Moederdag

[[Afbeelding:800px-Mother's_day_card.jpg|300px|thumb|right|

Een dochter geeft haar moeder een [[moederdag]skaart.

]]

Moederdag wordt gevierd ter ere van het moederschap. In Nederland, België en vele andere landen valt Moederdag op de tweede zondag in mei. In de omgeving van Antwerpen wordt Moederdag op 15 augustus (Onze-Lieve-Vrouw Hemelvaart, Sainte- Marie of Moederkesdag) gevierd, sinds 1913. In Frankrijk is het Moederdag op de laatste zondag van mei - tenzij Pinksteren op die dag valt, dan is het de eerste zondag in juni. In Spanje wordt El día de la Madre de eerste zondag in mei gevierd. In het Verenigd Koninkrijk valt Moederdag op de vierde zondag van de vastenperiode, dus drie weken voor Pasen.

In gezinnen die Moederdag vieren staat de dag tegenwoordig in het teken van het verwennen van moeder. Ze krijgt veelal ontbijt op bed en cadeaus en huishoudelijke taken moeten, voor zover dat niet al gedaan werd, door vader en de kinderen worden verricht. Vaak hebben de kinderen op school of op het kinderdagverblijf cadeaus gemaakt. Vaak wordt ook oma op deze dag bezocht.

Oorsprong

Het vereren van moeders is een veel oudere traditie dan de moderne Moederdag. Een feest dat ontleend is aan het gebruik van de moedercultus in het oude Griekenland. De formele moedercultus met ceremoniën voor Cybele of Rhea, de Grote Moeder der goden, werd overal in Klein-Azië beoefend op de Idus van maart.”

De katholieke Kerk kent een lange traditie van verering van Maria, de moeder van Jezus.

In het Verenigd Koninkrijk is Mothering Sunday een christelijke feestdag, te vieren op de vierde zondag in de Vastentijd, de aanloop naar Pasen, waaruit de huidige Britse variant van Moederdag is geëvolueerd. In 1644 was er in Engeland voor het eerst sprake van een Moederdag zonder kerkelijke achtergrond.

Pas in het midden van 19e eeuw werd Moederdag in Amerika geïntroduceerd. In 1870 startte rechter Julia Ward Howe uit Philadelphia een grote publiciteitscampagne voor Moederdag, een dag die in het teken moest staan van pacifisme en ontwapening door vrouwen. Het succes kwam echter pas nadat Anna Marie Jarvis in 1907 Moederdag begon te promoten als een dag van waardering voor moeders. In 1908 organiseerde Anna Jarvis (1864-1948) uit Grafton, West Virginia de eerste Moederdag, vooral om haar moeder Ann Reeves Jarvis te herdenken die in de Amerikaanse Burgeroorlog zogenaamde Mother's Day Work Clubs had georganiseerd om voor voedsel en medicijnen voor hulpbehoevende moeders te zorgen. Het idee sloeg aan, en Jarvis zette door om meer mensen over te halen. In 1914 besloot president Woodrow Wilson dat elke tweede zondag in mei voortaan Mother's Day zou zijn, een nationale feestdag.

De feestdag heeft zich in zijn huidige vorm vanuit de Verenigde Staten over de rest van de westerse wereld verspreid. In Nederland begon de traditie rond 1925.

De Amerikaanse Moederdag was nog niet bekend, toen de Antwerpse liberaaldenkende kunstenaar en schepen Frans van Kuyck (1852-1915) in 1913 een Moederdag lanceerde op 15 augustus, de feestdag van Maria, sinds 1124 de patrones van de stad. Het was de dag van de grote Mariaprocessie. Volgens de Antwerpse schepen was de sociale orde in het begin van de eeuw grondig verstoord door de ingrijpende modernisering. Zijn remedie: het herstellen en cultiveren van de waardigheid van de familie. Hiervoor moest volgens Van Kuyck alles ingezet worden op het in beeld brengen van de rol van de moeder in het gezin en de maatschappij. Een speciale dag leek hem een ideale techniek. Van Kuyck mobiliseerde de plaatselijke pers en de scholen, publiceerde een scenario en zette een propagandacomité aan het werk. De kinderen en vader moesten moeder verrassen met versieringen, gelegenheidsversjes, bloemen, speciale broodjes en zelfs juwelen.

Moederdag in de rest van wereld

Moederdag wordt niet overal op dezelfde dag gevierd. In sommige landen is het meer een vrouwendag, maar is die dag in de onderstaande tabel opgenomen als Moederdag.

Tweede zondag in februari	Noorwegen
30 Shevat (valt tussen 30 januari en 1 maart)	Israël
3 maart	Georgië
8 maart	Afghanistan, Algerije, Armenië, Azerbeidzjan, Bosnië en Herzegovina, Laos, Montenegro, Macedonië, Albanië, Bulgarije, China, Roemenië, Slovenië, Wit-Rusland, Oekraïne, Vietnam, Rusland. Officieel is deze dag Internationale Vrouwendag, en niet Moederdag.
Vierde zondag in de Vastentijd - 18 maart in 2007)	Ierland, Verenigd Koninkrijk, Nigeria
21 maart (eerste dag van de lente)	Saoedi-Arabië, Bahrein, Egypte, Libanon, Syrië, Palestina, Qatar, Jordanië, Irak, Koeweit, Soedan, Verenigde Arabische Emiraten, Jemen In deze landen viert een meerderheid van de inwoners deze dag niet, aangezien hij geen verband met de Islam heeft.
7 april	Armenië
Eerste zondag in mei	Hongarije, Litouwen, Portugal, Spanje
8 mei	Zuid-Korea, Albanië (Ouderdag), Algerije.
10 mei	Mexico, El Salvador, Guatemala, Oman
Tweede zondag in mei	Anguilla, Aruba, Australië, Bahama's, Bangladesh, Barbados, België, Belize, Bermuda, Bonaire, Brazilië, Brunei, Canada, Chili, Colombia, Cuba, Curaçao, Cyprus, Denemarken, Duitsland, Ecuador, Estland, Filipijnen, Finland, Ghana, Grenada, Griekenland, Honduras, Hongkong, IJsland, India, Italië, Jamaica, Japan, Kroatië, Letland, Maleisië, Malta, Nederland, Nieuw-Zeeland, Oostenrijk, Pakistan, Peru, Puerto Rico, Singapore, Slowakije, Saint Lucia, Suriname, Taiwan, Trinidad en Tobago, Tsjechië, Turkije, Uruguay, Venezuela, Verenigde Staten, Zimbabwe, Zuid-Afrika, Zwitserland
26 mei	Polen
27 mei	Bolivia
Laatste zondag in mei	Frankrijk (behalve als het samenvalt met Pinksteren, dan verschuift het naar de eerste zondag van juni), Dominicaanse Republiek, Haïti, Zweden, Marokko
30 mei	Nicaragua
Tweede zondag in juni	Luxemburg
12 augustus	Thailand (de geboortedag van de koningin Sirikit Kitiyakara)
15 augustus (Maria-Tenhemelopneming)	Antwerpen (België), Costa Rica
Tweede of derde zondag in oktober	Argentinië (Día de la Madre)
Tweede zondag in oktober	Malawi
Laatste zondag in november	Rusland
8 december	Panama
22 december	Indonesië
20e Jumada al-thani (ook Vrouwendag genoemd)	Iran en andere moslimgroepen, vooral Sjiieten. De datum wordt betwist, maar is de geboortedatum van Fatima Zahra. Omdat de Islamitische kalender verschilt van de Westerse vindt de viering niet altijd op dezelfde datum plaats.

Trivia

• In Nederland staat Moederdag bij sommigen bekend als een initiatief van Adolf Hitler. Dat is onjuist. Wel is het zo dat het nationaalsocialisme de Moederdag in verband probeerde te brengen met de voortplanting van een zuiver ras.
• Tegenwoordig is er in Amerika ook een schoonmoederdag die op de vierde zondag van oktober wordt gevierd.

Zie ook

• Vaderdag
• Vrouwendag

  Vrije mediabestanden over Category:Mother's Day op Wikimedia Commons

WikiWoordenboek

Zoek moederdag op in het WikiWoordenboek.

Bronvermelding

Bronnen, noten en/of referenties:

• Helsloot, dr. J.I.A. "Moederdag". Meertens Instituut. URL bezocht op 28 april 2007
• "Anna Maria Reeves Jarvis". West Virginia Division of Culture and History. URL bezocht op 28 april 2007
• Marc Jacobs, Directeur van het Vlaams Centrum voor Volkscultuur, "Erfgoeddag 2004, De Antwerpse Moederdag"

---