Wikisage is op 1 na de grootste internet-encyclopedie in het Nederlands. Iedereen kan de hier verzamelde kennis gratis gebruiken, zonder storende advertenties. De Koninklijke Bibliotheek van Nederland heeft Wikisage in 2018 aangemerkt als digitaal erfgoed.
- Wilt u meehelpen om Wikisage te laten groeien? Maak dan een account aan. U bent van harte welkom. Zie: Portaal:Gebruikers.
- Bent u blij met Wikisage, of wilt u juist meer? Dan stellen we een bescheiden donatie om de kosten te bestrijden zeer op prijs. Zie: Portaal:Donaties.
Anno Mundi (Byzantijns)
Etos Kosmou (Έτος Κόσμου) was een vroeg Byzantijns en Rooms christelijk chronologisch systeem dat werd geïntroduceerd door Panodorus van Alexandrië, Hippolytus van Rome, Sulpicius Severus, Annianus van Alexandrië, Georgius Syncellus, en anderen. Het betekent ’Jaar van de Kosmos’, dus: de jaartelling sinds [de schepping van] de wereld.
Gebruik
Alexandrijnse jaartelling
Panodorus van Alexandria introduceerde in zijn werk Kroniek van de Wereld een tijdrekening voor het tijdperk van de wereld, dat volgens zijn berekening 5904 jaar omvatte vanaf de schepping van Adam in 5493 v.Chr. (Grieks: από κτίσεως κόσμου, apo ktiseos kosmou, „sinds de schepping van de wereld”), tot het jaar 412 n. Chr., de tijd waarin hijzelf leefde. Hij liet het jaar beginnen op 29 augustus: dit viel in de juliaanse kalender samen met 1 thoth, de eerste dag van het Egyptische jaar.
Later werd deze tijdrekening de Antiochische of soms de Alexandrijnse jaartelling genoemd. Het jaarbegin werd enkele dagen verschoven, zodat het op 1 september viel.
Byzantijnse jaartelling
De jaartelling die in het Byzantijnse rijk een wijde verspreiding kende, stelde het tijdpunt van de schepping van de wereld zestien jaar vroeger dan in de berekening volgens Panodorus van Alexandrië. Ook in deze jaartelling begon het jaar op 1 september. Het beginpunt van deze jaartelling lag op 1 september van het jaar 5509 v. Chr.
Hoewel deze tijdrekening duidelijk gebaseerd was op de getallen in de geslachtsregisters van de Septuaginta, is het onduidelijk wie op basis van deze getallen een jaartelling opstelde of waar deze haar oorsorong vond.[1]
Tegen de tiende eeuw werd dit het standaarddateringssysteem in het Byzantijnse rijk, en daarom ook in de orthodoxe landen van Oost-Europa. Het bleef land het standaardsysteem in het oosterse rijk, in Rusland, Albanië, Servië, Roemenië en modern Griekenland. Het was officieel in gebruik in Byzantium (Constantinopel) tot de stad in 1453 ingenomen werd door de Osmanen.
Toen gelijkaardige Anno Mundi-systemen erg populair werden, kwam er een angst voor het ’einde van de wereld’ op, omdat zowel het einde van een periode van 7000 eraan kwam, alsook een datum die 1500 jaar na Christus’ geboorte lag. Er kwamen in die tijd millenaristische bewegingen op. In 1492 ondersteunde Sir Thomas Browne de zienswijze dat de wereld in 5509 v. Chr. werd geschapen en dat deze 7000 jaar zou blijven bestaan.
Gebruik in Rusland
In het middeleeuwse Rusland was het chronologische systeem gebaseerd op de tijdrekening sinds de schepping van de wereld volgens Panadorus. Tsaar Peter de Grote voerde in 1700 het Anno Domini-systeem in, en zette het begin van het jaar van 1 september, zoals in het Romeins-Byzantijnse rijk gebruikelijk was, naar 1 januari, de datum die in het westen werd gebruikt. Hij ging niet zover de gregoriaanse kalender in te voeren, maar bracht de manier hoe de juliaanse kalender in Rusland werd gebruikt op een lijn met de juliaanse kalender zoals die toen in Engeland en vele andere protestantse landen nog in gebruik was.
Modern gebruik
Tot op heden wordt de Etos Kosmou-datum in traditionele Oosters-Orthodoxe Kerk samen met de Anno Domini-datum gebruikt. Beide data staan op gebouwen als bouwdatum aangegeven, staan op kerkelijke kalenders en documenten. Het kerkelijke nieuwjaar valt nog steeds op 1 september. In de juliaanse kalender, die door een aantal van deze kerken nog wordt gebruikt, valt deze eerste september op wat volgens de gregoriaanse kalender (momenteel) 14 september is.
Het huidige (gregoriaanse) jaar 2024 (n. Chr. of A.D.) is tot eind augustus 7532 A.M. en vanaf 1 september 7533 (volgens de Byzantijnse telling).
Zie ook
Noten and verwijzingen
|
