Wikisage is op 1 na de grootste internet-encyclopedie in het Nederlands. Iedereen kan de hier verzamelde kennis gratis gebruiken, zonder storende advertenties. De Koninklijke Bibliotheek van Nederland heeft Wikisage in 2018 aangemerkt als digitaal erfgoed.
- Wilt u meehelpen om Wikisage te laten groeien? Maak dan een account aan. U bent van harte welkom. Zie: Portaal:Gebruikers.
- Bent u blij met Wikisage, of wilt u juist meer? Dan stellen we een bescheiden donatie om de kosten te bestrijden zeer op prijs. Zie: Portaal:Donaties.
Coca-Cola
Coca-Cola is een koolzuurhoudende frisdrank die wordt vervaardigd door The Coca-Cola Company en overal ter wereld verkrijgbaar is. ’Coca-Cola’ is sinds 1893 als handelsmerk geregistreerd.
Geschiedenis
Coca-Cola is uitgevonden in 1886 door de apotheker John Pemberton, die het drankje als een medicijn en genotsmiddel ontwikkelde tegen onder andere hoofdpijn en vermoeidheid. Het idee om het drankje Coca-Cola te noemen kwam van zijn zakenpartner Frank Robinson. De zwierige letters op de verpakking van dit colamerk zijn eveneens van Robinson. Het logo, de flessen en de drank vormen samen mede dankzij Coca-Cola’s marketingstrategie een wereldwijd bekend merk. Coca-Cola is wereldwijd het bekendste merk, dit komt omdat het product al meer dan 100 jaar bestaat, en natuurlijk door de vele reclame die men voor het product gemaakt heeft.
Vermoedelijk werd Coca-Cola voor het eerst in de fabriek geproduceerd in 1894, hoewel dit ook 1890 kan zijn. In het begin was Coca-Cola enkel in karretjes langs de weg te koop, voor een zogenaamde Nickel, dat een ander woord is voor een muntstuk van 5 dollarcent. Al snel werd dit product bekend in heel Amerika, waarna ook de rest van de wereld volgde.
Tegenwoordig is Coca-Cola over heel de wereld te koop; van de rijke buurten in Los Angeles, tot de ’sloppenwijken’ in Thailand; overal heeft het product zijn marketingstrategieën met succes beloond zien worden. Het wordt vaak gezien als het symbool van de Verenigde Staten. De prijs is in de loop der tijd echter wel veranderd. Terwijl men er zo’n honderd jaar geleden slechts een stuiver voor moest betalen, kost een flesje Coca-Cola in Europa en Amerika nu tussen 1 en 3 euro/dollar.
Tijdens de Olympische Spelen van 1928 kwam Coca-Cola voor het eerst naar Nederland. Het eerste verkooppunt was een kraampje op het terrein van het Olympisch Stadion in Amsterdam.
In Nederland werd in 1930 te Amsterdam de ’N.V. Nederlandsche Coca-Cola Maatschappij’ opgericht, waarmee deze merklimonade of frisdrank haar intrede deed op de Nederlandse markt. In 1945 werd deze opgevolgd door ’The Coca-Cola Export Corporation (Holland Branch)’.
Fles
Coca-Cola heeft ook de herkenbare flesvorm geregistreerd als handelsmerk in 1960. De vorm van de fles is gemaakt naar de vorm van de vrucht van de cacaoboom. Coca-Cola werd voor het eerst in flessen verkocht op 12 maart 1894, terwijl de blikjes voor het eerst verschenen in 1955.
De bekende colafles werd in 1915 door de glasblazer Earl R. Dean ontworpen. De ingrediënten van cola (kolanoten en coca) gaven hem geen inspiratie, zodat hij in de Encyclopaedia Britannica begon te bladeren tot hij een plaatje van een cacao-vrucht vond, dat precies de juiste rondingen en vormen had die hij kon gebruiken. Tevens werd het logo op het blikje aangepast. Het staartje dat door het logo heen gaat was voorheen een boog, en nu heeft het de vorm gekregen van het flesje.
Bestanddelen
De naam Coca-Cola is afkomstig van de cocaplant voor het stimulerende effect en kolanoten voor de smaak. De samenstelling van Coca-Cola is geheim, maar in elk geval bestaat het uit:
- koolzuurhoudend water
- fructosestroop of sacharose als zoetstof
- fosforzuur
- karamel als kleurstof
- cafeïne
- kolanoten (tot 1905)[1]
- cocabladeren (er wordt gebruik gemaakt van overgebleven cocabladeren na extractie van de cocaïne.[2][3][4] The Coca-Cola Company weigert elk commentaar op de berichten over de aanwezigheid van gedecocaïniseerde cocabladeren in Coca Cola.)[5][6]
- 7x, ook wel het geheime bestanddeel genoemd. Niemand, uitgezonderd een heel beperkte groep mensen, weet welk bestanddeel dit is. Er wordt gezegd dat dit dan ook de reden is waardoor veel andere cola-dranken de smaak van Coca-Cola niet kunnen evenaren.
In 2007 begon Coca-Cola in de Verenigde Staten en België met de verkoop van Diet Coke Plus (in België: Coca Cola Light Plus), een variant van de light drank waar vitaminen (niacine, B6, B12) en mineralen (zink en magnesium) aan toegevoegd zijn.
Cocaïne en cafeïne
In de oorspronkelijke vorm bevatte Coca-Cola een zeer kleine hoeveelheid cocaïne uit de cocablaadjes. Daarom wordt Coca-Cola ook wel afgekort als coke. Pemberton nam dit idee over van het Franse drankje Vin Mariani. Vanaf het begin van de 20e eeuw werden de bladen voorbehandeld om de cocaïne te verwijderen. De hoeveelheid cafeïne werd toen eveneens verminderd. Het cafeïnegehalte is nu beduidend minder dan dat van koffie en thee. Er bestaat ook een variant geheel zonder (cafeïnevrije cola).
Mythes over Coca-Cola
Rond Coca-Cola zijn veel verhalen in omloop gekomen, voornamelijk broodjeaapverhalen. Een aantal van deze broodjeaapverhalen zijn:
- Coca-Cola kan vlekken op kleding oplossen;
- Coca-Cola kan donker haar blond maken;
- Coca-Cola Light (in veel landen Diet Coke genoemd) is een probaat middel tegen diarree;
- Eens viel een man in de fabriek in een ketel vol Coca-Cola en ze hebben slechts zijn gebit teruggevonden, hij was volledig opgelost;
- Coca-Cola waaraan men een aspirientje heeft toegevoegd is een krachtig afrodisiacum. Zo krachtig dat degene die dit consumeert met de eerste de beste naar bed wil gaan. Volgens een andere lezing is de combinatie geen afrodisiacum, maar wordt iemand die het consumeert gek of hyperactief.
- Coca-Cola heeft de Kerstman bedacht. (De kerstman bestond natuurlijk al langer, maar Coca-Cola is via de reclameontwerper Haddon Sundblom wel medeverantwoordelijk voor het huidige uiterlijk en kleur van de Kerstman.)
- Slechts twee topmensen bij het bedrijf kennen de formule en om de kans dat zij gelijktijdig overlijden te minimaliseren, mogen zij nooit samen in een auto of vliegtuig reizen.
De tv-serie MythBusters onderzocht gedurende het eerste seizoen een aantal mythes over de werking van Cola, met hilarische uitkomsten. Coca-Cola is zeer zuur, met een pH-waarde van ongeveer 1,95. Door de toevoeging van veel suiker wordt dit voor de menselijke smaak gemaskeerd. Bij diarree wordt in ontwikkelingslanden soms cola gegeven zonder koolzuur. De cola bevat alle noodzakelijke elektrolyten en suikers om de patiënt te behandelen. Normaal gesproken wordt hiervoor een oplossing ORS gegeven, maar in arme landen is dit minder beschikbaar dan cola. ORS heeft bijna dezelfde samenstelling als cola zonder koolzuur.
Andere bekende merken van The Coca-Cola Company
| Naam | Geïntroduceerd in |
|---|---|
| Fanta | 1940 |
| Sprite | 1961 |
| Chaudfontaine | — |
| Minute Maid | 1945 |
| Aquarius | 1983 |
| Oasis | 1990 |
| Nestea | — |
Volledige Producten lijst van The Coca-Cola Company
Soorten Coca Cola
| Naam | Verkocht sinds | Verkoop gestopt | Bijzonderheden | |
|---|---|---|---|---|
| Coca Cola | 1886 | Sinds 1889 overal in de wereld verkrijgbaar. | ||
| Coca Cola light | 1983 | Overal in de wereld verkrijgbaar. | ||
| Caffeine-Free Coca-Cola | 1984 | Overal in de wereld verkrijgbaar. | ||
| Coca-Cola Cherry (zero) | 1985 | Nog steeds verkrijgbaar in: Verenigd koninkrijk, Nederland, Duitsland, Frankrijk, Australië en Nieuw-Zeeland | ||
| Coca-Cola Lemon | 2001 | 2005 | Nog steeds verkrijgbaar in: Amerikaans Samoa, Oostenrijk, Australië, België, Brazilië, China, Denemarken, Bosnië en Herzegovina, Finland, Frankrijk, Duitsland, Hong Kong, IJsland, Zuid-Korea, Luxemburg, Macau, Maleisië, Mongolië, Nederland, Noorwegen, Réunion, Roemenië, Singapore, Zuid-Afrika, Spanje, Zwitserland, Taiwan, Tunesië, Verenigd Koninkrijk, Verenigde Staten en West-Gaza. | |
| Coca Cola Vanilla | 2002 | 2005 | Nog verkrijgbaar in: Verenigde Staten, Oostenrijk, Australië, China, Duitsland, Hong Kong, Zuid-Afrika, Maleisië, Zweden en Rusland | |
| 2007 | Opnieuw geïntroduceerd vanwege massale vraag | |||
| Coca-Cola C2 | 2004 | 2007 | Was alleen verkrijgbaar in Japan, Canada en de Verenigde Staten | |
| Coca Cola Lime | 2005 | Alleen verkrijgbaar in Nederland en Singapore | ||
| Coca-Cola Raspberry | juni 2005 | Eind 2005 | Alleen verkrijgbaar in Nieuw-Zeeland | |
| Coca-Cola Zero | 2005 | Overal in de wereld verkrijgbaar. | ||
| Coca-Cola M5 | 2005 | Alleen verkrijgbaar in Italië, Duitsland, Mexico, Brazilië, Spanje en in Bosnië en Herzegovina | ||
| Coca-Cola Blāk Cherry Vanilla | 2006 | midden 2007 | Vervangen door Vanilla Coke | |
| Coca-Cola Citra | 2006 | Alleen verkrijgbaar in Bosnië-Herzegovina, Japan en Nieuw-Zeeland | ||
| Coca-Cola Blāk | 2006 | 2008 | Alleen verkrijgbaar in Frankrijk, Tsjechië, Verenigde Staten en Canada | |
| Coca-Cola Light Sango | 2006 | Alleen verkrijgbaar in Frankrijk en België | ||
| Coca-Cola Orange | 2007 | Alleen verkrijgbaar in Gibraltar en Verenigd Koninkrijk |
Noten en verwijzingen
- º Extracten van de kolanoot werden tot 1905 gebruikt in de geheime recepten van de Coca-Coladrank, vooral vanwege het hoge cafeïnegehalte; bron: Mary Bellis, The History of Coca Cola
- º Al sinds het einde van de 19de eeuw importeert Coca Cola cocabladeren uit Peru. Bron: Alejandro Pintamalli, Coca, maar dan zonder cocaïne. Radio Nederland Wereldomroep, 7 mei 2009
- º Volgens een artikel uit 2004 in The Washington Times koopt een bedrijf in Maywood, New Jersey circa 100 ton gedroogde Peruaanse cocabladeren per jaar voor The Coca-Cola Company. Een citaat uit dit artikel: „Coke dropped cocaine from its recipe around 1900, but the secret formula still calls for a cocaine-free coca extract produced at a Stepan Co. factory in Maywood, New Jersey. Stepan buys about 100 metric tons of dried Peruvian coca leaves each year, said Marco Castillo, spokesman for Peru’s state-owned National Coca Co.”. Bron: Benson, Drew (19 April 2004), „Coca kick in drinks spurs export fears”, The Washington Times
- º The New York Times, vrijdag, 1 juli 1988. Clifford D. May, How Coca-Cola Obtains Its Coca Volgens dit artikel nam de ’Stepan Company’ aan het eind van de jaren ’80 588 ton cocabladeren af voor The Coca Cola Company.
- º De Boliviaanse president Evo Morales beklaagde zich (in een campagne voor opheffing van het VN-handelsverbod in cocabladeren) over het feit dat het gebruik van cocabladeren alleen voor The Coca-Cola Company legaal is, maar niet voor andere consumenten- en medicinale doeleinden. Letterlijk: „Why, he demanded, is it ‘legal for Coca-Cola’ but not other consumer or medicinal uses?” Bron: Langman, Jimmy (October 30, 2006), „Just Say Coca”, Newsweek on MSNBC.com. Ook in dit Newsweek-artikel wordt gerefereerd aan Enaco, het staatsbedrijf voor de productie van cocabladeren, dat cocabladeren als smaakstof verkoopt aan The Coca-Cola Company. Er wordt in dit artikel gesteld dat voor The Coca-Cola Company een uitzondering is onderhandeld op het VN-handelsverbod op de handel in cocabladeren.
- º Ceaser, Mike (1 February 2006), Colombian farmers launch Coke rivals, Nasa Indian territory, Colombia: BBC News
