Wikisage is op 1 na de grootste internet-encyclopedie in het Nederlands. Iedereen kan de hier verzamelde kennis gratis gebruiken, zonder storende advertenties. De Koninklijke Bibliotheek van Nederland heeft Wikisage in 2018 aangemerkt als digitaal erfgoed.
- Wilt u meehelpen om Wikisage te laten groeien? Maak dan een account aan. U bent van harte welkom. Zie: Portaal:Gebruikers.
- Bent u blij met Wikisage, of wilt u juist meer? Dan stellen we een bescheiden donatie om de kosten te bestrijden zeer op prijs. Zie: Portaal:Donaties.
Eindhoven
Gemeente in Nederland 
| |||||
| |||||
| Locatie van de gemeente Eindhoven | |||||
| Provincie |  Noord-Brabant
| ||||
| Coördinaten | 51°026′N 5°028′E | ||||
| Oppervlakte | 88,84 km² | ||||
| - land | 87,70 km² | ||||
| - water | 1,14 km² | ||||
| Inwoners (1 april 2011) | 216.157? (2465 inw/km²) | ||||
| Hoofdplaats | Eindhoven | ||||
| Belangrijke verkeersaders | A2N2E25, A50, A58, A67E34, N69, A270N270, Spoorlijn Eindhoven - Weert, Staatslijn E, Spoorlijn Eindhoven - Neerpelt | ||||
| Station(s) | Eindhoven, Stadion, Strijp-S | ||||
| Burgemeester (lijst) | John Jorritsma (VVD) | ||||
| Gemiddeld inkomen (2006) | € 13.400 per inw. | ||||
| Gem. WOZ-waarde (2008) | € 229.000 | ||||
| WW-uitkeringen (2007) | 20 per 1000 inw. | ||||
| Autobezit (2007) | 428 per 1000 inw. | ||||
| Postcode(s) | 5611-5658 | ||||
| Netnummer(s) | 040 | ||||
| CBS-code | 0772 | ||||
| CBS-wijkindeling | zie wijken en buurten | ||||
| Website | www.eindhoven.nl | ||||
| Van Abbemuseum. | |||||
| Van Abbemuseum. | |||||
| |||||
Eindhoven ( uitspraak ) is een stad en gemeente in het zuiden van Nederland, en in het zuidoosten van de provincie Noord-Brabant. Het is naar inwonertal al sinds 1961 de vijfde gemeente van Nederland. Ze telt 216.157 inwoners (1 april 2011) op een grondgebied van 88,84 km². Ze omvat naast de gelijknamige stad Eindhoven tevens het dorp Acht en de uitbreidingslocatie Meerhoven.
De gemeente Eindhoven maakte in de eerste helft en het midden van de twintigste eeuw een explosieve groei door. In 1920 annexeerde de stad -- aan het begin van de eeuw eigenlijk nog een klein Kempisch dorp -- vijf omliggende gemeenten, waardoor de gemeente ineens enorm vergroot werd, zowel qua oppervlakte (van 75 tot 6300 ha) als qua inwoneraantal (van 6.500 naar 46.000).[1] Op 1 januari 1940 had Eindhoven al 113.126 inwoners.[2] Het schaarde zich daarmee al hoog op de ranglijst van grootste gemeentes in Nederland. In de volgende 75 jaar werd dit inwonertal verdubbeld. Allesbepalend voor deze ontwikkeling was de groei van het Philips-concern, van gloeilampenfabriek tot multinational en wereldspeler op het gebied van de elektronica.
De gemeente verwelkomde haar 225.000e inwoner[3] op 24 november 2015. De stad groeit nog steeds: de prognose is dat het aantal inwoners van de gemeente in 2040 zal zijn gestegen naar 248.000.[4]De gemeente maakt deel uit van de Metropoolregio Eindhoven (MRE) en het stedelijk netwerk BrabantStad. De agglomeratie Eindhoven (niet te verwarren met de metropoolregio), bestaande uit onder andere de gemeenten Eindhoven, Veldhoven, Best, Nuenen en Geldrop-Mierlo, telt bijna 420.000 inwoners op een oppervlakte van ongeveer 540 km². In de MRE wonen ongeveer 750.000 mensen.
Naam
 Zie Eindhoven (naam) voor het hoofdartikel over dit onderwerp. |
Het tweede woorddeel kan slaan op Hof (omheind stuk grond, tuin, aarde) of op Hoeve (hofstede). De oorsprong van beide woorden is verschillend, maar later zijn deze in hun gebruik ongeveer samengevallen en kregen ze de betekenis die we nu kennen: een gebouw met omliggende gronden ten behoeve van de exploitatie. De herkomst van het eerste woorddeel is veel minder duidelijk. Vermoedelijk werd met Eind de grens bedoelt tussen de cultuurgrond van een nederzetting en de woeste grond daarbuiten. De plaatsnaam kan dus geïnterpreteerd worden als 'het hof of de hoeve aan de grens tussen cultuurgrond en woeste grond'.[5]
Geschiedenis
| Zie Geschiedenis van Eindhoven voor het hoofdartikel over dit onderwerp. |
De stad Eindhoven ontstond in een moerasdelta van vijf riviertjes: de Dommel, de Gender, de Laak, de Tongelreep en de Rungraaf. Het kreeg in 1232 stadsrechten en marktrecht van hertog Hendrik I van Brabant. Eindhoven moet gezien worden als een gestichte (en niet geleidelijk gegroeide) nederzetting binnen de stedenpolitiek van Hendrik I. Op de plaats van het oude kasteel uit de 15e eeuw ligt nu villa Ravensdonck, dicht bij het augustijnenklooster Mariënhage. In 1583 werd na het Beleg van Eindhoven de omwalling weer afgebroken. Binnen de wallen lag de middeleeuwse Sint-Catharinakerk, die in 1860 werd afgebroken en werd vervangen door de huidige neogotische kerk. De huidige kerk uit 1867 werd ontworpen door Pierre Cuypers en valt op door een koor naar het westen. Tussen 2004 en 2006 werd het koor van de middeleeuwse Sint-Catharinakerk met de daarin en eromheen begraven stoffelijke overblijfselen opgegraven onder leiding van de Eindhovense stadsarcheoloog Nico Arts.
Ten gevolge van de industriële ontwikkeling trokken de Eindhovense fabrieken rond 1900 steeds meer werknemers aan. Dat waren onder meer de textielfabrieken van Elias, De Haes, de Bara (afgeleid van Baekers en Raymakers), tabaksverwerkers (Mignot & De Block, Henri van Abbe en Lurmans), stoomlederfabriek Gebroeders Keunen, de Koninklijke lucifersfabrieken Mennen & Keunen, sigarenkistmaker Brüning en (in het bijzonder vanaf 1891) de gloeilampenfabriek Philips. De stad had economisch profijt van de fabrieken en fabrikanten. Nadien werd naast Philips de DAF de grootste en internationaal meest bekende Eindhovense industriële onderneming.
In 1920 ontstond de huidige gemeente Eindhoven, toen ook wel Groot-Eindhoven genaamd, uit een fusie van de oorspronkelijke gemeente Eindhoven, die niet veel meer dan de huidige binnenstad omvatte, met de omliggende gemeenten Strijp, Woensel, Gestel, Tongelre en Stratum. Sindsdien zijn er enkele kleinere annexaties en grenscorrecties geweest, waarbij een deel van de voormalige gemeente Geldrop en later een deel van de gemeente Veldhoven werden toegevoegd, het laatste voor de bouw van de Vinexwijk Meerhoven.
In het interbellum was er een groot woningtekort voor de vele arbeiders. Dit was ook zo voor de omliggende gemeenten.
Op 18 september 1944 werd Eindhoven bevrijd door de geallieerden. De bevrijding was onderdeel van Operatie Market Garden. De bevrijding wordt nog elk jaar gevierd met de Lichtjesroute. Volgens de gegevens van het Joods Historisch Museum leefden er vóór de oorlog ongeveer 430 joden en in 1950 200.
Na de Tweede Wereldoorlog heeft de autofabriek DAF, hoewel vóór de oorlog opgericht, fors bijgedragen aan de expansie. In 2003 gaven ruim 9500 bedrijven in de regio werk aan bijna 130.000 mensen.
Warmterecord
Op 24 juli 2019 bereikte Eindhoven met een gemeten temperatuur van 39,3°C een Nederlands warmterecord. Een dag later, op 25 juli 2019, was er in Gilze en Rijen al weer een nieuw warmterecord met 40,7°C. Op die dag werd in vijf provincies in Nederland een temperatuur van meer dan 40°C gemeten. Van 23 augustus 1944 tot 24 juli 2019 was het warmterecord 38,6°C in Warnsveld.[6][7]
Demografie
Anno 2019 is 64% van de Eindhovense bevolking autochtoon. 21,3% is niet-Westers allochtoon en 14,8% is Westers allochtoon.
| Herkomst | aantal in 2017 |
|---|---|
| Turken | 10.360 |
| Marokkanen | 6.093 |
| Surinamers | 3.719 |
| Antillianen en Arubanen | 2.706 |
Geografie
Bestuurlijke indeling
| Zie Lijst van buurten en wijken in Eindhoven voor het hoofdartikel over dit onderwerp. |
De huidige gemeente is ontstaan op 1 januari 1994 toen een gedeelte van Veldhoven, waaronder het vliegveld, bij Eindhoven werd gevoegd. Hier werden enkele bedrijventerreinen en woonwijken gebouwd. Het gehele gebied wordt Meerhoven genoemd en valt onder het stadsdeel Strijp. Ook het kerkdorp Acht en gehuchten als Bokt en Riel vallen onder de gemeente Eindhoven, ieder bij hun eigen stadsdeel. De grootste verandering deed zich voor in 1920 toen de kleine gemeente Eindhoven (niet veel groter dan het centrum met zijn voormalige wallen) de buurgemeenten Woensel, Strijp, Stratum, Tongelre en Gestel annexeerde. Na die annexatie bedroeg het inwonertal ongeveer 45.000, ervoor ongeveer 4000. Op 15 februari 1999 bereikte Eindhoven het inwonertal van 200.000.
| Indeling | Inwonertallen |
|---|---|
| Eindhoven bestaat uit de stadsdelen: | Map - NL - Inhabitants 2007 - Eindhoven.PNG} } |
Cultuur en recreatie
| Zie ook: Lijst van bezienswaardigheden van Eindhoven. |
Uitgaansleven
Centraal gelegen ligt de Markt met voornamelijk grand-cafés en grote terrassen. Aan de zuidkant van het centrum ligt het Stratumseind, de langste caféstraat van Nederland met meer dan vijftig aaneengesloten (dans)cafés, kroegen en discotheken, met in het verlengde daarvan de Stratumsedijk, waar zich onder meer enkele homo-uitgaansgelegenheden bevinden. Discotheek De Danssalon werd door horecamagnaat Sjoerd Kooistra in 2006-2008 omgevormd tot een uiteindelijk geflopte vestiging van diens Drie Gezustersketen.[9]
Bij het station op het Stationsplein zijn grand-cafés, terrassen, restaurants, een discotheek en een bioscoop te vinden, net als in de Dommelstraat, een uitgaansgebied aansluitend op het Stationsplein met enkele cafés, veel restaurants en een discotheek. Op het einde van die straat bevindt zich poppodium de Effenaar. In het gebied De Bergen, ten westen van het centrum, liggen onder meer het Wilhelminaplein met vooral bruine kroegen (vaak met liveoptredens) en terrassen en de Grote Berg en de Kleine Berg met onder meer bruine kroegen, cafés, grand-cafés en restaurants.
Architectuur
| Zie ook: Lijst van hoogste gebouwen van Eindhoven |
Eindhoven telt meer dan 140 rijksmonumenten, waaronder een groot aantal historische bouwwerken. Het gebied de Bergen is nog in zijn oude staat, maar ook op andere plaatsen in de stad zijn bezienswaardige historische panden te bezoeken. Met name de industriële revolutie, die aanvankelijk door textiel-, sigaren- en luciferfabrieken, en later voornamelijk door Philips in de stad teweeg is gebracht, is de moeite van het verdiepen waard. Andere hoogtepunten zijn de Sint-Catharinakerk (1867) en de Heilig Hart of Paterskerk (1898).
Het hoogste gebouw van Eindhoven is de Admirant, een woontoren van 105 meter hoog, die naast het eerste gloeilampenfabriekje van Philips staat. Een andere plaats waar "oud en nieuw" samenkomen is bijvoorbeeld het Van Abbemuseum met een zeer moderne aanbouw. Ook op andere gebieden van moderne architectuur is er veel te zien in Eindhoven, zoals het Evoluon.
Veel hoogbouw in Eindhoven is ontwikkeld in de periode vanaf 2000. De Regent was in 1999 het eerste gebouw dat zich, voor Nederlandse begrippen, hoogbouw kan noemen. Daarna zijn er in de stad onder meer de Kennedytoren (kantoren), de Vestedatoren, Porthos en De Admirant (alle voornamelijk woningen) verrezen. Bouwprojecten die in uitvoering zijn, zijn onder meer het voormalige Philipsfabrieksterrein Strijp-S, 27 hectare groot, dat omgebouwd wordt tot een gebied om te wonen, te werken en te recreëren. De laatste oplevering hiervan staat gepland voor 2020. Tevens is een 25 meter hoge "Blob" gebouwd bij het 18 Septemberplein.[10]
Minder bekend is dat er in de binnenstad van Eindhoven ook nog een handvol panden van voor 1800 te vinden is. Deze zijn meestal verborgen achter nieuwere gevels of zijn dusdanig verbouwd dat het pand niet meer als oud oogt. Voorbeelden hiervan zijn Rechtestraat 49, Rechtestraat 14 en Stratumseind 49.
Monumenten
Verschillende delen van Eindhoven zijn een beschermd stadsgezicht: Het Witte Dorp, Philipsdorp, Villapark Den Elzent en Villapark Tongelre. Verder zijn er in Eindhoven meer dan honderd rijks-, gemeentelijke en oorlogsmonumenten, zie:
- Lijst van rijksmonumenten in Eindhoven
- Lijst van gemeentelijke monumenten in Eindhoven
- Lijst van oorlogsmonumenten in Eindhoven
Parken
Behalve de vele te bezichtigen bouwwerken kent Eindhoven veel parken en plantsoenen. Eindhoven is de groenste stad van de grootste vijf steden van Nederland en de groenste binnen de vijf grootste Brabantse steden. Ongeveer een derde van alle openbare ruimte in Eindhoven is "groen". De oppervlakte groen berekend per woning is bijna 100 m². Enkele grote parken in Eindhoven zijn het Stadswandelpark, de Genneper Parken, het Philips van Lenneppark, het Philips de Jongh Wandelpark en het Henri Dunantpark. Ook om de Karpendonkse Plas is er een groen gebied. Verder loopt door Eindhoven De Dommel (ook wel Dommelzone genoemd). In Gestel is dit een groenzone met vijvers. Ook vindt men hier veel wandel- en fietsroutes. Het is een vrij groot gebied dat tussen Eindhoven, Aalst (Noord-Brabant) en Veldhoven ligt.
Kunst in de openbare ruimte
| Zie Openbare kunst in Eindhoven voor het hoofdartikel over dit onderwerp. |
In en om de parken is er veel kunst te zien. Zo zijn er meer dan dertig moderne kunstuitingen te bewonderen in het stadswandelpark. Verder zijn er verspreid over de stad nog vele kunstwerken te zien zoals de Flying Pins aan de zuidkant van de Kennedylaan, die door de kunstenaars Claes Oldenburg en Coosje van Bruggen als bowlingbaan werd beschouwd.
Daarnaast zijn er ook enkele standbeelden te bewonderen, zoals op de Markt, waar het beeld staat van Jan van Hooff, vervaardigd door Auke Hettema in 1992. Daar bevindt zich ook een beeld van Frits Philips, gemaakt door Kees Verkade. Het standbeeld van de vader van Frits Philips, Anton Philips, staat voor het station.
Musea
Er is nog meer kunst in de open lucht te zien in het preHistorisch Dorp. Dit museum ligt in de Genneper Parken en is een openluchtmuseum met de ijzertijd en de middeleeuwen van Brabant als thema. Het preHistorisch Dorp is onderdeel van Eindhoven Museum. Dit museum trekt na het Van Abbemuseum de meeste bezoekers. Het Van Abbemuseum is een museum voor moderne en hedendaagse kunst, dat werken van onder meer Picasso, Kandinsky, Chagall en Mondriaan in de collectie heeft. Automobielen van DAF zijn te vinden in het DAF Museum en de gloeilampen van Philips in het Philips Gloeilampenfabriekje anno 1891. Naast het Philips Gloeilampenfabriekje ligt het museum Centrum Kunstlicht in de Kunst. In de Steentjeskerk zit Museum Kempenland, een streekmuseum over volkskunde, schilderkunst en beeldhouwkunst van Noord-Brabantse kunstenaars. In het voormalige gebouw van het Kantongerecht (van wederopbouwarchitect Jo Kruger) is het Designhuis gevestigd, een podium en ontmoetingsplaats op het gebied van design en innovatie. Het beheer en presentatie van de collectie wordt nu verzorgd door Eindhoven Museum.[11] Een klein museum is het Inkijkmuseum aan de Dommelstraat, dat wisselende tentoonstellingen biedt die door de ramen bezichtigd kunnen worden. In totaal trekken de Eindhovense musea ongeveer 186.000 bezoekers.
Theater en muziek
Met het Parktheater beschikt Eindhoven over een van de grotere theaters van Nederland. Dit theater dankt zijn naam aan zijn ligging, direct naast het Stadswandelpark. Het heeft drie zalen, waarvan de grootste zaal geschikt is voor maximaal 950 bezoekers. Jaarlijks trekt het theater ongeveer 300.000 bezoekers. Een andere locatie op het gebied van onder meer cultfilms en toneel is het Plaza Futura. Ook op muziekgebied kent Eindhoven diverse locaties voor deze kunstuiting. Natuurlijk kan dat in het al eerder genoemde theater, maar met de Effenaar, een poppodium, en Muziekcentrum Frits Philips herbergt Eindhoven twee locaties die in het teken staan van muziek. Beide muziekcentra trekken jaarlijks meer dan 150.000 bezoekers. In het centrum bevindt zich ook het TAC (Temporary Art Centre), een culturele broedplaats welke ruimte biedt aan tegen de 80 ateliers en een podium vormt voor onder andere muziek, beeldende kunst, theater en film. Bovendien worden het beursgebouw, het Klokgebouw en het Philips Stadion gebruikt voor muziekoptredens.
Evenementen
Elk jaar vinden er diverse evenementen plaats in Eindhoven, bijvoorbeeld in augustus Park Hilaria. In het najaar zijn er onder meer de Lichtjesroute rond 18 september (bevrijdingsdag van Eindhoven), in oktober wordt jaarlijks de Dutch Design Week georganiseerd en in november vindt het internationale lichtfestival GLOW plaats in Eindhoven. In de winter verandert Eindhoven in Eindhoven Winterstad. Op sportgebied is de Marathon Eindhoven een van de grootste evenementen. De gemeente Eindhoven heeft een apart budget voor evenementen. Veel evenementen in Eindhoven worden opgezet door stichting City Dynamiek Eindhoven. City Dynamiek Eindhoven is een samenwerkingsverband tussen de gemeente en vertegenwoordigers van private partijen, zoals onder meer horeca en detailhandel. In 2014 werd de Roze Zaterdag in Eindhoven gehouden.
Economie
Bedrijven
Ook buiten de multinational Philips en het DAF-concern heeft Eindhoven van oudsher een sterke industriële traditie gekend. De luciferfabricage vanaf 1870 leverde Eindhoven het predikaat 'Lichtstad'op.[12] In 1885 had de luciferfabriek Mennen & Keunen 900 mensen in dienst, vaak in de vorm van huisarbeid. De luciferfabriek was op dat moment de grootste werkgever van de stad en produceerde voor de hele wereld.[13] Andere industriële sectoren waren textielindustrie, sigarenindustrie en hoedenfabricage. Deze hadden zich vanaf het begin van de 19e eeuw ontwikkeld, maar de meeste fabrieken in deze sectoren zijn na de Tweede Wereldoorlog verdwenen. De textielindustrie kwam op vanuit de gilden en de aanwezigheid van waterkracht en ook de hoedenindustrie kende wortels die teruggaan tot de 18e eeuw. Voorts speelde de aanwezigheid van huisnijverheid, goedkope arbeidskrachten en dito grond een belangrijke rol.
Vanaf 1891 kwam Philips op en ook de vrachtwagenfabrikant DAF heeft, vanaf ongeveer 1930, enorm bijgedragen aan de werkgelegenheid van Eindhoven. Sedert omstreeks 1980 heeft Philips zich grotendeels uit Eindhoven teruggetrokken, hoewel de kenniscentra van Philips Lighting en Philips Research in Eindhoven zijn gebleven.
Toeleveringsbedrijven en verzelfstandigde onderdelen van Philips hebben in Eindhoven en omgeving veel nieuwe werkgelegenheid gebracht, met name op het gebied van hoogwaardige technologie. Het grootste van deze bedrijven is ASML te Veldhoven, dat chipmachines maakt. Ook de VDL Groep is voortgekomen uit een toeleveringsbedrijf van Philips.
Technologie
Vandaag de dag fungeert Eindhoven als het centrum van technologie in het zuiden van Nederland. Van al het geld dat in Nederland besteed wordt aan ontwikkeling en onderzoek gaat een derde naar Eindhoven en omgeving. De leus van de gemeente, leading in technology, is hierop gebaseerd. In de regio Zuidoost-Brabant bestaat de stichting Brainport. Brainport is een samenwerkingsverband tussen bedrijven, kennisinstellingen en overheden en wordt gevormd door de gemeenten in Zuidoost-Brabant. De vroegere burgemeester Rein Welschen was hiervan in de jaren '90 de initiator. De grootste uitgaven en meeste patentaanvragen komen vanuit Eindhoven, voornamelijk Philips. Tevens is in Eindhoven de High Tech Campus Eindhoven gevestigd, waar bedrijven als Philips en IBM letterlijk naast elkaar zitten.
In 2011 werd de regio Eindhoven door het Intelligent Community Form uitgeroepen tot "slimste regio ter wereld".[14][15]
Winkelen
Vooral in het centrum in de binnenstad zijn veel winkels. Het winkelgebied in het centrum beslaat de volgende delen:
- De Demer, Rechtestraat, Vrijstraat, Hermanus Boexstraat, Hooghuisstraat, Nieuwstraat en de pleinen 18 Septemberplein, Catharinaplein en Markt maken deel uit van het kernwinkelgebied, daar waar de grotere winkelketens zich vooral gevestigd hebben.
- Grote overdekte winkelcentra in de binnenstad zijn de Heuvel (voorheen Heuvel Galerie) direct naast de Markt en het in 2005 heropende winkelcentrum Piazza aan het 18 Septemberplein.
- Een nieuw winkelgebied in het centrum is Rond de Admirant met de Nieuwe Emmasingel. Hier staat de Blob, een futuristisch gebouw aan de kop van het 18 Septemberplein.
- De Bergen is een buurt direct naast het bovengenoemde kernwinkelgebied. Hier zijn vooral antiek- en speciaalzaken te vinden. Dit gebied is vanuit het kernwinkelgebied te bereiken via de Vrijstraat of Hooghuisstraat.
Buiten het centrum is in het stadsdeel Woensel Noord het Winkelcentrum Woensel te vinden. Met 160 winkels is dit gebied het grootste wijk-winkelcentrum buiten de Randstad. Veel multiculturele winkels zijn te vinden op de Kruisstraat en de Woenselse Markt.
Media
Wat betreft de gedrukte media is het Eindhovens Dagblad een dagblad dat verschijnt in Samenwerkingsverband Regio Eindhoven. Behalve een binnenlands en buitenlands katern richt de krant zich op de regionale nieuwsvoorziening. De oplage van de krant bedraagt ruim 110.000 exemplaren.[16] De hoofdredactie van het blad is gevestigd in Eindhoven. Naast het Eindhovens Dagblad heeft Eindhoven nog een wekelijks huis-aan-huisblad, Groot Eindhoven waar onder meer het nieuws van de gemeenteraad wordt vermeld. Dit blad verschijnt midweeks.
Voorts is er regionale radio en regionale televisie, verzorgd door Omroep Brabant. Deze omroep is gevestigd in Son en Breda. De officiële stadszender van Eindhoven is Studio040, met uitzendingen via radio en televisie.
Onderwijs
Terugkerende evenementen zijn de introductieweken van de verschillende hogere scholen en studentenverenigingen en universiteit, allen gericht op de nieuwe studenten. Dankzij onder meer de studenten van de Technische Universiteit (TU/e), de Fontys Hogescholen en de Design Academy heeft Eindhoven een relatief jonge bevolking. Hieronder is een overzicht van de belangrijkste onderwijsinstellingen in de stad te vinden.
Basisonderwijs
In Eindhoven wordt het basisonderwijs grofweg verdeeld over twee besturen. Voor het christelijke onderwijs is het SKPO (Stichting Katholiek en Protestants Onderwijs Eindhoven e.o.) verantwoordelijk. Ongeveer 38 basisscholen zijn aangesloten bij SKPO. Voor het openbaar en algemeen toegankelijk onderwijs is SALTO (Scholen voor Algemeen Toegankelijk Onderwijs in Eindhoven) verantwoordelijk. Tot SALTO behoren ongeveer 25 scholen waar, naast de openbare scholen, ook vier Jenaplanscholen en twee Montessorischolen zijn aangesloten. Tevens heeft Eindhoven een islamitische basisschool, een Vrije school en een evangelische basisschool.
Voortgezet onderwijs
In het schooljaar 2013/2014 telde Eindhoven 17 middelbare scholen, voor vmbo-, havo- en vwo-niveau. Elf van deze scholen zijn rooms-katholiek, de overige zijn openbaar of protestants gericht. Veel van de leerlingen komen uit Eindhoven zelf of uit een van de omliggende kernen.
Middelbaar beroepsonderwijs
Eindhoven heeft tal van MBO-instellingen, die vooral leerlingen uit de regio Zuidoost-Brabant en Noord-Limburg aantrekken. Veel instellingen zijn in de jaren 90 samengegaan in het Regionaal opleidingencentrum (ROC). Met ingang van het schooljaar 2013/2014 is de naam ROC Eindhoven veranderd naar Summa College. Het Summa College Eindhoven heeft meer dan 150 opleidingen op 20 gebieden, zoals de autobranche, ICT, economie en welzijn. Tevens heeft het Summa College een montessoricollege. Naast het Summa zijn er in Eindhoven nog enkele specialistische opleidingen, zoals bij De Rooi Pannen op het gebied van horeca, toerisme/recreatie en brood & banket, SintLucas Eindhoven, gericht op de grafische sector en Helicon voor middelbaar agrarisch onderwijs.
Hoger beroepsonderwijs
In Eindhoven zijn via Fontys verschillende soorten hoger beroepsonderwijs te volgen voor bachelor- en mastergraden. Fontys in Eindhoven biedt onderwijs op het gebied van Bedrijfsmanagement en Logistiek, Economie, Engineering, Gezondheidszorg, Communicatie, ICT, Mens en Maatschappij, Natuurwetenschappen, Onderwijs (Lerarenopleidingen) en Sport. In Eindhoven heeft de opleiding verschillende vestigingen, maar de meeste opleidingen zijn gevestigd aan de Rachelsmolen. Tevens is in Eindhoven de Design Academy gevestigd. Deze opleiding is een wereldwijd bekend instituut, gevestigd in de voormalige Philips-fabrieken (De Witte Dame) in het centrum van Eindhoven. De opleiding richt zich op industriële vormgeving en is een bachelor- en master-opleiding. Daarnaast zijn er in Eindhoven nog enkele particuliere hbo-instellingen.
Wetenschappelijk onderwijs
Eindhoven beschikt over een universiteit, de Technische Universiteit Eindhoven (TU/e). Ze is gesticht op 15 juni 1956 door de Nederlandse overheid. Sinds haar stichting heeft ze haar eigen campus in het centrum van Eindhoven, ten noorden van het centraal station. Met 10.750 studenten, 264 hoogleraren, 1440 promovendi, 200 postdocs en 3000 overige werknemers, is de TU/e de op een na kleinste universiteit van Nederland, na Wageningen. De Technische Universiteit Eindhoven heeft negen faculteiten, te weten Biomedische Technologie, Bouwkunde, Electrical Engineering, Industrial Design, Scheikundige Technologie, Technische Natuurkunde, Industrial engineering & Innovation sciences, Werktuigbouwkunde en Wiskunde & Informatica. De TU/e was in 2006 de beste universiteit van de Benelux, volgens het Britse 'Times'.[17] Naast deze universiteit beschikt Eindhoven ook over een studiecentrum van de Open Universiteit.
Eindhoven is een van de locaties van het European Institute of Innovation and Technology (EIT).[18] Er zijn twee Knowledge and Innovation Community's (KIC's) actief: Innoenergy (Sustainable Energy) en EIT ICT Labs (Information and Communication Technology). Deze zijn gevestigd op de High Tech Campus Eindhoven.
Volksgezondheid en sport
Gezondheidszorg
In de stad zijn twee grote ziekenhuizen te vinden, te weten het Catharina Ziekenhuis in stadsdeel Woensel-Noord, en het Máxima Medisch Centrum, centraal gelegen ten noorden van het universiteitsterrein. In het Catharinaziekenhuis is tevens de huisartsenpost gevestigd voor huisartsen uit Aalst-Waalre, Best, Eindhoven, Heeze, Leende, Nuenen, Oirschot en Son en Breugel. Verder zijn er zoals vanzelfsprekend tal van kleinere gezondheidscentra en apothekers te vinden. Bij de huisartsenpost is ook een apotheek gevestigd die altijd "buiten kantooruren" geopend is. In Eindhoven zit tevens een Gemeentelijke gezondheidsdienst, GGD Brabant Zuid-Oost, met onder andere een ambulancedienst. De meldkamer Brabant Zuid-Oost van 1-1-2 is tevens in Eindhoven gevestigd. Tevens is een Geestelijke gezondheidszorg gevestigd in Eindhoven, GGzE, voor Eindhoven en de Kempen.
Sport
Voetbalclub PSV speelt in de Eredivisie en is een van de drie traditionele topclubs in Nederland. De club won vierentwintig keer het landskampioenschap, negen keer de KNVB Beker, eenmaal de UEFA Cup en eenmaal de Europacup I, de voorloper van de Champions League. De club speelt haar thuiswedstrijden in het Philips Stadion. In dit stadion worden naast voetbalwedstrijden ook speciale evenementen georganiseerd zoals het Europees kampioenschap voetbal 2000 en de UEFA-Cup finale 2006. Voetbalclub FC Eindhoven speelt in de Eerste divisie. De vereniging werd in 1954 landskampioen en won ook eenmaal de beker. Onder de Federatie van Philips Sport Verenigingen vallen naast de voetbalclub ook andere sportverenigingen: korfbal, handbal, etc.
In de zwemsport behoort Eindhoven tot de internationale top. Het Pieter van den Hoogenband Zwemstadion voldoet als enige Olympische zwembad in Nederland aan alle internationale maatstaven. In 2008 vond er het EK Zwemmen plaats waarbij meerdere wereldrecords werden gezwommen door onder anderen Marleen Veldhuis. Veldhuis is samen met Pieter van den Hoogenband het boegbeeld voor de zwemsport in Eindhoven. In samenwerking met zwemmers en wetenschappers vindt er in Nationaal Zwemcentrum de Tongelreep ook allerlei wetenschappelijk onderzoek plaats op zwemgebied. Maarten van der Weijden uit Eindhoven werd in 2008 wereldkampioen openwaterzwemmen op de 25 km. Op de 5 km werd hij derde en op de tien km kwalificeerde hij zich voor de Olympische Spelen in Peking door op een vierde plek te eindigen. Daar won Van der Weijden een gouden medaille.
Het IJssportcentrum Eindhoven met zijn kunstijs is ook een topsportlocatie. Het is een voorziening voor langebaanschaatsen en ijshockey. Jarenlang speelde de nationale ijshockeytop in Eindhoven en in 2008 werd de nationale bekerfinale hier gespeeld. Het langebaanschaatsen had, naast de marathonrijders, in 2004 de nationale en internationale top op bezoek bij het Nederlandse kampioenschappen schaatsen allround 2004.
Verder wordt op internationaal topniveau gespeeld bij hockeyclub Oranje-Rood (voorheen Oranje Zwart) en zijn er sporadisch tennisevenementen zoals de Davis Cup, gespeeld in het Indoor-Sportcentrum.
Op nationaal niveau speelt de Eindhovense Schaakvereniging. Deze schaakvereniging werd landskampioen schaken in de voormalige Hoofdklasse in seizoen 1984-1985. Het jaar daarop speelde de schaakvereniging Europa Cup voor schaakteams, waarin het de derde ronde haalde. Anno 2008 speelt de schaakvereniging in de Eerste Klasse (KNSB). Een andere schaakvereniging, Woensel Lichttoren Combinatie, speelt in seizoen 2011-2012 in de Promotieklasse NBSB.
Daarnaast speelt de americanfootballvereniging Eindhoven Raptors op nationaal niveau mee in de 1e divisie van de AFBN (American Football Bond Nederland). Rugby union is vertegenwoordigd in Eindhoven door middel van twee clubs. ESRC The Elephants is een studentenrugbyclub geassocieerd met de Technische Universiteit Eindhoven en de burgerclub Rugbyclub Eindhoven PSV, voorheen beter bekend als RCE/PSV, is een voormalig onderdeel van de Federatie van Philips Sport Verenigingen.
Verkeer en vervoer
Autosnelwegen rondom Eindhoven
| Zie Randweg Eindhoven voor het hoofdartikel over dit onderwerp. |
- A2 Amsterdam - Utrecht - 's-Hertogenbosch - Eindhoven - Maastricht (E25)
- A50 Eindhoven - Son - Veghel - Uden - Oss - Nijmegen - Arnhem - Apeldoorn - Zwolle
- A58 Eindhoven - Tilburg - Breda - Roosendaal - Bergen op Zoom - Goes - Middelburg - Vlissingen (E312)
- A67 Antwerpen - Turnhout - Eindhoven - Venlo (E34)
- A270 Eindhoven - Helmond
- N69 Eindhoven - Valkenswaard - Hasselt (N74)
Luchthaven
| Zie Vliegbasis Eindhoven voor het hoofdartikel over dit onderwerp. |
Eindhoven heeft een eigen luchthaven, Vliegbasis Eindhoven, die tevens wordt gebruikt voor civiele luchtvaart als Eindhoven Airport. Het vliegveld bestaat sinds 1932, toen het een geheel civiel vliegveld was. In april 1939 werd het vliegveld gevorderd vanwege de algemene mobilisatie. Na de oorlog werd het een gecombineerd civiel en militair vliegveld. In de jaren 90 is het vliegveld een paar kilometer verhuisd en is op de originele locatie een woonwijk verrezen, waar het originele luchthavengebouw nog dienstdoet als wijkcentrum van Meerhoven. Eindhoven Airport is voor 51% eigendom van Schiphol Group, de gemeente Eindhoven en de provincie Noord-Brabant zijn elk voor 24,5% aandeelhouder. De grond is eigendom van de Koninklijke Luchtmacht. Eindhoven Airport handelde in 2016 4,7 miljoen passagiers af.[19]
Spoorwegen
Eindhoven telt twee treinstations:
- Eindhoven, hier stoppen zowel intercitytreinen als sprinters.
- Eindhoven Strijp-S, hier stoppen sprinters.
Er zijn studies over een derde treinstation ter hoogte van het dorp Acht, station Acht.
Tevens is er een apart perron bij het Philips Stadion, waar voetbalsupporters van bezoekende clubs direct vanuit de trein het stadion ingeleid worden. Dit wordt enkel gebruikt bij voetbalwedstrijden van PSV waarbij de tegenstander een verplichte treincombibezoekregeling heeft.
Het station Eindhoven ligt op de trajecten Maastricht - Alkmaar/Schagen, Heerlen - Enkhuizen, Venlo - Schiphol en Eindhoven - Den Haag Centraal (allen 2x per uur, tussen Utrecht en Eindhoven 6x per uur en tussen Eindhoven en Sittard 4x per uur). Zonder overstappen is het dan mogelijk om vanuit Eindhoven op desbetreffende eindstations en tussenliggende intercitystations te komen. De treindienst Maastricht - Alkmaar wordt in de spits doorgetrokken tot Den Helder of Schagen. Sprinters rijden vanuit Eindhoven naar 's-Hertogenbosch, Tilburg Universiteit, Deurne en Weert (alle 2x per uur, tot Boxtel 4x per uur, op zon- en feestdagen en in de latere avonduren soms 1x/uur), in de spits rijdt de sprinter naar 's Hertogenbosch door naar Oss. Tevens rijden er in de nacht van vrijdag op zaterdag en zaterdag op zondag nachttreinen naar Rotterdam en Utrecht. Tussen Utrecht en Rotterdam rijden dan ook nachttreinen met tussenstops in Amsterdam, Schiphol en Den Haag, waardoor Eindhoven op het landelijke nachtnet is aangesloten.
Bussen
| Zie het artikel Openbaar vervoer in Eindhoven voor uitgebreidere informatie. |
Het stads- en streekvervoer in en om Eindhoven valt onder het concessiegebied Zuidoost-Brabant enkele lijnen vallen onder de concessie Oost-Brabant. De OV-autoriteit is de provincie Noord-Brabant, net zoals de overige concessiegebieden in de provincie. Het vervoer wordt verzorgd door Hermes, enkele lijnen van Arriva doen Eindhoven ook aan.
Politiek en bestuur
College van burgemeester en wethouders
Huidig
Het college van burgemeester en wethouders voor de periode 2018-2022 wordt gevormd door een coalitie van PvdA, VVD, CDA , GL en ChristenUnie als gedoogpartner. De coalitie heeft 27 van de 45 zetels. Het college bestaat uit acht personen en wordt voorgezeten door de burgemeester. De portefeuilleverdeling is als volgt
- John Jorritsma (VVD), burgemeester, wettelijke taken, integrale veiligheid en handhaving, juridische zaken, communicatie, externe betrekkingen, burgerzaken. Tevens is de burgemeester voorzitter van de Stichting Brainport, voorzitter van het SRE en korpsbeheerder.
- Yasin Torunoglu (PvdA), wethouder van Wonen, Wijken, Ruimte en Burgerparticipatie
- Stijn Steenbakkers (CDA), wethouder van Economie, Werk en inkomen en Beroepsonderwijs
- Rik Thijs (GL), wethouder van klimaat & energie, openbare ruimte & groen.
- Monique List-de Roos (VVD), wethouder van Innovatie en design, Duurzaamheid en Cultuur
- Marcel Oosterveer (VVD), wethouder van Ruimtelijke ordening en Financiën
- Renate Richter (GL), wethouder Zorg,welzijn armoede, inburgering en WIJeindhoven
Rik Thijs verving per 11 juni 2019 Jan van der Meer, die zijn functie neerlegde na een jaar omdat hij de functie van Gedeputeerde van de Provincie Gelderland accepteerde.
2014-2018
Het college van burgemeester en wethouders voor de periode 2014-2018 werd gevormd door een coalitie van PvdA, SP, D66 en GL. De coalitie heeft 26 van de 45 zetels. Het college bestond uit acht personen en werd voorgezeten door de burgemeester. De portefeuilleverdeling was als volgt:[20]
- John Jorritsma (VVD), burgemeester, wettelijke taken, integrale veiligheid en handhaving, juridische zaken, communicatie, externe betrekkingen, burgerzaken. Tevens is de burgemeester voorzitter van de Stichting Brainport, voorzitter van het SRE en korpsbeheerder.
- Yasin Torunoglu (PvdA), wethouder van Wonen, Wijken, Ruimte en Burgerparticipatie
- Staf Depla (PvdA), wethouder van Economie, Werk en inkomen en Beroepsonderwijs
- Jakob Wedemeijer (SP), wethouder actieve stad, diversiteit en vergunningen
- Jannie Visscher (SP), wethouder van Jeugd, Onderwijs en Verkeer en vervoer
- Mary-Ann Schreurs (D66), wethouder van Innovatie en design, Duurzaamheid en Cultuur
- Wilbert Seuren (D66), wethouder van Ruimtelijke ordening en Financiën
- Lenie Scholten (GL), wethouder Zorg en WIJeindhoven
Wilbert Seuren verving per 15 juli 2015 Marco van Dorst, die zijn functie neerlegde omdat de uitoefening ervan te veel druk legde op zijn gezinsleven.[21]
2010-2014
Het college van burgemeester en wethouders voor de periode 2010-2014 werd gevormd door een coalitie van PvdA, VVD, D66 en GL. De coalitie had 28 van de 45 zetels. Het college bestond uit zeven personen en werd voorgezeten door de burgemeester. De portefeuilleverdeling was als volgt:
- Rob van Gijzel (PvdA), burgemeester, wettelijke taken, integrale veiligheid en handhaving, juridische zaken, communicatie, externe betrekkingen, burgerzaken. Tevens is de burgemeester voorzitter van de Stichting Brainport, voorzitter van het SRE en korpsbeheerder.
- Yasin Torunoglu (PvdA), wethouder van wonen, wijken, ruimte en burgerparticipatie (PvdA)
- Mary-Ann Schreurs (D66), wethouder van innovatie, cultuur en openbare ruimte
- Lenie Scholten (GL), wethouder van jeugd, welzijn en zorg
- Staf Depla (PvdA), wethouder van financiën, dienstverlening en organisatie
- Joost Helms (VVD), wethouder van mobiliteit, milieu, sport en evenementen
- Monique List (VVD), wethouder van economie, werk en beroepsonderwijs
Monique List verving per 1 maart 2012 Henk Brink, die om gezondheidsredenen aftrad als wethouder van economie, werk en beroepsonderwijs.[22] Yasin Torunoglu verving per 26 maart 2013 Mary Fiers, die aftrad na problemen rond een verhuisproject van woonwagens naar het Orgelplein in Eindhoven.
2006-2010
Het college van burgemeester en wethouders voor de periode 2006-2010 werd gevormd door een coalitie van PvdA, CDA en SP. De coalitie had ten tijde van de samenstelling 27* van de 45 zetels. Het college bestond uit vijf personen en werd voorgezeten door de burgemeester. De portefeuilleverdeling was als volgt (de wethouders zijn gerangschikt op basis van waarnemend burgemeesterschap):
- Rob van Gijzel (PvdA), burgemeester, wettelijke taken, openbare orde en veiligheid, mediazaken en communicatie, juridische zaken, internationale zaken, burgerzaken. Tevens is de burgemeester voorzitter van de Stichting Brainport, voorzitter van het SRE en korpsbeheerder.
- Marriët Mittendorff (CDA), wethouder van jeugd en gezin
- Mary Fiers (PvdA), wethouder van wonen en ruimte
- Hans-Martin Don (SP), wethouder van maatschappelijke zorg, financiën, personeel en organisatie
- Erik van Merrienboer (PvdA), wethouder van mobiliteit, milieu, economie en stadsdeelgericht werken
Burgemeestersreferendum
Van Gijzel heeft de taak van burgemeester van Eindhoven op 8 april 2008 overgenomen van Gerrit Braks, die als interim-burgemeester heeft gediend sinds het opstappen van Alexander Sakkers op 1 september 2007. Op 23 januari 2008 werd er een burgemeestersreferendum gehouden om de opvolger van Sakkers aan te wijzen. Er waren twee kandidaten, beide van de PvdA: Rob van Gijzel, oud-Tweede Kamerlid, en Leen Verbeek, toenmalig burgemeester van Purmerend. Alhoewel Van Gijzel met 68,5 procent van de stemmen het referendum won, werd het niet rechtsgeldig verklaard omdat de opkomst met 24,6 procent onder de dertig procent was gebleven. De gemeenteraad moest daarom enkele dagen later, op 28 januari 2008, de burgemeester kiezen. 25 raadsleden kozen voor Van Gijzel en 18 voor Verbeek, waardoor eerstgenoemde aan de Kroon werd voorgedragen en vervolgens benoemd. Van Gijzel is geboren en getogen in Eindhoven.
Coalitiesamenstelling vanaf 1986
In het verleden werd het College van B&W naast de burgemeester gevormd door de volgende coalities van partijen:
- College 1986-1990: PvdA (2 wethouders), CDA (2), VVD (1)
- Vanaf 14-12-1987: CDA (3 wethouders), PvdA (3)
- College 1990-1994: CDA (3 wethouders), PvdA (2), D66 (1)
- College 1994-1998: CDA (2 wethouders), D66 (1), PvdA (1), VVD (1), OAE (1)
- College 1998-2002: PvdA (2 wethouders), CDA (2), VVD (1)
- College 2002-2006: Leefbaar Eindhoven (2 wethouders), CDA (2), GL (1), D66 (1)
- College 2006-2010: PvdA (2 wethouders), CDA (1), SP (1)
- College 2010-2014: PvdA (2 wethouders), VVD (2), D66 (1), GL (1)
- College 2014-2018: PvdA (2 wethouders), D66 (2), SP (2), GL (1)
- College 2018-heden: VVD (2 wethouders), GL (2), PvdA (1), CDA (1)
| Zie ook: Lijst van burgemeesters van Eindhoven. |
Gemeenteraad
██ VVD: 7
██ GL: 7
██ PvdA: 6
██ D66: 6
██ CDA: 6
██ SP: 4
██ OAE : 2
██ LPF Eindhoven: 2
██ 50+ : 2
██ DENK: 1
██ Leefbaar Eindhoven: 1
██ CU: 1
De laatste gemeenteraadsverkiezing was op 21 maart 2018. De opkomst bedroeg 46,5%. Een overzicht van de zetelverdeling in de gemeenteraad sinds 2002:
| Partij | 2002 | 2006 | 2010 | 2014 | 2018 |
|---|---|---|---|---|---|
| VVD | 6 | 6 | 8 | 6 | 7 |
| GroenLinks | 3 | 3 | 4 | 4 | 7 |
| PvdA | 9 | 14* | 10** | 8 | 6 |
| D66 | 3 | 1 | 6 | 7 | 6 |
| CDA | 9 | 7 | 6 | 4 | 6 |
| SP | 3 | 6 | 4 | 5 (7) *** | 4 |
| Ouderen Appèl Eindhoven | 2 | 2 | 3 | 5 | 2 |
| LPF Eindhoven | - | 1 | 2 | 1 | 2 |
| 50PLUS | - | - | - | - | 2 |
| DENK | - | - | - | - | 1 |
| Leefbaar Eindhoven | 9 | 3 | 1 | 2 | 1 |
| ChristenUnie | - | 1 | - | 1 | 1 |
| Brede Beweging Lokaal | - | - | - | 2 *** | - |
| TON | - | - | 1 | - | - |
| De Stadspartij | 1 | 1 | - | - | - |
| Totaal | 45 | 45 | 45 | 45 | 45 |
- * Eén fractielid van de PvdA heeft zich later afgesplitst en is de partij Eindhoven Nu begonnen. Voor de gevormde coalitie heeft dit geen consequenties gehad
- ** Eén fractielid van de PvdA heeft zich later afgesplitst en is Fractie Petra Sodenkamp begonnen. Voor de gevormde coalitie heeft dit geen consequenties gehad.[23]
- *** Twee fractieleden van de SP hebben zich later afgesplitst en zijn de Fractie Brede Beweging Linksom begonnen. Voor de gevormde coalitie heeft dit geen consequenties gehad.[24]
Agglomeratie
| Aangrenzende gemeenten | ||
|---|---|---|
| Oirschot | Best en Son en Breugel | |
| Eersel Veldhoven |
 |
Nuenen c.a. Geldrop-Mierlo |
| Waalre | Heeze-Leende | |
Eindhoven kent negen buurgemeenten. In het noorden is de snelweg de fysieke en bestuurlijke barrière tussen Eindhoven enerzijds en Best en Son en Breugel anderzijds. Aan de oostkant is de Dommel de scheidslijn met Nuenen c.a. en de Gijzenrooise Zegge de scheiding met Geldrop-Mierlo. Aan de zuidkant loopt de gemeente Eindhoven over in de gemeente Heeze-Leende bij de Leenderheide, waarbij de autosnelweg de scheiding weergeeft, net als bij Waalre. Aan de zuidwestkant ligt Veldhoven, aangebouwd tegen Eindhoven en daarvan grotendeels gescheiden door de autosnelweg. De grenzen in het westen met Eersel en in het noordwesten met Oirschot lopen via respectievelijk Eindhoven Airport en het noordelijker gelegen landelijk gebied. Een overzicht met de buurgemeenten in "kompasvorm" is hiernaast te zien. De agglomeratie is gelegen in een landelijke streek op de rand van de Kempen aan de westkant en de Peel aan de oostkant.
Eindhoven en zijn buurgemeenten werken al jaren nauw samen. Vanaf de jaren 60 van de 20e eeuw werd er aangedrongen op de vorming van een formeel stadsgewest om tot gezamenlijk beleid en bestuurlijke coördinatie binnen de agglomeratie te komen. In augustus 1976 werden de gemeenten middels een speciale wet verenigd in één bestuurlijk orgaan: het openbaar lichaam Agglomeratie Eindhoven. Door nieuwe wettelijke regelingen in het binnenlands bestuur brokkelde de structuur van de agglomeratie echter af en het openbaar lichaam werd op 1 januari 1986 weer opgeheven. Tussen 1993 was er een nieuwe samenwerking in groot-Eindhoven in de vorm van het Samenwerkingsverband Regio Eindhoven.
De adviescommissie Krachtig bestuur in Brabant heeft in 2013 in het rapport Veerkrachtig bestuur in Zuidoost-Brabant de aanbeveling gedaan om Zuidoost-Brabant te herindelen.[25] De regio zou moeten bestaan uit de twee kerngemeenten Eindhoven en Helmond, waarbij beide gemeenten uitgebreid worden met omliggende gemeenten.[26]
|
|
Stedenbanden
Eindhoven heeft jumelages met:
Białystok (Polen)- Bydgoszcz (Polen)
Chinandega (Nicaragua)
Emfuleni (Zuid-Afrika)
Gedaref (Soedan)
Minsk (Wit-Rusland)
Tevens heeft Eindhoven een nauwe band met Bayeux in het Noord-Franse Normandië, vanwege het feit dat Bayeux door dezelfde Britse troepen werd bevrijd die Eindhoven binnentrokken. Bayeux kent een Boulevard d'Eindhoven, waaraan onder meer een camping en het gemeentelijk zwembad liggen. Andersom kent Eindhoven een Bayeuxlaan, die loopt van de Boutenslaan naar de kruising met de Locatellistraat en de Antoon Coolenlaan. Uit Bayeux komt elk jaar het bevrijdingsvuur ter nagedachtenis aan de Tweede Wereldoorlog dat vanaf 18 september op het Stadhuisplein in Eindhoven brandt. Op die datum werd Eindhoven in 1944 bevrijd.[27]
Wapen en vlag
| Zie Wapen van Eindhoven voor het hoofdartikel over dit onderwerp. |
Het wapen van Eindhoven bestaat uit twee delen. Het linkerdeel is een rode leeuw op een zilveren vlak, het rechterdeel drie zilveren hoorns boven elkaar op een rood vlak. Het wapen combineert de leeuw van het wapen van de hertog van Brabant met de hoorns op het wapen van de heer van Cranendonk, een zijtak van de adellijke familie Van Horne. Het vroegst bewaard gebleven wapen staat op een zegelring uit 1355. Het huidige wapen werd in 1923 vastgelegd. Voor 1923 werd hetzelfde wapen gevoerd, maar de kleurstelling hiervan volgde de zogenaamde rijkskleuren (azuur en goud).[28]
| Zie Vlag van Eindhoven voor het hoofdartikel over dit onderwerp. |
Het college van Burgemeesters en Wethouders heeft op 14 oktober 1927 de vlag vastgesteld. De kleuren werden rood en wit, de kleuren van de gemeente. In de vlag is de letter "E" te herkennen. Aan de stok kwamen twee gelijke banen, een rode en een witte, verwijzend naar het wapen. Aan de witte baan zitten vijf gelijke horizontale banen, van rood en wit, die de gemeenten Woensel, Tongelre, Stratum, Gestel en Strijp voorstellen die samen met Eindhoven sinds 1920 één gemeente vormden. De vlag is ontworpen door architect Louis Kooken. Tevens heeft Eindhoven toentertijd een standaard vastgesteld. Deze is hetzelfde als de vlag met uitzondering van de linkerbovenhoek, waar het wapenschild staat.
Bekende en prominente Eindhovenaren
| Zie het artikel Lijst van Eindhovenaren. |
Koning Willem-Alexander draagt sinds de troonswisseling de titel Baron van Eindhoven. Zie Titels van de Nederlandse koninklijke familie.
Externe links
- Officiële website
- Geschiedenis Eindhoven, Regionaal Historisch Centrum Eindhoven
.
| Bezienswaardigheden in Eindhoven | |
|---|
|
Cultuur: Van Abbemuseum · Museum Kempenland · Philips museum · preHistorisch Dorp · DAF Museum · Parktheater · Plaza Futura · Muziekcentrum Frits Philips · Effenaar |
| Stadsdelen en wijken van Eindhoven | |
|---|
| BrabantStad | |
|---|
|
Breda · Eindhoven · Helmond · 's-Hertogenbosch · Tilburg |
| Gemeenten in de provincie Noord-Brabant | |
|---|
|
Alphen-Chaam · Altena · Asten · Baarle-Nassau · Bergeijk · Bergen op Zoom · Bernheze · Best · Bladel · Boekel · Boxmeer · Boxtel · Breda · Cranendonck · Cuijk · Deurne · Dongen · Drimmelen · Eersel · Eindhoven · Etten-Leur · Geertruidenberg · Geldrop-Mierlo · Gemert-Bakel · Gilze en Rijen · Goirle · Grave · Halderberge · Heeze-Leende · Helmond · 's-Hertogenbosch · Heusden · Hilvarenbeek · Laarbeek · Landerd · Loon op Zand · Meierijstad · Mill en Sint Hubert · Moerdijk · Nuenen, Gerwen en Nederwetten · Oirschot · Oisterwijk · Oosterhout · Oss · Reusel-De Mierden · Roosendaal · Rucphen· Sint Anthonis · Sint-Michielsgestel · Someren · Son en Breugel · Steenbergen · Tilburg · Uden · Valkenswaard · Veldhoven · Vught · Waalre · Waalwijk · Woensdrecht · Zundert |
.png){kind=link}
