Wikisage is op 1 na de grootste internet-encyclopedie in het Nederlands. Iedereen kan de hier verzamelde kennis gratis gebruiken, zonder storende advertenties. De Koninklijke Bibliotheek van Nederland heeft Wikisage in 2018 aangemerkt als digitaal erfgoed.
- Wilt u meehelpen om Wikisage te laten groeien? Maak dan een account aan. U bent van harte welkom. Zie: Portaal:Gebruikers.
- Bent u blij met Wikisage, of wilt u juist meer? Dan stellen we een bescheiden donatie om de kosten te bestrijden zeer op prijs. Zie: Portaal:Donaties.
Schipper (gezagvoerder)
De schipper is degene, die de kennis, kunde, ervaring en diploma's en vaarpatenten bezit om als gezagvoerder van een schip te mogen optreden.
Zeevaart
De schepen van de Vereenigde Oostindische Compagnie (VOC) hadden een schipper aan boord, die de leiding had over de zeelieden en verantwoordelijk was voor het zeilen van het schip. Het hoogste gezag berustte bij een koopman, afgevaardigde van de Heren Seventien, het bestuur van de VOC. Het is hier dat de naam gezagvoerder zijn oorsprong vond.
Tegenwoordig is in de zeevaart de kapitein de gezagvoerder van een handelsvaartuig.
Ook in de hedendaagse Koninklijke Marine bestaat nog steeds de aanspreektitel schipper voor militairen met de rang Adjudant-Onderofficier (zie Lijst van militaire rangen van de Nederlandse Krijgsmacht).
Bij zeilraces op zee spreekt men de gezagvoerder van een groot zeiljacht ook aan met schipper of "skipper".
Zeevisserij
De gezagvoerders van de vissersschepen die deelnemen aan de grote visserij ter zee en op de oceanen worden nog steeds schipper genoemd, zelfs al zijn de schepen intussen immens groot van omvang, capaciteit en bemanning geworden. De gezagvoerders echter van de schepen die eertijds deel uitmaakten van de kustdorpen - welke schepen dan behoorden tot de vloot van pinken en bomschuiten - werden stuurman genoemd. Omdat in geval van een schipper als gezagvoerder diens tweede man werd bestempeld als stuurman, koos men in het geval van een stuurman als gezagvoerder - zoals bij de bomschuit - voor de benaming stuurmansmaat waar het zijn tweede man betrof.
Bij de toenmalige vleetvisserij op haring, een honderden jaren oude vorm van Noordzeevisserij die tegen 1970 haar einde vond, moest een schipper van een vissersvaartuig, naast de zorgen voor het schip en voor de vangsten, evenzeer persoonlijk zorg dragen voor het aanwerven van zijn aankomende bemanning. Deze diende daarbij te monsteren voor de duur van een teelt.
Binnenvaart
De gezagvoerder aan boord van een binnenschip is degene, die verantwoordelijk is voor de veilige vaart. In de praktijk is dat altijd een kapitein of schipper. In de continuvaart varen dus meerdere kapiteins of schippers aan boord, waarvan er op een bepaald moment altijd maar één als de gezagvoerder optreedt.
Op passagiersschepen spreekt men meestal van een kapitein, op de overige schepen meestal van een schipper of een binnenschipper.
Een vervanger is de aflosschipper of aflosser. De onder elkaar gebezigde aanspreektitel is van oudsher: buurman of buurvrouw.
De schipper in de binnenvaart is ook dikwijls de eigenaar van het binnenschip.
Zie ook
- Schipper (doorverwijzing), andere betekenissen en toebehoren van "schipper".