:de:Kartoffelsalat|Kartoffelsalat]]'' in de Duitse Wikipedia
|-
|-
| Kellner|| [[kelner]], bediende in een restaurant ||
| Kellner || [[kelner]], bediende in een restaurant ||
|-
|-
| [[Kindergarten]] || kleuterschool; spelling: kindergarten || door [[Friedrich Fröbel|Fröbel]] gebruikte, internationaal bekende benaming
| [[Kindergarten]] || kleuterschool; spelling: kindergarten || door [[Friedrich Fröbel|Fröbel]] gebruikte, internationaal bekende benaming
|-
|-
| [[Kirsch]] || kersenlikeur; spelling: kirsch || ook in [[Schwarzwalder Kirsch]], een soort [[gebak]]
| [[Kirsch]] || kersenlikeur; spelling: kirsch || ook in [[Schwarzwalder Kirsch]], een soort [[gebak]]
Regel 235: Regel 276:
| Konditorei || [[banketbakker]]swinkel waar men ook een gebakje met een drankje kan nuttigen; spelling: konditorei || Zie ook ''[[:de:Konditorei|Konditorei]]'' in de Duitse Wikipedia
| Konditorei || [[banketbakker]]swinkel waar men ook een gebakje met een drankje kan nuttigen; spelling: konditorei || Zie ook ''[[:de:Konditorei|Konditorei]]'' in de Duitse Wikipedia
|-
|-
| [[Körperkultur]] || lichaamscultuur ||
| Kohlrabi || [[koolrabi]] || Zie ook ''[[:de:Kohlrabi|Kohlrabi]]'' in de Duitse Wikipedia
|-
|-
| Kohlrabi || [[koolrabi]] || Zie ook ''[[:de:Kohlrabi|Kohlrabi]]'' in de Duitse Wikipedia
| Körperkultur || lichaamscultuur ||
|-
|-
| [[Beurskrach|Krach]] || instorting van de beurs; spelling: krach ||
| [[Beurskrach|Krach]] || instorting van de beurs; spelling: krach ||
|-
|-
| [[Krautrock]] || spelling: krautrock || Duitse popmuziek, niet te verwarren met de [[schlager]]; Zie ook ''[[:de:Krautrock|Krautrock]]'' in de Duitse Wikipedia
| [[Krautrock]] || spelling: krautrock || Duitse popmuziek, niet te verwarren met de [[schlager]]; Zie ook ''[[:de:Krautrock|Krautrock]]'' in de Duitse Wikipedia
Regel 247: Regel 288:
| [[Kristallnacht]] || Kristallnacht || nacht uit het naziverleden, waarbij vele Joodse winkels en bezittingen geplunderd werden (Het gebroken glas heeft de naam kristal opgeleverd).
| [[Kristallnacht]] || Kristallnacht || nacht uit het naziverleden, waarbij vele Joodse winkels en bezittingen geplunderd werden (Het gebroken glas heeft de naam kristal opgeleverd).
|-
|-
| [[Ländler]] || volkswijsje, vaak gebruikte term in klassieke muziek, bijvoorbeeld de muziek van [[Gustav Mahler|Mahler]] en [[Franz Schubert|Schubert]]; spelling: ländler || Zie ook ''[[:de:Ländler|Ländler]]'' in de Duitse Wikipedia
| Kulturkammer || [[Nederlandsche Kultuurkamer]]|| instituut uit de [[Tweede Wereldoorlog]] waarbij kunstenaars zich moesten registreren om te mogen publiceren.
|-
|-
| [[langlaufen]] || langlaufen || een soort lopen met lange ski's, veelal over redelijk vlak en besneeuwd terrein.
| Ländler || volkswijsje, vaak gebruikte term in klassieke muziek, bijvoorbeeld de muziek van [[Gustav Mahler|Mahler]] en [[Franz Schubert|Schubert]]; spelling: ländler || Zie ook ''[[:de:Ländler|Ländler]]'' in de Duitse Wikipedia
|-
|-
| [[Lebensbejahung]] || een filosofische opvatting; ongeveer: "ja zeggen tegen het leven" ||
| [[langlaufen]] || langlaufen || een soort lopen met lange ski's, veelal over redelijk vlak en besneeuwd terrein.
|-
| Lebensbejahung || een filosofische opvatting; ongeveer: "ja zeggen tegen het leven" ||
|-
|-
| [[Lebensborn]] || || Zie ook ''[[:de:Lebensborn|Lebensborn]]'' in de Duitse Wikipedia
| [[Lebensborn]] || || Zie ook ''[[:de:Lebensborn|Lebensborn]]'' in de Duitse Wikipedia
|-
|-
| [[Lebensraum]] || lett.: levensruimte; spelling: lebensraum || een uitdrukking met sterke associaties aan nazi-Duitsland, (zie ook ''Drang nach Osten''), waarbij ten oosten van Duitsland, in Polen en Rusland ruimte zocht voor het Duitse volk om zich te vestigen. Zie ook ''[[:de:Lebensraum|Lebensraum]]'' in de Duitse Wikipedia
| [[Lebensraum]] || lett.: levensruimte; spelling: lebensraum || een uitdrukking met sterke associaties aan nazi-Duitsland, (zie ook ''Drang nach Osten''), waarbij ten oosten van Duitsland, in Polen en Rusland ruimte zocht voor het Duitse volk om zich te vestigen. Zie ook ''[[:de:Lebensraum|Lebensraum]]'' in de Duitse Wikipedia
|-
|-
| [[Lederhose]] || broek uit leer, die veelal tot rond de knie reikt, en opgehouden wordt met H-vormige bretels; spelling: lederhose || het is een typische dracht voor mannen uit [[Beieren]] en andere regio's bij de Alpen.
| [[Lederhose]] || broek uit leer, die veelal tot rond de knie reikt, en opgehouden wordt met H-vormige bretels; spelling: lederhose || het is een typische dracht voor mannen uit [[Beieren]] en andere regio's bij de Alpen.
|-
|-
| [[Leitkultur]] || maatgevende cultuur || Zie ook ''[[:de:Leitkultur|Leitkultur]]'' in de Duitse Wikipedia
| Leitkultur || maatgevende cultuur || Zie ook ''[[:de:Leitkultur|Leitkultur]]'' in de Duitse Wikipedia
|-
| [[Leitmotiv]] || leidmotief; belangrijke gedachte die steeds terugkeert; spelling: leitmotiv || ook als terugkerend motief in een muziekwerk, bijvoorbeeld de ''[[Symphonie fantastique]]'' van [[Berlioz]] en veel werk van [[Richard Wagner|Wagner]]
|-
|-
| [[Leitmotiv]] || leidmotief; belangrijke gedachte die steeds terugkeert; spelling: leitmotiv || ook als terugkerend motief in een muziekwerk, bijvoorbeeld de ''[[Symphonie fantastique]]'' van [[Berlioz]] en veel werk van [[Richard Wagner|Wagner]]
| [[Lied]] || in deze betekenis op zijn Duits (met lange 'ie') uitgesproken: refereert aan het klassieke Duitse (piano)lied || Zie ook ''[[:de:Lied|Lied]]'' in de Duitse Wikipedia
|-
|-
| [[Lied]] || in deze betekenis op zijn Duits (met lange 'ie') uitgesproken: refereert aan het klassieke Duitse (piano-)lied || Zie ook ''[[:de:Lied|Lied]]'' in de Duitse Wikipedia
| Liedertafel || zangvereniging voor mannen, ook wel ''Liederkranz'' genoemd; spelling: liedertafel || Zie ook ''[[:de:Liedertafel|Liedertafel]]'' in de Duitse Wikipedia
|-
|-
| Liedertafel || zangvereniging voor mannen, ook wel ''Liederkranz'' genoemd; spelling: liedertafel|| Zie ook ''[[:de:Liedertafel|Liedertafel]]'' in de Duitse Wikipedia
| [[Litze]] || Bundel dunne koperdraden die samen een elektrische geleider vormen
|-
|-
| [[Luftwaffe (Tweede Wereldoorlog)|Luftwaffe]] || || Zie ook ''[[:de:Luftwaffe|Luftwaffe]]'' in de Duitse Wikipedia
| [[Luftwaffe (Tweede Wereldoorlog)|Luftwaffe]] || || Zie ook ''[[:de:Luftwaffe|Luftwaffe]]'' in de Duitse Wikipedia
|-
|-
| [[Mannschaft]] || het Duitse nationale voetbalelftal || in spreek- en schrijftaal altijd [[die Mannschaft]]
| [[Duits voetbalelftal (mannen)|Mannschaft]] || het Duitse nationale voetbalelftal || in spreek- en schrijftaal altijd [[Duits voetbalelftal (mannen)|die Mannschaft]]
|-
|-
| mein Gott || ook: ach mein Gott || verontwaardigde uitroep, "wat een onzin", of "wat erg"
| mein Gott || ook: ach mein Gott || verontwaardigde uitroep, "wat een onzin", of "wat erg"
|-
|-
| [[Muesli]] || muesli; Zwitserse ontbijtgranen || Zie ook ''[[:de:Müsli|Müsli]]'' in de Duitse Wikipedia
|-
|-
| nachleben || het na-ijlen van de invloed van bijvoorbeeld een beweging, letterlijk: naleven ||
| Messegelände || terrein van een [[handelsbeurs]] of van een expositie ||
|-
| [[Möbiusband]] || || Zie ook ''[[:de:Möbiusband|Möbiusband]]'' in de Duitse Wikipedia
|-
| [[Müsli]] || muesli; Zwitserse ontbijtgranen || Zie ook ''[[:de:Müsli|Müsli]]'' in de Duitse Wikipedia
|-
| nachleben || het naijlen van de invloed van bijvoorbeeld een beweging, letterlijk: naleven ||
|-
| Nachwuchs || nageslacht; nieuwe lichting (sporters, muzikanten enz.; spelling: nachwuchs ||
|-
|-
| [[Nazi]] || spelling: nazi ||
| [[Nazi]] || spelling: nazi ||
|-
|-
| [[Neanderthaler]] || neaderdalmens; spelling: neanderthaler || Zie ook ''[[:de:Neandertaler|Neandertaler]]'' in de Duitse Wikipedia. Overdrachtelijk wordt de term gebruikt voor een dom of onbehouwen persoon.
| [[Neanderthaler]] || neanderdalmens; spelling: neanderthaler || Zie ook ''[[:de:Neandertaler|Neandertaler]]'' in de Duitse Wikipedia. Overdrachtelijk wordt de term gebruikt voor een dom of onbehouwen persoon.
|-
|-
| [[Neue Deutsche Welle]] || verzamelnaam voor Duitse bands eind [[1970-1979|jaren zeventig]] en begin [[1980-1989|tachtig]] van de 20e eeuw || Zie ook ''[[:de:Neue Deutsche Welle|Neue Deutsche Welle]]'' in de Duitse Wikipedia
| [[Neue Deutsche Welle]] || verzamelnaam voor Duitse bands eind [[1970-1979|jaren zeventig]] en begin [[1980-1989|tachtig]] van de 20e eeuw || Zie ook ''[[:de:Neue Deutsche Welle|Neue Deutsche Welle]]'' in de Duitse Wikipedia
Regel 292: Regel 344:
|-
|-
| Ohrwurm || liedje dat in je hoofd blijft zitten: [[oorwurm (muziek)|oorwurm]], || Zie ook ''[[:de:Ohrwurm|Ohrwurm]]'' in de Duitse Wikipedia
| Ohrwurm || liedje dat in je hoofd blijft zitten: [[oorwurm (muziek)|oorwurm]], || Zie ook ''[[:de:Ohrwurm|Ohrwurm]]'' in de Duitse Wikipedia
|-
| [[Ordner]]|| ordner; map of omslag om papieren in op te slaan ||
|-
|-
| [[Ostalgie]] || Nostalgie naar sommige zaken in de voormalige [[Duitse Democratische Republiek|DDR]] voor [[die Wende]] || Zie ook [[:de:Ostalgie|Ostalgie]] in de Duitse wikipedia
| [[Ostalgie]] || Nostalgie naar sommige zaken in de voormalige [[Duitse Democratische Republiek|DDR]] voor [[die Wende]] || Zie ook [[:de:Ostalgie|Ostalgie]] in de Duitse wikipedia
Regel 298: Regel 352:
| [[Neue Ostpolitik|Ostpolitik]] || spelling: Ostpolitik || Zie ook ''[[:de:Ostpolitik|Ostpolitik]]'' in de Duitse Wikipedia
| [[Neue Ostpolitik|Ostpolitik]] || spelling: Ostpolitik || Zie ook ''[[:de:Ostpolitik|Ostpolitik]]'' in de Duitse Wikipedia
|-
|-
| [[Ordner]]|| ordner; map of omslag om papieren in op te slaan ||
| Panne || pech ||
|-
| [[Pappenheimer]] || spelling: pappenheimer || veelal alleen gebruikt in het meervoud en de uitdrukking 'zijn pappenheimers kennen', dat wil zeggen: weten met wie men te maken heeft. Pappenheimers waren oorspronkelijk soldaten uit het regiment van [[Pappenheim (geslacht)|graaf Gottfried Heinrich zu Pappenheim]] ontleend aan [[Friedrich von Schiller|Schillers]] drama "Wallensteins Tod" (1800).
|-
|-
| [[Pappenheimer]] || spelling: pappenheimer || veelal alleen gebruikt in het meervoud en de uitdrukking 'zijn pappenheimers kennen', dat wil zeggen: weten met wie men te maken heeft. Pappenheimers waren oorspronkelijk soldaten uit het regiment van [[Pappenheim (geslacht)|graaf Gottfried Heinrich zu Pappenheim]] ontleend aan [[Friedrich von Schiller|Schillers]] drama "Wallensteins Tod" (1800).
| [[Plattenbau]] ||bouwmethode die gebruik maakt van geprefabriceerde onderdelen, zoals gevels en muren en vooral in de [[Duitse Democratische Republiek|DDR]] populair was. ||Zie ook ''[[:de:Plattenbau]]'' in de Duitse Wikipedia
|-
|-
| [[Pilsener]] / [[pils]] || pils, lagerbier, veelal van niet al te hoog percentage || oorspronkelijk uit [[Pilsen]]
| [[Pilsener]] / [[pils]] || pils, lagerbier, veelal van niet al te hoog percentage || oorspronkelijk uit [[Pilsen]]
|-
|-
| Poltergeist || [[klopgeest]]; spelling: poltergeist || Zie ook ''[[:de:Poltergeist|Poltergeist]]'' in de Duitse Wikipedia
| Poltergeist || [[klopgeest]]; spelling: poltergeist || Zie ook ''[[:de:Poltergeist|Poltergeist]]'' in de Duitse Wikipedia
Regel 318: Regel 374:
| [[Radler]] || Mix van bier en limonade ||
| [[Radler]] || Mix van bier en limonade ||
|-
|-
| [[Rauhfaser]]|| behang met reliëf; spelling: rauhfaser || structuurbehang; zie ook ''[[:de:Raufaser|Raufaser]]'' in de Duitse Wikipedia
| Rauhfaser|| behang met reliëf; spelling: rauhfaser || structuurbehang; zie ook ''[[:de:Raufaser|Raufaser]]'' in de Duitse Wikipedia
|-
|-
| Ramsch || uitverkoop, dump, vaak geschreven als [[ramsj]] || Zie ook ''[[:de:Ramsch|Ramsch]]'' in de Duitse Wikipedia
| Ramsch || uitverkoop, dump, vaak geschreven als [[ramsj]] || Zie ook ''[[:de:Ramsch|Ramsch]]'' in de Duitse Wikipedia
Regel 325: Regel 381:
|-
|-
| [[Realpolitik]]|| politiek gebaseerd op praktische redeneren en niet per se op morele overwegingen; spelling: realpolitik || Zie ook ''[[:de:Realpolitik|Realpolitik]]'' in de Duitse Wikipedia
| [[Realpolitik]]|| politiek gebaseerd op praktische redeneren en niet per se op morele overwegingen; spelling: realpolitik || Zie ook ''[[:de:Realpolitik|Realpolitik]]'' in de Duitse Wikipedia
|-
| Ringel-s ([[ß]])|| scharfes s, ook sz || in het Duits ongebruikelijke term
|-
|-
| [[Rottweiler]] || ras van kortharige honden; spelling: rottweiler || Zie ook ''[[:de:Rottweiler|Rottweiler]]'' in de Duitse Wikipedia
| [[Rottweiler]] || ras van kortharige honden; spelling: rottweiler || Zie ook ''[[:de:Rottweiler|Rottweiler]]'' in de Duitse Wikipedia
Regel 330: Regel 388:
| rücksichtslos || meedogenloos || veelal uitgesproken als rücksichtlos
| rücksichtslos || meedogenloos || veelal uitgesproken als rücksichtlos
|-
|-
| rutschen || roetsjen || glijden ||
| rutschen || roetsjen || glijden
|-
| [[Sachertorte]] || Van oorsprong weense taart || In 1832 ontwikkeld door Franz Sacher
|-
|-
|-
| salonfähig|| acceptabel als gespreksonderwerp/-persoon || oorspronkelijk: "aanvaardbaar in het [[salon (kamer)|salon]], in de deftige kringen"
| salonfähig|| acceptabel als gespreksonderwerp/-persoon || oorspronkelijk: "aanvaardbaar in het [[salon (kamer)|salon]], in de deftige kringen"
Regel 339: Regel 400:
|-
|-
| Scheiße|| poep, schijt of een scheldwoord als: [[shit]], tering ||
| Scheiße|| poep, schijt of een scheldwoord als: [[shit]], tering ||
|-
| Schicksal || [[noodlot (term)|noodlot]] || Zie ook ''[[:de:Schicksal|Schicksal]]'' in de Duitse Wikipedia
|-
|-
| Schinken || [[ham (vlees)|ham]] vooral gebruikt als productnaam voor vele hamvarianten || Zie ook ''[[:de:Schinken|Schinken]]'' in de Duitse Wikipedia
| Schinken || [[ham (vlees)|ham]] vooral gebruikt als productnaam voor vele hamvarianten || Zie ook ''[[:de:Schinken|Schinken]]'' in de Duitse Wikipedia
|-
| [[Schwerpunkt]] || || militaire term
|-
|-
| Schlagabtausch|| uitwisseling van slagen (opdoffers) ||
| Schlagabtausch|| uitwisseling van slagen (opdoffers) ||
Regel 352: Regel 417:
| schmieren || smeren, overdreven acteren || Zie ook ''[[:de:Schmierentheater|Schmierentheater]]'' ("slecht, onzorgvuldig theater") in de Duitse Wikipedia
| schmieren || smeren, overdreven acteren || Zie ook ''[[:de:Schmierentheater|Schmierentheater]]'' ("slecht, onzorgvuldig theater") in de Duitse Wikipedia
|-
|-
| [[Schmink]] / schmink || make-up voor het gehele gezicht, gebruikt wanneer men bijvoorbeeld als [[Zwarte Piet]], of bij kinderen als piraat of een dier beschilderd wordt; van oorsprong een merknaam voor toneel-make-up: [[Schminke]]. || ook als werkwoord (schminken) en werkplek, in uitspraken als: "sorry dat ik laat ben, ik zat nog bij de schmink"; zie ook ''[[:de:Schminke|Schminke]]'' in de Duitse Wikipedia
| [[Schmink]] / schmink || make-up voor het gehele gezicht, gebruikt wanneer men bijvoorbeeld als [[Zwarte Piet]], of bij kinderen als piraat of een dier beschilderd wordt; van oorsprong een merknaam voor toneelmake-up: [[Schminke]]. || ook als werkwoord (schminken) en werkplek, in uitspraken als: "sorry dat ik laat ben, ik zat nog bij de schmink"; zie ook ''[[:de:Schminke|Schminke]]'' in de Duitse Wikipedia
|-
|-
| [[Schnabbel]]|| nevenwerk, bijverdienste; spelling: schnabbel || het woord komt uit het [[Rotwelsch]], de Duitse dieventaal; het werkwoord "schnabeln" betekent "(met een snavel) wegpikken, vangen"; in het gewone Duits wordt "Schnabbel" niet gebruikt.
| [[Schnabbel]]|| nevenwerk, bijverdienste; spelling: schnabbel || het woord komt uit het [[Rotwelsch]], de Duitse dieventaal; het werkwoord "schnabeln" betekent "(met een snavel) wegpikken, vangen"; in het gewone Duits wordt "Schnabbel" niet gebruikt.
Regel 370: Regel 435:
| [[Schwalbe (voetbal)|Schwalbe]]|| fopduik bij de voetbal om een vrije trap of penalty uit te lokken; spelling: schwalbe|| ''Schwalbe'' betekent "zwaluw". Zie ook ''[[:de:Schwalbe|Schwalbe]]'' in de Duitse Wikipedia
| [[Schwalbe (voetbal)|Schwalbe]]|| fopduik bij de voetbal om een vrije trap of penalty uit te lokken; spelling: schwalbe|| ''Schwalbe'' betekent "zwaluw". Zie ook ''[[:de:Schwalbe|Schwalbe]]'' in de Duitse Wikipedia
|-
|-
| [[Schweinehackse]] ||varkensvlees-product, ook: scheldwoord, || Zie ook ''[[:de:Schweinenacken|Schweinenacken]]'' in de Duitse Wikipedia
| schwärmen || verspreiden, zwermen. || in het Duits ook: schwärmen für, ergens idolaat van zijn
|-
|-
| [[Schwarzwalder Kirsch]] || Duitse kersentaart ||
|-
| Schweinehackse ||varkensvleesproduct, ook: scheldwoord, || Zie ook ''[[:de:Schweinenacken|Schweinenacken]]'' in de Duitse Wikipedia
|-
| Schweinehund || zwijn, scheldwoord. ||
|-
|-
| Schwung||vaart, zwier; spelling: schwung || een soort van flair in het dansen of in muziek.
| Schwung||vaart, zwier; spelling: schwung || een soort van flair in het dansen of in muziek.
Regel 386: Regel 458:
| Spaß, Spaß machen || lol, lol maken || vooral bij jongeren in het uitgaanscircuit gebruikt
| Spaß, Spaß machen || lol, lol maken || vooral bij jongeren in het uitgaanscircuit gebruikt
|-
|-
| [[Spätzle]] || [[deegwaar]] || Zie ook ''[[:de:Spätzle|Spätzle]]'' in de Duitse Wikipedia
| Spätzle || [[deegwaar]] || Zie ook ''[[:de:Spätzle|Spätzle]]'' in de Duitse Wikipedia
|-
|-
| [[Sperrgebiet]] || spergebied; verboden gebied || Zie ook ''[[:de:Sperrgebiet|Sperrgebiet]]'' in de Duitse Wikipedia
| [[Sperrgebiet]] || spergebied; verboden gebied || Zie ook ''[[:de:Sperrgebiet|Sperrgebiet]]'' in de Duitse Wikipedia
|-
|-
| Spielerei|| hobbybezigheid, iets niet ernstig te nemen; spelling: spielerei ||
| Spiegelei mit Schinken || spiegelei met ham, hesp || in het Duits ongebruikelijk, men spreekt van een ''Strammer Max'' Zie ook ''[[:de:Strammer Max|Strammer Max]]'' in de Duitse Wikipedia
|-
| [https://historiek.net/duitse-leraar-verrijkte-nederlandse-taal-met-spieken/63804/ spieken] || afkijken bij een toets || In het Duits "spicken"
|-
| Spielerei || hobbybezigheid, iets niet ernstig te nemen; spelling: spielerei ||
|-
|-
| Spielfreudigkeit || plezier aan het spelen, met name van muziek ||
| Spielfreudigkeit || plezier aan het spelen, met name van muziek ||
Regel 398: Regel 474:
| Spießbürger || [[kleinburger]]lijk persoon, vaak (ten onrechte) geschreven als ''spitzburger''; spelling: spitsburger || Zie ook ''[[:de:Spießbürger|Spießbürger]]'' in de Duitse Wikipedia
| Spießbürger || [[kleinburger]]lijk persoon, vaak (ten onrechte) geschreven als ''spitzburger''; spelling: spitsburger || Zie ook ''[[:de:Spießbürger|Spießbürger]]'' in de Duitse Wikipedia
|-
|-
| [[Spitzen]]|| dansschoenen die een harde zool en een afgestompte en verstevigde neus hebben zodat men op de tenen kan staan; spelling: spitzen || <!-- Zie ook ''[[:de:Spitzen|Spitzen]]'' in de Duitse Wikipedia ### bestaat niet ### -->
| [[Spitzen]]|| dansschoenen die een harde zool en een afgestompte en verstevigde neus hebben zodat men op de tenen kan staan; spelling: spitzen || In het Duits "Spitzenschuh" genoemd Zie ook [[:de:Spitzenschuh|Spitzenschuh]] in de Duitse wikipedia
|-
|-
| Spitzenkandidat|| Topkandidaat, speciefiek gebruikt in verband met topfuncties in de Europese Unie.
|-
|-
| Sprechgesang|| rap, spreekzang, [[Spreekkoor (muziek)|spreekkoor]] || veel voorkomend in bijvoorbeeld opera's van [[Kurt Weill]] en [[Bertolt Brecht]]
| Sprechgesang|| rap, spreekzang, [[Spreekkoor (muziek)|spreekkoor]] || veel voorkomend in bijvoorbeeld opera's van [[Kurt Weill]] en [[Bertolt Brecht]]
Regel 415: Regel 494:
|-
|-
| Streber|| iemand die haantje de voorste wil zijn, overdreven ambitieus persoon; spelling: streber ||
| Streber|| iemand die haantje de voorste wil zijn, overdreven ambitieus persoon; spelling: streber ||
|-
| [[Stuka]] ||spelling: stuka || beroemd Duits gevechtsvliegtuig
|-
|-
| [[Sturm und Drang]] ||literaire stijlperiode in Duitsland (eind 18e eeuw); spelling: Sturm und Drang || Zie ook ''[[:de:Sturm und Drang|Sturm und Drang]]'' in de Duitse Wikipedia
| [[Sturm und Drang]] ||literaire stijlperiode in Duitsland (eind 18e eeuw); spelling: Sturm und Drang || Zie ook ''[[:de:Sturm und Drang|Sturm und Drang]]'' in de Duitse Wikipedia
Regel 423: Regel 504:
|-
|-
| Traditionsverein || een vereniging met een lange en eervolle traditie ||
| Traditionsverein || een vereniging met een lange en eervolle traditie ||
|-
| tschüss|| tot ziens, dag (informeel) ||
|-
|-
| [[U-Boot]] || duikboot, onderzeeboot, onderzeeër; spelling: U-boot|| Duitse afkorting van ''Unterseeboot''
| [[U-Boot]] || duikboot, onderzeeboot, onderzeeër; spelling: U-boot|| Duitse afkorting van ''Unterseeboot''
Regel 434: Regel 517:
| [[Über-ich]] || ||
| [[Über-ich]] || ||
|-
|-
| [[Übermensch]]|| een superieure mens; spelling: übermensch || in nazi-context betreft het een supermens van Germaanse afkomst die boven de andere rassen staat; in de oorspronkelijke filosofie van [[Nietzsche]] is het iemand die boven goed en kwaad staat, iemand die na deze mens komt, zonder connotaties van fysieke superioriteit
| [[Übermensch]]|| een superieure mens; spelling: übermensch || in nazicontext betreft het een supermens van Germaanse afkomst die boven de andere rassen staat; in de oorspronkelijke filosofie van [[Nietzsche]] is het iemand die boven goed en kwaad staat, iemand die na deze mens komt, zonder connotaties van fysieke superioriteit
|-
| [[Untermensch]] || een inferieure mens; spelling: untermensch || Zie ook ''[[:de:Untermensch|Untermensch]]'' in de Duitse Wikipedia
|-
|-
| [[Um 1800]] || Bepaalde bouwstijl (1905-1914) || afgeleid van een in 1908 verschenen boek van Paul Mebes, getiteld: "Um 1800: Architektur und Handwerk im letzten Jahrhundert ihrer traditionellen Entwicklung."
| [[Um 1800]] || Bepaalde bouwstijl (1905-1914) || afgeleid van een in 1908 verschenen boek van Paul Mebes, getiteld: "Um 1800: Architektur und Handwerk im letzten Jahrhundert ihrer traditionellen Entwicklung."
|-
|-
| [[Umfeld]] || term uit de sociologie, refereert aan directe omgeving || <!-- Zie ook ''[[:de:Umfeld|Umfeld]]'' in de Duitse Wikipedia ### pagina verwijdert ### -->
| Umfeld || term uit de sociologie, refereert aan directe omgeving || <!-- Zie ook ''[[:de:Umfeld|Umfeld]]'' in de Duitse Wikipedia ### pagina verwijdert ### -->
|-
|-
| [[Umlaut (klank)|Umlaut]] || in het Duits het teken om de verandering van een klinker door de volgende lettergreep (stad -> steden) aan te geven (Stadt, Städte); spelling: umlaut ||
| [[Umlaut (klank)|Umlaut]] || in het Duits het teken om de verandering van een klinker door de volgende lettergreep (stad -> steden) aan te geven (Stadt, Städte); spelling: umlaut ||
|-
| unbedingt||per se, absoluut, beslist ||
|-
| und so weiter (und so fort)|| enzovoort (enzovoort, enzovoort) ... || afkortingen: usw., enz.
|-
|-
| unheimlich/ unheimisch||griezelig, onheilspellend || ''unheimisch'' is in het Duits zeer archaïsch en thans onbekend.
| unheimlich/ unheimisch||griezelig, onheilspellend || ''unheimisch'' is in het Duits zeer archaïsch en thans onbekend.
|-
| [[Untermensch]] || een inferieure mens; spelling: untermensch || Zie ook ''[[:de:Untermensch|Untermensch]]'' in de Duitse Wikipedia
|-
|-
| unverfroren || zonder blikken of blozen ||
| unverfroren || zonder blikken of blozen ||
Regel 454: Regel 541:
| [[Verelendung]] [[Verelendungstheorie]] || (theorie van de) verpaupering, verval, achteruitgang; spelling: verelendung || economische theorie van [[Karl Marx]]; zie ook ''[[:de:Verelendungstheorie|Verelendungstheorie]]'' in de Duitse Wikipedia
| [[Verelendung]] [[Verelendungstheorie]] || (theorie van de) verpaupering, verval, achteruitgang; spelling: verelendung || economische theorie van [[Karl Marx]]; zie ook ''[[:de:Verelendungstheorie|Verelendungstheorie]]'' in de Duitse Wikipedia
|-
|-
| [[Volksempfänger]] || goedkope radio, populair in de 30er jaren in duitsland || Zie ook ''[[:de:Volksempfänger|Volksempfänger]]'' in de Duitse Wikipedia
| Verneinung|| [[Ontkenning (psychologie)|ontkenning]] || term uit de [[filosofie]] en [[psychologie]]
|-
| verstehen|| verstaan, invoelend begrijpen|| term uit de [[sociologie]] (Max Weber)
|-
| Volksempfänger || goedkope radio, populair in de jaren dertig in Duitsland || Zie ook ''[[:de:Volksempfänger|Volksempfänger]]'' in de Duitse Wikipedia
|-
|-
| volkstümlich ||volks; || in de muziek: ''{{lang|de|volkstümliche Unterhaltungsmusik}}''
| volkstümlich ||volks; || in de muziek: ''volkstümliche Unterhaltungsmusik''
|-
|-
| [[Volkswagen]] || (voor de opkomst van het serieuze automerk) goedkope Duitse auto, vooral populair in Nederland; bijnaam [[Volkswagen Kever|kever]] || Zie ook ''[[:de:Volkswagen|Volkswagen]]'' in de Duitse Wikipedia
| [[Volkswagen]] || (voor de opkomst van het serieuze automerk) goedkope Duitse auto, vooral populair in Nederland; bijnaam [[Volkswagen Kever|kever]] || Zie ook ''[[:de:Volkswagen|Volkswagen]]'' in de Duitse Wikipedia
Regel 464: Regel 555:
| Vorentscheidung || || sportterm: voordat de wedstrijd afgelopen is, is ze al beslist
| Vorentscheidung || || sportterm: voordat de wedstrijd afgelopen is, is ze al beslist
|-
|-
| wachsen||sportterm: het met was bewerken van de onderkant van ski's; ook: groeien, maar in die zin wordt het woord in het Nederlands nooit gebruikt. || ook nog in het Nederlands, 'wasdom', of 'wassende maan' (veelal sterk vervoegd: was - wies - gewassen).
| wachsen||[[waxen (ski)|waxen]]; sportterm: het met was bewerken van de onderkant van ski's|| Duits zwak werkwoord; het Duitse sterke werkwoord ''wachsen'' (wuchs – gewachsen) is etymologisch verwant aan het Nederlandse sterke werkwoord ''wassen'' (was – wies – gewassen) en heeft dezelfde betekenis ''groeien'' (cf. 'wasdom' en 'wassende maan'), maar wordt in het Nederlands nooit gebruikt.
|-
|-
|[[Waffen-SS]] || || Zie ook ''[[:de:Waffen-SS|Waffen-SS]]'' in de Duitse Wikipedia
|[[Waffen-SS]] || || Zie ook ''[[:de:Waffen-SS|Waffen-SS]]'' in de Duitse Wikipedia
|-
| [[Waldkorn]] || Merknaam voor brood. || Het woord klinkt dan wel duits, in Duitsland is de term echter onbekend.
|-
|-
| Wanderlust || drang om eropuit te trekken || associaties met de tijd van de [[Romantiek (stroming)|romantiek]]. In de medische wereld wordt de term wel eens gebruikt voor de neiging van patiënten (bijvoorbeeld schizofrene of demente patiënten) om weg te lopen.
| Wanderlust || drang om eropuit te trekken || associaties met de tijd van de [[Romantiek (stroming)|romantiek]]. In de medische wereld wordt de term weleens gebruikt voor de neiging van patiënten (bijvoorbeeld schizofrene of demente patiënten) om weg te lopen.
|-
|-
| [[Wanderjahre]] || || na het voltooien van hun opleiding gingen ambachtslieden in de 18e en 19e eeuw vaak op reis als [[gezel]] om andere streken en andere manieren van werken te leren kennen; zie ook ''[[:de:Wanderjahre|Wanderjahre]]'' in de Duitse Wikipedia
| Wanderjahre || || na het voltooien van hun opleiding gingen ambachtslieden in de 18e en 19e eeuw vaak op reis als [[gezel]] om andere streken en andere manieren van werken te leren kennen; zie ook ''[[:de:Wanderjahre|Wanderjahre]]'' in de Duitse Wikipedia
|-
|-
| Wandervogel || eind 19e eeuw in Duitsland ontstane "terug naar de natuur" beweging || Zie ook ''[[:de:Wandervogel|Wandervogel]]'' in de Duitse Wikipedia
| [[Wandervogel]] || eind 19e eeuw in Duitsland ontstane "terug naar de natuur" beweging || Zie ook ''[[:de:Wandervogel|Wandervogel]]'' in de Duitse Wikipedia
|-
|-
| [[Wehrmacht]] || de naam van het Duitse leger tussen 1935 en 1945; spelling: Wehrmacht || De Nederlandse analoge term is Weermacht, zoals in de term [[Openbare Weermacht]] (de legermacht van [[Belgisch-Congo]]).
| [[Wehrmacht]] || de naam van het Duitse leger tussen 1935 en 1945; spelling: Wehrmacht || De Nederlandse analoge term is Weermacht, zoals in de term [[Openbare Weermacht]] (de legermacht van [[Belgisch-Congo]]).
Regel 479: Regel 572:
|-
|-
| Weinstube || wijncafé || Zie ook ''[[:de:Weinstube|Weinstube]]'' in de Duitse Wikipedia
| Weinstube || wijncafé || Zie ook ''[[:de:Weinstube|Weinstube]]'' in de Duitse Wikipedia
|-
|-
| [[Weizenbier]] || Tarwebier volgens duits recept || Soms afgekort tot "Weizen"
|-
|-
| Weltanschauung || [[wereldbeeld]] || Zie ook ''[[:de:Weltanschauung|Weltanschauung]]'' in de Duitse Wikipedia
| Weltanschauung || [[wereldbeeld]] || Zie ook ''[[:de:Weltanschauung|Weltanschauung]]'' in de Duitse Wikipedia
Regel 487: Regel 583:
|-
|-
| Werdegang || carrière, ontwikkeling, trage ondergang; spelling: werdegang || het woord is in het Duits neutraal "ontwikkeling", in het Nederlands eerder negatief "ondergang"
| Werdegang || carrière, ontwikkeling, trage ondergang; spelling: werdegang || het woord is in het Duits neutraal "ontwikkeling", in het Nederlands eerder negatief "ondergang"
|-
| wie geht's|| hoe gaat het? ||
|-
|-
| [[Wiedergutmachung]] || herstelbetaling; spelling: wiedergutmachung|| om verzoeningspogingen na de Tweede Wereldoorlog aan te duiden
| [[Wiedergutmachung]] || herstelbetaling; spelling: wiedergutmachung|| om verzoeningspogingen na de Tweede Wereldoorlog aan te duiden
Regel 503: Regel 601:
|-
|-
| Zimmer frei || kamer(s) vrij || vooral gebruikelijk aan de Nederlandse kust ten behoeve van Duitse vakantiegangers in de [[1950-1959|jaren vijftig]] en [[1960-1969|jaren zestig]], later zelfstandig begrip geworden
| Zimmer frei || kamer(s) vrij || vooral gebruikelijk aan de Nederlandse kust ten behoeve van Duitse vakantiegangers in de [[1950-1959|jaren vijftig]] en [[1960-1969|jaren zestig]], later zelfstandig begrip geworden
|-
| zu haben|| beschikbaar, gewenst ||
|-
|-
| zum Kotzen || om te kotsen; spelling: zum Kotzen||
| zum Kotzen || om te kotsen; spelling: zum Kotzen||
|}
|}


===Zelden gebruikt en/of groepstaal, zoals wetenschapstaal===
==Uitdrukkingen==
{| class="wikitable" border="1"
{| class="wikitable" border="1"
! Duits
! Duits
Regel 513: Regel 613:
! Opmerking
! Opmerking
|-
|-
| abfahren || vertrekken ||
| ach du Liebe|| goede God. (lett. ''och, jij geliefde'') || [[interjectie]] vaak uitgesproken als "och du Liebe"; drukt ontzetting uit.
|-
|-
| Ablaut || klankwisseling; spelling: ablaut || taalkundige term
| alles Paletti || alles goed || [[:li:alles paletti]]
|-
|-
| Abschmieren || letterlijk 'neerstorten': van een vliegtuig || ook gebruikt als in 'kan ik bij je op de bank crashen?'
| [[Arbeit macht frei]] || Arbeid leidt tot vrijheid || spreuk boven de poort van verscheidene concentratiekampen, waaronder [[Auschwitz (concentratiekamp)|Auschwitz]] en [[Dachau (concentratiekamp)|Dachau]]. De oorspronkelijke betekenis was geen wrange en ongepaste grap, maar een soort mystieke waarbij zelfopoffering voor werk een soort spirituele vrijheid schenkt.
|-
|-
| Ankeiler || inhoudsverwijzing op de voorkant van een tijdschrift of krant || stamt af van de Duitse betekenis 'aankondigen', 'inleiden'
| Ausweis, bitte || Identificatie, alstublieft || Eveneens schertsend gebruikt ter uiting van frustratie over identificatieplicht of -verzoeken.
|-
|-
| Aufschnitt || sneetje kaas of worst ||
| Befehl ist Befehl|| bevel is bevel || vaak schertsend gebruikt als commentaar op iemand aan te duiden die klakkeloos en al te rigide instructies van zijn of haar meerdere uitvoert, zonder zich af te vragen of het wel gepast is; oorspronkelijk als excuus om verantwoordelijkheid voor misdaden begaan tijdens de Tweede Wereldoorlog af te schuiven.
|-
|-
| ausradieren || uitroeien || sterke connotaties aan de [[Holocaust]].
|-
|-
| ausrotten || uitroeien || dezelfde connotaties als ausradieren.
| Bis gleich || Tot straks || groet
|-
|-
| blauäugig || naïef, argeloos, blond || gerelateerd aan ''iem. op zijn mooie blauwe ogen vertrouwen''
| da (jetzt) kommen die Kamele || als iemand een grap vertelt, en de clou blijft uit zegt een van de toehoorders bijvoorbeeld "ja, und nun kommen die kamelen" ... || ook: ''– mit den langen Beinen'', ''– mit den langen Schwanzen''; schijnt uit de Eerste Wereldoorlog afkomstig te zijn, en verwijst in die context mogelijk naar de [[Sopwith Camel]]. Zou dan de betekenis krijgen van "Nou zullen we het krijgen".
|-
|-
| blöde Kuh || dom wijf, domme koe ||
| dalli dalli || schiet op || uitroep, tevens een Duitse televisieshow uit de jaren zeventig; zie ook ''[[:de:Dalli Dalli|Dalli Dalli]]'' in de Duitse Wikipedia
|-
|-
| Chefsache || iets heel belangrijks || oorspronkelijk: zo belangrijk dat de baas (''Chef'') er persoonlijk toezicht op houdt
| das Glück der Tüchtigen || || geluk dat harde werkers hebben, vgl. [[Duits voetbalelftal (mannen)|die Mannschaft]] die erom bekendstaat in de laatste minuut nog het winnende doelpunt te kunnen meepikken
|-
|-
| dicke Luft || lett. 'dikke lucht', fig. problemen op komst. ||
| das war einmal ||dat was ooit zo|| verzuchting
|-
|-
| fabelhaft || buitengewoon goed ||
| die Qual der Wahl || de kwelling van de keuze, [[keuzestress]], [[Lijst van Franse woorden en uitdrukkingen in de Nederlandse taal|embarras du choix]] ||
|-
|-
| Fahnenflucht || desertie, [[vaandelvlucht]] || Zie ook ''[[:de:Fahnenflucht|Fahnenflucht]]'' in de Duitse Wikipedia
| eins, zwei, saufen || één, twee, zuipen || wordt geroepen bij het heffen van een glas alcoholische drank in gezelschap.
De term is afkomstig uit het lied "In München steht ein Hofbräuhaus" (dialect: "oans, zwoa, g'suffa"
(bedoeld wordt het commando: een, twee, in een teug opdrinken!).
Tegenwoordig wordt er ook wel "eins, zwei, drei, saufen" (één, twee, drie, zuipen) geroepen.
|-
|-
| fragwürdig || dubieus ||
| erst kommt das Fressen und dann die Moral || Eerst komt het (vr)eten en dan (pas) de moraal || uit de [[Dreigroschenoper]] van [[Bertolt Brecht]]
|-
|-
| Führerschein || [[rijbewijs]] ||
| Feind hört mit || de vijand luistert mee || de titel van een Duitse propagandacampagne aan het begin van de Tweede Wereldoorlog
|-
|-
| gemütlich || [[Gezelligheid|gezellig]] || Zie ook ''[[:de:Gemütlichkeit|Gemütlichkeit]]'' in de Duitse Wikipedia
| Ganz losgehen || volledig losgaan || wordt voornamelijk gebruikt door jongeren in het uitgaansleven
|-
|-
| Intimfeind || || favoriete vijand
| [[grüß Gott]] || een Zuid-Duitse groet ||
|-
|-
| kaputt || || Stuk. ook: ''alles ist kaputt''
| Hals- und Beinbruch|| hals- en beenbreuk || een uitdrukking uit de [[theater (kunstvorm)|theaterwereld]], als gelukwens bedoeld; wellicht omdat men na een succesvolle voorstelling zoveel buigen en knikken moet dat men een hals- en beenbreuk oploopt; de Engelsen kennen eenzelfde gelukwens die “break a leg” luidt; ook in de mijnwerkerswereld; zou een verbastering zijn van het Jiddisch-/Hebreeuwse "mazal w'baroech" (geluk en zegen). Zie ook ''[[:de:Hals- und Beinbruch|Hals- und Beinbruch]]'' in de Duitse Wikipedia
|-
|-
| Kulturkammer || [[Nederlandsche Kultuurkamer]]|| instituut uit de [[Tweede Wereldoorlog]] waarbij kunstenaars zich moesten registreren om te mogen publiceren.
| [[Heim ins Reich]] || || Zie ook ''[[:de:Heim ins Reich|Heim ins Reich]]'' in de Duitse Wikipedia
|-
| Messegelände || terrein van een [[handelsbeurs]] of van een expositie ||
|-
| [[Möbiusband]] || || Zie ook ''[[:de:Möbiusband|Möbiusband]]'' in de Duitse Wikipedia
|-
| Nachwuchs || nageslacht; nieuwe lichting (sporters, muzikanten enz.; spelling: nachwuchs ||
|-
| Ringeless || scharfes s, ook sz, zie ''[[ß]]'' || in het Duits ongebruikelijke term
|-
| Schicksal || [[noodlot (term)|noodlot]] || Zie ook ''[[:de:Schicksal|Schicksal]]'' in de Duitse Wikipedia
|-
| Schluss ||dicht, gesloten, afgelopen; spelling: schluss ||
|-
| schwärmen || verspreiden, zwermen. || in het Duits ook: schwärmen für, ergens idolaat van zijn
|-
| Schweinehund || zwijn, scheldwoord. ||
|-
| Spiegelei mit Schinken || spiegelei met ham, hesp || in het Duits ongebruikelijk, men spreekt van een ''Strammer Max'' (zie ook ''[[:de:Strammer Max|Strammer Max]]'' in de Duitse Wikipedia)
|-
| [[Schwerpunkt]] || || militaire term
|-
| [[Stuka]] ||spelling: stuka || beroemd Duits gevechtsvliegtuig
|-
| unbedingt||per se, absoluut, beslist ||
|-
| tschüss|| tot ziens, dag (informeel) ||
|-
| und so weiter (und so fort)|| enzovoort (enzovoort, enzovoort) ... || afkortingen: usw., enz.
|-
| Verneinung|| [[Ontkenning (psychologie)|ontkenning]] || term uit de [[filosofie]] en [[psychologie]]
|-
| verstehen|| verstaan, invoelend begrijpen|| term uit de [[sociologie]] (Max Weber)
|-
| wie geht's|| hoe gaat het? ||
|-
| zu haben|| beschikbaar, gewenst ||
|}
 
==Uitdrukkingen==
{| class="wikitable" border="1"
! Duits
! Nederlands
! Opmerking
|-
| ach du Liebe|| goede God. (lett. ''och, jij geliefde'') || [[interjectie]] vaak uitgesproken als "och du Liebe"; drukt ontzetting uit.
|-
| alles Paletti || alles goed || [[:li:alles paletti]]
|-
| Jawohl, Herr Obersturmbannführer || Jawel, overste! || wordt schertsend gebruikt als men zich een commando opgelegd voelt
|-
|-
| Himmelhoch jauchzend, zum Tode betrübt|| hemelhoog juichend, dodelijk bedroefd || uit het gedicht "Klärchens Lied" van [[Johann Wolfgang von Goethe|Goethe]]; veelal ook met de volgende regel geciteerd: "Glücklich allein ist die Seele die liebt" (Gelukkig alleen is de ziel die liefheeft); een van de eerste omschrijvingen van de [[manische depressie]]
| Himmelhoch jauchzend, zum Tode betrübt|| hemelhoog juichend, dodelijk bedroefd || uit het gedicht "Klärchens Lied" van [[Johann Wolfgang von Goethe|Goethe]]; veelal ook met de volgende regel geciteerd: "Glücklich allein ist die Seele die liebt" (Gelukkig alleen is de ziel die liefheeft); een van de eerste omschrijvingen van de [[manische depressie]]
|-
|-
| Befehl ist Befehl|| bevel is bevel || vaak schertsend gebruikt als commentaar op iemand aan te duiden die klakkeloos en al te rigide instructies van zijn of haar meerdere uitvoert, zonder zich af te vragen of het wel gepast is; oorspronkelijk als excuus om verantwoordelijkheid voor misdaden begaan tijdens de Tweede Wereldoorlog af te schuiven.
|Humor ist, wenn man trotzdem lacht || humor is het, wanneer men toch maar lacht.|| uit een boek van Otto Julius Bierbaum (1865-1910).<ref name="büchmann">Georg Büchmann, "Geflügelte Worte", dtv, München 1967; p. 377</ref>
|-
| Wir haben es nicht gewußt|| we wisten het niet. || In de jaren na de Tweede Wereldoorlog veel gebruikte uitleg wanneer Duitse burgers naar de [[Holocaust]] gevraagd werd. De term wordt vaak schertsend gebruikt om de situatie aan te geven waarin iemand beweert iets niet te hebben geweten maar dit wel zou moeten weten, zoals bijvoorbeeld een directeur tijdens een [[boekhoudschandaal]] die beweert van niets te weten maar wel formeel verantwoordelijkheid draagt.
|-
| Ausweis, bitte || Identificatie, alstublieft || Eveneens schertsend gebruikt ter uiting van frustratie over identificatieplicht of -verzoeken.
|-
| [[Arbeit macht frei]] || Arbeid leidt tot vrijheid || spreuk boven de poort van verscheidene concentratiekampen, waaronder [[Auschwitz (concentratiekamp)|Auschwitz]] en [[Dachau (concentratiekamp)|Dachau]]. De oorspronkelijke betekenis was geen wrange en ongepaste grap, maar een soort mystieke waarbij zelfopoffering voor werk een soort spirituele vrijheid schenkt.
|-
|-
| Im Großen und Ganzen|| over het geheel genomen ||
| Im Großen und Ganzen|| over het geheel genomen ||
|-
|-
| Kommt gar nicht in Frage || daar is geen discussie over mogelijk, of dat doet zich niet voor ||
| Immer gerade aus|| alsmaar rechtdoor || herinnerend aan de kleine verzetsdaad om Duitse soldaten die de weg vroegen de verkeerde kant op te sturen, bij voorkeur richting Duitsland.
|-
|-
| Unbeschreiblich weiblich|| onbeschrijflijk vrouwelijk || veelal in schrijftaal; tekst van [[Nina Hagen]]
| immer mit der Ruhe || rustig aan || ook: ''nur die Ruhe''
|-
|-
| Feind hört mit || de vijand luistert mee || de titel van een Duitse propagandacampagne aan het begin van de Tweede Wereldoorlog
| in der Beschränkung zeigt sich erst der Meister//und das Gesetz nur kann uns Freiheit geben || vaak uitgelegd als: 'in de beperking toont zich de meester', echter de vervolgzin betekent dat regels en inperkingen ons vrij maken || uit een gelegenheidssonnet van [[Johann Wolfgang von Goethe|Goethe]] (26 juni 1802)<ref>[http://gutenberg.spiegel.de/buch/3649/1 Gedicht van Goethe op Duitse Gutenberg webstek]. De aansluitende regel luidt: ''Und das Gesetz nur kann uns Freiheit geben.''</ref>
|-
|-
| Immer gerade aus|| alsmaar rechtdoor || herinnerend aan de kleine verzetsdaad om Duitse soldaten die de weg vroegen de verkeerde kant op te sturen, bij voorkeur richting Duitsland.
| Jawohl, Herr Obersturmbannführer! || Jawel, overste! || wordt schertsend gebruikt als men zich een commando opgelegd voelt
|-
| jetzt geht's los || nu begint het || na het EK '88 een populaire opmerking
|-
|-
| Jedem das Seine || Ieder het zijne || spreuk boven de poort van concentratiekamp [[Buchenwald]].
| Jedem das Seine || Ieder het zijne || spreuk boven de poort van concentratiekamp [[Buchenwald]].
|-
|-
| [[grüß Gott]] || een Zuid-Duitse groet ||
| jetzt geht's los || nu begint het || na het EK '88 een populaire opmerking
|-
|-
| was will das Weib? ||wat willen vrouwen?|| letterlijk: 'wat wil de vrouw?'; tekst van [[Sigmund Freud]] in een gesprek met Marie Bonaparte in 1925.
| jetzt kann's losgehen || nu kan het feest beginnen || ook wel gebruikt door voetbalverslaggevers als een wedstrijd tegen een Duits team wordt gespeeld
|-
|-
| da (jetzt) kommen die Kamele || als iemand een grap vertelt, en de clou blijft uit zegt een van de toehoorders bijvoorbeeld "ja, und nun kommen die kamelen" ... || ook: - ''mit den langen Beinen'', ''- mit den langen Schwanzen''; schijnt uit de Eerste Wereldoorlog afkomstig te zijn, en verwijst in die context mogelijk naar de [[Sopwith Camel]]. Zou dan de betekenis krijgen van "Nou zullen we het krijgen".
| Kommt gar nicht in Frage || daar is geen discussie over mogelijk, of dat doet zich niet voor ||
|-
|-
| das war einmal ||dat was ooit zo|| verzuchting
| (Ach du) meine Güte || allemachtig, mijn God || uitroep
|-
|-
| was sich liebt, das neckt sich || wie van elkaar houdt, die plaagt elkaar. || Duits spreekwoord; veelal verkeerd begrepen vanwege de verwarring tussen het Duitse "necken" (plagen) en het Nederlandse "nekken" ('de nek omdraaien', 'doden' of 'overgeven'). Vergelijk: 'meisjes plagen kusjes vragen'.
| [[Nacht und Nebel]]|| 'Nacht en nevel', een speciaal programma voor arrestatie en bestraffing van politieke tegenstanders van de nazi's. || Zie ook ''[[:de:Nacht und Nebel|Nacht und Nebel]]'' in de Duitse Wikipedia. De tegenstanders verdwenen in 'nacht en nevel', mochten niet naar huis schrijven, en werden gedwongen zich dood te werken.
|-
| in der Beschränkung zeigt sich erst der Meister//und das Gesetz nur kann uns Freiheit geben || vaak uitgelegd als: 'in de beperking toont zich de meester', echter de vervolgzin betekent dat regels en inperkingen ons vrij maken || uit een gelegenheidssonnet van [[Johann Wolfgang von Goethe|Goethe]] (26 juni 1802)<ref>[http://gutenberg.spiegel.de/buch/3649/1 Gedicht van Goethe op Duitse Gutenberg webstek]. De aansluitende regel luidt: ''Und das Gesetz nur kann uns Freiheit geben.''</ref>
|-
|Humor ist wenn man trotzdem lacht || humor is het, wanneer men toch maar lacht.|| uit een boek van Otto Julius Bierbaum (1865-1910).<ref name="büchmann">Georg Büchmann, "Geflügelte Worte", dtv, München 1967; p. 377</ref>
|-
|-
| Ordnung muss sein ||er moet orde zijn ||
| Ordnung muss sein ||er moet orde zijn ||
|-
|-
| immer mit der Ruhe || rustig aan || ook: ''nur die Ruhe''
| Raus mit dir!|| eruit jij; flikker op; rot op. || pikant
|-
| erst kommt das Fressen und dann die Moral || Eerst komt het (vr)eten en dan (pas) de moraal || uit de [[Dreigroschenoper]] van [[Bertolt Brecht]]
|-
| [[Heim ins Reich]] || || Zie ook ''[[:de:Heim ins Reich|Heim ins Reich]]'' in de Duitse Wikipedia
|-
| Wein, Weib und Gesang || 'Wijn, vrouw en zang' oftewel: een feestje || Zie ook ''[[:de:Wein, Weib und Gesang|Wein, Weib und Gesang]]'' in de Duitse Wikipedia
|-
| Hals- und Beinbruch|| hals- en beenbreuk || een uitdrukking uit de [[theater (kunstvorm)|theaterwereld]], als gelukwens bedoeld; wellicht omdat men na een succesvolle voorstelling zoveel buigen en knikken moet dat men een hals- en beenbreuk oploopt; de Engelsen kennen eenzelfde gelukwens die “break a leg” luidt; ook in de mijnwerkerswereld; zou een verbastering zijn van het Jiddisch-/Hebreeuwse "mazal w'baroech" (geluk en zegen). Zie ook ''[[:de:Hals- und Beinbruch|Hals- und Beinbruch]]'' in de Duitse Wikipedia
|-
| [[Nacht und Nebel]]|| 'Nacht en nevel', een speciaal programma voor arrestatie en bestraffing van politieke tegenstanders van de nazi's. || Zie ook ''[[:de:Nacht und Nebel|Nacht und Nebel]]'' in de Duitse Wikipedia. De tegenstanders verdwenen in 'nacht en nevel', mochten niet naar huis schrijven, en werden gedwongen zich dood te werken.
|-
| das Glück der Tüchtigen || || geluk dat harde werkers hebben, vgl. [[die Mannschaft]] die erom bekendstaat in de laatste minuut nog het winnende doelpunt te kunnen meepikken
|-
|-
| Raus mit dir|| eruit jij; flikker op; rot op. || pikant
| Unbeschreiblich weiblich|| onbeschrijflijk vrouwelijk || veelal in schrijftaal; tekst uit ''[[Unbeschreiblich weiblich]]'' van [[Nina Hagen]]
|-
|-
| Verdammt noch mal|| verdomme nog aan toe || vulgair
| Verdammt noch mal|| verdomme nog aan toe || vulgair
|-
|-
| die Qual der Wahl || de kwelling van de keuze, [[keuzestress]], [[Lijst van Franse woorden en uitdrukkingen in de Nederlandse taal|embarras du choix]] ||
| was sich liebt, das neckt sich || wie van elkaar houdt, die plaagt elkaar. || Duits spreekwoord; veelal verkeerd begrepen vanwege de verwarring tussen het Duitse "necken" (plagen) en het Nederlandse "nekken" ('de nek omdraaien', 'doden' of 'overgeven'). Vergelijk: 'meisjes plagen kusjes vragen'.
|-
|-
| Ganz losgehen || volledig losgaan || wordt voornamelijk gebruikt door jongeren in het uitgaansleven
| was will das Weib? ||wat willen vrouwen?|| letterlijk: 'wat wil de vrouw?'; tekst van [[Sigmund Freud]] in een gesprek met Marie Bonaparte in 1925.
|-
|-
| jetzt kann's losgehen || nu kan het feest beginnen || ook wel gebruikt door voetbalverslaggevers als een wedstrijd tegen een Duits team wordt gespeeld
| Wein, Weib und Gesang || 'Wijn, vrouw en zang' oftewel: een feestje || Zie ook ''[[:de:Wein, Weib und Gesang|Wein, Weib und Gesang]]'' in de Duitse Wikipedia
|-
| dalli dalli || schiet op || uitroep, tevens een Duitse televisieshow uit de jaren zeventig; zie ook ''[[:de:Dalli Dalli|Dalli Dalli]]'' in de Duitse Wikipedia
|-
|-
| eins, zwei, saufen || één, twee, zuipen || wordt geroepen bij het heffen van een glas alcoholische drank in gezelschap.
| [[Wir haben es nicht gewußt]]|| we wisten het niet. || In de jaren na de Tweede Wereldoorlog veel gebruikte uitleg wanneer Duitse burgers naar de [[Holocaust]] gevraagd werd. De term wordt vaak schertsend gebruikt om de situatie aan te geven waarin iemand beweert iets niet te hebben geweten maar dit wel zou moeten weten, zoals een directeur tijdens een [[boekhoudschandaal]] die beweert van niets te weten maar wel formeel verantwoordelijkheid draagt.
De term is afkomstig uit het lied "In München steht ein Hofbräuhaus" ("eins, zwei, suffa").
Tegenwoordig wordt er ook wel "eins, zwei, drei, saufen" (één, twee, drie, zuipen) geroepen.
|}
|}


Regel 683: Regel 708:


[[Categorie:Duits begrip| ]]
[[Categorie:Duits begrip| ]]
[[Categorie:Nederlands]]
[[Categorie:Nederlands idioom]]
[[Categorie:Taallijsten|Duitse woorden en uitdrukkingen]]
[[Categorie:Taallijsten|Duitse woorden en uitdrukkingen]]

Versie van 7 apr 2023 23:31

Dit is een lijst van Duitse woorden en uitdrukkingen die soms in de Nederlandse taal gebruikt worden.

NB. Zelfstandige naamwoorden ontleend aan het Duits worden conform de 'Leidraad Nederlandse spelling' met een kleine letter geschreven (übermensch, aha-erlebnis), behalve wanneer het woord een eigennaam of historische gebeurtenis (Wehrmacht, Endlösung, Wirtschaftswunder) is. Ook wanneer het om een woordgroep gaat, krijgen de zelfstandige naamwoorden een hoofdletter (auf Wiedersehen). In de tweede kolom is de juiste Nederlandse spelling aangegeven.

Woorden

Duits Nederlands Opmerking
abfahren vertrekken
Ablaut klankwisseling; spelling: ablaut taalkundige term
abschmieren letterlijk 'neerstorten': van een vliegtuig ook gebruikt als in 'kan ik bij je op de bank crashen?'
abseilen abseilen een afdalingstechniek om van rotswanden of gebouwen af te dalen. Zie ook abseilen in de Duitse Wikipedia
ach so op die manier, vandaar
Aha-Erlebnis ervaring waarbij de confrontatie met iets een lichte schok van herkenning geeft; spelling: aha-erlebnis
Alleingang spelling: alleingang heeft de connotatie van eigenmachtig optreden van een land, zonder overleg met de buurlanden
angehaucht ergens een liefhebber of aanhanger van zijn meer in het bijzonder: daartoe geneigd zijn, daarop ingesteld zijn, daardoor beïnvloed zijn
Angstgegner tegenstander die van tevoren al angst inboezemt, bijvoorbeeld door eerdere confrontaties; spelling: angstgegner
Ankeiler inhoudsverwijzing op de voorkant van een tijdschrift of krant bestaat als zodanig niet in het Duits.
Anschluss Aansluiting; spelling: Anschluss; in de betekenis "sjans" is de spelling: anschluss in het bijzonder de aansluiting (of annexatie) van Oostenrijk bij Duitsland. Het betekent echter ook contact met iemand op wie je valt, "sjans" (Nl) of "touche" (B).
Anschlusstreffer het doelpunt vóór de gelijkmaker in het voetbal (bijvoorbeeld bij een 2-0-achterstand is de 2-1 de Anschlusstreffer) ook als germanisme: aansluittreffer of aansluitingstreffer
an sich op zich vergelijk Ding an sich, een belangrijk begrip in de filosofie van Kant en Hegel
Ansicht prentbriefkaart; spelling: ansicht Zie ook Ansichtskarte in de Duitse Wikipedia
Apfelstrudel soort appelgebak: spelling: apfelstrudel Zie ook Apfelstrudel in de Duitse Wikipedia
Arbeitseinsatz arbeidsinzet Zie ook Arbeitseinsatz in de Duitse Wikipedia
auf Wiedersehen tot ziens, vooral gebruikt tijdens voetbalwedstrijden, de verliezende partij wordt met groepsgezang uitgejouwd; spelling: auf Wiedersehen grappig bedoeld ook: "wiederschnitzel", als afscheidsgroet
Aufschnitt sneetje kaas,worst of vleeswaren zoals ham In Duitstalige landen spreekt men van Aufschnittplatte als benaming voor een schaal vlees- en kaaswaren
Aufguss het opgieten van water in een sauna
Ausdauer duurvermogen, stamina; spelling: ausdauer Zie ook Ausdauer in de Duitse Wikipedia
aus einem Guss uit één stuk, doordacht; spelling: aus einem Guss oorspronkelijk een begrip uit het gieten van metaal: in één keer gegoten
Auslautverhärtung eindklankverscherping Het verschijnsel dat stemhebbende medeklinkers aan het eind van een woord stemloos worden.
Ausputzer laatste man die als doel had de bal zo hard mogelijk weg te schieten uit de verdediging; spelling: ausputzer voetbalterm; zie ook Ausputzer in de Duitse Wikipedia
ausradieren uitroeien sterke connotaties aan de Holocaust.
ausrotten uitroeien dezelfde connotaties als ausradieren.
Ausweis Identificatie; spelling: ausweis
Autobahn snelweg
Bauhaus hogeschool voor architectuur en toegepaste kunsten; spelling: Bauhaus Zie ook Bauhaus in de Duitse Wikipedia
begeistert ergens enthousiast over zijn, door meegesleept worden ook Begeisterung wordt veel gebruikt; zie ook Begeisterung in de Duitse Wikipedia
Berlinerbol Duits gebak in Duitsland: Berliner (zie ook Berliner in de Duitse Wikipedia), in het Nederlands duidt berliner een krantenformaat aan
Berner sennenhond soort hond Berner Sennenhund, zie ook Berner Sennenhund in de Duitse Wikipedia
Berufsverbot afspraken die erop gericht zijn dat een specifiek persoon niet meer in een bepaald beroep een baan zal kunnen vinden; spelling: berufsverbot beroepsverbod, zie ook Berufsverbot in de Duitse Wikipedia
Biedermeier bepaalde stijl (1815-1850); spelling: biedermeier Zie ook Biedermeier in de Duitse Wikipedia
Biergarten tuin waar men bier drinkt; spelling: biergarten Zie ook Biergarten in de Duitse Wikipedia
Bierhalle groot biercafé, in het Duits ook wel Bierpalast genoemd. Er zijn in Nederland en België meerdere bierhallen te vinden. Zie ook Bierhalle in de Duitse Wikipedia
Bildung ontwikkeling; spelling: bildung Zie ook Bildung in de Duitse Wikipedia
Bildungsroman ontwikkelingsroman; spelling: bildungsroman Een roman die met name op de (geestelijke) ontwikkelingsjaren van iemand ingaat, bijvoorbeeld Der Zauberberg van Thomas Mann.
blauäugig naïef, argeloos, blond verwant met de Nederlandse zegswijze "iemand op zijn mooie blauwe ogen vertrouwen"
Blitzkrieg snelle verrassingsoorlog; spelling: blitzkrieg Zie ook Blitzkrieg in de Duitse Wikipedia
blöde Kuh dom wijf, domme koe
Blut- und Boden (-theorie) Bloed- en bodemtheorie; spelling: Blut und Boden Een theorie uit het nationaalsocialisme die een enge verbinding tussen het bloed (ras/volk) en de bodem (het land, de grond) waar zij wonen benadrukt
Bockbier bokbier; spelling: bockbier Zie ook Bockbier in de Duitse Wikipedia
Bockwurst Zie ook Bockwurst in de Duitse Wikipedia
Bratwurst braadworst Zie ook Bratwurst in de Duitse Wikipedia
Bühne podium, toneel; spelling: bühne
Bühnensucht het verlangen om op te treden In het Duits niet gangbaar. 'Podiumbeest' – die Rampensau.
Butterfahrt Bootreis met als doel om buiten de territoriale wateren luxe artikelen als drank, parfums en rookwaren belastingvrij te kunnen verkopen. Vooral populair in de zeventiger en tachtiger jaren.
Chefsache iets heel belangrijks oorspronkelijk: zo belangrijk dat de baas ('Chef') er persoonlijk toezicht op houdt
dabei sein bezig zijn met, meedoen
das Ewig-Weibliche spelling: ewigweibliche uit Goethes Faust: Das Ewig-Weibliche zieht uns hinan
das gewisse Etwas de x-factor, het je ne sais quoi
des Pudels Kern de essentie; spelling: des poedels kern Uit Goethes Faust, deel I, 'Studierzimmer', waar de poedel Mephistopheles blijkt te zijn: "Das also war des Pudels Kern!".
Dichtung und Wahrheit titel van de autobiografie van Goethe
dicke Luft lett. 'dikke lucht', fig. problemen op komst.
Dirndlkleid Beiers jurkje: spelling: dirndlkleid Zie ook Dirndl in de Duitse Wikipedia
Dobermann soort hond: spelling: dobermann Zie ook Dobermann in de Duitse Wikipedia
Donnerwetter uitspraak die verontwaardiging of verbazing uitdrukt
Doppelgänger dubbelganger Zie ook Doppelgänger in de Duitse Wikipedia
Drang nach Osten drang naar het oosten; spelling: Drang nach Osten geassocieerd met de drang om levensruimte in het oosten te zoeken, met name door extreemrechtse groeperingen die in Polen voormalige delen van Duitsland en Pruisen zien en daar aanspraak op willen maken
Durchgangslager doorgangskamp, bijvoorbeeld Westerbork Zie ook Durchgangslager in de Duitse Wikipedia
Edelweiß plant Zie ook Edelweiß in de Duitse Wikipedia
ein Prosit een toost
Einzelgänger persoon die zijn eigen weg gaat; spelling: einzelgänger vaak geassocieerd met een buitenbeentje
Eisbein varkenspoot Zie ook Eisbein in de Duitse Wikipedia
Endlösung Finale oplossing (van het Jodenvraagstuk) Een eufemisme voor de systematische moord op de Joden. Zie ook Endlösung in de Duitse Wikipedia
Englandspiel Duitse operatie betreffende in Engeland opgeleide en in Nederland gedropte Nederlandse marconisten. Zie ook Englandspiel in de Duitse Wikipedia
entartete Kunst ontaarde kunst Zie ook Entartete Kunst in de Duitse Wikipedia
Ersatz vervanging of namaak; spelling: ersatz
fabelhaft buitengewoon goed, fantastisch
Fahnenflucht desertie, vaandelvlucht Zie ook Fahnenflucht in de Duitse Wikipedia
fähig geschikt voor, capabel vooral als achtervoegsel in woorden als: media-, internet-, vpro-, enz.
Fernweh het verlangen om weg van huis te zijn, (het tegenovergestelde van Heimweh)
Fest feest alleen gebruikt in samenstellingen als dancefest, jazzfest, arenafest, om een muziekfestival aan te duiden. Geen afkorting van festival. Zie ook Fest in de Duitse Wikipedia
Fingerspitzengefühl lett. 'vingertoppengevoel'; spelling: fingerspitzengefühl goed ontwikkeld gevoel om in een delicate situatie op te treden, of technisch moeilijke klussen te klaren
Flak afkorting voor Flug (Flieger) Abwehr Kanone Zie ook Flak in de Duitse Wikipedia
Flammkuchen Brooddeeggerecht gerecht uit de Elzas, de Palts en Baden. In het Nederlands ook bekend als "tarte flambée".
Flatterzunge speciale techniek bij het spelen van blaasinstrumenten Zie ook Flatterzunge in de Duitse Wikipedia
Flügelhorn blaasinstrument: bugel; spelling: flügelhorn Zie ook Flügelhorn in de Duitse Wikipedia
Föhn Warme wind van de bergen of haardroger Zie ook Föhn in de Duitse Wikipedia
fragwürdig dubieus
Frankfurter knakworst; spelling: frankfurter Zie ook Frankfurter in de Duitse Wikipedia
Fraktur(schrift) lettertype, het alfabet wordt Frakturschrift genoemd Zie ook Fraktur in de Duitse Wikipedia
Fremdkörper letterlijk 'vreemd lichaam'; spelling: fremdkörper een kogel die in het lichaam zit is een 'Fremdkörper', een deeltje dat er niet thuis hoort. Veelal gebruikt om een persoon aan te duiden die niet binnen een organisatie hoort of past.
fröbelen, gefröbel knutselen, geknutsel naar Friedrich Fröbel, zie ook Friedrich Fröbel in de Duitse Wikipedia
Frühschoppen Zie ook Frühschoppen in de Duitse Wikipedia
Führer leider in Nederland en België is de connotatie met Hitler heel sterk, in Duitsland veel minder, hier wordt het woord nog steeds gebruikt voor bijvoorbeeld reisgidsen.
Führerschein rijbewijs
Fundgrube spelling: fundgrube oorspronkelijk een begrip uit de mijnbouw, in overdrachtelijke betekenis "plaats waar men veelvuldig vinden kan wat men zoekt"
gefundenes Fressen hapklaar brokje, makkelijke prooi voor een criticus; spelling: gefundenes Fressen
Geheimfavorit term uit de sport- en gokwereld
Geheimratsecken inhammen (als teken van beginnende kaalheid) Zie ook Geheimratsecken in de Duitse Wikipedia
Geheimtip supertip; spelling: geheimtip
gemütlich gezellig Zie ook Gemütlichkeit in de Duitse Wikipedia
Geräuschemacher geluidsmaker voor films en hoorspelen, foley artist
Gesamtkunst / Gesamtkunstwerk totaalkunstwerk; spelling: gesamtkunstwerk kunstvorm waarbij verschillende, of alle kunstvormen samenkomen
Gestalt en Gestalttherapie spelling: gestalt, gestalttherapie
gesundes Volksempfinden gezonde volksopvattingen; spelling: gesundes Volksempfinden uitdrukking uit de nazitijd, waarbij de mening van het volk een eufemisme was voor de mening van de Führer
Gesundheit! gezondheid! toewensing na een niesbui
Gestapo Geheime Staatspolizei
Glockenspiel klokkenspel; spelling: glockenspiel Zie ook Glockenspiel in de Duitse Wikipedia
glückauf Mijnwerkersgroet, ontstaan uit de groet "Ich wünsche Dir Glück, tu einen neuen Gang auf"
Glühwein spelling: glühwein met onder andere kaneel gekruide mix van wijn en sterkedrank die warm gedronken wordt; zie ook Glühwein in de Duitse Wikipedia
Gretchenfrage spelling: gretchenfrage de kernvraag of de hamvraag, afkomstig uit het boek Faust van Goethe; zie ook Gretchenfrage in de Duitse Wikipedia
(deutsche) Gründlichkeit Duitse grondigheid; spelling: gründlichkeit dit speelt in op de stereotype Duitser, die immer punctueel is en grondig te werk gaat
Gutmensch sarcastisch bedoelde benaming van goedwillende, voornamelijk linkse mensen Zie ook Gutmensch in de Duitse Wikipedia
Hammerklavier pianoforte Zie ook Hammerklavier in de Duitse Wikipedia
Hausmacher soort leverworst; spelling: hausmacher
Heilgymnastik heilgymnastiek Zie ook Heilgymnastik in de Duitse Wikipedia
Heil Hitler "Geluk (aan) Hitler" 'Heil' is ook een Nederlands woord met precies dezelfde betekenis (vergelijk 'heilzaam', 'heilwensen'). De uitdrukking is echter 'besmet' geraakt door de associatie met Hitler.
Heilpraktiker Zie ook Heilpraktiker in de Duitse Wikipedia
Heimat geboorteland; spelling: heimat Zie ook Heimat in de Duitse Wikipedia
Herrenvolk volk van heersers; spelling: herrenvolk Zie ook Herrenvolk in de Duitse Wikipedia
Hetze klopjacht, lastercampagne; spelling: hetze Zie ook Hetze in de Duitse Wikipedia
hineininterpretieren verder interpreteren, onbedoelde betekenissen "vinden"
Hitlerjugend Hitlerjeugd Zie ook Hitlerjugend in de Duitse Wikipedia
Hollandgänger Duitse seizoenarbeiders die jaarlijks naar Nederland trokken Zie ook Hollandgänger in de Duitse Wikipedia
Hüttenkäse soort kaas; spelling: hüttenkäse Zie ook Hüttenkäse in de Duitse Wikipedia
niet im Frage/ in Frage dat is niet aan discussie onderhevig, dat kun je vergeten; spelling: im/in Frage zelfs in zinnen als: "dat is niet im Frage". De juiste Duitse term is "in Frage", in het Nederlands wordt echter meestal het foutieve "im Frage" gebruikt. Van Dale (14e druk) noemt 'in Frage' een vormvariant.
ins Blaue hinein onvoorbereid, voor de vuist weg; spelling: ins Blaue hinein
Intimfeind favoriete vijand
jawohl jawel, ja zeker met 'jawohl' is iets grappigs aan de hand: het wordt uitgesproken op militaire manier, vaak in combinaties als "jawohl mein Führer", "jawohl Herr Obersturmbannführer"; altijd sarcastisch bedoeld.
Jugendstil bepaalde kunststijl (± 1900); spelling: jugendstil Zie ook Jugendstil in de Duitse Wikipedia
Kaiserbrötchen hard broodje; spelling: kaiserbrötchen
kaltstellen/ kaltgestellt koud maken, in de betekenis van "monddood maken"
Kammerspiel Zie ook Kammerspiel in de Duitse Wikipedia
Kapellmeister bepaald type dirigent
kaputt Stuk. ook: alles ist kaputt
Kasseler(rib) casselerrib; varkensvleesproduct Zie ook Kasseler in de Duitse Wikipedia
Kartoffelsalat aardappelsalade Zie ook Kartoffelsalat in de Duitse Wikipedia
Kellner kelner, bediende in een restaurant
Kindergarten kleuterschool; spelling: kindergarten door Fröbel gebruikte, internationaal bekende benaming
Kirsch kersenlikeur; spelling: kirsch ook in Schwarzwalder Kirsch, een soort gebak
Kitsch nepkunst; spelling: kitsch
Konditorei banketbakkerswinkel waar men ook een gebakje met een drankje kan nuttigen; spelling: konditorei Zie ook Konditorei in de Duitse Wikipedia
Kohlrabi koolrabi Zie ook Kohlrabi in de Duitse Wikipedia
Körperkultur lichaamscultuur
Krach instorting van de beurs; spelling: krach
Krautrock spelling: krautrock Duitse popmuziek, niet te verwarren met de schlager; Zie ook Krautrock in de Duitse Wikipedia
Krimi politieserie; spelling: krimi
Kristallnacht Kristallnacht nacht uit het naziverleden, waarbij vele Joodse winkels en bezittingen geplunderd werden (Het gebroken glas heeft de naam kristal opgeleverd).
Kulturkammer Nederlandsche Kultuurkamer instituut uit de Tweede Wereldoorlog waarbij kunstenaars zich moesten registreren om te mogen publiceren.
Ländler volkswijsje, vaak gebruikte term in klassieke muziek, bijvoorbeeld de muziek van Mahler en Schubert; spelling: ländler Zie ook Ländler in de Duitse Wikipedia
langlaufen langlaufen een soort lopen met lange ski's, veelal over redelijk vlak en besneeuwd terrein.
Lebensbejahung een filosofische opvatting; ongeveer: "ja zeggen tegen het leven"
Lebensborn Zie ook Lebensborn in de Duitse Wikipedia
Lebensraum lett.: levensruimte; spelling: lebensraum een uitdrukking met sterke associaties aan nazi-Duitsland, (zie ook Drang nach Osten), waarbij ten oosten van Duitsland, in Polen en Rusland ruimte zocht voor het Duitse volk om zich te vestigen. Zie ook Lebensraum in de Duitse Wikipedia
Lederhose broek uit leer, die veelal tot rond de knie reikt, en opgehouden wordt met H-vormige bretels; spelling: lederhose het is een typische dracht voor mannen uit Beieren en andere regio's bij de Alpen.
Leitkultur maatgevende cultuur Zie ook Leitkultur in de Duitse Wikipedia
Leitmotiv leidmotief; belangrijke gedachte die steeds terugkeert; spelling: leitmotiv ook als terugkerend motief in een muziekwerk, bijvoorbeeld de Symphonie fantastique van Berlioz en veel werk van Wagner
Lied in deze betekenis op zijn Duits (met lange 'ie') uitgesproken: refereert aan het klassieke Duitse (piano)lied Zie ook Lied in de Duitse Wikipedia
Liedertafel zangvereniging voor mannen, ook wel Liederkranz genoemd; spelling: liedertafel Zie ook Liedertafel in de Duitse Wikipedia
Litze Bundel dunne koperdraden die samen een elektrische geleider vormen
Luftwaffe Zie ook Luftwaffe in de Duitse Wikipedia
Mannschaft het Duitse nationale voetbalelftal in spreek- en schrijftaal altijd die Mannschaft
mein Gott ook: ach mein Gott verontwaardigde uitroep, "wat een onzin", of "wat erg"
Messegelände terrein van een handelsbeurs of van een expositie
Möbiusband Zie ook Möbiusband in de Duitse Wikipedia
Müsli muesli; Zwitserse ontbijtgranen Zie ook Müsli in de Duitse Wikipedia
nachleben het naijlen van de invloed van bijvoorbeeld een beweging, letterlijk: naleven
Nachwuchs nageslacht; nieuwe lichting (sporters, muzikanten enz.; spelling: nachwuchs
Nazi spelling: nazi
Neanderthaler neanderdalmens; spelling: neanderthaler Zie ook Neandertaler in de Duitse Wikipedia. Overdrachtelijk wordt de term gebruikt voor een dom of onbehouwen persoon.
Neue Deutsche Welle verzamelnaam voor Duitse bands eind jaren zeventig en begin tachtig van de 20e eeuw Zie ook Neue Deutsche Welle in de Duitse Wikipedia
Nudel noedel gekookte meelballetjes in soep, of een soort pasta-achtige sliertjes; uit het Oostenrijks en Beiers, daar zijn het Knödel (zie ook Knödel in de Duitse Wikipedia)
Ober, Oberkellner ober afkorting van Oberkellner, (hoofd)bediende in een horecagelegenheid; zie ook Oberkellner in de Duitse Wikipedia
Obersturmbannführer vaak sarcastisch bedoeld in zinnetjes als: "jawohl herr obersturmbannführer"
Oktoberfest Bierfeest, een internationaal fenomeen, gerelateerd aan het Münchense Oktoberfest
Ohrwurm liedje dat in je hoofd blijft zitten: oorwurm, Zie ook Ohrwurm in de Duitse Wikipedia
Ordner ordner; map of omslag om papieren in op te slaan
Ostalgie Nostalgie naar sommige zaken in de voormalige DDR voor die Wende Zie ook Ostalgie in de Duitse wikipedia
Ostpolitik spelling: Ostpolitik Zie ook Ostpolitik in de Duitse Wikipedia
Panne pech
Pappenheimer spelling: pappenheimer veelal alleen gebruikt in het meervoud en de uitdrukking 'zijn pappenheimers kennen', dat wil zeggen: weten met wie men te maken heeft. Pappenheimers waren oorspronkelijk soldaten uit het regiment van graaf Gottfried Heinrich zu Pappenheim ontleend aan Schillers drama "Wallensteins Tod" (1800).
Plattenbau bouwmethode die gebruik maakt van geprefabriceerde onderdelen, zoals gevels en muren en vooral in de DDR populair was. Zie ook de:Plattenbau in de Duitse Wikipedia
Pilsener / pils pils, lagerbier, veelal van niet al te hoog percentage oorspronkelijk uit Pilsen
Poltergeist klopgeest; spelling: poltergeist Zie ook Poltergeist in de Duitse Wikipedia
potztausend grutjes! verouderd in Duitsland.
Prinzipienreiter iemand die hardnekkig vasthoudt aan principes; spelling: prinzipienreiter
Pumpernickel soort roggebrood Zie ook Pumpernickel in de Duitse Wikipedia
Putsch coup, staatsgreep; spelling: putsch veelal gewelddadig
Quatsch onzin; spelling: quatsch
Radler Mix van bier en limonade
Rauhfaser behang met reliëf; spelling: rauhfaser structuurbehang; zie ook Raufaser in de Duitse Wikipedia
Ramsch uitverkoop, dump, vaak geschreven als ramsj Zie ook Ramsch in de Duitse Wikipedia
Razzia razzia is een van oorsprong Arabisch woord: ghazwa, plunder- /rooftocht; zie ook Razzia in de Duitse Wikipedia
Realpolitik politiek gebaseerd op praktische redeneren en niet per se op morele overwegingen; spelling: realpolitik Zie ook Realpolitik in de Duitse Wikipedia
Ringel-s (ß) scharfes s, ook sz in het Duits ongebruikelijke term
Rottweiler ras van kortharige honden; spelling: rottweiler Zie ook Rottweiler in de Duitse Wikipedia
rücksichtslos meedogenloos veelal uitgesproken als rücksichtlos
rutschen roetsjen glijden
Sachertorte Van oorsprong weense taart In 1832 ontwikkeld door Franz Sacher
salonfähig acceptabel als gespreksonderwerp/-persoon oorspronkelijk: "aanvaardbaar in het salon, in de deftige kringen"
Sauerkraut zuurkool
Schadenfreude leedvermaak; spelling: schadenfreude
Scheiße poep, schijt of een scheldwoord als: shit, tering
Schicksal noodlot Zie ook Schicksal in de Duitse Wikipedia
Schinken ham vooral gebruikt als productnaam voor vele hamvarianten Zie ook Schinken in de Duitse Wikipedia
Schwerpunkt militaire term
Schlagabtausch uitwisseling van slagen (opdoffers)
Schlager hit, volksmuziek door artiesten als Heino: spelling: schlager Zie ook Schlager in de Duitse Wikipedia
Schlappschwanz slapjanus; lapzwans (uit het Jiddisch) Schlappohr
Schluss afgelopen, kappen nou ook: Schluss damit
schmieren smeren, overdreven acteren Zie ook Schmierentheater ("slecht, onzorgvuldig theater") in de Duitse Wikipedia
Schmink / schmink make-up voor het gehele gezicht, gebruikt wanneer men bijvoorbeeld als Zwarte Piet, of bij kinderen als piraat of een dier beschilderd wordt; van oorsprong een merknaam voor toneelmake-up: Schminke. ook als werkwoord (schminken) en werkplek, in uitspraken als: "sorry dat ik laat ben, ik zat nog bij de schmink"; zie ook Schminke in de Duitse Wikipedia
Schnabbel nevenwerk, bijverdienste; spelling: schnabbel het woord komt uit het Rotwelsch, de Duitse dieventaal; het werkwoord "schnabeln" betekent "(met een snavel) wegpikken, vangen"; in het gewone Duits wordt "Schnabbel" niet gebruikt.
Schnaps jenever, een borrel; spelling: schnaps Zie ook Schnaps in de Duitse Wikipedia
Schnauzer snor informeel; Schnurrbart is het meer gangbare woord; verder is het de naam van een soort hond
Schnitzel dun lapje vlees, al dan niet gepaneerd; spelling: schnitzel ook: Wiener Schnitzel, Zigeunerschnitzel, Jägerschnitzel
Schuhplattler Beiers dansje Zie ook Schuhplattler in de Duitse Wikipedia
schunkeln arm in arm aan tafel meedeinen op muziek Zie ook Schunkeln in de Duitse Wikipedia
Schutzstaffel SS Zie ook Schutzstaffel in de Duitse Wikipedia
Schwalbe fopduik bij de voetbal om een vrije trap of penalty uit te lokken; spelling: schwalbe Schwalbe betekent "zwaluw". Zie ook Schwalbe in de Duitse Wikipedia
schwärmen verspreiden, zwermen. in het Duits ook: schwärmen für, ergens idolaat van zijn
Schwarzwalder Kirsch Duitse kersentaart
Schweinehackse varkensvleesproduct, ook: scheldwoord, Zie ook Schweinenacken in de Duitse Wikipedia
Schweinehund zwijn, scheldwoord.
Schwung vaart, zwier; spelling: schwung een soort van flair in het dansen of in muziek.
Sehnsucht verlangen; spelling: sehnsucht vaak enigszins nostalgisch of melancholisch
Sieg Heil zegeheil, heil aan de overwinning (zege) overwinningsgroet van de nazi's
Singspiel korte luchtige opera Zie ook Singspiel in de Duitse Wikipedia
sowieso hoe dan ook de Nederlandse spelling is hetzelfde (en niet: "zowiezo")
Spachtelputz spelling: spachtelputz stucmethode: een sierschuurwerk met een fijne, middelgrove of grove korrel.
Spaß, Spaß machen lol, lol maken vooral bij jongeren in het uitgaanscircuit gebruikt
Spätzle deegwaar Zie ook Spätzle in de Duitse Wikipedia
Sperrgebiet spergebied; verboden gebied Zie ook Sperrgebiet in de Duitse Wikipedia
Spiegelei mit Schinken spiegelei met ham, hesp in het Duits ongebruikelijk, men spreekt van een Strammer Max Zie ook Strammer Max in de Duitse Wikipedia
spieken afkijken bij een toets In het Duits "spicken"
Spielerei hobbybezigheid, iets niet ernstig te nemen; spelling: spielerei
Spielfreudigkeit plezier aan het spelen, met name van muziek
Spielmacher type voetballer, spelmaker; spelling: spielmacher Zie ook Spielmacher in de Duitse Wikipedia
Spießbürger kleinburgerlijk persoon, vaak (ten onrechte) geschreven als spitzburger; spelling: spitsburger Zie ook Spießbürger in de Duitse Wikipedia
Spitzen dansschoenen die een harde zool en een afgestompte en verstevigde neus hebben zodat men op de tenen kan staan; spelling: spitzen In het Duits "Spitzenschuh" genoemd Zie ook Spitzenschuh in de Duitse wikipedia
Spitzenkandidat Topkandidaat, speciefiek gebruikt in verband met topfuncties in de Europese Unie.
Sprechgesang rap, spreekzang, spreekkoor veel voorkomend in bijvoorbeeld opera's van Kurt Weill en Bertolt Brecht
Staatspolizei staatspolitie zie ook Gestapo
Stasi/ Staatssicherheitsdienst staatsveiligheidsdienst; spelling: Stasi dienst in Oost-Duitsland die de burgers controleerde.
Stehgeiger spelling: stehgeiger; Leider van een orkest, die tegelijkertijd zelf viool speelt
Steigerung sportterm: in een (duur)training gedurende korte tijd steeds harder lopen/ zwemmen/ schaatsen; spelling: steigerung
Stolpersteine struikelstenen gedenktegels aangebracht bij huizen van in WO II gedeporteerde mensen; zie ook Stolpersteine in de Duitse Wikipedia
Strapazen strapatsen, grillen, kuren
Streber iemand die haantje de voorste wil zijn, overdreven ambitieus persoon; spelling: streber
Stuka spelling: stuka beroemd Duits gevechtsvliegtuig
Sturm und Drang literaire stijlperiode in Duitsland (eind 18e eeuw); spelling: Sturm und Drang Zie ook Sturm und Drang in de Duitse Wikipedia
toll te gek ook vaak in combinaties als "supertoll", of "super, supertoll"
totaler Krieg de totale oorlog het begrip wordt in Duitsland over het algemeen geassocieerd met Joseph Goebbels; Zie ook Totaler Krieg in de Duitse Wikipedia
Traditionsverein een vereniging met een lange en eervolle traditie
tschüss tot ziens, dag (informeel)
U-Boot duikboot, onderzeeboot, onderzeeër; spelling: U-boot Duitse afkorting van Unterseeboot
über alleen in constructies als: überhip, übercool, übergeil, überstoned, überhippy, etcetera.
übergeil heel erg plezierig, aangenaam ('tof', 'cool', 'vet') Het woord 'geil' betekent in het Duits precies hetzelfde als in het Nederlands, maar wordt in de spreektaal overdrachtelijk gebruikt in de betekenis 'tof', 'cool', 'vet', 'gaaf'.
überhaupt alles in aanmerking genomen, helemaal, eigenlijk
Über-ich
Übermensch een superieure mens; spelling: übermensch in nazicontext betreft het een supermens van Germaanse afkomst die boven de andere rassen staat; in de oorspronkelijke filosofie van Nietzsche is het iemand die boven goed en kwaad staat, iemand die na deze mens komt, zonder connotaties van fysieke superioriteit
Um 1800 Bepaalde bouwstijl (1905-1914) afgeleid van een in 1908 verschenen boek van Paul Mebes, getiteld: "Um 1800: Architektur und Handwerk im letzten Jahrhundert ihrer traditionellen Entwicklung."
Umfeld term uit de sociologie, refereert aan directe omgeving
Umlaut in het Duits het teken om de verandering van een klinker door de volgende lettergreep (stad -> steden) aan te geven (Stadt, Städte); spelling: umlaut
unbedingt per se, absoluut, beslist
und so weiter (und so fort) enzovoort (enzovoort, enzovoort) ... afkortingen: usw., enz.
unheimlich/ unheimisch griezelig, onheilspellend unheimisch is in het Duits zeer archaïsch en thans onbekend.
Untermensch een inferieure mens; spelling: untermensch Zie ook Untermensch in de Duitse Wikipedia
unverfroren zonder blikken of blozen
V-1 onbemand vliegtuig; spelling: V1 Zie ook V1 in de Duitse Wikipedia
V-2 raket; spelling: V2 Zie ook V-2 in de Duitse Wikipedia
Verelendung Verelendungstheorie (theorie van de) verpaupering, verval, achteruitgang; spelling: verelendung economische theorie van Karl Marx; zie ook Verelendungstheorie in de Duitse Wikipedia
Verneinung ontkenning term uit de filosofie en psychologie
verstehen verstaan, invoelend begrijpen term uit de sociologie (Max Weber)
Volksempfänger goedkope radio, populair in de jaren dertig in Duitsland Zie ook Volksempfänger in de Duitse Wikipedia
volkstümlich volks; in de muziek: volkstümliche Unterhaltungsmusik
Volkswagen (voor de opkomst van het serieuze automerk) goedkope Duitse auto, vooral populair in Nederland; bijnaam kever Zie ook Volkswagen in de Duitse Wikipedia
Vopo afkorting voor Volkspolizei; spelling: Vopo/vopo (zie voorbeelden hierna) politie in de Duitse Democratische Republiek (DDR); in het Nederlands wordt meestal een individuele agent bedoeld ("Er kwamen meteen drie vopo's op mij af"), in het Duits eerder deze politiemacht in het algemeen ("De Vopo was snel ter plaatse.").
Vorentscheidung sportterm: voordat de wedstrijd afgelopen is, is ze al beslist
wachsen waxen; sportterm: het met was bewerken van de onderkant van ski's Duits zwak werkwoord; het Duitse sterke werkwoord wachsen (wuchs – gewachsen) is etymologisch verwant aan het Nederlandse sterke werkwoord wassen (was – wies – gewassen) en heeft dezelfde betekenis groeien (cf. 'wasdom' en 'wassende maan'), maar wordt in het Nederlands nooit gebruikt.
Waffen-SS Zie ook Waffen-SS in de Duitse Wikipedia
Waldkorn Merknaam voor brood. Het woord klinkt dan wel duits, in Duitsland is de term echter onbekend.
Wanderlust drang om eropuit te trekken associaties met de tijd van de romantiek. In de medische wereld wordt de term weleens gebruikt voor de neiging van patiënten (bijvoorbeeld schizofrene of demente patiënten) om weg te lopen.
Wanderjahre na het voltooien van hun opleiding gingen ambachtslieden in de 18e en 19e eeuw vaak op reis als gezel om andere streken en andere manieren van werken te leren kennen; zie ook Wanderjahre in de Duitse Wikipedia
Wandervogel eind 19e eeuw in Duitsland ontstane "terug naar de natuur" beweging Zie ook Wandervogel in de Duitse Wikipedia
Wehrmacht de naam van het Duitse leger tussen 1935 en 1945; spelling: Wehrmacht De Nederlandse analoge term is Weermacht, zoals in de term Openbare Weermacht (de legermacht van Belgisch-Congo).
Weihnachtsstollen kerststol Zie ook Weihnachtsstollen in de Duitse Wikipedia
Weinstube wijncafé Zie ook Weinstube in de Duitse Wikipedia
Weizenbier Tarwebier volgens duits recept Soms afgekort tot "Weizen"
Weltanschauung wereldbeeld Zie ook Weltanschauung in de Duitse Wikipedia
Weltschmerz smart om het leven als zodanig; spelling: weltschmerz
Wende omwenteling, met name de val van de muur in 1989; spelling: de Wende Zie ook Wende in de Duitse Wikipedia
Werdegang carrière, ontwikkeling, trage ondergang; spelling: werdegang het woord is in het Duits neutraal "ontwikkeling", in het Nederlands eerder negatief "ondergang"
wie geht's hoe gaat het?
Wiedergutmachung herstelbetaling; spelling: wiedergutmachung om verzoeningspogingen na de Tweede Wereldoorlog aan te duiden
Wiedervereinigung hereniging met name de Duitse eenwording van Oost- en West-Duitsland.
Wirtschaftswunder erg snelle economische ontwikkeling; spelling: wirtschaftswunder zoals in West-Duitsland na de Tweede Wereldoorlog, toen men over een economisch wonder sprak.
Witz grap / mop; spelling: witz
Wunderkind wonderkind Zie ook Wunderkind in de Duitse Wikipedia
Zeitgeist tijdgeest, de overheersende opvatting en ideeën van een periode; spelling: zeitgeist Zie ook Zeitgeist in de Duitse Wikipedia
Zeppelin merknaam van een luchtschip; ook algemene benaming geworden voor luchtschepen; spelling: zeppelin Zie ook Zeppelin in de Duitse Wikipedia
Zimmer frei kamer(s) vrij vooral gebruikelijk aan de Nederlandse kust ten behoeve van Duitse vakantiegangers in de jaren vijftig en jaren zestig, later zelfstandig begrip geworden
zu haben beschikbaar, gewenst
zum Kotzen om te kotsen; spelling: zum Kotzen

Uitdrukkingen

Duits Nederlands Opmerking
ach du Liebe goede God. (lett. och, jij geliefde) interjectie vaak uitgesproken als "och du Liebe"; drukt ontzetting uit.
alles Paletti alles goed li:alles paletti
Arbeit macht frei Arbeid leidt tot vrijheid spreuk boven de poort van verscheidene concentratiekampen, waaronder Auschwitz en Dachau. De oorspronkelijke betekenis was geen wrange en ongepaste grap, maar een soort mystieke waarbij zelfopoffering voor werk een soort spirituele vrijheid schenkt.
Ausweis, bitte Identificatie, alstublieft Eveneens schertsend gebruikt ter uiting van frustratie over identificatieplicht of -verzoeken.
Befehl ist Befehl bevel is bevel vaak schertsend gebruikt als commentaar op iemand aan te duiden die klakkeloos en al te rigide instructies van zijn of haar meerdere uitvoert, zonder zich af te vragen of het wel gepast is; oorspronkelijk als excuus om verantwoordelijkheid voor misdaden begaan tijdens de Tweede Wereldoorlog af te schuiven.
Bis gleich Tot straks groet
da (jetzt) kommen die Kamele als iemand een grap vertelt, en de clou blijft uit zegt een van de toehoorders bijvoorbeeld "ja, und nun kommen die kamelen" ... ook: – mit den langen Beinen, – mit den langen Schwanzen; schijnt uit de Eerste Wereldoorlog afkomstig te zijn, en verwijst in die context mogelijk naar de Sopwith Camel. Zou dan de betekenis krijgen van "Nou zullen we het krijgen".
dalli dalli schiet op uitroep, tevens een Duitse televisieshow uit de jaren zeventig; zie ook Dalli Dalli in de Duitse Wikipedia
das Glück der Tüchtigen geluk dat harde werkers hebben, vgl. die Mannschaft die erom bekendstaat in de laatste minuut nog het winnende doelpunt te kunnen meepikken
das war einmal dat was ooit zo verzuchting
die Qual der Wahl de kwelling van de keuze, keuzestress, embarras du choix
eins, zwei, saufen één, twee, zuipen wordt geroepen bij het heffen van een glas alcoholische drank in gezelschap.

De term is afkomstig uit het lied "In München steht ein Hofbräuhaus" (dialect: "oans, zwoa, g'suffa" (bedoeld wordt het commando: een, twee, in een teug opdrinken!). Tegenwoordig wordt er ook wel "eins, zwei, drei, saufen" (één, twee, drie, zuipen) geroepen.

erst kommt das Fressen und dann die Moral Eerst komt het (vr)eten en dan (pas) de moraal uit de Dreigroschenoper van Bertolt Brecht
Feind hört mit de vijand luistert mee de titel van een Duitse propagandacampagne aan het begin van de Tweede Wereldoorlog
Ganz losgehen volledig losgaan wordt voornamelijk gebruikt door jongeren in het uitgaansleven
grüß Gott een Zuid-Duitse groet
Hals- und Beinbruch hals- en beenbreuk een uitdrukking uit de theaterwereld, als gelukwens bedoeld; wellicht omdat men na een succesvolle voorstelling zoveel buigen en knikken moet dat men een hals- en beenbreuk oploopt; de Engelsen kennen eenzelfde gelukwens die “break a leg” luidt; ook in de mijnwerkerswereld; zou een verbastering zijn van het Jiddisch-/Hebreeuwse "mazal w'baroech" (geluk en zegen). Zie ook Hals- und Beinbruch in de Duitse Wikipedia
Heim ins Reich Zie ook Heim ins Reich in de Duitse Wikipedia
Himmelhoch jauchzend, zum Tode betrübt hemelhoog juichend, dodelijk bedroefd uit het gedicht "Klärchens Lied" van Goethe; veelal ook met de volgende regel geciteerd: "Glücklich allein ist die Seele die liebt" (Gelukkig alleen is de ziel die liefheeft); een van de eerste omschrijvingen van de manische depressie
Humor ist, wenn man trotzdem lacht humor is het, wanneer men toch maar lacht. uit een boek van Otto Julius Bierbaum (1865-1910).[1]
Im Großen und Ganzen over het geheel genomen
Immer gerade aus alsmaar rechtdoor herinnerend aan de kleine verzetsdaad om Duitse soldaten die de weg vroegen de verkeerde kant op te sturen, bij voorkeur richting Duitsland.
immer mit der Ruhe rustig aan ook: nur die Ruhe
in der Beschränkung zeigt sich erst der Meister//und das Gesetz nur kann uns Freiheit geben vaak uitgelegd als: 'in de beperking toont zich de meester', echter de vervolgzin betekent dat regels en inperkingen ons vrij maken uit een gelegenheidssonnet van Goethe (26 juni 1802)[2]
Jawohl, Herr Obersturmbannführer! Jawel, overste! wordt schertsend gebruikt als men zich een commando opgelegd voelt
Jedem das Seine Ieder het zijne spreuk boven de poort van concentratiekamp Buchenwald.
jetzt geht's los nu begint het na het EK '88 een populaire opmerking
jetzt kann's losgehen nu kan het feest beginnen ook wel gebruikt door voetbalverslaggevers als een wedstrijd tegen een Duits team wordt gespeeld
Kommt gar nicht in Frage daar is geen discussie over mogelijk, of dat doet zich niet voor
(Ach du) meine Güte allemachtig, mijn God uitroep
Nacht und Nebel 'Nacht en nevel', een speciaal programma voor arrestatie en bestraffing van politieke tegenstanders van de nazi's. Zie ook Nacht und Nebel in de Duitse Wikipedia. De tegenstanders verdwenen in 'nacht en nevel', mochten niet naar huis schrijven, en werden gedwongen zich dood te werken.
Ordnung muss sein er moet orde zijn
Raus mit dir! eruit jij; flikker op; rot op. pikant
Unbeschreiblich weiblich onbeschrijflijk vrouwelijk veelal in schrijftaal; tekst uit Unbeschreiblich weiblich van Nina Hagen
Verdammt noch mal verdomme nog aan toe vulgair
was sich liebt, das neckt sich wie van elkaar houdt, die plaagt elkaar. Duits spreekwoord; veelal verkeerd begrepen vanwege de verwarring tussen het Duitse "necken" (plagen) en het Nederlandse "nekken" ('de nek omdraaien', 'doden' of 'overgeven'). Vergelijk: 'meisjes plagen kusjes vragen'.
was will das Weib? wat willen vrouwen? letterlijk: 'wat wil de vrouw?'; tekst van Sigmund Freud in een gesprek met Marie Bonaparte in 1925.
Wein, Weib und Gesang 'Wijn, vrouw en zang' oftewel: een feestje Zie ook Wein, Weib und Gesang in de Duitse Wikipedia
Wir haben es nicht gewußt we wisten het niet. In de jaren na de Tweede Wereldoorlog veel gebruikte uitleg wanneer Duitse burgers naar de Holocaust gevraagd werd. De term wordt vaak schertsend gebruikt om de situatie aan te geven waarin iemand beweert iets niet te hebben geweten maar dit wel zou moeten weten, zoals een directeur tijdens een boekhoudschandaal die beweert van niets te weten maar wel formeel verantwoordelijkheid draagt.

Zie ook

Bronnen, noten en/of referenties

Bronnen, noten en/of referenties
  • Deze lijst of een eerdere versie daarvan is met toestemming overgenomen van deze pagina
  1. º Georg Büchmann, "Geflügelte Worte", dtv, München 1967; p. 377
  2. º Gedicht van Goethe op Duitse Gutenberg webstek. De aansluitende regel luidt: Und das Gesetz nur kann uns Freiheit geben.
rel=nofollow
rel=nofollow
Overgenomen van "https://nl.wikisage.org/w/index.php?title=Lijst_van_Duitse_woorden_en_uitdrukkingen_in_de_Nederlandse_taal&oldid=347076"