Lijst van uitdrukkingen en gezegden ontleend aan de Bijbel

A - B - C - D - E - F - G - H - I - J - K - L - M - N - O - P - Q - R - S - T - U - V - W - X - Y - Z

Dit is een lijst van uitdrukkingen en gezegden ontleend aan de Bijbel die ingang hebben gevonden in het algemeen Nederlands taalgebruik. Als men deze lijst aanvult, graag erachter ook een directe externe link naar de bewuste Bijbelverzen aangeven (gebruik biblija.net). De Bijbelvertaling die hiervoor het meest geschikt lijkt is die van de NBG51-vertaling omdat die enerzijds vrij goed overeenkomt met de betreffende zegswijzen en anderzijds niet al te ouderwets van taal is.

A

Een aanfluiting - Jeremia 19:8
Abraham zien - Johannes 8:57
In Adamskostuum - Genesis 3:10
Er zit een adder(tje) onder het gras (zeer onzeker of dit aan de Bijbel is ontleend) - Genesis 3:1
De alfa en de omega - Openbaring 1:8
Zalig de armen van geest - Matteüs 5:3

B

Babylonische spraakverwarring - Genesis 11:7-9
Een berg werk verzetten - Marcus 11:23
De beker aan je voorbij laten gaan - Matteüs 26:39
De Benjamin van de familie - Genesis 35
Als de ene blinde de andere leidt, vallen beiden in de sloot. - Matteüs 15:14
Uit den boze - Matteüs 5:37
Niet bij brood alleen zult gij leven - Matteüs 4:4
De buik der goddelozen heeft nimmer genoeg - Spreuken 13:25

D

Je dagen zijn geteld - Daniël 5:26
Komen als een dief in de nacht - 1 Tessalonicenzen 5:2
De dood in de pot - 2 Koningen 4:40
Zelfs een dwaas die zijn mond houdt gaat nog door voor wijs - Spreuken 17:28

E

Te elfder ure (of de werkers van het elfde uur) - Matteüs 20:9

F

Een Farizeeër zijn - Matteüs 23:26
De Filistijnen over u - Richteren/Rechters 16:9-20
Naar de Filistijnen - Richteren/Rechters 13:1

G

Op twee gedachten hinken - 1 Koningen 18:21
Vanwaar Gehazi? - 2 Koningen 5:25
Daar zal geween zijn en tandengeknars - Matteüs 8:12
Gewogen en te licht bevonden - Daniël 5:27
Hij moest strijden tegen een Goliath - 1 Samuël 17
Niet van gisteren zijn - Job 8:9

H

De harp aan de wilgen hangen: zie "De lier aan de wilgen hangen"
Het heilige der heiligen - Exodus 27:33 e.v
Je kunt geen twee heren dienen - Matteüs 6:24
Je broeders hoeder zijn - Genesis 4:9
Hoogmoed komt voor de val - Spreuken 16:18

I

Alles is ijdel(heid) - Prediker 1:2
De innerlijke mens sterken - 2 Korintiërs 4:16

J

Zo arm als Job - Job
Hij is een echte Judas - Lucas 22:48
Jeremiëren, jammeren als Jeremia; synoniemen: jammeren, lamenteren, weeklagen. Afgeleid van de Klaagliederen of Jeremiaden.^[1]

K

Je hebt zeker met mijn kalf geploegd - Richteren 14:18
Geef de keizer wat des keizers is - Matteüs 22:21
Laat de kinderen tot mij komen - Matteüs 19:14 Marcus 10:14 Lucas 18:16
Zijn kruis dragen - Matteüs 16:24, Marcus 8:34 en Lucas 9:23
Wie een kuil graaft voor een ander, valt er zelf in. - Spreuken 26:27

L

De laatsten zullen de eersten zijn - Marcus 10:31
Het land der levenden - Jesaja 53:8
Het land van melk en honing - Exodus 3:8
Geloof, hoop en liefde, deze drie, maar de meeste van deze is de liefde - 1 Korintiërs 13:13
En zie het was Lea - Genesis 29:25
De lier aan de wilgen hangen (vaak ook: "De harp aan de wilgen hangen") - Psalm 137:2

M

Wijze en dwaze maagden - Matteüs 25:1-13
Met dezelfde maat meten - Spreuken 20:10
Zo oud als Méthusalem - Genesis 5:27
Al het mijne is het uwe - Lucas 15:31
Woorden in de mond leggen - Exodus 4:15, Jesaja 51:16
Een geloof als een mosterdzaad - Lucas 17:6
Muggenziften - Matteüs 23:24

N

Nederigheid siert de mens - Matteüs 23:12, Lucas 14:11 en 18:14
Neemt en eet - Matteüs 26:26
Zie, ik maak alle dingen nieuw - Openbaring 21:5
Een nieuwe hemel en een nieuwe aarde - Jesaja 65:17 en Openbaring 21:1
Er is niets nieuws onder de zon - Prediker 1:10

O

Zich niet onbetuigd laten - Handelingen 14:17
Onderzoekt alle dingen en behoudt het goede - 1 Tessalonicenzen 5:19-21
Zijn handen in onschuld wassen - Matteüs 27:24
Door het oog van de naald gaan - Matteüs 19:24
Oog om oog, tand om tand - Exodus 21:24
Oogappel - Psalm 17:8
Oud en der dagen zat - Genesis 25:8
De overheid draagt het zwaard niet tevergeefs - Romeinen 13

P

Parels voor de zwijnen gooien Matteüs 7:6

R

Een rib uit je lijf - Genesis 2:21-22
Laat mij toch slokken van dat rode, dat rode daar - Genesis 25:30
Een roepende in de woestijn - Jesaja 40:3, geciteerd in Mattheus 3:3, Lucas 3:4, Johannes 1:23

S

Een Salomonsoordeel - 1 Koningen 3:16-28
Een barmhartige Samaritaan - Lucas 10:25-37 een onverwachte helper in nood.
De schellen van de ogen vallen - Handelingen 9:18
Nog even slapen, nog even sluimeren, nog even liggen met gevouwen handen. . . - Spreuken 6:10 en 24:33
Het is hier een Sodom en Gomorra - Genesis 18:20
Een slachtoffer - Exodus 34:25
Sodomie - Genesis 19:4-11
Een steen des aanstoots 1Petrus 2:7

T

Je talenten niet verspillen - Matteüs 25:14-30
Een teken aan de wand - Daniël 5:25
Een ongelovige Thomas - Johannes 20:24-29
Alles op zijn tijd - Prediker 3:1
Geen tittel of jota veranderen - Matteüs 5:18
De loftrompet blazen - 2 Kronieken 7:6
Een teken des tijds - Matteüs 16:3

V

Eert uw vader en uw moeder, opdat uw dagen verlengd worden in het land dat de Here, uw God, u geven zal - Exodus 20:12
Vergeef het hun, want zij weten niet wat zij doen - Lucas 23:34
Gaat heen en vermenigvuldigt u - Genesis 1:28 en 9:1
Alles is onuitsprekelijk vermoeiend - Prediker 1:8
Ik vrees met groten vreze - Lucas 2:9
Wie zijn naaste 's morgens in alle vroegte op luidruchtige wijze groet, het worde hem als een vloek aangerekend - Spreuken 27:14
Zoek en ge zult vinden - Matteüs 16:3

W

Wat is waarheid? - Johannes 18:38
Iemand de andere wang toekeren - Lucas 6:29
Een wet van Meden en Perzen - Esther 1:19 en Daniël 6:9
Nieuwe wijn in oude zakken - Matteüs 9:17, Marcus 2:22 en Lucas 5:37
Woest en ledig - Genesis 1:2
De woestijn zal bloeien als een roos - Jesaja 35:1

Z

In zak en as zitten - Esther 4:1-3
Zeven vette en zeven magere jaren -Genesis 41:25-31
Wie zonder zonde is, werpe de eerste steen - Johannes 8:7
Ga heen, en zondig niet meer - Johannes 8:11
De verloren zoon - Lucas 15:11-31
Maak je geen zorgen voor de dag van morgen - Matteüs 6:34
Wie het zwaard gebruikt, zal door het zwaard omkomen - Matteüs 26:52
Zij zullen hun zwaarden omsmeden tot ploegscharen - Jesaja 2:4
In het zweet uws aanschijns - Genesis 3:17-19
Zoekt en gij zult vinden Matteüs 7:7

Literatuur

Nieuws bijbels lexicon. Woorden en uitdrukkingen uit de Bijbel in het Nederlands van nu, Karina van Dalen-Oskam en Marijke Mooijaart, druk 2005, 444 blz, uitgeverij Prometheus/Bert Bakker/Vassallucci - Amsterdam, ISBN 9035128648

Zie ook

Gezegde (zegswijze) voor algemene overzichten van spreekwoorden en gezegden

Externe links

Bronvermelding

Bronnen, noten en/of referenties:

Referenties

Referenties:

º http://www.woorden-boek.nl/woord/jeremië

[1] º http://www.woorden-boek.nl/woord/jeremië

[1]