Wikisage is op 1 na de grootste internet-encyclopedie in het Nederlands. Iedereen kan de hier verzamelde kennis gratis gebruiken, zonder storende advertenties. De Koninklijke Bibliotheek van Nederland heeft Wikisage in 2018 aangemerkt als digitaal erfgoed.
- Wilt u meehelpen om Wikisage te laten groeien? Maak dan een account aan. U bent van harte welkom. Zie: Portaal:Gebruikers.
- Bent u blij met Wikisage, of wilt u juist meer? Dan stellen we een bescheiden donatie om de kosten te bestrijden zeer op prijs. Zie: Portaal:Donaties.
Nacht (dagdeel)
Zie ook : nacht (doorverwijzing), voor andere betekenissen en toebehoren van "nacht".
Nacht is het tegenovergestelde van dag. Afhankelijk van de context kan het de periode van 0 tot 6 uur betekenen, of als men het ruimer bekijkt de periode dat de zon onder de horizon is oftewel dat het donker is. Dat laatste verschilt per jaargetijde en per plek op de wereld.
Bij nachtbussen en nachttreinen is de grens vaak ongeveer 1 uur, bussen en treinen daarvóór vallen nog onder de normale dienstregeling. Het onderscheid kan van belang zijn doordat er soms speciale routes en tarieven gelden voor nachtbussen en nachttreinen.
De intensiteit van de nacht kan variëren. Bij helder weer bijvoorbeeld geeft de volle maan redelijk veel licht zodat men bijvoorbeeld lopend een onverlicht pad kan volgen. De sterren zorgen nauwelijks voor verlichting maar wel voor oriëntatie.
Verder bestaat er zoiets als de lichte poolnacht maar deze komt alleen in het hoge noorden voor.
De nacht was vroeger een tijd waarop niet of weinig werd gewerkt. Met alleen de beschikking over een vuur of een kaars was er te weinig licht om productief te kunnen zijn. Door de grote vooruitgang die in het kunstmatig licht is geboekt is deze situatie tegenwoordig drastisch veranderd; het leefpatroon van veel mensen is daardoor gewijzigd waardoor men meestal veel later opblijft dan men in vroeger tijden deed. Zelfs een 24-uurseconomie is hierdoor mogelijk geworden.
Het op grote schaal kunstmatig verlichten van het nachtelijk duister kan leiden tot verstoring van het dag-nacht-ritme van organismen (lichtvervuiling). Op satellietfoto's van de aarde is goed te zien dat bepaalde dichtbevolkte delen (bijvoorbeeld West-Europa) 's nacht baden in het kunstlicht.
Zinnebeeldige en religieuze betekenis
Behalve in letterlijke zin kan men nacht ook figuurlijk opvatten. "Nacht" staat dan vaak voor iets negatiefs en slechts; bijvoorbeeld 'het is nacht in iemands leven' waarmee men wil zeggen dat een dergelijk persoon een moeilijke of sombere periode doormaakt.
Ook in religieus opzicht kan "nacht" een aparte betekenis hebben.
In de islam bijvoorbeeld mag er tijdens de vastenmaand ramadan alleen 's nachts worden gegeten (waarbij men de nacht dan opvat als de tijd tussen zonsondergang en zonsopgang).
Het christendom kent behalve een neutraal gebruik van de term "nacht" (zie bijvoorbeeld de schepping in het Bijbelboek Genesis) ook een negatieve opvatting. De "nacht" is hierbij het terrein van het kwaad, de zonde en de duivel. Jezus Christus wordt in dat kader opgevat als het 'licht' dat de geestelijke 'duisternis' verjaagt.
Bij welke dag hoort de nacht?
Een precieze definitie van "nacht" is in het Nederlandse taalgebied niet aan te geven. Volgens het woordenboek Van Dale wordt een nacht genoemd naar de voorafgaande dag, bijvoorbeeld zaterdagnacht betekent de vroege zondagmorgen.
Daarentegen komt het omgekeerde in het dagelijkse spraakgebruik ook voor. Deze onduidelijkheid wordt in officiële berichten (zoals opsporingsberichten van de politie) nogal eens ondervangen door te spreken van "in de nacht van dag x op dag y".
In het jodendom begint de nieuwe dag op het moment dat de avond valt. De sjabbat begint bijvoorbeeld op vrijdagavond. Deze interpretatie - afkomstig uit het scheppingsverhaal uit het al eerder genoemde Bijbelboek Genesis waarin de morgen/dag volgt op de avond/nacht in plaats van andersom - is door het christendom slechts in beperkte mate overgenomen. Dit komt onder meer tot uiting in de avond van 24 december die reeds de "Kerstavond" wordt genoemd.
Bij dienstregelingen van het openbaar vervoer moet goed worden gelet op de gehanteerde conventie, "alleen op zaterdag" voor een bus die om 2 uur 's nachts rijdt kan namelijk twee betekenissen hebben. Bussen en treinen kort na middernacht worden in ieder geval vaak in de dienstregeling vermeld als aan het einde van de dag. Voor de geldigheid van plaatsbewijzen hanteren de Nederlandse Spoorwegen overlappende "dagen" van 0 uur tot 4 uur van de daaropvolgende nacht.
In omroepprogrammabladen worden nachtprogramma's vaak vermeld als aan het einde van de dag. Video- en dvd-recorders beginnen (net als andere apparatuur die de datum met de tijd vermeldt zoals klokken, mobieltjes en computers) de nieuwe datum en dagaanduiding strikt (logisch) om middernacht.
Op dergelijke apparaten vindt men in afwijking van hoe woordenboek Van Dale het uiteenzet een andere dagaanduiding. Is het bijvoorbeeld twee uur in de nacht van woensdag op donderdag dan geeft zo'n apparaat aan: "donderdag 6 april, 2.00 uur". Dit betekent in feite dat het twee uur na woensdag 24.00 uur is. Volgens woordenboek Van Dale zou men dit tijdstip dan aan moeten geven als: "woensdagnacht 2 uur".
Zie ook
Zie ook de categorie met mediabestanden in verband met Night op Wikimedia Commons.