Wikisage is op 1 na de grootste internet-encyclopedie in het Nederlands. Iedereen kan de hier verzamelde kennis gratis gebruiken, zonder storende advertenties. De Koninklijke Bibliotheek van Nederland heeft Wikisage in 2018 aangemerkt als digitaal erfgoed.
- Wilt u meehelpen om Wikisage te laten groeien? Maak dan een account aan. U bent van harte welkom. Zie: Portaal:Gebruikers.
- Bent u blij met Wikisage, of wilt u juist meer? Dan stellen we een bescheiden donatie om de kosten te bestrijden zeer op prijs. Zie: Portaal:Donaties.
Beverwijk
Gemeente in Nederland 
| |||
| |||
| Locatie van de gemeente Beverwijk | |||
| Provincie | Noord-Holland | ||
| Oppervlakte | 20,38 km² | ||
| - land | 18,58 km² | ||
| - water | 1,8 km² | ||
| Inwoners (1 april 2011) | 39.438? (2123 inw/km²) | ||
| Hoofdplaats | Beverwijk | ||
| Belangrijke verkeersaders | A9 A22 N197 N246 | ||
| Gemiddeld inkomen (2006) | € 13.300 per inw. | ||
| Gem. WOZ-waarde (2008) | € 199.000 | ||
| WW-uitkeringen (2007) | 14 per 1000 inw. | ||
| Autobezit (2007) | 415 per 1000 inw. | ||
| Postcode(s) | 1940-1949 | ||
| Netnummer(s) | 0251 | ||
| CBS-code | 0375 | ||
| CBS-wijkindeling | zie wijken en buurten | ||
| Website | www.beverwijk.nl | ||
| |||
Beverwijk is een stad[1] en gemeente in Midden-Kennemerland[2] in de Nederlandse provincie Noord-Holland. De gemeente telt 39.438 inwoners (1 april 2011, bron: CBS) en heeft een oppervlakte van 19,60 km² (waarvan 1,78 km² water). De gemeente maakt deel uit van de samenwerkingsregio IJmond.
De gemeente bestaat uit de stad Beverwijk en het dorp Wijk aan Zee (en het voormalige tuindersdorp Wijk aan Duin).
De plaats is nu vooral bekend om zijn Beverwijkse Bazaar, de grootste overdekte markt van Europa. Ook is in Beverwijk een brandwondencentrum gevestigd, in het Rode Kruis Ziekenhuis. Beverwijk had de eerste meubelboulevard van Nederland.
De belangrijkste industrie in de omgeving wordt gevormd door de hoogovens van Tata Steel Europe, gevestigd ten zuiden van Beverwijk in Velsen-Noord.
Geschiedenis
De naam Beverwijk heeft niets met knaagdieren of een bedevaart te maken, maar vindt zijn oorsprong in de naam Beverhem.[bron?] "Bever" is een naam van een Germaanse man en de toevoeging -hem betekent zoveel als "woning of nederzetting van".
De plaatsnaam Beverhem wordt genoemd in de goederenlijst die hoort bij het Cartularium van de Utrechtse bisschop Radboud. Het document met de goederenlijst is opgesteld in de periode 896-953 n. Chr.. Met behulp van de lijst claimde de bisschop van Utrecht rechten op goederen uit de periode van vóór circa 857/8 n. Chr.. Dit is voor het moment waarop de Deen Rorik, een Noorman of Viking, de macht kreeg over onder meer Kennemerland. Rorik werd opgevolgd door Godfried, die in 885 werd vermoord. Daarmee kwam een einde aan de Noormannenperiode in Kennemerland. De bisschop keerde terug in Utrecht en stelde zijn lijst op.[3]
In de 10e eeuw moet een groot deel van het grondgebied te Beverwijk (het kroondomein) in handen zijn gekomen van de abdij van Egmond. Van schenkingen is weinig terug te vinden en het omvangrijke bezit blijkt uit een kaart (ca. 1540) en de administratie van de abdij. In de 10e eeuw moet de abdij van Egmond en/of de bisschop van Utrecht de naam van het kerkdorp aan Sint-Agatha hebben gewijd. Het hernoemen van plaatsnamen, waarbij christelijke namen werden ingevoerd, gebeurde ook elders. Met de naamswijziging verdween niet altijd de naam die in de volkmond werd gebruikt.
In de tweede helft van de 13e eeuw is aan de oever van het Meer, nabij het kerkdorp Sint-Aagtenkerk, een handelswijk ontstaan, die Wijc werd genoemd. Deze naam werd in korte tijd de naam voor het hele ambacht dat reikte van het Meer tot aan de Noordzee. In de volksmond is de naam Beverhem blijven voortbestaan, waarbij in 1276 voor het eerst op schrift de toevoeging -hem is vervangen door -wijk en de naam Beverwijk is ontstaan.
Beverwijk kreeg in 1276 marktrechten, verleend door Graaf Floris V van Holland, en stadsrechten in 1298, verleend door Graaf Jan I van Holland. Deze laatste gebeurtenis vond plaats op 1 november 1298, waarbij de handelsnederzetting aan het Meer en het kerkdorp Sint-Aagtenkerk binnen één grens zijn samengebracht en nadien de stad Beverwijk vormden. Het gebied van de stad werd daarmee afgescheiden van het ambacht Wijk.
Het kerkdorp Sint-Aagtenkerke was in de Middeleeuwen een doel voor pelgrims, omdat de heilige Agatha hier zou zijn verschenen aan een maagd uit Velsen, die op de vlucht was voor Rorik, een Noorman en hertog van Kennemerland). Op de plaats waar de heilige Agatha verscheen, bevond zich dan al enige tijd een houten kerk of kapel.
In 1575 wordt de bestaande kerk vervangen door een nieuw gebouw, inclusief kerktoren. De kerktoren staat tegenwoordig bekend als Wijkertoren, de kerk als Grote Kerk. De Wijkertoren is kenmerkend voor de skyline van Beverwijk.
In de middeleeuwen bevonden zich een aantal kastelen in Beverwijk, onder andere Kasteel Ter Wijc, Kasteel Banjaert,[4] en Kasteel Adrichem.[5]
Kooplieden uit Amsterdam bouwden in de 17e eeuw in de aantrekkelijke duinomgeving hun buitenstadse optrekjes. Voorbeelden hiervan zijn Huize Westerhout, Huize Akerendam en Huize Scheijbeeck. De twee laatstgenoemde stonden aan de rand van het Wijkermeer. In die tijd wordt de stad omgeven door het dorp Heemskerk (noordelijk), het dorp Wijk aan Zee en Duin (westelijk), de kern Breesaap (zuidelijk) en het Wijkermeer (oostelijk). Het landschap bestaat voornamelijk uit duingebied.
In 1800 wordt de Linie van Beverwijk aangelegd, na de Slag bij Castricum in 1799. Deze militaire verdedigingslinie complementeerde een bestaande linie van Monnickendam, via Purmerend naar Beverwijk. De Linie van Beverwijk bestond uit een aantal lunetten, vaak met een gracht eromheen. Enkele van deze lunetten zijn bewaard gebleven, de meeste zijn nu verdwenen.
In 1936 worden Beverwijk en Wijk aan Zee en Duin samengevoegd tot één gemeente. Wijk aan Zee en Duin wordt bij deze fusie opgesplitst. 'Wijk aan Duin' wordt onderdeel van de stad Beverwijk, Wijk aan Zee blijft behouden als aparte kern. Dit is tot op de dag van vandaag nog steeds het geval.
Op 16 april 1944, tijdens de Tweede Wereldoorlog, voerden de toenmalige bezetters een razzia uit in Beverwijk en Velsen-Noord. Ze arresteerden bijna 500 mensen, die in Kamp Amersfoort als gijzelaars gevangen werden gehouden totdat de daders van de moord op drie NSB'ers zich gemeld hadden. Enkele gijzelaars werden later weer vrijgelaten maar velen werden naar Duitsland getransporteerd om daar als dwangarbeider tewerkgesteld te worden. In totaal keerden 63 gijzelaars niet terug. Het was de eerste huis-aan-huis razzia in Nederland.[6] Voorheen was men veilig als men in huis was bij een razzia aangezien deze alleen op straat werden gehouden.
Rond 1977 vestigden zich de eerste meubelzaken op de Parallelweg in Beverwijk. Zo ontstond toen de eerste meubelboulevard van Nederland. In 1981 waren er al 10 zaken gevestigd. Een citaat uit een krant uit 1981: "Meubels kijken en vergelijken en aanschaffen is aantrekkelijk in Beverwijk, niet in de laatste plaats omdat aan deze meubelboulevard het parkeerprobleem onbekend is". Tegenwoordig is de gezamenlijke naam van de meubelboulevard "Woonboulevard Beverwijk".
Op 23 maart 1997 vonden supporters van Ajax en Feyenoord zich in een gewelddadig treffen in een polder vlakbij Beverwijk. Bij deze veldslag raakte Carlo Picornie, supporter van Ajax, zwaargewond. Picornie overlijdt onderweg naar het ziekenhuis. De veldslag gaat de boeken in als de Slag bij Beverwijk.
Op 20 september 2010 werd de eerste paal voor het nieuwe stadhuis van Beverwijk geslagen. Het stadhuis is gevestigd op het Stationsplein 48, nabij het station Beverwijk en de bioscoop CineWorld. Het nieuwe stadhuis was één van de grote bouwprojecten die Beverwijk klaar moest maken voor de toekomst. Samen met de herindeling van de Wijkerbaan is dit ook het enige project dat tot nu toe uitgevoerd wordt. Over de ander projecten zoals het Meerplein bestaat veel onduidelijkheid.
De Heilige Agatha in Beverwijk
De heilige Agatha komt regelmatig terug in Beverwijk. Verwijzingen zijn onder andere de Heilige Agathakerk, het Sint-Aagtendorp (woonwijk), de Sint-Aagtendijk en voorheen De Aagtenhal (sporthal). Daarnaast is het brandwondencentrum in Beverwijk goed op zijn plaats want Sint-Agatha is de patroonheilige van brandwonden.
Geografie
| Aangrenzende gemeenten | ||
|---|---|---|
| Heemskerk | ||
 |
Zaanstad | |
| Velsen | ||
Beverwijk ligt in het zuid-westen van de Nederlandse provincie Noord-Holland, ongeveer 20 kilometer ten noord-westen van Amsterdam en 15 kilometer ten noorden van Haarlem. De gemeente grenst westelijk aan de Noordzee
Wijken en buurten
 Zie Wijken en buurten in Beverwijk (2008) voor het hoofdartikel over dit onderwerp. |
De gemeente Beverwijk bestaat uit 9 wijken en 31 buurten.
| 00 | Centrum |
| 01 | Vondelkwartier |
| 02 | Oranjebuurt |
| 03 | Kuenenkwartier |
| 04 | Warande |
| 05 | Noordwestelijk tuinbouwgebied |
| 06 | Oosterwijk en Zwaansmeer |
| 07 | Meerestein |
| 08 | Wijk aan Zee |
| 09 | De Pijp en Wijkerbroek |
Cultuur
Bezienswaardigheden
- Wijkertoren en Grote Kerk
- Huize Scheybeeck
- Huize Akerendam
- Huize Westerhout
- De Lunetten
- Dorpskerk Wijk aan Zee
Monumenten
In de gemeente zijn er een aantal rijksmonumenten en oorlogsmonumenten, zie:
Musea & Attracties
Sport & Recreatie
In het oostelijk deel van Beverwijk zijn de meeste sportfaciliteiten te vinden: Atletiek Vereniging DEM, voetbalverenigingen r.k.v.v. DEM, CVV Jong Hercules, De Kennemers, SV Beverwijk, hockeyvereniging BHC Overbos en korfbalvereniging Watervliet hebben hier hun sportterreinen. Sporthal Beverwijk (vanwege de kenmerkende vorm ook wel De Walvis genoemd) is de belangrijkste sporthal. Daarnaast bevindt zich in een woonwijk ten zuiden van de Alkmaarseweg het clubgebouw van tafeltennisvereniging Rapidity.
In het westelijk deel van Beverwijk zijn scoutinggroepen gevestigd. Dit betreft het gebied Scoutingduin, waar de groepen Mees Toxopeus, Admiraal van Kinsbergen, Wiawaha en Die Wijcker Duinjaghers zijn gevestigd.
Ten oosten van de A22 is het wielerparcours van BRC Kennemerland te vinden. Het is aangelegd bovenop de voormalige vuilnisbelt.
In het noordwesten, tegen de grens met Heemskerk, ligt het Sportfondsenbad Beverwijk, waar ook de Kennemer Zwemclub (KZC) huist.
Het strand van Wijk aan Zee is het breedste van (het vasteland van) Nederland.
Door het uiterste westen en door Wijk aan Zee loopt de Europese wandelroute E9, ter plaatse ook North Sea Trail of Hollands Kustpad geheten. De E9 loopt langs de kust van Portugal naar de Baltische staten.
Evenementen
- Elk jaar vindt in Park Westerhout het Young Art Festival plaats. Een evenement met muziek, theater, beeldende kunst, tekst en film. In 2012 vindt Young Art Festival plaats op vrijdag 20 en zaterdag 21 Juli.
- Op 22 december 2009 vond in Beverwijk de SBS 6 Kerstparade plaats.
Partnersteden
Neuwied (Duitsland), van 1965 tot 1990. Tegenwoordig alleen nog vriendschappelijke betrekkingen.
Wronki (Polen)
Verkeer en vervoer
Het doorgaande verkeer van en naar het noorden maakt voornamelijk gebruik van de wegen die aan de oostkant (Parallelweg, Spoorsingel), noorden (Laan der Nederlanden) of in het centrum (Alkmaarseweg) gesitueerd zijn. Omdat de genoemde wegen steeds minder berekend zijn op de (toenemende) hoeveelheid verkeer, bestond al jaren het plan een randweg lang de westkant van de stad aan te leggen. Na jaren verzet door actiegroepen is op 26 januari 2009 de aanleg van deze 'Westelijke Randweg' begonnen. Deze provinciale weg heeft het wegnummer N197 toegewezen en is op zaterdag 5 juli 2010 geopend.
In het zuidoosten bevindt zich het NS-Station waar treinen vertrekken in de richting van Haarlem, Amsterdam, Alkmaar en Hoorn. Bij het station stoppen ook 6 streekbussen. Lijn 59 naar Zaandam, Lijn 73 naar Haarlem en Uitgeest, Lijn 74 naar IJmuiden en Heemskerk, Lijn 78 naar Wijk aan Zee, Lijn 167 naar Alkmaar. Op zaterdag en zondag rijdt van en naar de Beverwijkse Bazaar lijn 76.
De Beverwijkse haven is de grootste aardappelhaven ter wereld. Aan het begin van de 20e eeuw is een deel van de haven gedempt waardoor deze verder van de binnenstad is komen af te liggen.
Geboren in Beverwijk
Zie ook
- Beverwijck, nu bekend als Albany (New York)
Externe links
- Website van de gemeente
- Historisch Beverwijk
- Razzia Beverwijk een "digitaal monument" voor de nazirazzia in 1944
Zie ook de categorie met mediabestanden in verband met Beverwijk op Wikimedia Commons.
Bronnen, noten en/of referenties
|
| Gemeenten in de provincie Noord-Holland |  |
|---|
|
Aalsmeer · Alkmaar · Amstelveen · Amsterdam · Anna Paulowna · Beemster · Bergen · Beverwijk · Blaricum · Bloemendaal · Bussum · Castricum · Den Helder · Diemen · Drechterland · Edam-Volendam · Enkhuizen · Graft-De Rijp · Haarlem · Haarlemmerliede en Spaarnwoude · Haarlemmermeer · Harenkarspel · Heemskerk · Heemstede · Heerhugowaard · Heiloo · Hilversum · Hoorn · Huizen · Koggenland · Landsmeer · Langedijk · Laren · Medemblik · Muiden · Naarden · Niedorp · Oostzaan · Opmeer · Ouder-Amstel · Purmerend · Schagen · Schermer · Stede Broec · Texel · Uitgeest · Uithoorn · Velsen · Waterland · Weesp · Wieringen · Wieringermeer · Wijdemeren · Wormerland · Zaanstad · Zandvoort · Zeevang · Zijpe |
.png){kind=link}