Wikisage is op 1 na de grootste internet-encyclopedie in het Nederlands. Iedereen kan de hier verzamelde kennis gratis gebruiken, zonder storende advertenties. De Koninklijke Bibliotheek van Nederland heeft Wikisage in 2018 aangemerkt als digitaal erfgoed.
- Wilt u meehelpen om Wikisage te laten groeien? Maak dan een account aan. U bent van harte welkom. Zie: Portaal:Gebruikers.
- Bent u blij met Wikisage, of wilt u juist meer? Dan stellen we een bescheiden donatie om de kosten te bestrijden zeer op prijs. Zie: Portaal:Donaties.
Gereedschap
Een gereedschap is een hulpmiddel om de bewerkingen uit te kunnen voeren die een mens (of dier) met zijn lichaam zelf niet of moeilijk kan uitvoeren.
Mensen en mensapen kunnen gereedschap gebruiken, maar ook bij kraaiachtigen, zeeotters en dolfijnen is het gebruik van gereedschap gezien.
Andere termen die gebruikt worden voor bepaalde typen gereedschap zijn gerei (meervoud van zachter gereedschap) en instrument (over het algemeen een meer geavanceerd of erg specialistisch stuk gereedschap). Voor groter en zwaarder gereedschap wordt meestal de term werktuig gebruikt.
Sommige stukken gereedschap, zoals een hamer of een mes, kunnen als wapen worden gebruikt.
Er zijn stukken gereedschap die in verschillende velden worden gebruikt, maar vaak is gereedschap zeer gespecialiseerd voor een bepaalde toepassing. Zie bijvoorbeeld het artikel over houtbewerking.
Gereedschap kan onderverdeeld worden in diverse categorieën:
Handgereedschap
- avegaar
- beitel
- bijl
- boor
- centerpons, centerpunt, puntslag
- drevel, doorslag
- figuurzaag
- glassnijder
- grondschaaf
- hamer
- holpijp
- ijzerzaag
- juniorzaagje
- koevoet
- kruishout
- perforator
- plamuurmes
- poelietrekker
- pompschroevendraaier
- priem, els
- schaaf
- schaar
- schilderskapmes
- schraapstaal
- schroevendraaier
- spanningzoeker
- schrijfhaak
- sleutel
- rattestaart
- tang
- tas
- verfkrabber
- verfsteker
- verstekbak
- verstekzaag
- vuist
- vijl
- zaag
- zwaaihaak
Hulpmiddelen bij gereedschappen
Machinegereedschap
Machinale equivalenten van handgereedschap:
- draaibank, frees, metaaldraaibank (zijn beitels)
- boormachine, boorhamer, drilboor, klopboor
- schaafbank, vlakbank, vandiktebank (zijn schaven)
- knipschaar
- accuboormachine (gebruikt als schroevendraaier)
- schuurmachine, schotelschuurmachine
- bandzaag, cirkelzaag, decoupeerzaag, figuurzaagmachine, kettingzaag, lintzaag, motorzaag, radiaalzaag, zaagmachine
Overig machinaal gereedschap:
Meetgereedschap
Vaak wordt meetgereedschap ook met meetinstrument aangeduid. Voor het meten van lengtes:
Overig meetgereedschap:
- bandenspanningsmeter
- curvimeter
- gradenboog
- kaliber (instrument)
- krompasser
- schietlood
- schroefdraadmeter
- steekpasser
- taster
- universeelmeter (stroom. spanning, weerstand)
- vlakplaat
- voelermaat
- waterpas
Tekengereedschap
- doezelaar
- gatenplaat of cirkelmal
- gradenboog
- Graphos van Pelikan
- kleurpotloden
- krijtstift gebruikt in de bouw
- lettersjablonen met alle mogelijke letter- en cijfertypen
- liniaal
- Oost-Indische inkt
- passer en Valpasser
- plakband voor de restauratie van in het gebruik beschadigde calques, Scotch Magic Mending Tape.
- radeermesjes of scheermesjes, later glasvezelstiften en scalpelmesjes
- Rapidograph, buisjespen van Rotring
- schaalstok
- schaats of afrondingsmal
- spatlijn
- stifthouders van Pentel
- strooklatten
- tekendriehoeken van 45/45 en 60/30 graden
- tekenhaak of tekenmachine
- tekenplank of tekenbord
- tekenpotloden in vele hardheden, ook als vulpotlood
- tekensjablonen voor alle mogelijke vakgebieden
- tekentafel
- timmermanspotlood
- trekpen
- vlakgum of stuf
Tuingereedschap
Zie het artikel over tuingereedschap
Huishoudelijk gereedschap
- afwasborstel
- bezem
- blikopener
- boender
- kruimeldief
- luiwagen
- mattenklopper
- ragebol
- raamwisser
- stoffer en blik
- stofzuiger
- strijkplank
- strijkijzer
Elektronische huishoudelijke gereedschappen worden meestal met de term huishoudelijke apparatuur aangeduid.
Gereedschap voor zelfverzorging
Kook- en eetgereedschap
Naaigereedschap
Overig gereedschap en werktuigen
Werkplaatsgereedschap
Op een werkplaats worden verschillende gereedschappen en werktuigen gebruikt, zoals:
Landbouwwerktuigen
- dommekracht
- kapmes of machete
- mestvork
- sikkel
- zeis
Smidswerktuigen
De Smid gebruikt in de Smidse onder andere:
Reddingswerktuigen
Militair gereedschap
Boordgereedschap
Boordgereedschap is het bij een voer- of vaartuig aan boord meegenomen gereedschap. Meestal wordt standaard bij een nieuw voertuig boordgereedschap meegeleverd. Dat gereedschap heeft zelden de kwaliteit van gereedschap waarmee een monteur werkt.