Wikisage is op 1 na de grootste internet-encyclopedie in het Nederlands. Iedereen kan de hier verzamelde kennis gratis gebruiken, zonder storende advertenties. De Koninklijke Bibliotheek van Nederland heeft Wikisage in 2018 aangemerkt als digitaal erfgoed.
- Wilt u meehelpen om Wikisage te laten groeien? Maak dan een account aan. U bent van harte welkom. Zie: Portaal:Gebruikers.
- Bent u blij met Wikisage, of wilt u juist meer? Dan stellen we een bescheiden donatie om de kosten te bestrijden zeer op prijs. Zie: Portaal:Donaties.
Acre (oppervlaktemaat)
De acre is een oppervlaktemaat, die een verschillende oppervlakte heeft al naar gelang de oorsprong en het gehanteerde systeem. Deze maat werd voornamelijk gebruikt voor de vlaktemaat van landbouwgrond. De gedachte achter de waarde van de vlaktemaat is dat het een man met een os ongeveer één dag kost om het te ploegen.
Men onderscheidt de acre als
- oude Franse vlaktemaat die overeenkomt met 50 are,
- oude Schotse vlaktemaat,
- gangbare Angelsaksische vlaktemaat die overeenkomt met ongeveer 40,468 are.
Franse acre
Een Franse acre staat gelijk aan vier vergées of 50 ares.
Historisch bezien besloeg de Franse acre een vierkante arpent (Frans: arpent carré). Elke arpent besloeg 10 × 10 perches (Franse roeden). Er waren verschillende roeden: de perche du Roi mat 18 Koninklijke Franse voet, de perche ordinaire mat 20 voet en de perche d'arpent mat 22 voet. Hierdoor ontstonden uiteraard ook verschillende acres:
| een acre du Roi | = | 180 x 180 | = | 32.400 | vierkante Kon. Franse voet | ~ | 3.419 m² |
| id acre ordinaire | = | 200 x 200 | = | 40.000 | vierkante Kon. Franse voet | ~ | 4.221 m² |
| id acre d'arpent | = | 220 x 220 | = | 48.400 | vierkante Kon. Franse voet | ~ | 5.107 m² |
Internationale acre en Amerikaanse acre
In 1958 definieerden de Verenigde Staten en de landen van het Gemenebest van Naties de lengte van de internationale yard als 0,9144 meter. Door deze definitie is een inch precies 2,54 centimeter.
In de Verenigde Staten wordt standaard gebruik gemaakt van de landmetingsacre (Engels: survey acre). Deze is gebaseerd op de "Mendenhall Order", die werd uitgevaardigd op 5 april 1893 door Thomas Corwin Mendenhall, hoofd van de U.S. Coast and Geodetic Survey. In de Mendenhall Order werd de meter vastgesteld op 39,37 inch, waardoor de inch een fractie meer dan 2,54 centimeter is.
Aangezien de acre uiteindelijk afgeleid is van de inch, is de Amerikaanse acre iets groter dan de internationale (Angelsaksische) acre. Het verschil is echter minimaal.
Conversie in andere vlaktemaateenheden
1 Amerikaanse landmetingsacre of internationale acre staat gelijk aan de volgende metrische eenheden:
- 4047 vierkante meter of 0,405 hectare
1 acre staat bovendien gelijk aan de volgende eenheden:
- 66 voet × 660 voet (43.560 vierkante voet. Een voet is 12 inches)
- 4840 vierkante yards (een yard is drie voet)
- 160 perches (een perch is hier gelijk aan een vierkante rod (1 rod is 5,5 yard). Let op: als lengtemaat bestaat de perch ook en is daar gelijk aan een rod, oftewel een "lengte-perch" in het vierkant = een "oppervlakte-perch")
- 10 vierkante chains (een chain is 22 yard)
- 4 (Engelse) roeden
- 1 chain × 1 furlong (een furlong is 10 chains, elke chain is 22 yard)
- 1 vierkante mijl staat gelijk aan: 640 acres
1 internationale "acre" staat gelijk aan de volgende Indiase eenheid:
- 100 Indiase "cent" (1 cent staat gelijk aan 0,01 acre)
Historische oorsprong
Het woord "acre" is afkomstig van het Oud Engelse æcer (oorspronkelijk betekende dit "open veld", gelijkwaardig aan het Duitse Acker, het Nederlandse akker en het Latijnse ager en het Griekse agros).
De wettelijke waarde voor de acre werd vastgelegd onder:
- Eduard I,
- Eduard III,
- Hendrik VIII,
- George IV en ten slotte
- Victoria. Onder haar heerschappij definieerde de Britse "Weights and Measures Act" van 1878 de acre als bestaande uit 4.840 vierkante yard.