Tsedaka

Tsedaka (of Tzedaqa enz.) is een Hebreeuws woord (צְדָקָה‎, in het Nederlands-Jiddisch tsedoke) dat in het jodendom verwijst naar het gebod om aan behoeftigen te geven. Tsedaka is afgeleid van tsedek, wat in Bijbels Hebreeuws rechtvaardigheid betekent. Het wordt meestal vertaald als ’liefdadigheid’, hoewel tsedaka, anders dan liefdadigheid, geen vrijwillig geven is, maar een religieuze verplichting. De verplichting tot het rechtvaardig verdelen van gelden en het nemen van sociale verantwoordelijkheid voor behoeftigen. Als richtlijn gaat men uit van 10 procent van het verkregen loon/geld dat aan een liefdadig doel gegeven dient te worden.

Hoewel de tsedaka een gebod is, beschreef Maimonides in Misjnee Tora (Hilchot Mat'not Ani'im 10:1,7-14) dat op acht wettelijke niveaus aan deze verplichting kan worden voldaan. Deze staan in de volgorde van het meest verheven tot het meest elementaire niveau:

1. de behoeftige de mogelijkheid geven zelf in zijn onderhoud te voorzien zodat deze niet meer afhankelijk is van tsedaka of liefdadigheid, bijvoorbeeld door iemand werk te bezorgen.
2. de gever weet niet wie de ontvanger is, en de ontvanger weet niet wie het gegeven heeft.
3. de gever kent de ontvanger, maar de ontvanger weet niet wie de gever is.
4. de gever kent de ontvanger niet, maar de ontvanger kent wel de gever.
5. publiekelijk geven aan een bekende ontvanger, voor het wordt verzocht.
6. publiekelijk voldoende geven aan een bekende ontvanger, nadat het wordt verzocht.
7. publiekelijk onvoldoende geven aan een bekende ontvanger, maar gewillig.
8. publiekelijk ongewillig geven aan een bekende ontvanger.

Zie ook

• Jom Kipoer
• Poerim
• Rosj Hasjana

Jodendom