Wikisage is op 1 na de grootste internet-encyclopedie in het Nederlands. Iedereen kan de hier verzamelde kennis gratis gebruiken, zonder storende advertenties. De Koninklijke Bibliotheek van Nederland heeft Wikisage in 2018 aangemerkt als digitaal erfgoed.
- Wilt u meehelpen om Wikisage te laten groeien? Maak dan een account aan. U bent van harte welkom. Zie: Portaal:Gebruikers.
- Bent u blij met Wikisage, of wilt u juist meer? Dan stellen we een bescheiden donatie om de kosten te bestrijden zeer op prijs. Zie: Portaal:Donaties.
Verovering van Lemboe en Berauw
| Leeswaarschuwing | Onderstaande tekst is gebaseerd op bronnen uit de 19de eeuw. (Publieke domein) De tekst geeft hierdoor de zienswijzen van die tijd weer. |
| Verovering van Lemboe & Berauw door het Koninklijk Nederlandsch-Indisch Leger | ||||
| Datum | 7 november 1874 | |||
| Locatie | Lemboe en Berauw Atjeh | |||
| Resultaat | Nederlandse overwinning | |||
| Casus belli | Opstanden tegen het Nederlandse gouvernement | |||
| Strijdende partijen | ||||
| ||||
| Leiders en commandanten | ||||
| ||||
De Verovering van Lemboe en Berauw op 7 november 1874 betrof de succesvolle verovering door het Koninklijk Nederlandsch-Indisch Leger van de versterkte kampongs Lemboe en Berauw te Atjeh. Te Lemboe zou na de verovering door de genie direct worden gestart met de bouw van drie Nederlandse bentengs die deel zouden gaan uitmaken van de Oosterlinie van de Linie van Pel. Dit was een verdedigingslinie rondom de kraton te Kota Radja.
Verovering
Vroeg in de morgen van 7 november 1874 rukten twee halve bataljons infanterie en een batterij veldartillerie onder aanvoering van de overste A.J. Diepenbroek uit tegen Lemboe. Kolonel J.L.J.H. Pel voerde de opperste leiding. De aanval had plaats van de zijde van Penajoeng en Langkroek, dwars over de voorliggende sawah. Terwijl de artillerie te Kota Radja een hevig vuur op de oostwaarts van Lemboe gelegen kampong onderhield, teneinde het toestromen van vijandelijke bendes te beletten, rukten de troepen van Pel in verschillende colonnes steeds voorwaarts en bestormden de versterkte kampongrand. Tegen de verwachting was de weerstand van de Atjehers gering terwijl hun versterking bijzonder sterk was. Het resultaat van de strijd was dat het westelijk gedeelte van Lemboe of de kampong Berauw, waar de voornaamste versterkingen langs de Pedirdijk lagen, in Nederlandse handen vielen. De vijand leed een aanmerkelijk verlies, terwijl aan Nederlandse zijde de overste Diepenbroek en 20 manschappen en koelies gewond werden.
Nabeschouwing
Aanvankelijk bestond het plan om geheel Lemboe te veroveren en een post op de noord-oosthoek aan te leggen, die de kampongs Lampriet en vooral Pinang in bedwang konden houden. Desondanks besloot Kolonel Pel toch om de operatie te staken en verdere verovering van Lemboe uit te stellen tot er vaste voet in het reeds veroverde gebied was verkregen. Onmiddellijk werd te Lemboe gestart met de bouw van drie versterkte posten. Een aan het begin van de dijk bij de rivier, de tweede aan de noordwesthoek van de verschanste linie en een derde op korte afstand oostwaarts van de voorgaande aan de noordelijke kampongrand. Ten gevolge van de verovering van Lemboe was nu de gehele Pedirdijk in Nederlandse handen en daarmee de route langs de Atjeh-rivier beveiligd. De nieuwe post te Lemboe had het vooral in het begin zeer zwaar te verduren. Met name de post aan het zuidelijke uiteinde van de Pedirdijk had veel te lijden en wel van het vuur dat aan de overzijde van de rivier kwam. Ter bescherming werd aan de rivierzijde een hoge borstwering opgericht en een getrokken geschut van 8 c.M. in stelling gebracht. Deze versterking kreeg de naam Lemboe zuid of Rivier-Benteng. Zij werd zeer ruim aangelegd en bestemd voor permanent verblijf van een aanzienlijke troepenmacht. Door de genie werden een flinke kazerne en magazijnen van bamboe gebouwd. De post te Lemboe-noordoost lag enige dagen na de oprichting ten gevolge van de vele regenval geheel in het water. Het terrein lag hier zeer laag en was dus niet gunstig voor de aanleg van een versterking, maar men kon het voorliggende terrein tot aan de III Moekims goed bestrijken.
Verplaatsing van de post Lemboe Noord-Oost en oprichting van Lemboe Oost, 10 maart 1875
Op 10 maart 1875 rukte een colonne uit onder majoor de Bruin met als doel onze post te Lemboe Noord-Oost te verplaatsen naar een meer gunstig gelegen locatie naar het oosten. De tegenstand van de vijand had niet veel te betekenen en de colonne kon 's avonds weer terugkeren te Kota Radja. Slechts een officier had een gevaarlijke schotwond gekregen. Omdat het terrein tussen Nieuw Lemboe NO en Kota Alam zeer onveilig was en de vijand door het dichte struikgewas ongemerkt de linie kon binnendringen werd besloten om een tussenpost Lemboe Oost op te richten. Op 12 maart werd dit beoogde punt door een colonne onder majoor J.H. Romswinckel bezet. De Atjehers trachtten de bouw van de post te beletten door op de troepen te schieten, echter ze wisten niet te verhinderen dat de post gereed kwam.
Bronnen, noten en/of referenties
|
| Strijdperken in de Atjeh-oorlog |
|---|