Nederlandse krijgsmacht

De Nederlandse krijgsmacht is de militaire organisatie van het Koninkrijk der Nederlanden. De krijgsmacht bestond tot 2005 nog uit vier aparte krijgsmachtdelen:

• de Koninklijke Marine (KM)
• de Koninklijke Landmacht (KL)
• de Koninklijke Luchtmacht (KLu)
• de Koninklijke Marechaussee (KMar)

Organisatie

Momenteel zijn de krijgsmachtdelen géén zelfstandige organisaties met een eigen bevelhebber meer. De krijgsmacht is sinds september 2005 georganiseerd in drie operationele commando's die direct onder de Commandant der Strijdkrachten vallen, en de marechaussee:

• het Commando Landstrijdkrachten (CLAS) vormt het landleger van de Nederlandse krijgsmacht;
• het Commando Luchtstrijdkrachten (CLSK) omvat de luchtcomponent;
• het Commando Zeestrijdkrachten (CZSK) is de zeemacht;
• de Koninklijke Marechaussee (KMar) is het militaire politiekorps, maar staat vanwege de specifieke taakstelling niet onder bevel van de Commandant der Strijdkrachten.

Er bestaan binnen het koninkrijk ook nog kleine lokale militaire korpsen op Curaçao (de Antiliaanse Militie) en op Aruba (de Arubaanse Militie). Deze opereren onder gezag van de Koninklijke Marine ter plaatse.

Het bestaan, de taken van en het gezag over de krijgsmacht zijn vastgelegd in Artikel 97 van de Nederlandse Grondwet:

1. Ten behoeve van de verdediging en ter bescherming van de belangen van het Koninkrijk, alsmede ten behoeve van de handhaving en de bevordering van de internationale rechtsorde, is er een krijgsmacht.

2. De regering heeft het oppergezag over de krijgsmacht.

Dienstplicht

Het bestaan van militaire dienstplicht voor mannen van 18-45 jaar is vastgelegd in Artikel 98 van de Nederlandse Grondwet. Momenteel is de oproeping in werkelijke dienst opgeschort en de t.o.v. vroeger sterk verkleinde en sterk verbeterde krijgsmacht bestaat nu geheel uit beroepspersoneel. In totaal dienen ruim 45000 militairen bij de krijgsmacht. Als de dienstplicht weer opnieuw zou worden ingevoerd zijn nu naar schatting ruim 2,8 miljoen mannen geschikt voor de militaire dienst.

Commando Landstrijdkrachten

Het Commando Landstrijdkrachten (CLAS) is het landleger van de Nederlandse krijgsmacht. De staf van het CLAS is gevestigd in Utrecht.

Personeelssterkte

Het CLAS telt circa 25000 medewerkers.

Operationele onderdelen

• 11 Luchtmobiele Brigade (11 LMB); de 11 Luchtmobiele Brigade (Air Assault) '7 december', zoals de brigade voluit heet, bestaat uit 3 infanteriebataljons en diverse ondersteunende compagnieën. De hoofdlocaties van de brigade zijn in Schaarsbergen en Assen.

• 13 Gemechaniseerde Brigade (13 MECHBRIG); deze bestaat uit 1 tankbataljon, 2 pantserinfanterie bataljons, 1 brigade verkenningseskadron en diverse ondersteunende eenheden. De hoofdlocatie van de brigade is in Oirschot.

• 43 Gemechaniseerde Brigade (43 MECHBRIG); deze bestaat eveneens uit 1 tankbataljon, 2 pantserinfanterie bataljons, 1 brigade verkenningseskadron en diverse ondersteunende eenheden. De hoofdlocatie van de brigade is in Havelte.

• Operationeel Ondersteunings Commando Land (OOCL); deze levert - sinds zijn oprichting in februari 2009 - zowel nationaal als internationaal gevechtssteun aan alle landmachteenheden. De brigade bestaat uit 1 ISTAR (Intelligence, Surveillance, Target Acquisition Reconnaissance) bataljon, 1 CIS (Communicatie & Informatie Systemen) bataljon, 1 Geniebataljon, 1 CIMIC (Civil-Military Cooperation) bataljon en een Commando Luchtdoelartillerie; dus over sterk uiteenlopende functionaliteiten en middelen die niet bij de andere brigades zijn ingedeeld.

• Korps Commandotroepen (KCT); een speciale eenheid van het CLAS met als taak het voorbereiden en uitvoeren van speciale operaties i.h.k.v. bondgenootschappelijke verdedigings- en crisisbeheersingstaken. De hoofdlocatie van het KCT is in Roosendaal.

Ondersteunende en logistieke eenheden

• Opleidings en Trainingscommando (OTCo) verzorgt de meeste CLAS opleidingen en is het grootste opleidingsinstituut in de krijgsmacht. Het OTCo bestaat uit 9 verschillende opleidingsinstituten; de staf is gevestigd in Utrecht.
• Personeelscommando (Persco) is de kleinere voortzetting van de vroegere Directie Personeel en Organisatie en heeft dezelfde taak als zijn voorganger. Persco is gevestigd in diverse plaatsen in Nederland.

• Netherlands Armed Forces Support Agency Germany (NASAG) is het facilitair bedrijf voor het Defensiepersoneel en hun gezinsleden in Duitsland. NASAG, heeft 4 National Support Units (NSU) in Heidelberg, Ramstein, Rheindahlen en Münster. De hoofdlocatie is in Rheindahlen.

• 3 Regionale Militaire Commando’s (RMC Noord, West en Zuid) zijn in hun regio aanspreekpunt voor overheden, civiele instanties en personen. Elk RMC beschikt bovendien over een bataljon Nationale Reserve dat wordt ingezet bij binnenlandse crisissituaties. Ook beheren de RMC’s landmachtkazernes en –terreinen en ondersteunen ze defensiemedewerkers en militaire eenheden in hun gebied. De RMC’s zijn verantwoordelijk voor de lokale beveiliging en zorgen voor werk-, eet-, slaap- en ontspanningsgelegenheden.

• Ondersteuningsgroep Commando Landstrijdkrachten (OGCLAS) bestaat uit 14 eenheden met elk een specifiek uitvoerende taak. De eenheden leveren uiteenlopende producten en diensten voor het CLAS zoals onder meer militaire muziek, meldkamer veiligheidszaken, cartografie, penitentiair centrum, interne controles etc.

• Explosieven Opruimingscommando (EOC) is gespecialiseerd in het opsporen en ruimen van explosieven. Het coördineert ook de inzet van alle Explosieven Opruimingsdiensten (EOD'en) van de krijgsmacht. De hoofdlocatie is nog in Culemborg.

• Het 1e Duits-Nederlandse Legerkorps (1 GE/NL Corps) maakt deel uit van de NATO Response Force (NRF) en heeft de hoofdlocatie in Münster, Duitsland. Het beschikt over 1 Staf ondersteuningsbataljon en 1 CIS bataljon.

Capaciteit

Materieel Landstrijdkrachten (incl KMar)	Aantal	Bijzonderheden
Tank	102 x	Leopard 2 A6 gevechtstank, Leopard 1 genie/bruglegger/berging
Pantservoertuig	1200+ x	YPR-765 A1, CV9035NL, Boxer, , NBC "Fuchs", Fennek LVB/MRAT/AD/stinger
Pantservoertuig vredesops	137 x	83 stuks Patria XA-188 GVV, 54 stuks Bushmaster
Luchtmob.Voertuig	208 x	LSV
Pantserhouwitser	36 x	Pantserhouwitser 2000NL

Commando Luchtstrijdkrachten

Het Commando Luchtstrijdkrachten (CLSK) omvat de luchtcomponent van de Nederlandse krijgsmacht. De Staf van het CLSK is gevestigd in Breda.

Personeelssterkte

Het CLSK heeft circa 11000 medewerkers.

Onderdelen

• Vliegbasis Leeuwarden, locatie Leeuwarden; F-16 main operating base met 2 vliegende, 2 operationele en 3 ondersteunende squadrons.

• Vliegbasis Volkel, locatie Uden; F-16 main operating base met 3 vliegende, 1 USAF en 4 ondersteunende squadrons.

• Vliegbasis Eindhoven, locatie Eindhoven; MCCE en de thuisbasis van de luchttransportvloot met 2 vliegende en 2 ondersteunende squadrons.

• Vliegbasis Woensdrecht, locatie Hoogerheide; opleidings en logistieke basis met niet operationele ondersteunende eenheden.

• Air Operations and Control Station Nieuw Milligen, locatie Nieuw Milligen; het CLSK commandovoerings, verkeers en gevechtsleidings centrum.

• Groep Geleide Wapens de Peel, locatie Vredepeel; Joint Air Defence Centre en Joint Air Defence School.

• Vliegbasis Gilze-Rijen, locatie Rijen; Defensie Helikopter Commando en heliopter main operating base.

• Groep Luchtmacht Reserve, locatie Staf te Nieuw-Milligen; Ondersteuning van eenheden CLSK bij (piek) belastingen, Squadrons (601, 602, 603, 604) met beveiligingstaak verdeeld over de (vlieg)bases CLSK en een eigen opleidingssquadron 600, momenteel als basis het AOCS te Nieuw-Milligen.

Capaciteit

Materieel Luchtstrijdkrachten	Aantal	Bijzonderheden
Multirole jachtbommenwerper	92 x	F-16 AD/CAS (AirDefence of CloseAirSupport configuratie)
Gevechtshelikopter	290 x	Apache AH-64D
Transporthelikopter	33 x	3 x SAR AB-412SP, 20 x Chinook CH-47D, 17 x Cougar Mk2
Tanker/transporter	9 x	2 x KDC10, 1 x DC10, 4 x C-130H/C-130H-30 2x Fokker 50,
Maritieme lichte utility helikopter	20 x	Westland Lynx (ex MLD)
VIP toestel	5 x	1 x Gulfstream IV, 4 x Alouette III
Lesvliegtuig	13 x	Pilatus PC7 trainer
Raketafweersysteem	4 lanceerinrichtingen, totaal 16 launchers	MIM-104 Patriot

Het Commando Zeestrijdkrachten

Het Commando Zeestrijdkrachten (CZSK) is de zeemacht van de Nederlandse krijgsmacht. De Staf van het CZSK is gevestigd in Den Helder.

Personeelssterkte

Het CZSK heeft circa 10000 medewerkers.

Indeling

Het CZSK is verdeeld in 3 aparte onderdelen.

• De Netherlands Marine Force (NLMARFOR), de uitzendbare, operationele staf van het CZSK. Deze geeft leiding aan operaties van vlooteenheden en mariniers en heeft als hoofdlocatie Den Helder.

• De schepen; verdeeld in grote en kleine bovenwatereeneheden en onderwatereenheden; deze hebben als hoofdlocatie Den Helder en als nevenlocaties Rotterdam en Vlissingen.

• Het Korps Mariniers; een uitzendbare lichte infanterie strijdmacht, gespecialiseerd in amfibische operaties. Dit korps heeft als hoofdlocatie Doorn.

Capaciteit

Materieel Zeestrijdkrachten	Aantal	Bijzonderheden
Fregat	6 x	4 x LCF (Luchtdoel Commando Fregat), 2 x M (Multipurpose)
Bevoorrader	2 x	Hr. Ms. Amsterdam en Hr. Ms. Zuiderkruis (niet identiek gebouwd)
Amfibisch transport	2 x	Hr. Ms. Rotterdam (Landing Platform Dock type) en Hr. Ms. Johan de Witt
Onderzeeboot	4 x	Walrusklasse
Mijnenjager	10 x	Alkmaarklasse
Hydrografisch schip	2 x	Snellius klasse
Torpedowerkschip	1 x	Hr. Ms. Mercuur
Ondersteuningsvaartuig	1 x	Hr. Ms. Pelikaan

Koninklijke Marechaussee

De Koninklijke Marechaussee (KMar) is een militair politiekorps. De Staf Commandant KMar is gevestigd in Den Haag.

Personeelssterkte

De KMar heeft circa 6500 medewerkers.

Indeling

• District West met hoofdlocatie Leiden, verdeeld in 5 brigades (Den Haag beveiliging, Noordholland, Zuidholland, Utrecht en Recherche & Informatie).

• District Schiphol met hoofdlocatie Schiphol, verdeeld in 5 brigades (Grensbewaking, Politie, Vreemdelingendienst, Operationele steunverlening, Recherche & Informatie) en 1 ondersteunende afdeling (Handhaving en toezicht).

• District Zuid met hoofdlocatie 's-Hertogenbosch, verdeeld in 6 brigades (Schelde, Zuidbrabant, Noordbrabant/Noordlimburg, Zuidlimburg, Recherche & Informatie en Ondersteuning).

• District Noordoost met hoofdlocatie Zwolle, verdeeld in 7 brigades (Wadden, Oostgrens noord, Oostgrens midden, Veluwe, IJsselstreek, Recherche & Informatie en Ondersteuning).

• Landelijke en buitenlandse eenheden met hoofdlocatie Nieuw Milligen, verdeeld in 6 brigades (Missies, Caribisch gebied, Recherche & Informatie, Krijgsmacht, Speciale Beveiliging, Ondersteuning) en de Controleurs Gevaarlijke Stoffen.

• Het Opleidings en kenniscentrum in Apeldoorn en Eefde.

Reservisten

Deze - vrijwillig aangemelde en telkens in deeltijd opgeroepen - militairen vormen een aparte categorie. (Zie Reservistenlegers voor nadere details hierover.)

Zie ook

• Lijst van militaire rangen van de Nederlandse Krijgsmacht
• Defensie van Nederland
• Inspecteur-Generaal der Krijgsmacht

Externe link

Organigram op Defensie.nl