Wikisage, de vrije encyclopedie van de tweede generatie en digitaal erfgoed, wenst u prettige feestdagen en een gelukkig 2025

Wikisage is op 1 na de grootste internet-encyclopedie in het Nederlands. Iedereen kan de hier verzamelde kennis gratis gebruiken, zonder storende advertenties. De Koninklijke Bibliotheek van Nederland heeft Wikisage in 2018 aangemerkt als digitaal erfgoed.

  • Wilt u meehelpen om Wikisage te laten groeien? Maak dan een account aan. U bent van harte welkom. Zie: Portaal:Gebruikers.
  • Bent u blij met Wikisage, of wilt u juist meer? Dan stellen we een bescheiden donatie om de kosten te bestrijden zeer op prijs. Zie: Portaal:Donaties.
rel=nofollow

Wereldkampioenschap voetbal

Uit Wikisage
Versie door Gentenaar (overleg | bijdragen) op 23 jan 2024 om 15:03 (- Hoofdbetekenis)
(wijz) ← Oudere versie | Huidige versie (wijz) | Nieuwere versie → (wijz)
Naar navigatie springen Naar zoeken springen
Zie Wereldkampioenschap voetbal vrouwen voor het om de vier jaar terugkerend toernooi tussen de nationale vrouwenteams
FIFA-wereldkampioenschap voetbal mannen
Bestand:FIFA World Cup wordmark.svg
Sport Voetbal
Regio Wereldkampioenschap
Bond/organisator FIFA
Eerste editie 1930
Regerend kampioen Argentinië Argentinië (3e titel)
Recordkampioen Vlag van Brazilië Brazilië met 5 titels
rel=nofollow
Bestand:Seoul Plaza 2002 FIFA World Cup.jpg
Zuid-Koreanen keken naar hun land op de grote schermen in Seoul Plaza tijdens het WK 2002 toen ze het eerste Aziatische land waren dat de halve finale bereikte
Bestand:FIFA World Cup 2010 Uruguay Ghana.jpg
Soccer City in Johannesburg, Zuid-Afrika, tijdens de wedstrijd in de kwartfinale tussen Uruguay en Ghana, 2 juli op het WK 2010. Hier werd ook de finale gespeeld

Het FIFA-wereldkampioenschap voetbal mannen (Engels: FIFA World Cup Men, Frans: Coupe du monde de la FIFA), meestal wereldkampioenschap mannenvoetbal of WK mannenvoetbal genoemd, is een om de vier jaar terugkerend toernooi tussen de nationale mannenteams die bij de FIFA aangesloten zijn. Naast het gastland plaatsen zich via de continentale voorronden uiteindelijk nog 31 landenteams voor de eindronde. Op 10 januari 2017 werd besloten dat het WK vanaf 2026 uitgebreid wordt naar 48 landen. Tot aan het WK van 2002 werd ook de regerend wereldkampioen automatisch geplaatst, maar sindsdien dient ook dat landenteam kwalificatieronden te spelen om zich te plaatsen voor de eindronde. Het kampioenschap, inclusief voorronden, valt geheel onder toezicht van de Wereldvoetbalbond FIFA, maar de voorrondes worden georganiseerd door de continentale bonden.

Geschiedenis

Voorgeschiedenis

Aanvankelijk waren de Olympische Spelen het podium voor het belangrijkste mondiale voetbaltoernooi. Voetbal was een door het IOC erkende sport in 1900 (in Parijs), 1904 (in St. Louis) en 1906 (in Athene), waarbij drie of vier amateurclubs enkele wedstrijden speelden en het klassement bepaald werd aan de hand van de doelsaldo's.

Door de in 1904 opgerichte FIFA was een poging gedaan om in 1906 een internationaal voetbaltoernooi tussen landen te organiseren, buiten het olympische kader om. Dit toernooi zou bestaan uit vier groepen van de beste clubteams uit Europa. Zwitserland zou de halve finales en finale organiseren. De moeilijkheden stapelden zich echter op: diverse nationale bonden hadden grote bezwaren, en het draaide uit op een mislukking.[1]

Vanaf 1908 werden de olympische toernooien groter, maar naar olympische traditie werden alleen amateurspelers toegelaten. Mede daarom werden in die jaren ook toernooien voor professionele voetbalteams georganiseerd. De Torneo Internazionale Stampa Sportiva, gehouden in Turijn in 1908, was een van de eerste, en in 1909 en 1911 organiseerde de Schot Thomas Lipton de Sir Thomas Lipton Trophy, eveneens in Turijn. Op alle drie toernooien werd gestreden tussen vier individuele clubs (geen nationale ploegen), die elk een hele natie vertegenwoordigden – de clubs op deze drie toernooien kwamen uit Italië, Zwitserland, Engeland en Duitsland.

Olympische toernooien tussen landenteams

In 1908 werd voetbal een officiële olympische competitie onder toezicht van de FIFA. Het toernooi werd georganiseerd door de Engelse voetbalbond, ging tussen nationale teams en had de vorm van een knock-outsysteem, maar diende nog steeds slechts als demonstratiesport. In 1908 (in Londen) en 1912 (in Stockholm) deden respectievelijk 8[2] en 11[3] Europese teams mee, en beide keren won het Engelse nationale amateurvoetbalteam.

In 1914 besloot de FIFA het olympische toernooi te erkennen als een "wereldkampioenschap voetbal voor amateurs", en nam de verantwoordelijkheid voor de organisatie van het evenement. Dit leidde tot 's werelds eerste intercontinentale voetbaltoernooi, op de Olympische Zomerspelen van 1920 (in Antwerpen). Er deden 14 nationale teams mee[4], waarvan een van buiten Europa, namelijk Egypte. Dit toernooi werd gewonnen door België. Voor de daaropvolgende twee Olympische Zomerspelen staken er ook teams de Atlantische Oceaan over om deel te nemen aan de voetbaltoernooien. In 1924 (in Parijs) waren 22 teams,[5] waarvan vier van buiten Europa: Egypte, Turkije, Uruguay en de Verenigde Staten. In 1928 (in Amsterdam) waren 17 teams,[6] waarvan zeven van buiten Europa: naast de vier die ook in 1924 meededen, waren dat ook Argentinië, Chili en Mexico. Beide toernooien werden gewonnen door Uruguay.

Het eerste officiële WK

In de tweede helft van de jaren 1920 werd besloten om voetbal niet op te nemen als onderdeel van het programma van de Olympische Zomerspelen van 1932 in Los Angeles, vanwege de op dat ogenblik geringe populariteit van voetbal in de Verenigde Staten en meningsverschillen tussen de FIFA en het IOC over de status van amateurspelers. In 1928 stelde FIFA-voorzitter Jules Rimet daarom voor om een eigen internationaal toernooi te organiseren, waarop de sterkste nationale voetbalploegen om de titel World Champion zouden gaan spelen. Op maandag 28 mei 1928 werd in Amsterdam besloten dat Uruguay gastland zou worden van het eerste officiële wereldkampioenschap voetbal, in 1930, om het eeuwfeest van de Uruguayaanse onafhankelijkheid te vieren en omdat Uruguay toen dubbele olympische titelhouder en dus een van de betere voetballanden was.

Het eerste wereldkampioenschap voetbal was tevens het enige waarvoor de landen zich niet hoefden te kwalificeren: ze werden uitgenodigd door de FIFA om aan het eerste WK mee te doen. De animo uit Europa was echter nihil: op 28 februari 1930, de einddatum van inschrijving, had zich nog geen enkel Europees land aangemeld vanwege de lange reisduur en de hoge reiskosten. Uiteindelijk wist Rimet, met hulp van de regering van Uruguay, vier teams zo ver te krijgen om de oversteek te maken: België, Roemenië, Joegoslavië en Frankrijk. Met zeven teams uit Zuid-Amerika en twee uit Noord-Amerika kwam het aantal deelnemende landen op 13. Uruguay werd de eerste officiële wereldkampioen.

Trofee

Zie FIFA-wereldbeker voor het hoofdartikel over dit onderwerp.

Als trofee voor het winnende team werd de "Victoire aux Ailes d'Or" ontworpen: een beker gedragen door Nikè, de Griekse godin van de overwinning. Deze wisselbeker werd in 1946 als eerbetoon aan de initiatiefnemer van het WK voetbal omgedoopt naar "Jules Rimet-beker". In 1970 ging deze trofee definitief naar Brazilië: dat was het derde WK dat door Brazilië werd gewonnen, en de regel was toen nog dat indien één land drie keer wereldkampioen werd, het de trofee mocht houden. In 1983 werd de beker gestolen en nooit meer teruggevonden, waarna de Braziliaanse voetbalbond een replica liet maken.

De huidige trofee, FIFA Wereldbeker, bestaat uit twee figuren op een sokkel die een wereldbol omhoog houden. De FIFA Wereldbeker werd voor het eerst uitgereikt in 1974 aan het toenmalige West-Duitsland. Het winnende land ontvangt een replica, het origineel bevindt zich in het FIFA hoofdkantoor.

Aantal teams

In de toernooien tot en met 1978 streden 16 teams in elk toernooi, behalve zoals gezegd in 1930 (13 teams), en in 1938 (15 teams – Oostenrijk was na kwalificatie in verband met de Anschluss opgegaan in Duitsland) en 1950 (13 teams – India, Schotland en Turkije trokken zich terug).[7] De meeste van de deelnemende landen kwamen uit Europa en Zuid-Amerika. De enkele teams uit Noord-Amerika, Afrika, Azië en Oceanië werden meestal eenvoudig verslagen door de Europese en Zuid-Amerikaanse ploegen: de enigen die tot 1978 de tweede ronde bereikten, waren de Verenigde Staten (halve finale in 1930), Cuba (kwartfinale in 1938), Noord-Korea (kwartfinale in 1966) en Mexico (kwartfinale in 1970).

Het toernooi werd uitgebreid naar 24 teams in 1982[8] en vervolgens naar 32 in 1998,[9] waardoor meer teams uit Afrika, Azië en Noord-Amerika konden deelnemen. Vanaf 2026 zullen er 48 landen meedoen aan het WK.

Historisch overzicht

WK-jaar Gastland(en) Aantal deelnemers Wereldkampioen Uitslag van de finale 2e plaats 3e plaats 4e plaats
1930 Vlag van Uruguay Uruguay 13 Uruguay Uruguay 4 – 2 Argentinië Argentinië Sjabloon:USA-1912f Joegoslavië Joegoslavië
1934 (kwalificaties) Italië Italië
rel=nofollow
 16 Italië Italië 2 – 1 n.v. Tsjecho-Slowakije Tsjecho-Slowakije Duitsland Duitsland Oostenrijk Oostenrijk
1938 (kwalificaties) Vlag van Frankrijk Frankrijk 15 Italië Italië 4 – 2 Hongarije (1915-1918, 1919-1946) Hongarije Sjabloon:BRA-1889f Zweden Zweden
1942 Afgelast vanwege de Tweede Wereldoorlog
1946 Afgelast vanwege de Tweede Wereldoorlog
1950 (kwalificaties) Brazilië (1889-1960) Brazilië 13 Uruguay Uruguay 2 - 1 Sjabloon:BRA-1889f Zweden Zweden Spanje (1945-1977) Spanje
1954 (kwalificaties) Vlag van Zwitserland Zwitserland 16 Vlag van West-Duitsland West-Duitsland 3 – 2 Hongarije Hongarije Oostenrijk Oostenrijk Uruguay Uruguay
1958 (kwalificaties) Vlag van Zweden Zweden 16 Sjabloon:BRA-1889f 5 – 2 Zweden Zweden Frankrijk Frankrijk Vlag van West-Duitsland West-Duitsland
1962 (kwalificaties) Vlag van Chili Chili 16 Vlag van Brazilië Brazilië 3 – 1 Tsjecho-Slowakije Tsjecho-Slowakije Chili Chili Joegoslavië Joegoslavië
1966 (kwalificaties) Vlag van Engeland Engeland 16 Engeland Engeland 4 – 2 n.v. Vlag van West-Duitsland West-Duitsland Portugal Portugal Sjabloon:URS-1955f
1970 (kwalificaties) Vlag van Mexico Mexico 16 Sjabloon:BRA-1968f 4 – 1 Italië Italië Vlag van West-Duitsland West-Duitsland Uruguay Uruguay
1974 (kwalificaties) Vlag van West-Duitsland West-Duitsland 16 Vlag van West-Duitsland West-Duitsland 2 – 1 Nederland Nederland Polen Polen Sjabloon:BRA-1968f
1978 (kwalificaties) Vlag van Argentinië Argentinië 16 Argentinië Argentinië 3 – 1 n.v. Nederland Nederland Sjabloon:BRA-1968f Italië Italië
1982 (kwalificaties) Vlag van Spanje Spanje 24 Italië Italië 3 – 1 Vlag van West-Duitsland West-Duitsland Polen Polen Frankrijk Frankrijk
1986 (kwalificaties) Vlag van Mexico Mexico 24 Argentinië Argentinië 3 – 2 Vlag van West-Duitsland West-Duitsland Frankrijk Frankrijk België België
1990 (kwalificaties) Vlag van Italië Italië 24 Vlag van West-Duitsland West-Duitsland 1 – 0 Argentinië Argentinië Italië Italië Engeland Engeland
1994 (kwalificaties) Vlag van de Verenigde Staten Verenigde Staten 24 Vlag van Brazilië Brazilië 0 – 0 n.v. (P: 3-2) Italië Italië Zweden Zweden Bulgarije Bulgarije
1998 (kwalificaties) Vlag van Frankrijk Frankrijk 32 Frankrijk Frankrijk 3 – 0 Vlag van Brazilië Brazilië Kroatië Kroatië Nederland Nederland
2002 (kwalificaties) Vlag van Zuid-Korea Zuid-Korea
Vlag van Japan Japan 		32 Vlag van Brazilië Brazilië 2 – 0 Duitsland Duitsland Turkije Turkije Zuid-Korea Zuid-Korea
2006 (kwalificaties) Vlag van Duitsland Duitsland
rel=nofollow
 32 Italië Italië 1 – 1 n.v. (P: 5-3) Frankrijk Frankrijk Duitsland Duitsland Portugal Portugal
2010 (kwalificaties) Vlag van Zuid-Afrika Zuid-Afrika 32 Spanje Spanje 1 – 0 n.v. Nederland Nederland Duitsland Duitsland Uruguay Uruguay
2014 (kwalificaties) Vlag van Brazilië Brazilië 32 Duitsland Duitsland 1 – 0 n.v. Argentinië Argentinië Nederland Nederland Vlag van Brazilië Brazilië
2018 (kwalificaties) Vlag van Rusland Rusland 32 Frankrijk Frankrijk 4 – 2 Kroatië Kroatië België België Engeland Engeland
2022 (kwalificaties) Vlag van Qatar Qatar 32 Argentinië Argentinië 3 – 3 n.v. (P: 4-2) Frankrijk Frankrijk Kroatië Kroatië Marokko Marokko
2026 (kwalificaties) Vlag van Canada Canada
Vlag van Mexico Mexico
Vlag van de Verenigde Staten Verenigde Staten 		48

Continentale voorronden

De ruim 200 landenteams die bij de FIFA aangesloten zijn, kwalificeren zich via continentale voorronden voor deelname aan het WK. De zes continentale bonden zijn:

Gastlanden

Zie Gastlanden wereldkampioenschap voetbal voor het hoofdartikel over dit onderwerp.

Deelnemende landen

Tot nu toe hebben 82 landen ooit deelgenomen aan een WK-eindronde. In de onderstaande statistieken zijn de deelnames en de resultaten van Duitsland (1930-1938 & 1994-heden) en West-Duitsland (1950-1990) samengevoegd.

Team 30 34 38 50 54 58 62 66 70 74 78 82 86 90 94 98 02 06 10 14 18 22 26 WK's
Algerije Algerije - - - - - - - X X X X 4
Angola Angola - - - - - - - - - - X 1
Argentinië Argentinië X X X X X X X X X X X X X X X X X X 18
Australië Australië X X X X X X 6
België België X X X X X X X X X X X X X X 14
Bolivia Bolivia X X X 3
Bosnië en Herzegovina Bosnië en Herzegovina - - - - - - - - - - - - - - - X 1
Vlag van Brazilië Brazilië X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X 22
Bulgarije Bulgarije X X X X X X X 7
Canada Canada X X X 3
Chili Chili X X X X X X X X X 9
China China X 1
Colombia Colombia X X X X X X 6
Costa Rica Costa Rica X X X X X 5
Cuba Cuba X 1
Denemarken Denemarken X X X X X X 6
Duitsland Duitsland X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X 20
Ecuador Ecuador X X X X 4
Egypte Egypte X X X 3
El Salvador El Salvador X X 2
Engeland Engeland X X X X X X X X X X X X X X X X 16
Frankrijk Frankrijk X X X X X X X X X X X X X X X X 16
Ghana Ghana - - - - - X X X X 4
Griekenland Griekenland X X X 3
Haïti Haïti X 1
Honduras (1949-2022) Honduras X X X 3
Hongarije Hongarije X X X X X X X X X 9
Ierland Ierland X X X 3
IJsland IJsland X 1
Irak Irak X 1
Iran Iran X X X X X X 6
Israël Israël - - - X 1
Italië Italië X X X X X X X X X X X X X X X X X X 18
Ivoorkust Ivoorkust - - - - - - X X X 3
Jamaica Jamaica - - - - - - - X 1
Japan Japan X X X X X X X 7
Joegoslavië Joegoslavië X X X X X X X X - - - - - - - - - 8
Kameroen Kameroen - - - - - - X X X X X X X X 8
Koeweit Koeweit - - - - - - X 1
Kroatië Kroatië - - - - - - - - - - - - - - X X X X X X 6
Marokko Marokko - - - - - X X X X X X 6
Mexico Mexico X X X X X X X X X X X X X X X X X X 18
Nederland Nederland X X X X X X X X X X X 11
Nederland Nederlands-Indië X - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - 1
Nieuw-Zeeland Nieuw-Zeeland X X 2
Nigeria Nigeria - - - - - - X X X X X X 6
Noord-Ierland Noord-Ierland X X X 3
Noord-Korea Noord-Korea - - - X X 2
Noorwegen Noorwegen X X X 3
Oekraïne Oekraïne - - - - - - - - - - - - - - X 1
Duitse Democratische Republiek DDR - - - X - - - - - - - - - 1
Oostenrijk Oostenrijk X - X X X X X X 7
Panama Panama X 1
Paraguay Paraguay X X X X X X X X 8
Peru Peru X X X X X 5
Polen Polen X X X X X X X X X 9
Portugal Portugal X X X X X X X X 8
Qatar Qatar - - - - - - - - - - X 1
Roemenië Roemenië X X X X X X X 7
Rusland Rusland - - - - - - - - - - - - - - X X X X 4
Saoedi-Arabië Saoedi-Arabië - X X X X X X 6
Schotland Schotland X X X X X X X X 8
Senegal Senegal - - - - - - X X X 3
Servië Servië - - - - - - - - - - - - - - - - - - X X X 3
Servië en Montenegro Servië en Montenegro - - - - - - - - - - - - - - X X - - - - - 2
Slovenië Slovenië - - - - - - - - - - - - - - X X 2
Slowakije Slowakije - - - - - - - - - - - - - - X 1
Sovjet-Unie Sovjet-Unie X X X X X X X - - - - - - - - 7
Spanje Spanje X X X X X X X X X X X X X X X X 16
Togo Togo - - - - - - X 1
Trinidad en Tobago Trinidad en Tobago - - - - - - - X 1
Tsjechië Tsjechië - - - - - - - - - - - - - - X 1
Tsjecho-Slowakije Tsjecho-Slowakije X X X X X X X X - - - - - - - - - 8
Tunesië Tunesië - - - - - X X X X X X 6
Turkije Turkije X X 2
Uruguay Uruguay X X X X X X X X X X X X X X 14
Verenigde Arabische Emiraten Verenigde Arabische Emiraten - - - - - - - - - X 1
Verenigde Staten Verenigde Staten X X X X X X X X X X X X 12
Wales Wales X X 2
Sjabloon:ZAIf - - - - - - - X 1
Zuid-Afrika Zuid-Afrika X X X 3
Zuid-Korea Zuid-Korea - - - X X X X X X X X X X X 11
Zweden Zweden X X X X X X X X X X X X 12
Zwitserland Zwitserland X X X X X X X X X X X X 12
Totaal 13 16 15 13 16 16 16 16 16 16 16 24 24 24 24 32 32 32 32 32 32 32 48 492
Jaar 30 34 38 50 54 58 62 66 70 74 78 82 86 90 94 98 02 06 10 14 18 22 26

Puntenklassement

De volgorde is gebaseerd op het aantal punten behaald met wedstrijden op alle WK's (drie per gewonnen wedstrijd, één punt per gelijkspel en nul per verloren wedstrijd). Schuingedrukt betekent dat dit land in die vorm niet meer bestaat.

Bijgewerkt tot en met het WK van 2022

Nr. Team WK's GS W G V P DV DT DS
1. Vlag van Brazilië Brazilië 22 114 76 19 19 247 237 108 129
2. Duitsland Duitsland 20 112 68 21 23 225 232 130 102
3. Argentinië Argentinië 18 88 47 17 24 158 152 100 52
4. Italië Italië 18 83 45 21 17 156 128 77 51
5. Frankrijk Frankrijk 16 73 39 14 20 131 136 85 51
6. Engeland Engeland 16 74 32 22 20 118 104 68 36
7. Spanje Spanje 16 67 31 17 19 110 100 72 28
8. Nederland Nederland 11 55 30 14 11 104 96 52 44
9. Uruguay Uruguay 14 59 25 13 21 88 89 76 13
10. België België 14 52 21 10 20 73 69 74 -5
11. Zweden Zweden 12 51 19 13 19 70 80 73 7
12. Mexico Mexico 17 60 17 15 28 66 62 101 -39
13. Portugal Portugal 8 35 17 6 12 57 61 41 20
14. Polen Polen 9 38 17 6 15 57 49 50 -1
15. Sovjet-Unie Sovjet-Unie 7 31 15 6 10 51 53 34 19
16. Zwitserland Zwitserland 12 41 14 8 19 50 55 73 -18
17. Joegoslavië Joegoslavië 8 33 14 7 12 49 55 42 13
18. Hongarije Hongarije 9 32 15 3 14 48 87 57 30
19. Kroatië Kroatië 6 30 13 8 9 47 43 33 10
20. Oostenrijk Oostenrijk 7 29 12 4 13 40 43 47 -4
21. Chili Chili 9 33 11 7 15 40 40 49 -9
22. Tsjecho-Slowakije Tsjecho-Slowakije 8 30 11 5 14 38 44 45 -1
23. Verenigde Staten Verenigde Staten 11 37 9 8 20 35 40 66 -26
24. Denemarken Denemarken 6 23 9 6 8 33 31 29 2
25. Paraguay Paraguay 8 27 7 10 10 31 30 38 -8
26. Zuid-Korea Zuid-Korea 11 38 7 10 20 31 39 78 -39
27. Colombia Colombia 6 22 9 3 10 30 37 32 5
28. Roemenië Roemenië 7 21 8 5 8 29 30 32 -2
29. Japan Japan 7 25 7 6 12 27 25 33 -8
30. Costa Rica Costa Rica 6 21 6 5 10 23 21 38 -17
31. Marokko Marokko 6 22 5 6 11 21 20 27 -7
32. Nigeria Nigeria 6 21 6 3 12 21 23 30 -7
33. Schotland Schotland 8 23 4 7 12 19 25 41 -16
34. Kameroen Kameroen 7 23 4 7 12 19 18 43 -25
35. Bulgarije Bulgarije 7 26 3 8 15 17 22 53 -31
36. Senegal Senegal 3 12 5 3 4 18 16 17 -1
37. Ghana Ghana 4 15 5 3 7 18 18 23 -5
38. Peru Peru 5 18 5 3 10 18 21 33 -12
39. Ecuador Ecuador 4 13 5 2 6 17 14 14 0
40. Turkije Turkije 2 10 5 1 4 16 20 17 3
41. Rusland Rusland 4 14 4 4 6 16 24 20 4
42. Australië Australië 6 20 4 4 12 16 17 37 -20
43. Ierland Ierland 3 13 2 8 3 14 10 10 0
44. Noord-Ierland Noord-Ierland 3 13 3 5 5 14 13 23 -10
45. Tunesië Tunesië 6 18 3 5 10 14 14 26 -12
46. Saoedi-Arabië Saoedi-Arabië 6 19 4 2 13 14 14 44 -30
47. Iran Iran 6 18 3 4 11 13 13 31 -18
48. Algerije Algerije 4 13 3 3 7 12 13 19 -6
49. Ivoorkust Ivoorkust 3 9 3 1 5 10 13 14 -1
50. Zuid-Afrika Zuid-Afrika 3 9 2 4 3 10 11 16 -5
51. Noorwegen Noorwegen 3 8 2 3 3 9 7 8 -1
52. Duitse Democratische Republiek DDR 1 6 2 2 2 8 5 5 0
53. Oekraïne Oekraïne 1 5 2 1 2 7 5 7 -2
54. Wales Wales 2 8 1 4 3 7 5 10 -5
55. Servië en Montenegro Servië en Montenegro 2 7 2 1 4 7 7 14 -7
56. Servië Servië 3 9 2 1 6 7 9 15 -6
57. Griekenland Griekenland 3 10 2 1 7 7 5 20 -15
58. Slowakije Slowakije 1 4 1 1 2 4 5 7 -2
59. Slovenië Slovenië 2 6 1 1 4 4 5 10 -5
60. Cuba Cuba 1 3 1 1 1 4 5 12 -7
61. Noord-Korea Noord-Korea 2 7 1 1 5 4 6 21 -15
62. Bosnië en Herzegovina Bosnië en Herzegovina 1 3 1 0 2 3 4 4 0
63. Tsjechië Tsjechië 1 3 1 0 2 3 3 4 -1
64. Jamaica Jamaica 1 3 1 0 2 3 3 9 -6
65. Nieuw-Zeeland Nieuw-Zeeland 2 6 0 3 3 3 4 14 -10
66. Honduras (1949-2022) Honduras 3 9 0 3 6 3 3 14 -11
67. Angola Angola 1 3 0 2 1 2 1 2 -1
68. Israël Israël 1 3 0 2 1 2 1 3 -2
69. Egypte Egypte 3 7 0 2 5 2 5 12 -7
70. IJsland IJsland 1 3 0 1 2 1 2 5 -3
71. Koeweit Koeweit 1 3 0 1 2 1 2 6 -4
72. Trinidad en Tobago Trinidad en Tobago 1 3 0 1 2 1 0 4 -4
73. Bolivia Bolivia 3 6 0 1 5 1 1 20 -19
74. Irak Irak 1 3 0 0 3 0 1 4 -3
75. Togo Togo 1 3 0 0 3 0 1 6 -5
76. Nederland Nederlands-Indië 1 1 0 0 1 0 0 6 -6
77. Panama Panama 1 3 0 0 3 0 2 11 -9
78. Verenigde Arabische Emiraten Verenigde Arabische Emiraten 1 3 0 0 3 0 2 11 -9
79. China China 1 3 0 0 3 0 0 9 -9
80. Canada Canada 2 6 0 0 6 0 2 12 -10
81. Haïti Haïti 1 3 0 0 3 0 2 14 -12
82. Sjabloon:ZAIf 1 3 0 0 3 0 0 14 -14
83. El Salvador El Salvador 2 6 0 0 6 0 1 22 -21

Landen die de top vier bereikt hebben

Team Wereldkampioen Tweede plaats Derde plaats Vierde plaats Totaal
Vlag van Brazilië Brazilië 5x (1958/1962/1970/1994/2002) 2x (1950[10]/1998) 2x (1938/1978) 2x (1974/2014[10]) 11
Duitsland Duitsland 4x (1954/1974[10]/1990/2014) 4x (1966/1982/1986/2002) 4x (1934/1970/2006[10]/2010) 1x (1958) 13
Italië Italië 4x (1934[10]/1938/1982/2006) 2x (1970/1994) 1x (1990[10]) 1x (1978) 8
Argentinië Argentinië 3x (1978[10]/1986/2022) 3x (1930/1990/2014) — — 6
Frankrijk Frankrijk 2x (1998[10]/2018) 2x (2006/2022) 2x (1958/1986) 1x (1982) 7
Uruguay Uruguay 2x (1930[10]/1950) — — 3x (1954/1970/2010) 5
Engeland Engeland 1x (1966[10]) — — 2x (1990/2018) 3
Spanje Spanje 1x (2010) — — 1x (1950) 2
Nederland Nederland — 3x (1974/1978/2010) 1x (2014) 1x (1998) 5
Hongarije Hongarije — 2x (1938/1954) — — 2
Tsjecho-Slowakije Tsjecho-Slowakije[11] — 2x (1934/1962) — — 2
Zweden Zweden — 1x (1958[10]) 2x (1950/1994) 1x (1938) 4
Kroatië Kroatië — 1x (2018) 2x (1998/2022) — 3
Polen Polen — — 2x (1974/1982) — 2
België België — — 1x (2018) 1x (1986) 2
Oostenrijk Oostenrijk — — 1x (1954) 1x (1934) 2
Portugal Portugal — — 1x (1966) 1x (2006) 2
Chili Chili — — 1x (1962[10]) — 1
Turkije Turkije — — 1x (2002) — 1
Verenigde Staten Verenigde Staten — — 1x (1930) — 1
Joegoslavië Joegoslavië[11] — — — 2x (1930/1962) 2
Bulgarije Bulgarije — — — 1x (1994) 1
Marokko Marokko — — — 1x (2022) 1
Sovjet-Unie Sovjet-Unie[11] — — — 1x (1966) 1

Speciale prijzen

  • De Golden Ball voor de beste speler van het eindtoernooi.
  • De Golden Boot voor de topscorer van het eindtoernooi.
  • De Golden Glove voor de beste doelverdediger van het eindtoernooi.
  • De Best Young Player Award voor de beste speler van 21 jaar of jonger.
  • De FIFA Fair Play Trophy voor het team met het laagste aantal overtredingen en kaarten.
  • De FIFA Award for the Most Entertaining Team voor het team dat het meest had gedaan om het publiek te vermaken.

Golden Ball

Zinédine Zidane – Golden Ball 2006
Lionel Messi – Golden Ball 2014
Luka Modrić - Golden Ball 2018
Zie Beste speler van het WK voor het hoofdartikel over dit onderwerp.

De Golden Ball (gouden bal) gaat naar de beste speler van het eindtoernooi, die gekozen wordt door afgevaardigden uit de media. De spelers die in deze verkiezing op de tweede en derde plaats eindigen, krijgen respectievelijk de Silver Ball en de Bronze Ball.

WK Golden Ball Silver Ball Bronze Ball
Speler Team Speler Team Speler Team
1930 José Nasazzi Uruguay Uruguay Guillermo Stábile Argentinië Argentinië José Leandro Andrade Uruguay Uruguay
1934 Giuseppe Meazza Italië Italië Matthias Sindelar Oostenrijk Oostenrijk Oldřich Nejedlý Tsjecho-Slowakije Tsjecho-Slowakije
1938 Leônidas Sjabloon:BRA-1889f Silvio Piola Italië Italië György Sárosi Hongarije (1915-1918, 1919-1946) Hongarije
1950 Zizinho Sjabloon:BRA-1889f Juan Alberto Schiaffino Uruguay Uruguay Ademir Sjabloon:BRA-1889f
1954 Ferenc Puskás Hongarije Hongarije Sándor Kocsis Hongarije Hongarije Fritz Walter Vlag van West-Duitsland West-Duitsland
1958 Didi Sjabloon:BRA-1889f Pelé Sjabloon:BRA-1889f Just Fontaine Frankrijk Frankrijk
1962 Garrincha Sjabloon:BRA-1960f Josef Masopust Tsjecho-Slowakije Tsjecho-Slowakije Leonel Sánchez Chili Chili
1966 Bobby Charlton Engeland Engeland Bobby Moore Engeland Engeland Eusébio Portugal Portugal
1970 Pelé Sjabloon:BRA-1968f Gérson Vlag van Brazilië Brazilië Gerd Müller Vlag van West-Duitsland West-Duitsland
1974 Johan Cruijff Nederland Nederland Franz Beckenbauer Vlag van West-Duitsland West-Duitsland Kazimierz Deyna Polen Polen
1978 Mario Kempes Argentinië Argentinië Paolo Rossi Italië Italië Dirceu Sjabloon:BRA-1968f
1982 Paolo Rossi Italië Italië Falcão Sjabloon:BRA-1968f Karl-Heinz Rummenigge Vlag van West-Duitsland West-Duitsland
1986 Diego Maradona Argentinië Argentinië Harald Schumacher Vlag van West-Duitsland West-Duitsland Preben Elkjær Denemarken Denemarken
1990 Salvatore Schillaci Italië Italië Lothar Matthäus Vlag van West-Duitsland West-Duitsland Diego Maradona Argentinië Argentinië
1994 Romário Vlag van Brazilië Brazilië Roberto Baggio Italië Italië Christo Stoitsjkov Bulgarije Bulgarije
1998 Ronaldo Vlag van Brazilië Brazilië Davor Šuker Kroatië Kroatië Lilian Thuram Frankrijk Frankrijk
2002 Oliver Kahn Duitsland Duitsland Ronaldo Vlag van Brazilië Brazilië Hong Myung-bo Zuid-Korea Zuid-Korea
2006 Zinédine Zidane Frankrijk Frankrijk Fabio Cannavaro Italië Italië Andrea Pirlo Italië Italië
2010 Diego Forlán Uruguay Uruguay Wesley Sneijder Nederland Nederland David Villa Spanje Spanje
2014 Lionel Messi Argentinië Argentinië Thomas Müller Duitsland Duitsland Arjen Robben Nederland Nederland
2018 Luka Modrić Kroatië Kroatië Eden Hazard België België Antoine Griezmann Frankrijk Frankrijk
2022 Lionel Messi Argentinië Argentinië Kylian Mbappé Frankrijk Frankrijk Luka Modrić Kroatië Kroatië

Golden Boot

De Golden Boot of Golden Shoe (gouden schoen) gaat naar de topscorer van het eindtoernooi.

Ronaldo – Golden Boot 2002
Miroslav Klose – Golden Boot 2006
Harry Kane – Golden Boot 2018
WK Speler Team Goals
1930 Guillermo Stábile Argentinië Argentinië 8
1934 Oldřich Nejedlý Tsjecho-Slowakije Tsjecho-Slowakije 5
1938 Leônidas Sjabloon:BRA-1889f 7
1950 Ademir Sjabloon:BRA-1889f 9
1954 Sándor Kocsis Hongarije Hongarije 11
1958 Just Fontaine Frankrijk Frankrijk 13
1962 Flórián Albert Hongarije Hongarije 4
Valentin Ivanov Sjabloon:URS-1955f
Garrincha Sjabloon:BRA-1960f
Dražan Jerković Sjabloon:YUG-1943f
Vavá Sjabloon:BRA-1960f
Leonel Sanchez Chili Chili
1966 Eusébio Portugal Portugal 9
1970 Gerd Müller Vlag van West-Duitsland West-Duitsland 10
1974 Grzegorz Lato Polen Polen 7
1978 Mario Kempes Argentinië Argentinië 6
1982 Paolo Rossi Italië Italië 6
1986 Gary Lineker Engeland Engeland 6
1990 Salvatore Schillaci Italië Italië 6
1994 Oleg Salenko Rusland Rusland 6
Christo Stoitsjkov Bulgarije Bulgarije
1998 Davor Šuker Kroatië Kroatië 6
2002 Ronaldo Vlag van Brazilië Brazilië 8
2006 Miroslav Klose Duitsland Duitsland 5
2010 Thomas Müller Duitsland Duitsland 5
David Villa Spanje Spanje
Wesley Sneijder Nederland Nederland
Diego Forlán Uruguay Uruguay
2014 James Rodríguez Colombia Colombia 6
2018 Harry Kane Engeland Engeland 6
2022 Kylian Mbappé Frankrijk Frankrijk 8

Golden Glove

De Golden Glove (gouden handschoen), tot 2006 de Yashin Award genaamd, gaat naar de beste doelman van het eindtoernooi.

WK Speler Team
1994 Michel Preud'homme België België
1998 Fabien Barthez Frankrijk Frankrijk
2002 Oliver Kahn Duitsland Duitsland
2006 Gianluigi Buffon Italië Italië
2010 Iker Casillas Spanje Spanje
2014 Manuel Neuer Duitsland Duitsland
2018 Thibaut Courtois België België
2022 Emiliano Martínez Argentinië Argentinië

Best Young Player

Michael Owen – Best Young Player 1998
Kylian Mbappé – Best Young Player 2018

De Best Young Player Award gaat naar de beste speler van 21 jaar of jonger. Deze prijs werd voor het eerst in 2006 uitgereikt.

Met een internetpoll heeft de FIFA de beste jonge speler van alle WK's van 1958 t/m 2002 laten kiezen. Pelé kreeg 61% van alle stemmen. Op basis van de poll is voor elk van die WK's een beste jonge speler verkozen.

WK Speler Leeftijd tijdens WK Team
1958 Pelé 17 jaar Sjabloon:BRA-1889f
1962 Flórián Albert 20 jaar Hongarije Hongarije
1966 Franz Beckenbauer 20 jaar Vlag van West-Duitsland West-Duitsland
1970 Teófilo Cubillas 21 jaar Peru Peru
1974 Władysław Żmuda 20 jaar Polen Polen
1978 Antonio Cabrini 21 jaar Italië Italië
1982 Manuel Amoros 20 jaar Frankrijk Frankrijk
1986 Enzo Scifo 20 jaar België België
1990 Robert Prosinečki 21 jaar Sjabloon:YUG-1943f
1994 Marc Overmars 21 jaar Nederland Nederland
1998 Michael Owen 18 jaar Engeland Engeland
2002 Landon Donovan 20 jaar Verenigde Staten Verenigde Staten
2006 Lukas Podolski 21 jaar Duitsland Duitsland
2010 Thomas Müller 20 jaar Duitsland Duitsland
2014 Paul Pogba 21 jaar Frankrijk Frankrijk
2018 Kylian Mbappé 19 jaar Frankrijk Frankrijk
2022 Enzo Fernández 21 jaar Argentinië Argentinië

FIFA Fair Play Trophy

Colombia – FIFA Fair Play Trophy 2014
Spanje – FIFA Fair Play Trophy 2018

De FIFA Fair Play Trophy gaat naar het team met het laagste aantal overtredingen en kaarten. Alleen de teams die de tweede ronde bereiken, komen voor deze prijs in aanmerking. De winnaars van deze prijs verdienen de FIFA Fair Play Trophy, een diploma, een fair play-medaille voor elke speler en official van het winnende team, en $ 50.000 aan voetbaluitrusting voor de ontwikkeling van de jeugd.

WK Team(s)
1978 Argentinië Argentinië
1982 Sjabloon:BRA-1968f
1986 Sjabloon:BRA-1968f
1990 Engeland Engeland
1994 Vlag van Brazilië Brazilië
1998 Engeland Engeland / Frankrijk Frankrijk
2002 België België
2006 Vlag van Brazilië Brazilië / Spanje Spanje
2010 Spanje Spanje
2014 Colombia Colombia
2018 Spanje Spanje
2022 Engeland Engeland

Most Entertaining Team

De FIFA Award for the Most Entertaining Team gaat naar het team dat het meeste heeft gedaan om het publiek te vermaken met een positieve benadering van het spel. Het team wordt gekozen door een publieke poll.

WK Team
1994 Vlag van Brazilië Brazilië
1998 Frankrijk Frankrijk
2002 Zuid-Korea Zuid-Korea
2006 Portugal Portugal
2010 Duitsland Duitsland
2014 Colombia Colombia
2018 België België[12]
2022 n.n.b.

Statistieken

Zie Lijst van records en statistieken van het wereldkampioenschap voetbal voor het hoofdartikel over dit onderwerp.

Records

Record Speler Team WK('s)
In 5 verschillende WK’s scoren Cristiano Ronaldo Portugal Portugal 2006, 2010, 2014, 2018, 2022
Meeste doelpunten in totaal Miroslav Klose (16 goals) Duitsland Duitsland 2002 (5), 2006 (5), 2010 (4) en 2014 (2)
Meeste doelpunten op één toernooi Just Fontaine (13 goals) Frankrijk Frankrijk 1958
Snelste doelpunt Hakan Şükür (10,8 s na aftrap) Turkije Turkije 2002, in de troostfinale tegen Zuid-Korea Zuid-Korea

Eerste

Stelling Speler Team WK Tegenstander
Eerste WK-doelpunt Lucien Laurent Frankrijk Frankrijk 1930 Mexico Mexico
Eerste WK-hattrick Bert Patenaude Verenigde Staten Verenigde Staten 1930 Paraguay Paraguay
Eerste van het veld gestuurde speler Plácido Galindo Peru Peru 1930 Roemenië Roemenië
Eerste WK-doelpunt in eigen doel Ernst Lörtscher Zwitserland Zwitserland 1938 Duitsland Duitsland
Eerste van het veld gestuurde doelman Gianluca Pagliuca Italië Italië 1994 Noorwegen Noorwegen
Eerste golden goal op een WK Laurent Blanc Frankrijk Frankrijk 1998 Paraguay Paraguay, in de achtste finale

Jubileumgoals

De volgende jubileumgoals werden gemaakt:[13]

Doelpunt Speler Team WK Tegenstander Bijzonderheden
500e Bobby Collins Schotland Schotland 1958 Paraguay Paraguay
1000e Rob Rensenbrink Nederland Nederland 1978 Schotland Schotland strafschop
1500e Claudio Caniggia Argentinië Argentinië 1994 Nigeria Nigeria
2000e Marcus Allbäck Zweden Zweden 2006 Engeland Engeland
2500e Fakhreddine Ben Youssef Tunesië Tunesië 2018 Panama Panama

Finales

Leeftijd van de spelers

  • De jongste speler op een WK is Norman Whiteside (Noord-Ierland): hij was 17 jaar en 41 dagen tijdens de wedstrijd tegen Joegoslavië in 1982.
  • De jongste speler die een doelpunt scoorde op een WK is Pelé (Brazilië): hij was 17 jaar en 239 dagen toen hij scoorde in de wedstrijd tegen Wales in 1958.
  • De jongste speler die wereldkampioen werd, is eveneens Pelé: hij was 17 jaar en 249 dagen tijdens de finale tegen Zweden in 1958.
  • De jongste speler die op een WK van het veld werd gestuurd, is Rigobert Song (Kameroen): hij was 17 jaar en 358 dagen toen hij van het veld gestuurd werd tijdens de wedstrijd tegen Brazilië in 1994.
  • De oudste speler op een WK is doelman Essam El-Hadary (Egypte): hij was 45 jaar en 161 dagen toen hij in de basis stond tijdens de met 2-1 verloren groepswedstrijd van zijn team in 2018, tegen Saoedi-Arabië. Hij is hiermee eveneens de oudste debutant op een WK ooit.
  • De oudste speler die een doelpunt scoorde op een WK, is Roger Milla (Kameroen): hij maakte op 42-jarige leeftijd het enige doelpunt voor Kameroen in de wedstrijd tegen Rusland in 1994.
  • De oudste speler die wereldkampioen werd, is Dino Zoff (Italië): hij was 40 jaar en 133 dagen tijdens de finale tegen West-Duitsland in 1982.

Coach

Sancties

Gele en rode kaarten
Penalty's

Penaltyseries

vanaf het wereldkampioenschap voetbal 1978 wordt er in geval van een gelijk spel na verlenging niet langer geloot maar moeten beide teams penalty's nemen. Tot en met het WK 2022 zijn er 34 van dergelijke penaltyseries geweest.

Externe link

Bron

Voetnoten en referenties

  1. º (en) History of FIFA - FIFA takes shape, fifa.com.
  2. º Aan het voetbaltoernooi op de Olympische Zomerspelen van 1908 waren per land maximaal 4 teams toegestaan. Uiteindelijk waren er 8 teams; Frankrijk werd vertegenwoordigd door twee teams: Frankrijk A en Frankrijk B, en verder deden Denemarken, Groot-Brittannië, Nederland, Zweden, Hongarije en Bohemen mee; deze laatste twee trokken zich echter kort voor het begin van het toernooi terug, na te hebben geloot tegen respectievelijk Nederland en Frankrijk A.
  3. º De 11 uiteindelijke deelnemers aan het voetbaltoernooi op de Olympische Zomerspelen van 1912 waren Denemarken, Duitsland, Finland, Groot-Brittannië, Hongarije, Italië, Nederland, Noorwegen, Oostenrijk, Rusland en Zweden. Twee landen trokken zich terug: België (voor de loting) en Frankrijk (dat had geloot tegen Noorwegen). Bohemen had zich ook ingeschreven, maar werd niet toegelaten, omdat alleen landen en voetbalbonden aangesloten bij de FIFA mochten deelnemen.
  4. º De 14 deelnemers aan het voetbaltoernooi op de Olympische Zomerspelen van 1920 waren België, Denemarken, Egypte (als enige niet-Europees team), Frankrijk, Griekenland, Groot-Brittannië, Italië, Joegoslavië, Luxemburg, Nederland, Noorwegen, Spanje, Tsjecho-Slowakije en Zweden. Tsjecho-Slowakije werd na de finale gediskwalificeerd: in de 43e minuut, op een 2-0-achterstand, verliet het team de wedstrijd uit onvrede met de arbitrage.
  5. º De 22 deelnemers aan het voetbaltoernooi op de Olympische Zomerspelen van 1924 waren Egypte, Turkije, Uruguay en de Verenigde Staten van buiten Europa, en de Europese landenteams van België, Bulgarije, Estland, Frankrijk, Hongarije, Ierse Vrijstaat, Italië, Joegoslavië, Letland, Litouwen, Luxemburg, Nederland, Polen, Roemenië, Spanje, Tsjecho-Slowakije, Zweden en Zwitserland.
  6. º De 17 deelnemers aan het voetbaltoernooi op de Olympische Zomerspelen van 1928 waren Argentinië, Chili, Egypte, Mexico, Turkije, Uruguay en de Verenigde Staten van buiten Europa, en de Europese landenteams van België, Duitsland, Frankrijk, Italië, Joegoslavië, Luxemburg, Nederland, Portugal, Spanje en Zwitserland.
  7. º Glanville, p. 45.
  8. º Glanville, p. 238.
  9. º Glanville, p. 359.
  10. ↑ 10,00 10,01 10,02 10,03 10,04 10,05 10,06 10,07 10,08 10,09 10,10 10,11 Gastland
  11. ↑ 11,0 11,1 11,2 Staten die sindsdien opgesplitst zijn in twee of meerdere onafhankelijke naties.
  12. º https://www.rookieroad.com/fifa-world-cup/most-entertaining-team-winners-list-9689923/
  13. º Allbäck en Owen schrijven historie, NOS.nl, 20 juni 2006.
rel=nofollow
Wereldkampioenschap voetbal (mannen)
Toernooien:1930 · 1934 · 1938 · 1950 · 1954 · 1958 · 1962 · 1966 · 1970 · 1974 · 1978 · 1982 · 1986 · 1990 · 1994 · 1998 · 2002 · 2006 · 2010 · 2014 · 2018 · 2022 · 2026
Finales:1930 · 1934 · 1938 · 1950 · 1954 · 1958 · 1962 · 1966 · 1970 · 1974 · 1978 · 1982 · 1986 · 1990 · 1994 · 1998 · 2002 · 2006 · 2010 · 2014 · 2018 · 2022
Kwalificatie:1930 · 1934 · 1938 · 1950 · 1954 · 1958 · 1962 · 1966 · 1970 · 1974 · 1978 · 1982 · 1986 · 1990 · 1994 · 1998 · 2002 · 2006 · 2010 · 2014 · 2018 · 2022 · 2026
Statistieken:2006 · 2014 · 2018
rel=nofollow
rel=nofollow
Wereldvoetbalbond FIFA
Continentale bonden:AFC · CAF · CONMEBOL · CONCACAF · OFC · UEFA
Toernooien:WK voetbal · WK voetbal -20 · WK voetbal -17 · Confederations Cup · WK voor clubteams · WK voor vrouwen · WK vrouwen -20 · WK vrouwen -17
Waarderingen:FIFA-wereldranglijst · FIFA World Player of the Year · FIFA Ballon d'Or · 100 beste spelers
rel=nofollow
rel=nofollow

Wikimedia Commons  Zie ook de categorie met mediabestanden in verband met FIFA World Cup op Wikimedia Commons.

rel=nofollow
Overgenomen van "https://nl.wikisage.org/w/index.php?title=Wereldkampioenschap_voetbal&oldid=358267"