Wikisage is op 1 na de grootste internet-encyclopedie in het Nederlands. Iedereen kan de hier verzamelde kennis gratis gebruiken, zonder storende advertenties. De Koninklijke Bibliotheek van Nederland heeft Wikisage in 2018 aangemerkt als digitaal erfgoed.
- Wilt u meehelpen om Wikisage te laten groeien? Maak dan een account aan. U bent van harte welkom. Zie: Portaal:Gebruikers.
- Bent u blij met Wikisage, of wilt u juist meer? Dan stellen we een bescheiden donatie om de kosten te bestrijden zeer op prijs. Zie: Portaal:Donaties.
Verovering van Garouw
| Leeswaarschuwing | Onderstaande tekst is gebaseerd op bronnen uit de 19de eeuw. (Publieke domein) De tekst geeft hierdoor de zienswijzen van die tijd weer. |
| Verovering van Garouw door het Koninklijk Nederlandsch-Indisch Leger | ||||
| Datum | 28 juni 1874 | |||
| Locatie | Garouw Atjeh | |||
| Resultaat | Nederlandse overwinning | |||
| Casus belli | Opstanden tegen het Nederlandse gouvernement | |||
| Strijdende partijen | ||||
| ||||
| Leiders en commandanten | ||||
| ||||
De Verovering van Garouw op 28 juni 1874 betrof de succesvolle verovering door het Koninklijk Nederlandsch-Indisch Leger van de Atjehse kampong Garouw te Atjeh. Te Garouw zou direct na de verovering door de genie een Nederlandse benteng worden gebouwd die deel zou gaan uitmaken van de Oosterlinie van de Linie van Pel. Dit was een verdedigingslinie rondom de kraton te Kota Radja.
Aanleiding
Door het gevecht te Lam Poeloe op 20 juni 1874 was het riviervak beneden Penajoeng nog geenszins tegen de aanslagen van de Atjehers beveiligd. Om een vrije vaart op de Atjeh-rivier veilig te stellen was het nodig om het noordelijke gedeelte van de Pedirdijk tot aan de eerder veroverde, maar sedertdien weer verlaten benteng Kota Radja Bedil veilig te stellen. Het was bekend dat de vijand zich noordoostelijk van Lam Poeloe in de kampong Garouw, die de toegang tot de dijk afsloot, verzameld en versterkt had. Op 28 juni 1874 moesten oorlogsschepen van de marine nog de monding van de Atjeh-rivier onder vuur nemen omdat Atjehers daar versterkingen hadden aangelegd.
Verovering
Op 28 juni 1874 vroeg in de morgen rukte onder leiding van majoor der infanterie J.H. Romswinckel, alias de vechtmajoor, de onderstaande colonne uit:
- Linker-half 9e bataljon infanterie, kapitein der infanterie A.A.J.L. de Jongh en luitenant der infanterie W.L.E.V. von Massow.
- 2 detachementen van het rechter-half 9e bataljon infanterie, 150 man sterk als dekking.
- 2 sectiën berggeschut en 2 mortieren van 12 cm, luitenant der artillerie C.J. Zwager.
- Sectie mineurs, 1e luitenant der genie J.W.N. Cramers, sergeant der genie J. Rijser.
- Ambulance, officier van gezondheid 2e klasse S. Hartog en officier van gezondheid 2e klasse M.L. Ritsema.
Via de post te Lam Poeloe werd de tocht voortgezet langs de Pedirdijk in de richting van Garouw-Lam Ara (in de buurt van de voormalige Marine-benteng aan de monding van de Atjeh Rivier). Bij aankomst te Garouw werd de colonne onder vuur genomen. Om de weg vrij te maken voor een stormaanval werd onder zwaar vijandelijk vuur door de mineurs onder leiding van 1e luitenant der genie J.W.N. Cramers en sergeant der genie Rijser bamboedoerie versperringen (stekelachtig gewas) verwijderd op de borstwering. De luitenant W.L.E.V. von Massow probeerde via een klein poortje in de versterking te komen, maar werd hierbij neergeschoten. Kort hierna overleed hij aan zijn verwondingen. Ondertussen wisten de 1e luitenant der genie J.W.N. Cramers en sergeant van het korps mineurs en sappeurs J. Rijser met bijlslagen de poort wel open te krijgen. Er volgden binnen hevige man tegen man gevechten. Ondertussen was kapitein de Jongh, alias "Toon", te hulp geschoten met enige infanteristen om deel te gaan nemen aan het gevecht. Hierbij raakte de kapitein de Jongh zwaargewond. Ondertussen wist de vijand de troepen tot buiten het poortje te verdrijven en deze weer gesloten te krijgen en te versperren. Op een ander punt op het slagveld raakte de luitenant der artillerie C.J. Zwager gewond en zou hieraan enige dagen later overlijden. Nadat er binnen in de vesting brand was uitgebroken vluchtten de Atjehers de benteng uit in alle richtingen.
Nabeschouwing
In totaal sneuvelden bij dit gevecht 4 manschappen en raakten 30 gewond, waaronder de kapitein A.A.J.L. de Jongh en de luitenants von Massow, Stappershoef en Zwager. De luitenant der infanterie W.L.E.V. von Massow (9 juli 1874) overleed, net als C.J. Zwager, later aan zijn verwondingen. Ze werden begraven te Peutjoet. De Atjehers waren door het verlies te Garouw zo geschokt dat ze haar overige stellingen te Lam Ara en het strategisch belangrijke Kota Radja Bedil vrij gaf, die vervolgens onmiddellijk door het Indische Leger werden bezet. Zowel Von Massow als luitenant Zwager werden postuum als ridder der Militaire Willemsorde vierde klasse ingeschreven in het register van de Kanselier der Nederlandse Orden (bij Koninklijk Besluit van 6 oktober 1874 nummer 19). Verder werden per Koninklijk Besluit van 12 januari 1875 no. 10. de volgende militairen benoemd tot ridder der Militaire Willems-orde 4e klasse:
- Kapitein A.A.J.L. de Jongh. Hij raakte zwaar verwond en werd afgekeurd voor de dienst.
- 1e luitenant van het korps ingenieurs, mineurs en sappeurs J.W.N. Cramer. Hij was gedetacheerd van de genie van de Koninklijke Landmacht.
- Officier van gezondheid 2e klasse S. Hartog.
- Sergeant van het korps sappeurs en mineurs J. Rijser (no. 64297).
- Eervol vermeld werd eerste luitenant H.G.J. van Hoogstraten, mede voor zijn aandeel bij de Verovering van Lam Poeloe.
Bronnen, noten en/of referenties
|
| Strijdperken in de Atjeh-oorlog |
|---|