Wikisage, de vrije encyclopedie van de tweede generatie, is digitaal erfgoed

Wikisage is op 1 na de grootste internet-encyclopedie in het Nederlands. Iedereen kan de hier verzamelde kennis gratis gebruiken, zonder storende advertenties. De Koninklijke Bibliotheek van Nederland heeft Wikisage in 2018 aangemerkt als digitaal erfgoed.

  • Wilt u meehelpen om Wikisage te laten groeien? Maak dan een account aan. U bent van harte welkom. Zie: Portaal:Gebruikers.
  • Bent u blij met Wikisage, of wilt u juist meer? Dan stellen we een bescheiden donatie om de kosten te bestrijden zeer op prijs. Zie: Portaal:Donaties.
rel=nofollow

Nieuwpoort (België)

Uit Wikisage
Naar navigatie springen Naar zoeken springen
Nieuwpoort
Stad in België
Nieuwpoort (België)
Nieuwpoort (België)
Geografie
Gewest Vlaanderen
Provincie West-Vlaanderen
Arrondissement Veurne
Oppervlakte
– Onbebouwd
– Woongebied
– Andere		 31 km² (2009)
71,6%
6,5%
21,9%
Coördinaten 51° 8' NB, 2° 45' OL
Bevolking (Bron: Statbel)
Inwoners
– Mannen
– Vrouwen
– Bevolkingsdichtheid		 11.267 (01/01/2010)
49,2%
50,8%
363 inw./km²
Leeftijdsopbouw
0–17 jaar
18–64 jaar
65 jaar en ouder		 (01/01/2008)
15,38%
60,16%
24,46%
Buitenlanders 2,21% (01/01/2008)
Politiek en bestuur
Burgemeester Geert Vanden Broucke
Bestuur CD&V
Zetels
CD&V
sp.a
N-VA
 21
15
3
3
Economie
Gemiddeld inkomen 14.375 euro/inw. (2007)
Werkloosheidsgraad 8,13% (jan. 2009)
Overige informatie
Postcode
8620
8620
8620		 Deelgemeente
Nieuwpoort
Ramskapelle
Sint-Joris
Zonenummer 058
NIS-code 38016
Politiezone Westkust
Website www.nieuwpoort.be
Portaal  Portaalicoon   België
rel=nofollow
rel=nofollow

Nieuwpoort (Frans: Nieuport) is een stad en badplaats aan de Belgische Kust. Nieuwpoort zelf bestaat eigenlijk uit twee delen, Nieuwpoort-Stad en Nieuwpoort-Bad. Daarnaast behoren tot de gemeente ook de dorpjes Sint-Joris en Ramskapelle. De stad telt ruim 11.000 inwoners.

In Nieuwpoort mondt de rivier de IJzer via de Ganzepoot (zie Bezienswaardigheden) uit in de Noordzee.

Toponymie

Isera Portus, de eerste naam voor Nieuwpoort dook in 1150 in geschriften op. Later sprak men van Neo Portus en Novum Oppidum. Novus Portus (Nieuwpoort) is de benaming die het ten slotte haalde.

Geschiedenis

De kuststreek onderging in de loop der eeuwen de invloed van de drie Duinkerke-transgressies die het landschap drastisch veranderden.

Middeleeuwen

Filips van de Elzas verleende de nederzetting een stichtingskeure die haar rechten en verplichtingen op sociaal, economisch, financieel en politiek vlak vastlegde. Nieuwpoort behoort hiermee tot de reeks van de havensteden die door de Vlaamse graven Diederik van de Elzas en Filips van de Elzas ter bevordering van het economische leven langs de Noordzeekust gesticht werden. Andere steden die tot deze reeks behoren zijn Grevelingen, Mardijk, Duinkerke, Damme en Biervliet[1]. In de 13e en 14e eeuw kreeg Nieuwpoort te maken met plunderaars uit Frankrijk (1213 en 1299) en Gent (1383).

In 1489 vielen Bruggelingen, Fransen en Gentenaars de stad aan. Jan Turpin, toenmalig burgemeester van de stad, riep de hulp in van de Nieuwpoortse vrouwen die volgens een plaatselijk kroniekschrijver soo cloeckelijkcke vochten als Amazones. Als dank voor de overwinning maakten de Nieuwpoortenaars wellicht hun eerste reus (toen nog Stadreus of simpelweg Reus genoemd). Eeuwen later, bij het bouwen van een nieuwe reus in 1926, greep de plaatselijke reuzengilde terug naar deze strijd en bouwde de reus 'Jan Turpin'.

17e en 18e eeuw

Nieuwpoort is vooral bekend door de Slag bij Nieuwpoort in 1600 tussen de Republiek en de Spaanse legers. In de 17e en 18e eeuw kregen de inwoners vijf keer met de Fransen te maken (1647, 1658, 1745, 1793 en 1794). In 1717 kwam Peter de Grote op bezoek. In de late 17e eeuw en eerste helft van de 18e eeuw was de stad een van de vestingsteden die deel uitmaakten van de Nederlandse vestingbarrière in de Zuidelijke Nederlanden.

Op de Ferrariskaarten uit de jaren 1770 is Nieuwpoort te zien als Nieuport. Het was een klein stadje, volledig omringd door een stadsmuur en een grote slotgracht. Het stratenpatroon was ordelijk opgebouwd uit rechthoekige blokken. In de noordwestelijke en zuidoostelijke hoek van de stad bevonden zich boomgaarden. Bijna achter alle rijhuizen waren er moestuinen, in het westen was er een houten windmolen, en de kerk was helemaal in het zuiden. Plaats voor uitbreiding was er niet meer binnen de muren, deze werden dan ook niet veel jaren later afgebroken.

19e eeuw

Het kusttoerisme kwam goed op gang na de aanleg van de spoorverbinding die Nieuwpoort-Bad met Brussel verbond. Op 15 augustus 1869 stoomde de eerste trein het station binnen, met niemand minder dan koning Leopold II als passagier aan boord.

20e eeuw

Tijdens de Eerste Wereldoorlog bij de Slag om de IJzer raakte Nieuwpoort zwaar beschadigd. Het was een steunpunt voor de verdediging van het Belgisch leger dat zich kon handhaven na de inundatie van een gebied gelegen tussen de IJzer en de spoorwegbedding van de spoorweglijn Nieuwpoort-Diksmuide.

Een detachement van de Belgische genie, geholpen door schipper Hendrik Geeraert, opende in de nacht van 29 op 30 oktober 1914 de uitlaatsluizen van Veurne-Ambacht (ook genoemd Overlaat van de Noordvaart) en zette zo het terrein ten zuidwesten van de IJzer onder water.

Een eerste poging tot inunderen, op 26 oktober aan de kleine, Spaanse sluis op de Oude Veurnevaart (ook Oud-Veurnesas of Kattesas genoemd), onder leiding van geniekapitein Robert Thys en met de hulp van Karel Cogge, had niet de verhoopte resultaten opgeleverd.

Na de Tweede Wereldoorlog werden de haven en het kusttoerisme te Nieuwpoort verder uitgebreid. Om dit te realiseren nam de stad in 1949 uitbreiding langs de IJzermonding via annexaties van gebieden ten koste van Lombardsijde, Westende en Ramskapelle. In het westen werd Nieuwpoort-Bad, dat volledig op het grondgebied van de gemeente Oostduinkerke lag, aangehecht. Het grondgebied van de stad verviervoudigde meteen in oppervlakte: van 2,05 km² naar 8,11 km².

In 1971 werden de gemeenten Ramskapelle en Sint-Joris volledig bij Nieuwpoort aangehecht samen met een gebiedsdeel van Westende zodat de oppervlakte nogmaals bijna verviervoudigde naar 29,67 km². In 1977 werd dan nog het gedeelte van Lombardsijde met het militaire kamp ten westen van de Kustlaan bij de stad Nieuwpoort gevoegd.

Bezienswaardigheden

  • Het huidige stadhuis werd in 1922 gebouwd op het Marktplein. Het gebouw is opgetrokken in Vlaamse renaissancestijl. Het oude stadhuis, dat zich oorspronkelijk in de Langestraat bevond, werd verwoest in het begin van de Eerste Wereldoorlog. Boven de ingang staat het wapenschild geflankeerd door een boer en een visser en de oude benaming van de stad Novus Portus. In het gebouw vindt men een rijke verzameling kunstwerken.
  • De Onze-Lieve-Vrouwekerk werd eveneens in de jaren 20 heropgebouwd na de Eerste Wereldoorlog, volgens plannen van de oorspronkelijke gotische kerk, met uitzondering van de toren. De bijna losstaande toren werd pas in 1952 gebouwd.
  • Vismijn: Hier kan er wekelijks, tussen 15 juni en 15 september, deelgenomen worden aan een geleide wandeling die om 9u30 vertrekt bij de Dienst voor Toerisme
  • Stadshalle met belfort: het 35 m hoge belfort (op de lijst van het Werelderfgoed van de UNESCO) is opgevat als gedeeltelijke uitbouw van de voorgevel. Het torent uit boven de rechthoekige hal van 14e-eeuwse oorsprong die behoort tot de grensoverschrijdende baksteengotiek. Tijdens de Eerste Wereldoorlog is de toren gedynamiteerd en de halle werd, samen met de hele stad, bijna volledig verwoest. In 1921-1923 zijn het belfort en de halle naar historisch model gereconstrueerd. De bekroning is nu uitgewerkt waardoor het belfort meer aanleunt bij de streekeigen kerktorens. De halle heeft hetzelfde uitzicht als de eerste die vermoedelijk in 1280 werd gebouwd in laatgotische stijl.
  • Koning Albert I-monument: dit monument opgetrokken in baksteen houdt de herinnering aan alle slachtoffers van de Eerste Wereldoorlog levend. In het centrum staat een ruiterstandbeeld van de koning. Naast dit monument staat nog een ander monument: het Nieuport Memorial.
  • Ganzepoot: het sluizencomplex dat zorgt voor de afwatering van de polders en voor de instandhouding van het waterpeil voor de scheepvaart.
  • Het vredegerecht is gevestigd in het oude stadhuis. Het gebouw werd in 1924 gerestaureerd volgens het renaissance-uitzicht van het begin van de 16de eeuw.
  • de reus Jan Turpin. Hij is 11,4 m hoog, weegt 700 kg en wordt door 24 personen gedragen. Hij is de grootste gedragen reus van Europa.
  • De "White Residence", vroeger gekend als "Le Grand Hôtel", is een groot art decogebouw op de zeedijk van Nieuwpoort-Bad. Het dateert uit 1924.
  • "Villa Crombez" is een groots hoekhuis op de zeedijk. Dit gebouw werd opgetrokken in 1923. Sinds 1949 stond het bekend als vakantiehuis "Kindervreugde", sinds de 21e eeuw draagt het de naam "De Barkentijn".
  • Godin van de wind standbeeld van Antoon Luyckx, beeldt een vrouw uit, turend naar de zee. bij het staketsel.
  • Searching for Utopia standbeeld van Jan Fabre. Reuzenschildpad met ruitende piloot (de kunstenaar zelf) mikkend op zee
  • Britse militaire begraafplaats Ramscappelle Road Military Cemetery.
  • Belgische militaire begraafplaats van Ramskapelle.
Zie ook: Lijst van onroerend erfgoed in Nieuwpoort

Kernen

De oude stadskern bevindt zich op een grote drie kilometer van de kustlijn. Aan de kust is echter een tweede nieuwe toeristische kern ontstaan. Bebouwing langs de vissershaven en de Albert I Laan verbindt deze delen. Naast Nieuwpoort zelf behoren tot de gemeente nog twee kleine dorpen in de Polders, namelijk Sint-Joris en Ramskapelle.

# Naam Oppervlakte Bevolking
1999
I Nieuwpoort 10,18 9.437
II Sint-Joris 5,54 259
III Ramskapelle 15,28 555

Nieuwpoort zelf ligt aan de kust geklemd tussen de gemeenten Koksijde en Middelkerke (meer bepaald hun respectievelijke kernen Oostduinkerke en Lombardsijde). Door de grote uitgestrektheid van vooral Ramskapelle in het binnenland grenst de hele gemeente Nieuwpoort aan een groot aantal dorpen:

Verkeer & vervoer

Via de N355 is Nieuwpoort verbonden met de snelweg A18. In noordoostelijke richting gaat de N318 vanuit Nieuwpoort naar Middelkerke en Oostende. In zuidwestelijke richting is de stad verbonden met Veurne via de N39. Via het water is Nieuwpoort goed te bereiken, de kanalen Nieuwpoort-Duinkerke en Plassendale-Nieuwpoort lopen door de stad. Daarnaast mondt de rivier IJzer hier uit in de Noordzee.

Het busvervoer dat de stad verbindt met omliggende steden en dorpen wordt verzorgd door De Lijn. Een belangrijker vervoermiddel is de tram. De kusttram verbindt het stadscentrum met de buitenwijken aan de kust.

Politiek

Structuur

Nieuwpoort Supranationaal Nationaal Gemeenschap Gewest Provincie Arrondissement Provinciedistrict Kanton Gemeente
Administratief Niveau Europa colspan="2" | Vlag van België België Vlaanderen West-Vlaanderen Veurne Nieuwpoort
Bestuur Europese Commissie Belgische regering Vlaamse regering Deputatie Gemeentebestuur
Raad Europees Parlement Kamer van
Volksvertegen­woordigers		 Vlaams Parlement Provincieraad Gemeenteraad
Kiesomschrijving Nederlands Kiescollege Kieskring West-Vlaanderen Oostende-Veurne-Diksmuide Veurne-Diksmuide NIeuwpoort Nieuwpoort
Verkiezing Europese Federale Vlaamse Provincieraads- Gemeenteraads-

Burgemeesters

2013-2018

Sinds het overlijden in 2016 van burgemeester Roland Crabbe is Geert Vanden Broucke burgemeester van Nieuwpoort. Zijn partij, CD&V, heeft de meerderheid met 15 op 21 zetels.

Resultaten gemeenteraadsverkiezingen sinds 1976

Partij 10-10-1976[2] 10-10-1982 9-10-1988 9-10-1994 8-10-2000 8-10-2006[3] 14-10-2012[4]
Stemmen / Zetels % 19 % 19 % 19 % 21 % 21 % 21 % 21
CVP1/CD&V2 28,821 6 27,711 6 36,441 8 35,621 10 47,331 12 55,992 14 61,62 15
N-VA - - - - - - 14,69 3
PVV1/VLD2/Open Vld3 10,941 1 12,591 2 15,931 2 8,612 1 15,12 3 10,952 2 4,973 0
LDD - - - - - - 2,78 0
SP1/sp.a2 511 11 45,41 10 43,171 9 17,221 4 14,31 3 18,652 4 15,972 3
AGALEV - 4,35 0 4,46 0 4,15 0 3,26 0 - -
Vlaams Blok1/Vlaams Belang2 - - - - 5,271 0 10,762 1 -
NW 9,24 1 8,78 1 - 3 0 - - -
RAD - 1,17 0 - - - - -
GNB - - - 5,54 0 - - -
NPTMM - - - 25,87 6 - - -
INZET - - - - 14,74 3 - -
Idee 2006 - - - - - 3,64 0 -
Totaal stemmen 5609 6029 6635 7070 7358 7989 8286
Opkomst % 93,12 91,77 91,11 90,55
Blanco en ongeldig % 3,17 4,64 4,63 5,21 5,04 1,14 3,94

De zetels van de gevormde coalitie staan vetjes afgedrukt

Partnersteden

Geboren in Nieuwpoort

Zie ook


Externe links

Wikimedia Commons  Zie ook de categorie met mediabestanden in verband met Nieuwpoort op Wikimedia Commons.

rel=nofollow

Bronnen

  1. º Ed Taverne en Irmin Visser (redactie). Stedebouw: De geschiedenis van de stad in de Nederlanden van 1500 tot heden. Uitgeverij SUN, Amsterdam, 2004, ISBN 90 6168 401 3. Pagina 57
  2. º 1976-2000:Verkiezingsdatabase Binnenlandse Zaken
  3. º Gegevens 2006: http://www.vlaanderenkiest.be/verkiezingen2006
  4. º Gegevens 2012: www.vlaanderenkiest.be/verkiezingen2012
  5. º Pieter-Jan Braecke
  6. º Kwartierstaat Braecke
rel=nofollow
rel=nofollow
Vlag van BelgiëGemeenten in de provincie West-VlaanderenVlag van de provincie West-Vlaanderen

Alveringem · Anzegem · Ardooie · Avelgem · Beernem · Blankenberge · Bredene · Brugge · Damme · De Haan · De Panne · Deerlijk · Dentergem · Diksmuide · Gistel · Harelbeke · Heuvelland · Hooglede · Houthulst · Ichtegem · Ieper · Ingelmunster · Izegem · Jabbeke · Knokke-Heist · Koekelare · Koksijde · Kortemark · Kortrijk · Kuurne · Langemark-Poelkapelle · Ledegem · Lendelede · Lichtervelde · Lo-Reninge · Menen · Mesen · Meulebeke · Middelkerke · Moorslede · Nieuwpoort · Oostende · Oostkamp · Oostrozebeke · Oudenburg · Pittem · Poperinge · Roeselare · Ruiselede · Spiere-Helkijn · Staden · Tielt · Torhout · Veurne · Vleteren · Waregem · Wervik · Wevelgem · Wielsbeke · Wingene · Zedelgem · Zonnebeke · Zuienkerke · Zwevegem
België: Provincies · Gemeenten

rel=nofollow
51°7′0″N, 2°45′0″E
Overgenomen van "http://nl.wikisage.org/w/index.php?title=Nieuwpoort_(België)&oldid=358751"