Wikisage, de vrije encyclopedie van de tweede generatie, is digitaal erfgoed

Wikisage is op 1 na de grootste internet-encyclopedie in het Nederlands. Iedereen kan de hier verzamelde kennis gratis gebruiken, zonder storende advertenties. De Koninklijke Bibliotheek van Nederland heeft Wikisage in 2018 aangemerkt als digitaal erfgoed.

  • Wilt u meehelpen om Wikisage te laten groeien? Maak dan een account aan. U bent van harte welkom. Zie: Portaal:Gebruikers.
  • Bent u blij met Wikisage, of wilt u juist meer? Dan stellen we een bescheiden donatie om de kosten te bestrijden zeer op prijs. Zie: Portaal:Donaties.
rel=nofollow

Arabisch-Israëlisch conflict

Uit Wikisage
Versie door Gentenaar (overleg | bijdragen) op 19 okt 2018 om 10:03 (https://nl.wikipedia.org/w/index.php?title=Arabisch-Israëlisch_conflict&oldid=52329201)
(wijz) ← Oudere versie | Huidige versie (wijz) | Nieuwere versie → (wijz)
Naar navigatie springen Naar zoeken springen
rel=nofollow

Het Arabisch-Israëlisch conflict, ook wel het Israëlisch-Arabisch conflict genoemd, is een vaak gebruikte aanduiding voor de onenigheid die bestaat tussen Israël en omringende Arabische landen en daarbij betrokken volkeren en organisaties. Het kernprobleem in dit conflict is de zogeheten Palestijnse kwestie, waarbij het gaat om de kwestie of[1] het grondgebied van het Britse Mandaatgebied Palestina ten westen van de Jordaan toebehoort aan de (overwegend islamitische) Arabischtalige Palestijnen, aan de (overwegend joodse) Israëliërs of dat er twee staten dienen te komen, voor elke groep één (de Tweestatenoplossing) en zo ja, hoe dat dan gerealiseerd kan worden.

Achtergrond

In het Mandaatgebied Palestina ontstonden conflicten tussen de Palestijnse inwoners ervan en de voornamelijk zionistische joden die daar immigreerden uit andere delen van de wereld. Vanwege die problemen was in 1921 het oostelijke Transjordanië al afgesplitst van het totale Britse mandaatgebied. In het overgebleven westelijke Mandaatgebied Palestina zou een Joods tehuis gerealiseerd worden. Door het uitroepen van de staat Israël op 14 mei 1948, de daaropvolgende oorlogen en de bezetting van de overige Palestijnse gebieden zijn de conflicten tussen Israëli's en de Palestijnen verhevigd, waarbij ook omringende Arabische landen betrokken werden. Een aantal oorlogen was hiervan het gevolg. De in 1945 opgerichte organisatie Verenigde Naties, waarin de Verenigde Staten een grote rol spelen, probeert hierbij om tot een oplossing te komen.

Chronologie

Hieronder staat een lijst van opeenvolgende gebeurtenissen die ten dele of geheel tot dit conflict behoren:

  • Arabisch-Israëlische Oorlog van 1948 of Israëlische Onafhankelijkheidsoorlog (1947-1949). De aanleiding tot deze oorlog was het einde van Britse mandaat en de terugtrekking van de Britse troepen op 15 mei 1948, terwijl het verdelingsvoorstel van resolutie 181 van de Verenigde Naties niet door beide partijen was aanvaard. Op 14 mei 1948 werd de staat Israël in Tel Aviv door David Ben-Gurion uitgeroepen en vielen de omringende Arabische landen het voormalige mandaatgebied binnen. Israël wist zich te handhaven, Jordanië bezette de Westelijke Jordaanoever en Oost-Jeruzalem, terwijl de Gazastrook door Egypte werd bezet. Na negen maanden gaven de Arabische landen de strijd op. Meer dan 700.000 Palestijnen waren verdreven of gevlucht.[2][3]. Sinds het begin van de Arabisch-Israëlische oorlog tot 1976 vluchtten of migreerden vanuit de omliggende Arabische landen ongeveer 850.000 Joden.[4][5]
  • Suezcrisis (1956). Gamal Abdel Nasser, de tweede president van Egypte, nationaliseerde het Suezkanaal. Israël, Groot-Brittannië en Frankrijk vielen daarop samen Egypte aan, maar werden door de Verenigde Staten teruggeroepen. De oorlog werd een politieke overwinning voor Nasser.
  • Zesdaagse Oorlog (1967). Israël voerde een verrassingsaanval uit op Egypte en Syrië als reactie op de blokkade van de Golf van Akaba (de enige zeeweg die Israël met Azië verbindt) door Nasser, en de Egyptische militaire voorbereidingen op het schiereiland Sinaï. Jordanië, gebonden aan een defensieverdrag met Egypte, nam ook deel aan de oorlog. Binnen zes dagen waren de Arabische landen verslagen en bezette Israël de Westelijke Jordaanoever, de Syrische Hoogten van Golan, de Gazastrook en het schiereiland Sinaï. Vele Palestijnen werden daarbij uit hun woongebieden verdreven.
  • Uitputtingsoorlog (1967-1970). Egypte trachtte met deze oorlog de in de Zesdaagse Oorlog verloren Sinaï terug te winnen en werd daarbij militair gesteund door onder meer de Sovjet-Unie. Nadat Nasser aan een hartaanval was gestorven, trok zijn opvolger Sadat de Egyptische troepen terug.
  • Jom Kipoeroorlog (1973). Egypte en Syrië voerden een verrassingsaanval uit op Israël in een poging de door Israël in 1967 bezette gebieden te heroveren. Egypte pakte een beperkt deel van de Sinaï-woestijn terug. Syrië behaalde geen succes in zijn poging de verloren Hoogten van Golan terug te winnen. Na een maand van gevechten werd een wapenstilstand gesloten.
  • Operatie Litani (1978) in Zuidelijk Libanon.
  • Libanonoorlog (1982). Israëlische invasie in Libanon.
  • Eerste Intifada (1987-1993). In de bezette Palestijnse gebieden brak een grote opstand uit, die wereldwijd media-aandacht kreeg.
  • Tweede Intifada of Al-Aqsa Intifada (2000-2005). Opnieuw braken er grote opstanden uit onder de Palestijnen naar aanleiding van een bezoek van Ariel Sharon aan de Tempelberg, waar zich ook de Al-Aqsamoskee bevindt. Het aantal slachtoffers was daarbij vele malen hoger dan tijdens de Eerste Intifada.
  • Israëlisch-Libanese Oorlog (2006). Israël viel Libanon binnen en bombardeerde grote delen van het land als reactie op de ontvoering van twee Israëliërs door de Libanese groepering Hezbollah. Hierbij werden 1109 mensen gedood, hoofdzakelijk Libanese burgers[6]
  • Conflict in de Gazastrook 2008-2009. Israël bombardeerde onder de naam "Operatie Gegoten Lood" drie weken lang (27 december 2008 - 18 januari 2009) de door Hamas bestuurde Gazastrook en voerde bovendien een grondoffensief uit. Deze militaire operatie, die begon op 27 december 2008, was een reactie op jarenlange raket- en mortieraanvallen van Palestijnse groeperingen -vanaf 2007 van Hamas- vanuit de Gazastrook. Nadat Israël zich in 2005 daaruit had teruggetrokken, hadden er ongeveer 6000 beschietingen plaatsgevonden waarbij aan Israëlische zijde 28 slachtoffers waren gevallen[7]. Deze beschietingen echter waren op hun beurt weer reacties op de economische en sociale blokkade vanwege de militaire bezetting door Israël[8], én de voorafgaande operaties van het Israëlische leger tussen 2004 en 2008, waarbij in totaal meer dan 300 Palestijnen waren gedood en ruim 450 gewond waaronder een groot aantal kinderen en aan Israëlische zijde 6 doden (3 militairen en 3 burgers)[9][10][11][12]. Tijdens deze Operatie Gegoten Lood vielen nu aan Palestijnse kant meer dan 1300 dodelijke (meest burger-)slachtoffers (waaronder 169 kinderen), en ongeveer 5400 gewonden, terwijl er aan Israëlische kant 13 slachtoffers (3 burgers en 10 militairen) waren[13]. De infrastructuur werd grotendeels verwoest, waaronder 50 gebouwen van de V.N.[14]. De Israëlische actie eindigde op 18 januari 2009, maar ook na die datum bleven over en weer nog aanvallen plaatsvinden.
  • Conflict in de Gazastrook 2012. Een escalatie van het conflict ontstond na een bezoek van de emir van Qatar aan Gaza op 10 november 2012[15]. Het Israëlische leger begon op 14 november 2012 met een militaire operatie, genaamd Operatie Wolkkolom (Engels: Operation Pillar of Defense/Operation Pillar of Cloud) en voerde luchtaanvallen uit op posities van Hamas in de Gazastrook en doodde Hamasleider Ahmed Jabari. Op 21 november 2012 werd er een wapenstilstand gesloten.
  • Conflict in de Gazastrook 2014. Er ontstonden weer spanningen tussen Israël en de Palestijnen als gevolg van mislukte vredesonderhandelingen in april 2014 en ontvoeringen en moorden op Joodse en Palestijnse tieners op de Westelijke Jordaanoever in juni 2014. Als vergelding voerde Israël tientallen luchtaanvallen uit op de Gazastrook welke weer door Palestijnse raketten van Hamas werden beantwoord[16]. Op 8 juli begon Israël in het noorden van de Gazastrook ook een grondoffensief -Operation Protective Edge- met het doel de Palestijnse infiltratietunnels en raketlanceerinstallaties uit te schakelen. Bij deze operatie van zeven weken vielen meer dan 2100 Palestijnse doden, grotendeels burgers, en raakten meer dan 10.850 Palestijnen gewond, waaronder 3300 kinderen en meer dan 2000 vrouwen. Meer dan 17.000 gebouwen werden verwoest door met name luchtaanvallen. Aan Israëlische zijde vielen 73 doden (7 burgers en 66 militairen)[2] en raakten meer dan 500 personen gewond (450 soldaten en 80 burgers).

Militaire steun aan de strijdende partijen

Door de jaren heen hebben de strijdende partijen van wisselende landen ondersteuning gehad.

Na de oprichting van de staat Israël werd deze erkend door de Verenigde Staten en de Sovjet-Unie. Tijdens de oorlog van 1948 kreeg Israël belangrijke wapenleveranties uit Tsjecho-Slowakije, terwijl Transjordanië door Groot-Brittannië werd gesteund. Sinds de jaren van de Koude Oorlog ontvangt Israël steun van de Verenigde Staten, terwijl de Sovjet-Unie belangrijke steun verleende aan Egypte en Syrië. Na de Jom Kipoeroorlog verslechterde de relatie tussen Egypte en de Sovjet-Unie en kreeg Egypte militaire steun uit de Verenigde Staten, evenals Jordanië. Hamas en Hezbollah worden door Iran met wapenleveranties ondersteund. In de Arabische wereld is Israël alleen erkend door Egypte, Jordanië en de PLO. Sinds de oprichting van de Arabische Liga in 1945 wordt Israël door andere Arabische landen geboycot. Sinds de Zesdaagse oorlog tot 2014 kreeg Israël meer dan 121 miljard dollar aan militaire steun van de Verenigde Staten. In september 2016 werd bekend dat de VS, onder voorwaarden, verspreid over de komende tien jaar 38 miljard dollar steun aan Israël gaat geven.[17]

Literatuur

Nederlandstalig

Engelstalig

Duitstalig

Franstalig

Zie ook

Wikimedia Commons  Zie ook de categorie met mediabestanden in verband met Arab-Israeli conflict op Wikimedia Commons.

rel=nofollow

Bronnen, noten en/of referenties

Bronnen, noten en/of referenties
  1. º Encarta-encyclopedie Winkler Prins (1993-2002) s.v. "Midden-Oosten. §6.1 De Eerste Golfoorlog".
  2. º De Israëlische historicus Benny Morris stelt dat er sprake was van "etnische zuivering", en hij beschrijft deze als "noodzakelijk" voor de vestiging van een Joodse staat: "Er zijn omstandigheden in de geschiedenis die etnische zuivering rechtvaardigen. Ik weet dat deze term in de 21e eeuw volkomen negatief gebruikt wordt, maar als de keuze is tussen etnische zuivering en genocide - de vernietiging van je volk - geef ik de voorkeur aan etnische zuivering. Dat was de situatie. Dat is wat het zionisme voor zich zag. Een Joodse staat zou er niet gekomen zijn zonder het verdrijven van 700.000 Palestijnen. Daarom was het noodzakelijk hen te verdrijven. Het was nodig het binnenland te zuiveren en de grensgebieden te zuiveren en de belangrijkste wegen te zuiveren. Het was nodig de dorpen te zuiveren van waaruit onze konvooien en onze nederzettingen beschoten werden." "An interview with Benny Morris", counterpunch, 16-18 jan. 2004
  3. º UN's Palestinian Refugee Problem, A.Kushner, herfst 2005
  4. º Ada Aharoni, The Forced Migration of Jews from Arab Countries, The Neaman Institute (2002)
  5. º Malka Hillel Shulewitz, The Forgotten Millions: The Modern Jewish Exodus from Arab Lands, Continuum 2001, pg 139 en 155.
  6. º Civilian Casualties in Lebanon during the 2006 War Human Rights Watch, 2007
  7. º Q&A: Gaza conflict, BBC News, 18 januari 2009
  8. º U.N. Document
  9. º Gevolgen Operation Rainbow
  10. º Gevolgen Operation Days of Penitence
  11. º Gevolgen Operation Autumn Clouds
  12. º Gevolgen Operation Hot Winter
  13. º UN chief: 'Gaza violence heartbreaking'
  14. º Materiële schade in Gaza bedraagt 1,3 miljard
  15. º Uniek bezoek emir Qatar aan internationaal geïsoleerde Gazastrook
  16. º Wat dat heeft ontketend
  17. º Obama hails new defense aid to Israel ....that we will also continue to press for a two-state solution to the longstanding Israeli-Palestinian conflict,....As I have emphasized previously, the only way for Israel to endure and thrive as a Jewish and democratic state is through the realization of an independent and viable Palestine. israelnationalnews.com, 15 september 2016
rel=nofollow
rel=nofollow