Wikisage is op 1 na de grootste internet-encyclopedie in het Nederlands. Iedereen kan de hier verzamelde kennis gratis gebruiken, zonder storende advertenties. De Koninklijke Bibliotheek van Nederland heeft Wikisage in 2018 aangemerkt als digitaal erfgoed.
- Wilt u meehelpen om Wikisage te laten groeien? Maak dan een account aan. U bent van harte welkom. Zie: Portaal:Gebruikers.
- Bent u blij met Wikisage, of wilt u juist meer? Dan stellen we een bescheiden donatie om de kosten te bestrijden zeer op prijs. Zie: Portaal:Donaties.
Bierjongen
Een bierjongen (ook bierduel, biermensuur of drinkmensuur genoemd) is een oude traditie binnen het studentenleven om onenigheden te beslechten. Het gebruik is vrijwel uitgestorven, alleen traditionele studentencorporaties aan Duitse, Oostenrijkse of Zwitserse universiteiten houden het nog in ere. In België komt het gebruik haast uitsluitend voor bij Corps Flaminea Leuven, dat ook een band heeft met Centraal-Europese studententradities.
Geschiedenis
Het woord “bierjongen” is afkomstig uit het Duits. Het is een letterlijke vertaling van het woord Bierjunge(n).
De exacte datum van het ontstaan is tot op heden onduidelijk. Het principe van een bierjongen werd lang geleden al toegepast met een concurrerende en spottende functie. De term “bierjongen” werd in de eerste helft van de 19de eeuw vastgelegd. Een corps van het seniorenkonvent (SC) schreef enkele regels over een bierjongen als parodie op de eigenlijke SC-Komment (seniorenconventregels).
Het was een oplossing die de studenten tevreden moest stellen. Voor de minste belediging of vorm van commentaar kon er een mensuurduel aangegaan worden. Iemand ‘dom’ noemen was vaak al een reden tot duel. De verwondingen konden erg oplopen, waardoor men naar een alternatief zocht.
In de traditie was het een noodzaak om de eer te vrijwaren met het zwaard in de hand. Een partie (duel) werd geregeld, om zo de woordenwisseling te beslechten. Men zocht echter ook een oplossing om iemand uit te dagen voor een gevecht zonder zijn eer te schaden. Men nam hiervoor de standaard belediging “domme jongen”.
Deze mensuurregels stonden opgeschreven in de SC-Komment. Op een gegeven moment besloten enkele corpsstudenten om deze teksten te parodiëren. Ze maakten een nieuwe versie van de SC-Komment en noemden deze “Bier-Komment”. Hierin veranderen zij zaken zoals het “Erehof” naar “Bierhof”. Mensuur werd aangepast naar “biermensuur” en de belediging “domme jongen” werd “bierjongen”.
Het principe van een bierjongen werd niet overal in dank genomen. De bekende filosoof Friedrich Nietzsche, lid van de Bonner Burschenschaft Frankonia keerde zich tijdens zijn actieventijd tegen dit gebruik, echter met weinig succes.
Uitvoering
Twee tegenpartijen, met onbepaalde omvang, drinken een onbepaald aantal pinten ad fundum. Vroeger begon het schouwspel nadat een Onpartijdige, een scheidsrechter, het startsignaal gaf. Bij de hedendaagse principes is een secondant niet noodzakelijk waardoor het startsignaal meestal een vriendelijke proost is. Na het startsignaal drinken de deelnemers het glas volledig leeg en zetten zij het verticaal op tafel. Degene die het glas als eerste op tafel zet wint het duel.
Een bierjongen wordt meestal volgens bepaalde regels aangegaan. De uitdager roept “bierjongen” waarop vervolgens een tegenstander “hängt” antwoord. Er zijn ook andere opties zoals “hängt doppelt”, dit betekent dat je het aantal biertjes verdubbelt. Zo gaat men door met bijvoorbeeld “hängt driefach”, ook bekend onder de term buxig, waarin de deelnemers het drievoud drinken. “Hängt vierfach” of verdere is ook mogelijk. Een bierjongen blijft meestal vijf minuten geldig. Hängt betekent dat je nog iets verschuldigd bent, ‘er hangt nog iets’, meestal worden de duels meteen ‘uitgevochten’.
Varianten
Er bestaan veel varianten op de gewone bierjongen. Deze hebben meestal te maken met de hoeveelheid bier, het type drank, de aanwezigheid van een scheidsrechter of de omvang van de teams.
De bierjongen met Onpartijdige of scheidsrechter gebeurt onder toezicht van een aanwezige die neutraal genoeg geacht. De legt enkele regels op en roept vervolgens ook de winnaaruit. Deze regels variëren. Het kan zijn dat je een bepaalde weg moet afleggen of dat je het bier tegen enkele plaatsen moet houden. Het is ook mogelijk dat de Onpartijdige vraagt om enkele woorden uitleg. Vaak dienen de tegenstanders uit te leggen waarom ze tegen elkaar wensen te drinken. Na het drinken kan men je ook vragen om enkele woorden van dank of een uiting van broederschap.
De Ompartijdige let ook op eventueel buitensporig morsen van bier, hetgeen ‘bloeden’ wordt genoemd (term afkomstig uit de mensuur). Een overvloed aan morsen kan zorgen dat je alsnog verliest. De Onpartijdige wijst op het einde van het bierduel een winnaar aan. Beide partijen mogen hun mening uiten over zijn beslissing, waarna de Onpartijdige kan beslissen of men het duel opnieuw uitvecht of niet.
Bij het roepen van “Generalbierjungen” of “Iedereen bierjongens” daagt men de hele zaal uit voor een bierjongen. Eén persoon kan dit roepen en dient het vervolgens op te nemen tegen alle aanwezigen in de zaal die “hängt” roepen. Hij dient het duel één voor één uit te vechten met alle tegenstanders.
Voor een bierjongen wordt meestal een glas gebruikt van 20 of 30 centiliter. Het is echter ook mogelijk dat men een karaf drinkt van 50 centiliter. Men kan ook het bier vervangen met wijn of champagne. Andere dranken worden ook af en toe gebruikt. Zo zijn er zelfs varianten met melk, appelcider of voedsel.
Bierestafette
Wanneer beide partijen met meer dan één persoon zijn, dan spreekt men van een bierestafette. Deze worden meestal uitgevoerd bij de ontmoeting tussen verschillende traditionele studentencorporaties. Het is een soort van verwelkoming en afscheid. Een bierestafette is een variant op een bierjongen.
Beide partijen zijn meestal met evenveel personen, de glazen zijn tevens allen vol. Men vecht het duel in de vorm van een ketting. Elke partij geeft zijn spelers een getal, de spelers van elke partij roepen één voor één hun nummer. Nummer één begint het drinken, wanneer hij zijn glas leeg op tafel heeft staan dient nummer twee te drinken. Zo gaat het door tot de laatste drinker. Wanneer deze zijn glas leeg op tafel zet, dan roept hij “durch” of "door". Vaak voegt men achter de term “durch” nog de naam van het corps. De partij die als eerst “durch” roept, wint.
Via de hedendaagse telecommunicatie is het zelfs mogelijk om duels uit te voeren via telefoon of webcam. Meestal maakt men gebruik van een webcam, hierdoor is het verloop eerlijker.
Intertaalkoppelingen via Wikidata (via reasonator)