Wikisage, de vrije encyclopedie van de tweede generatie, is digitaal erfgoed

Wikisage is op 1 na de grootste internet-encyclopedie in het Nederlands. Iedereen kan de hier verzamelde kennis gratis gebruiken, zonder storende advertenties. De Koninklijke Bibliotheek van Nederland heeft Wikisage in 2018 aangemerkt als digitaal erfgoed.

  • Wilt u meehelpen om Wikisage te laten groeien? Maak dan een account aan. U bent van harte welkom. Zie: Portaal:Gebruikers.
  • Bent u blij met Wikisage, of wilt u juist meer? Dan stellen we een bescheiden donatie om de kosten te bestrijden zeer op prijs. Zie: Portaal:Donaties.
rel=nofollow

Benedictus XVI: verschil tussen versies

Uit Wikisage
Naar navigatie springen Naar zoeken springen
(restjes)
(+)
 
(5 tussenliggende versies door 2 gebruikers niet weergegeven)
Regel 1: Regel 1:
'''Benedictus XVI''' (geboren in [[Marktl]]<!--- zonder "am Inn"--->, [[Oberbayern]] op [[16 paril]] [[1926]]) was van 19 april 2005 tot 28 februari 2013 paus van de [[rooms-katholieke kerk]]. Momenteel is hij paus emeritus. Indien men beschouwt dat de Nederlanden vroeger een deel van het Duitse Rijk waren, was Benedictus XVI de eerste Duitse paus sinds [[Hadrianus VI]] uit Utrecht (1523).
'''Benedictus XVI''' (burgerlijke naam '''Joseph Aloisius Ratzinger''', geboren in [[Marktl]]<!--- zonder "am Inn"--->, [[Oberbayern]] op [[16 april]] [[1926]]) was van 19 april 2005 tot 28 februari 2013 paus van de [[Rooms-Katholieke Kerk]]. Momenteel is hij paus emeritus. Indien men beschouwt dat de Nederlanden vroeger een deel van het Duitse Rijk waren, was Benedictus XVI de eerste Duitse paus sinds [[Hadrianus VI]] uit Utrecht (1523).


Zijn burgerlijke naam luidt '''Joseph Aloisius Ratzinger'''.
Voor zijn verkiezing tot paus was kardinaal Ratzinger decaan van het college van kardinalen en prefect van de [[congregatie voor de geloofsleer]]. Hij gold als een van de invloedrijkste kardinalen en was in theologische en kerkrechtelijke kwesties de rechterhand van zijn voorganger in het [[pontificaat]], [[Johannes Paulus II]].


Voor zijn verkiezing tot paus was kardinaal Ratzinger decaan van het college van kardinalen en prefect van de [[congregatie voor de geloofsleer]]. Hij gold als een van de invloedrijkste kardinalen en was in theologische en kerkrechtelijke kwesties de rechterhand van zijn voorganger in het pontificaat, [[Johannes Paulus II]].
Op 28 februari 2013 trad Benedictus XVI, als eerste paus sinds eeuwen, terug uit het ambt.


== Jeugd en studies ==
== Jeugd en studies ==
Joseph Ratzinger werd geboren op 16&nbsp;april&nbsp;1927, (een [[stille zaterdag]], als zoon van de [[Gendarmerie]]meester Joseph (6&nbsp;maart&nbsp;1877 – 25&nbsp;augustus&nbsp;1959) en de kokkin Maria, meisjesnaam Peintner (8&nbsp;januari&nbsp;1884 – 16&nbsp;december&nbsp;1963)<ref>De grafsteen noemt als geboortedag '''7'''.1.1884, [http://www.imagebroker.com/search/result/details/id/1100352 imagebroker.com].</ref> en werd op dezelfde dag in Sankt-Oswaldkerk in Marktl gedoopt. Hij had een zus, Maria Ratzinger (7&nbsp;dezember&nbsp;1921 –&nbsp;2&nbsp;november&nbsp;1991) en een broer, [[Georg Ratzinger (kerkmusicus)|Georg]] (15&nbsp;januari&nbsp;1924). Hij groeide op in een zeer katholieke omgeving en werd als kind [[misdienaar]]. Zijn grootoom was Georg Ratzinger (1844–1899), [[priester]], schrijver en volksvertegenwoordiger aan de Beierse Landsdag en de Rijksdag van het Duitse Keizerrijk.
Joseph Ratzinger werd geboren op 16&nbsp;april&nbsp;1927, (een [[stille zaterdag]]), als zoon van de [[Gendarmerie]]meester Joseph (6&nbsp;maart&nbsp;1877 – 25&nbsp;augustus&nbsp;1959) en de kokkin Maria, meisjesnaam Peintner (8&nbsp;januari&nbsp;1884 – 16&nbsp;december&nbsp;1963)<ref>De grafsteen noemt als geboortedag '''7'''.1.1884, [http://www.imagebroker.com/search/result/details/id/1100352 imagebroker.com].</ref> en werd op dezelfde dag in Sankt-Oswaldkerk in Marktl gedoopt. Hij had een zus, Maria Ratzinger (7&nbsp;dezember&nbsp;1921 –&nbsp;2&nbsp;november&nbsp;1991) en een broer, [[Georg Ratzinger (kerkmusicus)|Georg]] (15&nbsp;januari&nbsp;1924). Hij groeide op in een zeer katholieke omgeving en werd als kind [[misdienaar]]. Zijn grootoom was Georg Ratzinger (1844–1899), [[priester]], schrijver en volksvertegenwoordiger aan de Beierse Landsdag en de Rijksdag van het Duitse Keizerrijk.


Twee jaar na de geboorte van Joseph Ratzinger vertrok de familie op 11&nbsp;juli&nbsp;1929 naar [[Tittmoning]] aan de [[Salzach]], op 5&nbsp;december&nbsp;1932 naar [[Aschau am Inn]], waar Joseph naar de basisschool ging. In 1933 kocht de familievader een kleine landbouwerswoning in [[Hufschlag (Surberg)|Hufschlag]] bij [[Traunstein]], waar de familie na de pensionering van de vader in april 1937 ging wonen. Dit werd, in Ratzingers herinnerungen, de eigenlijke ’thuis’ van de familie, aangezien de vader gedurende de volledige diensttijd als politiebeambte of ''gendarm'' flexibel moest zijn voor zijn beroep. Ondanks de financiële last, stuurden de ouders na hun zoon Georg ook Joseph naar het aartsbisschoppelijk Studieseminarie St.&nbsp;Michael in Traunstein, waar hij op 16&nbsp;april 1939 ingeschreven werd. Hij volgde les aan het het gymnasium te Chiemgau, waar hij opviel door zijn bekwaamheden in de [[geesteswetenschappen|geesteswetenschappelijke]] vakken.
Twee jaar na de geboorte van Joseph Ratzinger vertrok de familie op 11&nbsp;juli&nbsp;1929 naar [[Tittmoning]] aan de [[Salzach]], op 5&nbsp;december&nbsp;1932 naar [[Aschau am Inn]], waar Joseph naar de basisschool ging. In 1933 kocht de familievader een kleine landbouwerswoning in [[Hufschlag (Surberg)|Hufschlag]] bij [[Traunstein]], waar de familie na de pensionering van de vader in april 1937 ging wonen. Dit werd, in Ratzingers herinnerungen, de eigenlijke ’thuis’ van de familie, aangezien de vader gedurende de volledige diensttijd als politiebeambte of ''gendarm'' flexibel moest zijn voor zijn beroep. Ondanks de financiële last, stuurden de ouders na hun zoon Georg ook Joseph naar het aartsbisschoppelijk Studieseminarie St.&nbsp;Michael in Traunstein, waar hij op 16&nbsp;april 1939 ingeschreven werd. Hij volgde les aan het het gymnasium te Chiemgau, waar hij opviel door zijn bekwaamheden in de [[geesteswetenschappen|geesteswetenschappelijke]] vakken.
Regel 15: Regel 15:


Vanaf 1946 tot 1951 studeerde Ratzinger [[katholieke theologie]] en [[filosofie]], aanvankelijk aan de filosofisch-theologische Hogeschool Freising, en vanaf 1&nbsp;september 1947 aan de nieuw geopende universiteit van München. Daarop was hij seminarist aan het ''Herzogliches Georgianum'' van de Ludwig-Maximilian-Universiteit te München. In Freising werd hij lid van het Katholiek Studentenverbond K.St.V. Lichtenstein-Hohenheim.
Vanaf 1946 tot 1951 studeerde Ratzinger [[katholieke theologie]] en [[filosofie]], aanvankelijk aan de filosofisch-theologische Hogeschool Freising, en vanaf 1&nbsp;september 1947 aan de nieuw geopende universiteit van München. Daarop was hij seminarist aan het ''Herzogliches Georgianum'' van de Ludwig-Maximilian-Universiteit te München. In Freising werd hij lid van het Katholiek Studentenverbond K.St.V. Lichtenstein-Hohenheim.
Naar eigen zeggen werd hij vooral beïnvloed door het werk van [[Gertrud von Le Fort]], [[Ernst Wiechert]], [[Fjodor Dostojevski]], [[Elisabeth Langgässer]], [[Theodor Steinbüchel]], [[Martin Heidegger]] en [[Karl Jaspers]].
Joeeph Ratzinger kreeg de vier lagere wijdingen op 8 en 9 mei van kardinaal Michael von Faulhaber in de ''Verklärung Christi''-kerk te Schloss Fürstenried. Door bisschop Johannes Neuhäusler werd hij op 28 en 29 oktober 1950 in de domkathedraal van Freisingen tot onderdiaken en diaken gewijd. In dezelfde kathedraal werden Joseph en Georg Ratzinger op 29 juni 1951 tot priester gewijd.


{| class="wikitable" width=100%
{| class="wikitable" width=100%
| Artikel dient nog uitgebreid te worden
| Dit artikel is nog niet klaar. U bent uitgenodigd om eraan mee te werken.
|}
|}
== Tweede Vaticaans Concilie ==
In de voorbereidingsfase voor het [[Tweede Vaticaans Concilie]] hield de kardinaal [[Joseph Frings]], aartsbisschop van Keulen, in 1961 in [[Genua]] een toespraak die door Ratzinger was opgesteld. De toespraak was gericht tegen de [[neoscholastiek]]e verstarring van Rome en tegen wantoestanden in het [[Heilig Officium]]. Tegen alle verwachtingen in, prees paus Johannes XXIII kardinaal Frings onder vier ogen zeer voor deze toespraak.<ref>[http://www.papsthaus.eu/theologe.php Stiftung Geburtshaus Benedikt XVI.]</ref> Frings, die met negen anderen voorzitter van het concilie was, voelde zich hierdoor aangemoedigd om Ratzinger voor de periode van het concilie als raadgever en toesprakenschrijver aan te werven.<ref>Verhandelingen van Ratzinger voor het concilie: [http://www.scotthahn.com/download/attachment/3459 Six texts by Prof. Joseph Ratzinger as peritus before and during Vatican Council] [https://web.archive.org/web/20120925184907/http://www.scotthahn.com/download/attachment/3459 gearchiveerde versie] 2008, p. 233–311</ref> Een referaat van Ratzinger, die aan de vooravond van het concilie gehouden werd over het schema dat de commissie van het concilie had voorgelegd, droeg ertoe bij dat dit schema verworpen werd en in de plaats daarvan de constitutie ''[[Dei verbum]]'' geformuleerd werd.<ref>[http://www.scotthahn.com/download/attachment/3459 Six texts by Prof. Joseph Ratzinger as peritus before and during Vatican Council] p. 233–311. Zie p.&nbsp;241&nbsp;e.v. Het referaat is letterlijk weergegeven in het Latijnse origineel op p.&nbsp;295–309</ref><ref>Joseph Ratzinger: ''Aus meinem Leben. Erinnerungen (1927–1977)''. Stuttgart 1998, p.&nbsp;106–132, vooral p.&nbsp;130</ref> In de Kommission commissie die aan de constitutie werkte, was ook Ratzinger actief.<ref>vgl. Joseph Ratzinger, ''Dogmatische Konstitution über die göttliche Offenbarung – Einleitung'', 2 13 (= Das Zweite Vatikanische Konzil, Dokumente und Kommentare) ND 2014, 498–503, 501.</ref> In 1963 werd hij door paus [[Paulus VI]] beneomd tot concilietheoloog (peritus). Vooral voor het bemannen van de commissies of over de curietekst over de Openbaring was hij vooruitstreven.
Samen met [[Walter Kasper]], [[Karl Lehmann]], [[Karl Rahner]] en anderen pleitte hij in februari 1970 met het ''Memorandum voor discussie over het celibaat'' voor een diepgaande evaluatie en een meer gedifferentieerde beschouwing van de [elibaat]]swet van de Roomse kerk.<ref>{{de}} [http://www.akr-regensburg.de/index.php/kritische-texte/send/3-kritische-texte/31-memorandum-zum-zoelibat-1970.html Memorandum vom 9. Februar 1970]</ref>
==Abdicatie==
Op 11 februari 2013 deed hij in het Latijn de mededeling dat hij eind februari zou aftreden als bisschop van Rome.<ref>http://en.radiovaticana.va/storico/2013/02/11/pope_benedict_xvi_announces_his_resignation_at_end_of_month/en1-663815</ref> Hij behield de titel ''paus emeritus''. Op het moment van zijn aftreden was hij de op drie na oudste persoon die ooit paus van Rome was. De enigen die ouder waren, waren paus [[Leo XIII]], die 93 jaar, 4 maanden en 18 dagen oud erd; paus [[Clemens XII]], die 87 jaar, 9 maanden en 30 dagen werd, en paus [[Clemens X]], die 86 jaar en 9 dagen oud werd.<ref>https://wherepeteris.com/benedict-xvi-longest-living-pope-on-record/</ref>


==Weblinks==
==Weblinks==
Regel 34: Regel 46:
[[Categorie: Duits theoloog]]
[[Categorie: Duits theoloog]]
[[Categorie: Paus]]
[[Categorie: Paus]]
[[Categorie: Geboren in 2005]]
[[Categorie: Geboren in 1926]]
[[Categorie: Geboren op 16 april]]

Huidige versie van 12 sep 2020 om 11:01

Benedictus XVI (burgerlijke naam Joseph Aloisius Ratzinger, geboren in Marktl, Oberbayern op 16 april 1926) was van 19 april 2005 tot 28 februari 2013 paus van de Rooms-Katholieke Kerk. Momenteel is hij paus emeritus. Indien men beschouwt dat de Nederlanden vroeger een deel van het Duitse Rijk waren, was Benedictus XVI de eerste Duitse paus sinds Hadrianus VI uit Utrecht (1523).

Voor zijn verkiezing tot paus was kardinaal Ratzinger decaan van het college van kardinalen en prefect van de congregatie voor de geloofsleer. Hij gold als een van de invloedrijkste kardinalen en was in theologische en kerkrechtelijke kwesties de rechterhand van zijn voorganger in het pontificaat, Johannes Paulus II.

Op 28 februari 2013 trad Benedictus XVI, als eerste paus sinds eeuwen, terug uit het ambt.

Jeugd en studies

Joseph Ratzinger werd geboren op 16 april 1927, (een stille zaterdag), als zoon van de Gendarmeriemeester Joseph (6 maart 1877 – 25 augustus 1959) en de kokkin Maria, meisjesnaam Peintner (8 januari 1884 – 16 december 1963)[1] en werd op dezelfde dag in Sankt-Oswaldkerk in Marktl gedoopt. Hij had een zus, Maria Ratzinger (7 dezember 1921 – 2 november 1991) en een broer, Georg (15 januari 1924). Hij groeide op in een zeer katholieke omgeving en werd als kind misdienaar. Zijn grootoom was Georg Ratzinger (1844–1899), priester, schrijver en volksvertegenwoordiger aan de Beierse Landsdag en de Rijksdag van het Duitse Keizerrijk.

Twee jaar na de geboorte van Joseph Ratzinger vertrok de familie op 11 juli 1929 naar Tittmoning aan de Salzach, op 5 december 1932 naar Aschau am Inn, waar Joseph naar de basisschool ging. In 1933 kocht de familievader een kleine landbouwerswoning in Hufschlag bij Traunstein, waar de familie na de pensionering van de vader in april 1937 ging wonen. Dit werd, in Ratzingers herinnerungen, de eigenlijke ’thuis’ van de familie, aangezien de vader gedurende de volledige diensttijd als politiebeambte of gendarm flexibel moest zijn voor zijn beroep. Ondanks de financiële last, stuurden de ouders na hun zoon Georg ook Joseph naar het aartsbisschoppelijk Studieseminarie St. Michael in Traunstein, waar hij op 16 april 1939 ingeschreven werd. Hij volgde les aan het het gymnasium te Chiemgau, waar hij opviel door zijn bekwaamheden in de geesteswetenschappelijke vakken.

Volgens de op 25 maart 1939 wettelijk voorgeschreven dienstplicht voor de jeugd werd Joseph Ratzinger in 1941 op veertienjarige leeftijd opgenomen in de Hitlerjugend.[2][3]

Op zestienjarige leeftijd werd Ratzinger op 2 augustus 1943 samen met andere seminaristen uit Traunstein naar München gestuurd om er bij het luchtafweergeschut mee te helpen. Aanvankelijk kwam hij in de luchtafweer te Unterföhring, dan bij de becherming van de BMW-fabriek Allach in Ludwigsfeld in het noorden van München. Later werd de luchtafweerbatterij naar Gilching verzet, waar hij moest helpen in de telefooncentrale en in 1944 een directe aanval op de batterij overleefde. In die tijd bezocht Ratzinger het Maximiliansgymnasium te München. Toen een van zijn bevelhebbers hem naar zijn doelberoep vroeg, antwoordde hij al priester. Na twee maanden Reichsarbeitsdienst in het Oostenrijkse Burgenland, waar hij onder andere bij de zogenoemde Zuidelijke Wal ingezet werd voor het bouwen van een versperring voor de pantservoertuigen, werd hij op 13 december 1944 ingelijfd in de Wehrmacht. Hij volgde zijn scholing in de infanteriekazerne van Traunstein. Na Hitlers dood verliet Ratzinger op eigen houtje de kazerne en keerde terug naar Hufschlag. In 1945 kwam hij kort in het Amerikaans krijgsgevangenenkamp te Neu-Ulm, waar hij op 19 juni 1945 vrijgelaten werd. Toen de omstandigheden dit opnieuw toelieten, ging hij opnieuw in Traunstein naar het gymnasium en legde daar de examens van het middelbaar onderwijs af (abitur).

Vanaf 1946 tot 1951 studeerde Ratzinger katholieke theologie en filosofie, aanvankelijk aan de filosofisch-theologische Hogeschool Freising, en vanaf 1 september 1947 aan de nieuw geopende universiteit van München. Daarop was hij seminarist aan het Herzogliches Georgianum van de Ludwig-Maximilian-Universiteit te München. In Freising werd hij lid van het Katholiek Studentenverbond K.St.V. Lichtenstein-Hohenheim.

Naar eigen zeggen werd hij vooral beïnvloed door het werk van Gertrud von Le Fort, Ernst Wiechert, Fjodor Dostojevski, Elisabeth Langgässer, Theodor Steinbüchel, Martin Heidegger en Karl Jaspers.

Joeeph Ratzinger kreeg de vier lagere wijdingen op 8 en 9 mei van kardinaal Michael von Faulhaber in de Verklärung Christi-kerk te Schloss Fürstenried. Door bisschop Johannes Neuhäusler werd hij op 28 en 29 oktober 1950 in de domkathedraal van Freisingen tot onderdiaken en diaken gewijd. In dezelfde kathedraal werden Joseph en Georg Ratzinger op 29 juni 1951 tot priester gewijd.

Dit artikel is nog niet klaar. U bent uitgenodigd om eraan mee te werken.

Tweede Vaticaans Concilie

In de voorbereidingsfase voor het Tweede Vaticaans Concilie hield de kardinaal Joseph Frings, aartsbisschop van Keulen, in 1961 in Genua een toespraak die door Ratzinger was opgesteld. De toespraak was gericht tegen de neoscholastieke verstarring van Rome en tegen wantoestanden in het Heilig Officium. Tegen alle verwachtingen in, prees paus Johannes XXIII kardinaal Frings onder vier ogen zeer voor deze toespraak.[4] Frings, die met negen anderen voorzitter van het concilie was, voelde zich hierdoor aangemoedigd om Ratzinger voor de periode van het concilie als raadgever en toesprakenschrijver aan te werven.[5] Een referaat van Ratzinger, die aan de vooravond van het concilie gehouden werd over het schema dat de commissie van het concilie had voorgelegd, droeg ertoe bij dat dit schema verworpen werd en in de plaats daarvan de constitutie Dei verbum geformuleerd werd.[6][7] In de Kommission commissie die aan de constitutie werkte, was ook Ratzinger actief.[8] In 1963 werd hij door paus Paulus VI beneomd tot concilietheoloog (peritus). Vooral voor het bemannen van de commissies of over de curietekst over de Openbaring was hij vooruitstreven.

Samen met Walter Kasper, Karl Lehmann, Karl Rahner en anderen pleitte hij in februari 1970 met het Memorandum voor discussie over het celibaat voor een diepgaande evaluatie en een meer gedifferentieerde beschouwing van de [elibaat]]swet van de Roomse kerk.[9]

Abdicatie

Op 11 februari 2013 deed hij in het Latijn de mededeling dat hij eind februari zou aftreden als bisschop van Rome.[10] Hij behield de titel paus emeritus. Op het moment van zijn aftreden was hij de op drie na oudste persoon die ooit paus van Rome was. De enigen die ouder waren, waren paus Leo XIII, die 93 jaar, 4 maanden en 18 dagen oud erd; paus Clemens XII, die 87 jaar, 9 maanden en 30 dagen werd, en paus Clemens X, die 86 jaar en 9 dagen oud werd.[11]

Weblinks

  (en) [bisschop ] op catholic-hierarchy.org

Officiële Pausenlijst van de Katholieke Kerk

Namen van de in het „Annuario Pontifico” als tegenpaus genoemde pausen staan cursief tussen haakjes.
PetrusLinusAnacletus IClemens IEvaristusAlexander ISixtus ITelesforusHyginusPius IAnicetusSoterEleutherusVictor IZefyrinusCalixtus I(Hippolytus)Urbanus IPontianusAnterusFabianusCornelius(Novatianus)Lucius IStefanus ISixtus IIDionysiusFelix IEutychianusCajusMarcellinusMarcellus IEusebiusMiltiadesSilvester IMarcusJulius ILiberius(Felix (II))Damasus I(Ursinus)SiriciusAnastasius IInnocentius IZosimusBonifatius I(Eulalius)Celestinus ISixtus IIILeo IHilariusSimpliciusFelix IIGelasius IAnastasius IISymmachus(Laurentius)HormisdasJohannes IFelix IIIBonifatius II(Dioscurus)Johannes IIAgapetus ISilveriusVigiliusPelagius IJohannes IIIBenedictus IPelagius IIGregorius ISabinianusBonifatius IIIBonifatius IVDeusdedit (Adeodatus I)Bonifatius VHonorius ISeverinusJohannes IVTheodorus IMartinus I(Eugenius I)Eugenius IVitalianusAdeodatus IIDonusAgathoLeo IIBenedictus IIJohannes VConon(Theodorus (II))(Paschalis (I))Sergius IJohannes VIJohannes VIISisinniusConstantinus IGregorius IIGregorius IIIZachariasStefanus (II)Stefanus II (III)Paulus I(Constantinus II)(Filippus)Stefanus III (IV)Hadrianus ILeo IIIStefanus IV (V)Paschalis IEugenius IIValentinusGregorius IV(Johannes (VIII))Sergius IILeo IVBenedictus III(Anastasius (III))Nicolaas IHadrianus IIJohannes VIIIMarinus IHadrianus IIIStefanus V (VI)FormosusBonifatius VIStefanus VI (VII)RomanusTheodorus IIJohannes IXBenedictus IVLeo V(Christoforus)(Sergius III)Sergius IIIAnastasius IIILandoJohannes XLeo VIStefanus VII (VIII)Johannes XILeo VIIStefanus VIII (IX)Marinus IIAgapetus IIJohannes XIILeo VIII(Benedictus V)Johannes XIIIBenedictus VI(Bonifatius VII)Benedictus VIIJohannes XIVJohannes XVGregorius V(Johannes XVI)Silvester IIJohannes XVIIJohannes XVIIISergius IVBenedictus VIII(Gregorius (VI))Johannes XIXBenedictus IXSilvester IIIBenedictus IXGregorius VIClemens IIBenedictus IXDamasus IILeo IXVictor IIStefanus IX(Benedictus X)Nicolaas IIAlexander II(Honorius II)Gregorius VII(Clemens (III))Victor IIIUrbanus IIPaschalis II(Theodoricus)(Albertus)(Silvester (IV))Gelasius II(Gregorius (VIII))Calixtus IIHonorius II(Celestinus (II))Innocentius II(Anacletus II)(Victor (IV) (Gregorius))Celestinus IILucius IIEugenius IIIAnastasius IVHadrianus IVAlexander III(Victor (IV) (Octavianus))(Paschalis (III))(Calixtus (III))(Innocentius (III))Lucius IIIUrbanus IIIGregorius VIIIClemens IIICelestinus IIIInnocentius IIIHonorius IIIGregorius IXCelestinus IVInnocentius IVAlexander IVUrbanus IVClemens IVGregorius XInnocentius VHadrianus VJohannes XXINicolaas IIIMartinus IVHonorius IVNicolaas IVCelestinus VBonifatius VIIIBenedictus XIClemens VJohannes XXII(Nicolaas (V))Benedictus XIIClemens VIInnocentius VIUrbanus VGregorius XIUrbanus VI(Clemens VII van Avignon)Bonifatius IX(Benedictus XIII van Avignon)Innocentius VIIGregorius XII(Alexander V)(Johannes (XXIII))Martinus V(Clemens VIII van Avignon)(Benedictus XIV van Avignon)Eugenius IV(Felix V)Nicolaas VCalixtus IIIPius IIPaulus IISixtus IVInnocentius VIIIAlexander VIPius IIIJulius IILeo XHadrianus VIClemens VIIPaulus IIIJulius IIIMarcellus IIPaulus IVPius IVPius VGregorius XIIISixtus VUrbanus VIIGregorius XIVInnocentius IXClemens VIIILeo XIPaulus VGregorius XVUrbanus VIIIInnocentius XAlexander VIIClemens IXClemens XInnocentius XIAlexander VIIIInnocentius XIIClemens XIInnocentius XIIIBenedictus XIIIClemens XIIBenedictus XIVClemens XIIIClemens XIVPius VIPius VIILeo XIIPius VIIIGregorius XVIPius IXLeo XIIIPius XBenedictus XVPius XIPius XIIJohannes XXIIIPaulus VIJohannes Paulus IJohannes Paulus IIBenedictus XVIFranciscus I

Verwijzingen

  1. º De grafsteen noemt als geboortedag 7.1.1884, imagebroker.com.
  2. º Interview mit Historiker Wehler: Kontroverse zu Ratzinger-Vergangenheit ist grotesk. Spiegel-Online, 22 april 2005, opgehaald op 12 februari 2013
  3. º Matthias Drobinski: Joseph und die Hitlerjugend. In: Süddeutsche Zeitung, 19 mei 2010, opgehaald op 12 februari 2013
  4. º Stiftung Geburtshaus Benedikt XVI.
  5. º Verhandelingen van Ratzinger voor het concilie: Six texts by Prof. Joseph Ratzinger as peritus before and during Vatican Council gearchiveerde versie 2008, p. 233–311
  6. º Six texts by Prof. Joseph Ratzinger as peritus before and during Vatican Council p. 233–311. Zie p. 241 e.v. Het referaat is letterlijk weergegeven in het Latijnse origineel op p. 295–309
  7. º Joseph Ratzinger: Aus meinem Leben. Erinnerungen (1927–1977). Stuttgart 1998, p. 106–132, vooral p. 130
  8. º vgl. Joseph Ratzinger, Dogmatische Konstitution über die göttliche Offenbarung – Einleitung, 2 13 (= Das Zweite Vatikanische Konzil, Dokumente und Kommentare) ND 2014, 498–503, 501.
  9. º (de) Memorandum vom 9. Februar 1970
  10. º http://en.radiovaticana.va/storico/2013/02/11/pope_benedict_xvi_announces_his_resignation_at_end_of_month/en1-663815
  11. º https://wherepeteris.com/benedict-xvi-longest-living-pope-on-record/