Wikisage is op 1 na de grootste internet-encyclopedie in het Nederlands. Iedereen kan de hier verzamelde kennis gratis gebruiken, zonder storende advertenties. De Koninklijke Bibliotheek van Nederland heeft Wikisage in 2018 aangemerkt als digitaal erfgoed.
- Wilt u meehelpen om Wikisage te laten groeien? Maak dan een account aan. U bent van harte welkom. Zie: Portaal:Gebruikers.
- Bent u blij met Wikisage, of wilt u juist meer? Dan stellen we een bescheiden donatie om de kosten te bestrijden zeer op prijs. Zie: Portaal:Donaties.
Damme (België)
Stad in België .png){kind=small}
| |||
| |||
  | |||
| Gewest |  Vlaanderen
| ||
| Provincie |  West-Vlaanderen
| ||
| Arrondissement | Brugge | ||
| Oppervlakte – Onbebouwd – Woongebied – Andere |
89,52 km² (2009) 87,5% 4,67% 7,83% | ||
| Coördinaten | 51° 15' NB, 3° 17' OL | ||
| Inwoners – Mannen – Vrouwen – Bevolkingsdichtheid |
10.839 (01/01/2010) 49,94% 50,06% 121 inw./km² | ||
| Leeftijdsopbouw 0–17 jaar 18–64 jaar 65 jaar en ouder |
(01/01/2008) 19,34% 62,10% 18,57% | ||
| Buitenlanders | 1,53% (01/01/2008) | ||
| Burgemeester | Joachim Coens | ||
| Bestuur | CD&V | ||
| Zetels CD&V N-VA |
21 17 4 | ||
| Gemiddeld inkomen | 14.918 euro/inw. (2007) | ||
| Werkloosheidsgraad | 3,61% (jan. 2009) | ||
| Postcode 8340 8340 8340 8340 8340 8340 |
Deelgemeente Damme Hoeke Lapscheure Moerkerke Oostkerke Sijsele | ||
| Zonenummer | 050 | ||
| NIS-code | 31006 | ||
| Politiezone | Damme - Knokke-Heist | ||
| Website | www.damme.be | ||
| Bestand:DammeLocatie.png | |||
| ligging binnen het arrondissement Brugge in de provincie West-Vlaanderen | |||
| |||
Damme is een stad in de Belgische provincie West-Vlaanderen. De stad is een toeristische trekpleister met veel oude gebouwen. Deelgemeenten inbegrepen telt Damme bijna 11.000 inwoners, die Dammenaars[1] worden genoemd.
De stad profileert zich sinds een aantal jaren als boekenstad.
Geschiedenis
Vanaf midden 11e eeuw verzandde de waddenzee voor Brugge geleidelijk, maar in de eerste helft van de 12e eeuw kreeg Brugge nogmaals een directe verbinding met de Noordzee: overstromingen hadden een diepe en brede geul achtergelaten, het Zwin. Aan het Zwin ontstond de haven van Letterswerve (toltarief Diederik van Elzas circa 1160). Kort nadien lieten Brugge en graaf Filips van de Elzas het Zwin afdammen waar de getijdengeul onbevaarbaar werd voor de grotere schepen. Op de dam werden de goederen overgeladen op binnenschepen, die af en aan voeren naar Brugge via het Reiekanaal. Achter de dam ontstond een nieuwe woonkern: Damme (stadsrechten circa 1180). Damme behoort hiermee tot de reeks van de havensteden die door de Vlaamse graven Diederik van de Elzas en Filips van de Elzas ter bevordering van het economische leven langs de Noordzeekust gesticht werden. Andere steden die tot deze reeks behoren zijn Grevelingen, Mardijk, Duinkerke, Nieuwpoort en Biervliet.[2]
In 1213 vond hier de Slag bij Damme plaats, tussen de legers van Engeland en Frankrijk. In 1269 werd de Lieve gegraven, een kanaal dat Gent via Damme en het Zwin met de zee verbond. Rond 1270 vestigde Jacob van Maerlant zich in Damme. Hij schreef er o.m. Der naturen bloeme, de eerste natuurencyclopedie in de volkstaal, en de Rijmbijbel, een vertelling van de Bijbelse geschiedenis in de Nederlandse volkstaal, evenals zijn grootste werk, de Spiegel historiael.
Langs het Zwin ontstonden geleidelijk ook kleinere havens: Monnikerede (al lang verdwenen), Hoeke, Muide (nu Sint Anna ter Muiden) en ten slotte Sluis. Door verdere verzanding van het Zwin verloor Damme haar rol als haven die werd overgenomen door Sluis.
Het huwelijk tussen Karel de Stoute en Margaretha van York werd in 1468 hier voltrokken.
In de 17e eeuw was Damme een versterkte stad, met een typisch stervormig grondplan gevormd door 7 bastions. Het was een belangrijke verdedigingsplaats met garnizoen tot de 19e eeuw. De vestingwerken zijn nu gedeeltelijk verdwenen, maar het grondplan is in de omliggende polders nog duidelijk zichtbaar vanop de toren van de Onze-Lieve-Vrouwekerk.
Hier werd ook Tijl Uilenspiegel geboren, de held uit de roman van Charles de Coster.
Wapenschild
Het wapenschild van Damme is keel, een faas van zilver, geladen met een springende hond van sabel. De vlag en het wapenschild van de stad vinden hun oorsprong in een legende. Damme heette vroeger Hondsdamme, dat eigenlijk van "honte" komt. Honte is een oud woord voor een modderig gebied aan een monding. Aan de verbastering tot "hond" werd achteraf een legende gehangen. De duivel zelf zou in de gedaante van een hond in Damme heel wat schrik aangejaagd hebben bij de bewoners. Na drie dagen vol gehuil ontstond er een storm die een bres in de dijk veroorzaakte. De dijkbouwers joegen op de hond, maakten hem af en stopten de bres dicht met het duivelse dier. De duivel en het oprukkende water waren verslagen, Damme was gered.
Kernen
De gemeente telt naast Damme-centrum nog de deelgemeentes Hoeke, Lapscheure, Moerkerke, Oostkerke, Sijsele en het dorp Vivenkapelle dat in 1977 door Sint-Kruis werd afgestaan. Verder is er nog de kern Den Hoorn (Sint-Rita) in Moerkerke.
| # | Naam | Oppervlakte (km²) |
Bevolking (01/01/2011) |
|---|---|---|---|
| I | Damme | 11,61 | 683 |
| II | Oostkerke | 17,52 | 651 |
| III | Hoeke | 4,32 | 146 |
| IV | Lapscheure | 13,35 | 364 |
| V (VIII) |
Moerkerke - Moerkerke - Den Hoorn |
22,86 |
2.106 |
| VI | Sijsele | 16,89 | 5.210 |
| VII | Vivenkapelle | 3,07 | 605 |
De gemeente Damme grenst aan de volgende dorpen en gemeenten:
|
Demografische ontwikkeling
Alle historische gegevens hebben betrekking op de huidige gemeente, inclusief deelgemeenten, zoals ontstaan na de fusie van 1 januari 1977. <timeline> Colors=
id:a value:gray(0.9) id:b value:gray(0.7) id:c value:rgb(1,1,1) id:d value:rgb(0.7,0.8,0.9) id:e value:rgb(0.6,0.7,0.8)
ImageSize = width:800 height:373 PlotArea = left:50 bottom:30 top:30 right:30 DateFormat = x.y Period = from:0 till:12000 TimeAxis = orientation:vertical AlignBars = justify ScaleMajor = gridcolor:b increment:1000 start:0 ScaleMinor = gridcolor:a increment:500 start:0 BackgroundColors = canvas:c
BarData=
bar:1806 text:1806 bar:1816 text:1816 bar:1830 text:1830 bar:1846 text:1846 bar:1856 text:1856 bar:1866 text:1866 bar:1876 text:1876 bar:1880 text:1880 bar:1890 text:1890 bar:1900 text:1900 bar:1910 text:1910 bar:1920 text:1920 bar:1930 text:1930 bar:1947 text:1947 bar:1961 text:1961 bar:1970 text:1970 bar:1981 text:1981 bar:1990 text:1990 bar:2000 text:2000 bar:2010 text:2010 bar:2017 text:2017
PlotData=
color:d width:20 align:left
bar:1806 from:0 till: 0 bar:1816 from:0 till: 0 bar:1830 from:0 till: 0 bar:1846 from:0 till: 7574 bar:1856 from:0 till: 0 bar:1866 from:0 till: 8220 bar:1876 from:0 till: 0 bar:1880 from:0 till: 8318 bar:1890 from:0 till: 8607 bar:1900 from:0 till: 8715 bar:1910 from:0 till: 8628 bar:1920 from:0 till: 8493 bar:1930 from:0 till: 8372 bar:1947 from:0 till: 8789 bar:1961 from:0 till: 9108 bar:1970 from:0 till: 9693 bar:1981 from:0 till: 9881 bar:1990 from:0 till: 10565 bar:2000 from:0 till: 11058 bar:2010 from:0 till: 10839 bar:2017 from:0 till: 10945
PlotData=
bar:1806 at: 0 fontsize:s text: bar:1816 at: 0 fontsize:S text: bar:1830 at: 0 fontsize:S text: bar:1846 at: 7574 fontsize:S text: .574 shift:(-10,5) bar:1856 at: 0 fontsize:S text: bar:1866 at: 8220 fontsize:S text: 8.220 shift:(-10,5) bar:1876 at: 0 fontsize:S text: bar:1880 at: 8318 fontsize:S text: 8.318 shift:(-10,5) bar:1890 at: 8607 fontsize:S text: 8.607 shift:(-10,5) bar:1900 at: 8715 fontsize:S text: 8.715 shift:(-10,5) bar:1910 at: 8628 fontsize:S text: 8.628 shift:(-10,5) bar:1920 at: 8493 fontsize:S text: 8.493 shift:(-10,5) bar:1930 at: 8372 fontsize:S text: 8.372 shift:(-10,5) bar:1947 at: 8789 fontsize:S text: 8.789 shift:(-10,5) bar:1961 at: 9108 fontsize:S text: 9.108 shift:(-10,5) bar:1970 at: 9693 fontsize:S text: 9.693 shift:(-10,5) bar:1981 at: 9881 fontsize:S text: 9.881 shift:(-10,5) bar:1990 at: 10565 fontsize:S text: 10.565 shift:(-10,5) bar:2000 at: 11058 fontsize:S text: 11.058 shift:(-10,5) bar:2010 at: 10839 fontsize:S text: 10.839 shift:(-10,5) bar:2017 at: 10945 fontsize:S text: 10.945 shift:(-10,5)
</timeline>
- Bronnen:NIS, Opm:1806 tot en met 1981=volkstellingen; 1990 en later= inwonertal op 1 januari
Rustoord Sint-Jan
Het rustoord Sint-Jan in de Kerkstraat 33 te Damme, vroeger het Sint-Janshospitaal, is al enige tijd eigendom van het OCMW Damme. De oudste kern van het gebouw stamt uit ca. 1249 en werd gebouwd met toestemming van gravin Margaretha II van Vlaanderen. Het bevatte een ziekenzaal van ongeveer 250 m² en een kapel. Op 16 mei 2017 verkreeg de eigenaar toelating voor de uitvoering van handeling aan of in een beschermd erfgoed met als mededeling dat het gaat om de tijdelijke herinrichting van de middeleeuwse ziekenzaal in afwachting van de restauratie. Dit gedeelte van het Sint-Janshospitaal zal worden afgebroken en vervangen door een polyvalente zaal (390 m²), een nieuwe Dienst Toerisme en vier duplexappartementen (zie foto). Het hospitaal in Damme is ouder dan dat van Brugge.
Bezienswaardigheden
 Zie Lijst van onroerend erfgoed in Damme voor het hoofdartikel over dit onderwerp. |
- Het middeleeuwse stadhuis, een mooi voorbeeld van Brabantse gotiek
- De middeleeuwse Onze-Lieve-Vrouw-Hemelvaartkerk met een complexe bouwgeschiedenis
- Het standbeeld van Jacob van Maerlant voor het stadhuis. Hij ligt begraven in een blinde zerk in de Onze-Lieve-Vrouwekerk. Niet hij zou er onder liggen, alleen zijn lijk, zo redeneerde hij.[3]
- De Stadswallen van Damme, resterende stadsomwalling en natuurgebied.
- De Damse Vaart, afgelijnd met bomen, verbindt Brugge met Damme en loopt verder naar Sluis. Het werd onder Napoleon uitgegraven. De vaart heeft nu geen enkele economische betekenis meer. De boot Lamme Goedzak, naar een karakter uit de roman over Tijl Uilenspiegel, brengt toeristen van Brugge naar Damme. Wanneer de vaart in de winter dichtvriest, is het mogelijk van Brugge naar Sluis te schaatsen wat dan ook door vele toeristen wordt gedaan.
- Het Uilenspiegelmuseum brengt 5 eeuwen Uilenspiegel in beeld. Sinds de 17de eeuw heeft Damme een sterke Uilenspiegeltraditie. Als symbool van de Vlaamse volksziel, ontembare geus en fratsenmaker, dwaalde hij er met Nele en Lamme Goedzak rond. In het museum kan men aan de hand van kopieën van handschriften, 16de-eeuwse drukken, schilderijen, bibliofiele uitgaven, prenten, beeldhouwwerken, geplaatst in hun cultuurhistorische context, met deze verschillende gezichten van Uilenspiegel kennismaken.
-
Het Stadhuis van Damme (15e eeuw)
-
Onze Lieve Vrouw-Hemelvaartkerk
-
Damme: algemeen overzicht van op de toren van de Onze-Lieve-Vrouw-Hemelvaartkerk
-
Kunstgalerij Hondsdamme
-
Huyse de Grote Sterre met toerismekantoor, Bezoekerscentrum Damme en de Zwinstreek en de Zwinstreek en het Uilenspiegelmuseum
-
Hoeve d'Oude Schaapskooi
-
Damse vaart
-
Schellemolen, ook bekend als Witte Molen of Dullaerts molen
-
Kunstwerk uit het Sint-Janshospitaal
Politiek
Structuur
| Zie Lijst van burgemeesters van Damme voor het hoofdartikel over dit onderwerp. |
De burgemeester van Damme van 2001 tot 1 mei 2014 was Dirk Bisschop.[4] Na diens overlijden bij een auto-ongeval werd hij opgevolgd door partijgenoot en eerste schepen Joachim Coens.
2013-2018
CD&V heeft de meerderheid met 17 op 21 zetels.
Resultaten gemeenteraadsverkiezingen sinds 1976
| Partij | 10-10-1976[5] | 10-10-1982[5] | 9-10-1988[5] | 9-10-1994[5] | 8-10-2000[5] | 8-10-2006[6] | 14-10-2012[7] | |||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Stemmen / Zetels | % | 21 | % | 21 | % | 21 | % | 21 | % | 21 | % | 21 | % | 21 |
| CVP1/CD&V2 | 66,361 | 17 | 57,71 | 12 | 56,181 | 13 | 64,431 | 17 | 64,041 | 15 | 69,32 | 16 | 69,292 | 17 |
| N-VA | - | - | - | - | - | - | 20,32 | 4 | ||||||
| VU | 6,24 | 0 | - | - | 5,98 | 0 | - | - | - | |||||
| OK-VLD | - | - | - | 16,87 | 3 | - | - | - | ||||||
| Open Vld | - | - | - | - | - | - | 6,62 | 0 | ||||||
| SP | 8,99 | 1 | - | 9,7 | 1 | - | - | - | - | |||||
| Vlaams Blok1/Vlaams Belang2 | - | - | - | 3,091 | 0 | 6,321 | 0 | 8,172 | 1 | - | ||||
| OL | 18,41 | 3 | - | - | - | - | - | - | ||||||
| GBD | - | 42,3 | 9 | 30,6 | 7 | - | - | - | - | |||||
| ONAFH. | - | - | 3,51 | 0 | - | - | - | - | ||||||
| GBD-SP | - | - | - | 9,63 | 1 | - | - | - | ||||||
| SAMEN | - | - | - | - | 29,64 | 6 | 22,54 | 4 | - | |||||
| Samen Sterker | - | - | - | - | - | - | 3,77 | 0 | ||||||
| Totaal stemmen | 6725 | 7233 | 7586 | 7774 | 8022 | 8278 | 8236 | |||||||
| Opkomst % | 97,83 | 95,06 | 94,53 | 96,19 | 94,13 | |||||||||
| Blanco en ongeldig % | 1,77 | 3,87 | 3,56 | 3,7 | 4,19 | 3,84 | 3,72 | |||||||
De rode cijfers naast de gegevens duiden aan onder welke naam de partijen telkens bij een verkiezing opkwamen.
De zetels van de gevormde meerderheid staan vetjes afgedrukt
Toerisme
Fietsroutes
- De stad ligt langs de fietsroutes van Den Helder naar Boulogne langs de Noordzeeroute
- De Vlaanderen Fietsroute kronkelt ook door Damme
- De Riante Polderroute verbindt Damme met Knokke
- De Maerlantroute loopt via Moerkerke naar Lapscheure en het overzetbootje over de Damse Vaart. Vandaar gaat het naar Sluis, Aardenburg, Middelburg, Maldegem en terug
- De Beverhoutsroute loopt van Beernem naar Brugge
Stedenband
Damme (Duitsland)
Externe links
Bronnen, noten en/of referenties
|
Vrije mediabestanden over Damme (Belgium) op Wikimedia Commons
| Gemeenten in de provincie West-Vlaanderen | |
|---|
|
Alveringem · Anzegem · Ardooie · Avelgem · Beernem · Blankenberge · Bredene · Brugge · Damme · De Haan · De Panne · Deerlijk · Dentergem · Diksmuide · Gistel · Harelbeke · Heuvelland · Hooglede · Houthulst · Ichtegem · Ieper · Ingelmunster · Izegem · Jabbeke · Knokke-Heist · Koekelare · Koksijde · Kortemark · Kortrijk · Kuurne · Langemark-Poelkapelle · Ledegem · Lendelede · Lichtervelde · Lo-Reninge · Menen · Mesen · Meulebeke · Middelkerke · Moorslede · Nieuwpoort · Oostende · Oostkamp · Oostrozebeke · Oudenburg · Pittem · Poperinge · Roeselare · Ruiselede · Spiere-Helkijn · Staden · Tielt · Torhout · Veurne · Vleteren · Waregem · Wervik · Wevelgem · Wielsbeke · Wingene · Zedelgem · Zonnebeke · Zuienkerke · Zwevegem |
.jpg){kind=link}
.JPG){kind=link}
.JPG){kind=link}
.JPG){kind=link}
.JPG){kind=link}
.JPG){kind=link}
