Wikisage is op 1 na de grootste internet-encyclopedie in het Nederlands. Iedereen kan de hier verzamelde kennis gratis gebruiken, zonder storende advertenties. De Koninklijke Bibliotheek van Nederland heeft Wikisage in 2018 aangemerkt als digitaal erfgoed.
- Wilt u meehelpen om Wikisage te laten groeien? Maak dan een account aan. U bent van harte welkom. Zie: Portaal:Gebruikers.
- Bent u blij met Wikisage, of wilt u juist meer? Dan stellen we een bescheiden donatie om de kosten te bestrijden zeer op prijs. Zie: Portaal:Donaties.
Waterpas
Een waterpas is een instrument dat wordt gebruikt om te bepalen of een vlak of lijn precies horizontaal of verticaal is. Het horizontaal zijn (op zich) wordt ook waterpas genoemd.
De samenstelling van het meetgereedschap is zeer eenvoudig. Het heeft een starre, vlakke ondergrond en een gekromd doorzichtig kunststof buisje met daarin een gekleurde vloeistof (antivries) en een luchtbel - een libel (luchtbelwaterpas). In het midden van dit buisje zijn twee streepjes aangebracht met een tussenruimte gelijk aan de afmeting van de luchtbel. Als het waterpas op het te controleren oppervlak wordt geplaatst en de bel in het buisje staat tussen de streepjes, dan is de stand waterpas.
De correcte werking van een waterpas wordt gecontroleerd door het waterpas op te stellen, af te lezen, een halve slag (180°) te draaien en opnieuw af te lezen. Geeft het waterpas in beide posities een gelijke stand (d.w.z. afwijking van de horizontaal) dan is het waterpas goed. Zijn de twee standen niet gelijk, dan kan de fout van de waterpas hersteld worden door met de stelschroefjes naast de libel het halve verschil weg te regelen.
Het waterpas wordt veelvuldig gebruikt in de bouw voor het stellen van deuren, kozijnen, muren etc. Voor de grotere objecten gebruikt men dan een zogenaamde stelwaterpas, een waterpas van grotere lengte (ca. 180 cm). Ook in de installatietechniek gebruikt men het waterpas voor het opstellen van toestellen en aanleg van leidingdelen.
Er bestaan ook waterpassen die een hoek van 45 graden vast kunnen stellen.
Een bijzondere waterpas is het slang- of flesjeswaterpas. Deze bestaat uit een gewone tuinslang gevuld met water. Aan beide uiteinden zit een glaasje bevestigd, waarop een afleesmogelijkheid zit. Een dergelijke waterpas is bijzonder handig om over grotere afstanden twee objecten op dezelfde hoogte aan te brengen of te stellen, mits alle lucht uit de tuinslang is. De werking berust op de wet van de communicerende vaten.
Er zijn ook laserwaterpassen. Deze staan op een statief, welke in een horizontaal vlak rondgedraaid kan worden. Het laserwaterpas heeft nog steeds afleesglaasjes, met de libellen. Zo is er ook een laserdotter, die waterpas omhoog dot met een laserpuntje.
een ander soort waterpastoestel is het doosniveau, dit is wel een minder nauwkeurig toestel
Zie ook
- waterpasinstrument (gebruikt door landmeters)
Vrije mediabestanden over Category:Spirit levels op Wikimedia Commons