Wikisage is op 1 na de grootste internet-encyclopedie in het Nederlands. Iedereen kan de hier verzamelde kennis gratis gebruiken, zonder storende advertenties. De Koninklijke Bibliotheek van Nederland heeft Wikisage in 2018 aangemerkt als digitaal erfgoed.
- Wilt u meehelpen om Wikisage te laten groeien? Maak dan een account aan. U bent van harte welkom. Zie: Portaal:Gebruikers.
- Bent u blij met Wikisage, of wilt u juist meer? Dan stellen we een bescheiden donatie om de kosten te bestrijden zeer op prijs. Zie: Portaal:Donaties.
Mond (orgaan)
Zie ook : mond (doorverwijzing), voor andere betekenissen van "mond".
De mond is een menselijk orgaan dat de structuren rondom de mondholte bevat.
Vooraan wordt deze begrensd door de lippen, waarachter zich de met slijmvlies (mucosa) beklede boven- en onderkaak bevinden met hierin de tandenbogen. De bodem van de mond wordt gevormd door de mondbodem met submandibulaire en sublinguale speekselklieren en daarboven de tong. De zijwanden van de mond worden gevormd door de mucosa aan de binnenzijde van de wangen, die de bijoorspeekselklier (de parotis) en de wangspieren (masseterspier) bevatten. Bovenaan grenst de mond aan de neus via het harde en zachte gehemelte (palatum). Achteraan gaat de mond, na de huig, over in de farynx.
Functie
De mond is een multifunctioneel orgaan dat bijdraagt aan de spraak door de vorming van de klanken. Het is de ingangspoort naar het digestief systeem, waaraan het bijdraagt door de mechanische verkauwing van het voedsel en de eerste stap van de voedselvertering door de amylase en het emulgeren door het speeksel. Amylase breekt zetmeel af tot kleinere stukjes. Deze worden vervolgens door het speekselslijm aan elkaar geplakt zodat er geen losse stukjes in de luchtpijp kunnen schieten. De smaak heeft een beschermende functie in de voeding, daar het een aantal giftige stoffen kan herkennen en het een onderscheid kan maken in de voedselbehoeften van het lichaam. De mond kan, naast de gebruikelijke neusweg, als doorgang dienen voor het ademhalingssysteem. De mondademhaling is echter niet speciaal voorzien voor deze functie. De mond wordt tenslotte door verschillende gelaatsspieren bediend, zoals de musculus zygomaticus major, musculus zygomaticus minor, musculus orbicularis oris, musculus buccinator en musculus risoreus. Deze spieren dienen vooral voor de gelaatsexpressies.
Dierenrijk
Bij dieren wordt de mond een bek of muil genoemd naargelang het soort dier. Bijvoorbeeld de term muil wordt o.a. gebruikt bij leeuwen en tijgers. Bij een paard spreekt men ook van mond, omdat het paard als een edel dier wordt beschouwd. Er zijn verschillen met de menselijke mond in anatomie en soms ook in functie. Uniek aan de menselijke mond is het lippenrood dat bij geen enkele diersoort aanwezig is.
| Maag-darmstelsel |
|---|
|
Mond · Pharynx · Slokdarm · Maag · Alvleesklier · Galblaas · Lever · Dunne darm · Dikke darm · Endeldarm · Anus |
| Uitwendige delen van het menselijk lichaam |
|---|
|
Huid |
Zie ook de categorie met mediabestanden in verband met Mouth op Wikimedia Commons.