Wikisage, de vrije encyclopedie van de tweede generatie, is digitaal erfgoed

Wikisage is op 1 na de grootste internet-encyclopedie in het Nederlands. Iedereen kan de hier verzamelde kennis gratis gebruiken, zonder storende advertenties. De Koninklijke Bibliotheek van Nederland heeft Wikisage in 2018 aangemerkt als digitaal erfgoed.

  • Wilt u meehelpen om Wikisage te laten groeien? Maak dan een account aan. U bent van harte welkom. Zie: Portaal:Gebruikers.
  • Bent u blij met Wikisage, of wilt u juist meer? Dan stellen we een bescheiden donatie om de kosten te bestrijden zeer op prijs. Zie: Portaal:Donaties.
rel=nofollow

Natuurkundige grootheden en eenheden

Uit Wikisage
Versie door Tjako (overleg | bijdragen) op 12 okt 2008 om 16:14
(wijz) ← Oudere versie | Huidige versie (wijz) | Nieuwere versie → (wijz)
Naar navigatie springen Naar zoeken springen
Dit artikel valt onder beheer van Dorp:Maatdam.
rel=nofollow

In de natuurwetenschappen is het vaak van belang om de numerieke waarde van natuurkundige grootheden te bepalen. Dit gebeurt over het algemeen met behulp van meettechnieken. Op deze pagina een overzicht van de in de natuurkunde gebruikte grootheden en de daarvoor gebruikte eenheden.

De grondeenheden, zoals die zijn vastgelegd in het Système International (SI), zijn in de tabel op een gekleurde ondergrond aangegeven.

Grootheid Naam SI-symbool Uitdrukking in SI-grond-eenheden Dimensie
Speciale namen en symbolen
aantal deeltjes \ atomen mol mol mol    
hoek radiaal rad 1 m·m-1  
ruimtehoek steradiaal sr 1 m2·m-2  
lengte meter m m   l
massa kilogram kg kg   m
elektrische lading coulomb C A·s   Q
tijd seconde s s   t
frequentie hertz Hz s-1   t-1
radioactiviteit becquerel Bq s-1   t-1
katalytische activiteit katal kat mol·s-1   t-1
temperatuur kelvin K K   T of Θ
geabsorbeerde radioactieve dosis gray Gy J·kg-1 m2·s-2 l2t-2
radioactieve-dosisequivalent sievert Sv J·kg-1 m2·s-2 l2t-2
verlichtingssterkte lux lx cd·sr·m-2   mt-3
elektrische stroom ampère A A   Qt -1
zelfinductie, wederzijdse inductie henry H V·A-1·s m2·kg·s-2·A-2 l2mQ-2
kracht newton N m·kg·s-2   lmt-2
energie, arbeid, warmte joule J N·m m2·kg·s-2 l2mt-2
vermogen watt W J·s-1 m2·kg·s-3 l2mt-3
lichtsterkte candela cd cd   l2mt-3
lichtstroom lumen lm cd·sr   l2mt-3
druk, mechanische spanning pascal Pa N·m-2 m-1·kg·s-2 l-1mt-2
magnetische fluxdichtheid, magnetische inductie tesla T V·s·m-2 kg·s-2·A-1 mQ-1t-1
elektrische spanning, elektromotorische kracht volt V W·A-1 m2·kg·s-3·A-1 l2mQ-1t-2
magnetische flux weber Wb V·s m2·kg·s-2·A-1 l2mQ-1t-1
weerstand ohm Ω V·A-1 m2·kg·s-3·A-2 l2mQ-2t-1
elektrische geleidbaarheid siemens S A·V-1 m-2·kg-1·s3·A2 l-2m-1Q2t
elektrische capaciteit farad F C·V-1 m-2·kg-1·s4·A2 l-2m-1Q2t2
Andere grootheden
specifieke lichtstroom lumen per watt lm·W-1    
oppervlak vierkante meter m2   l2
inhoud kubieke meter [1]   l3
molair volume kubieke meter per mol m³·mol-1   l3
golfgetal     m-1   l-1
concentratie mol per kubieke meter mol·m-3   L-3
hoeksnelheid radialen per seconde s-1, rad·s-1   t-1
soortelijk volume kubieke meter per kilogram m³·kg-1   l3m-1
dichtheid, soortelijke massa kilogram per kubieke meter kg·m-3   l-3m
elektrische ladingsdichtheid coulomb per kubieke meter C·m-3 m-3·s·A l-3Q
snelheid meter per seconde m·s-1   lt-1
versnelling meter per seconde kwadraat m·s-2   lt-2
kinematische viscositeit, diffussiecoëfficiënt vierkante meter per seconde m2·s-1   l2t-1
specifieke energie joule per kilogram J·kg-1 m2·s-2 l2t-2
snelheid geabsorbeerde dosis gray per seconde Gy·s-1 m2·s-3 l2t-3
blootstelling (aan röntgen- en gammastraling) coulomb per kilogram C·kg-1 kg-1·s·A m-1Q
oppervlaktespanning newton per meter N·m-1 = J·m-2 kg·s-2 mt-2
luminantie candela per vierkante meter cd·m-2   mt-3
permeabiliteit henry per meter H·m-1 m·kg·s-2·A-2 lmQ-2
impuls,stoot kilogrammeter per seconde kg m s-1   lmt-1
moment newtonmeter N·m m2·kg·s-2 l2mt-2
molaire energie joule per mol J·mol-1 m2·kg·s-2·mol-1 l2mt-2
dynamische viscositeit newtonseconde per vierkante meter N·s·m-2 = Pa·s m-1·kg·s-1 l-1mt-1
energiedichtheid joule per kubieke meter J·m-3 m-1·kg·s-2 l-1mt-2
magnetische veldsterkte ampère per meter A·m-1   l-1Qt-1
elektrische stroomdichtheid ampère per vierkante meter A·m-2   l-2Qt-1
soortelijke warmte joule per kelvinkilogram J·K-1·kg-1 m2·s-2·K-1 l2t-2Θ-1
molaire geleiding siemens per vierkante metermol S·m2·mol-1 kg-1·mol-1·s3·A2 m-1Q2t
complex vermogen voltampère V·A m2·kg·s-3 l2mt-3
elektrische veldsterkte volt per meter V·m-1 m·kg·s-3·A-1 lmQ-1t-2
elektrische geleiding siemensmeter S·m-1 m-3·kg-1·s3·A2 l-3m-1Q2t
permittiviteit farad per meter F·m-1 m-3·kg-1·s4·A2; l-3m-1Q2t2
thermische geleiding watt per meterkelvin W·m-1·K-1 m·kg·s-3·K-1 lmt-3Θ-1
warmtecapaciteit, entropie joule per kelvin J·K-1 m2·kg·s-2·K-1 l2mt-2Θ-1
molaire warmtecapaciteit, molaire entropie joule per kelvinmol J·K-1·mol-1 m2·kg·s-2·K-1·mol-1 l2mt-2Θ-1

Andere eenheden

Hieronder volgen nog enkele andere regelmatig gebruikte niet-SI-eenheden. Dit kunnen bijvoorbeeld oudere eenheden zijn die nog wel gebruikt worden, of eenheden die zo handig zijn dat men ze blijft gebruiken. Ook genoemd zijn enkele eenheden die strikt genomen geen eenheden zijn, maar wel in het algemeen spraakgebruik zo gezien worden (zoals decibel en magnitude).

Grootheid Eenheid of eenheden
lengte of afstand, van klein naar groot ångström, duim, voet, el, mijl, astronomische eenheid[2], lichtjaar, parsec[2]
lage concentraties ppm, ppb, ppt
druk mm Hg (of torr), cm H2O, atmosfeer
energie calorie, kilojoule, kilowattuur, elektronvolt[2]
frequentie omwentelingen per minuut (rpm), radialen per seconde
geluidsniveau decibel, dB(A)
gewicht gram of kilogram[3]
hoek graad[2], minuut[2], seconde[2], decimale graad
informatie Bit of byte
inhoud liter[2], gallon
lichtsterkte magnitude van sterren
massa atomaire massaeenheid[2], ton[2], gram[2]
ontploffingskracht kiloton, megaton
oppervlakte vierkante kilometer, centiare, are, hectare
radioactiviteit Curie
snelheid knoop
omvang van telefoonverkeer erlang
temperatuur graden Celsius[4] of Fahrenheit
tijd minuut[2], uur[2], dag[2], zie verder lijst van eenheden van tijd
vermogen paardenkracht

Bronvermelding

Bronnen, noten en/of referenties:

rel=nofollow
rel=nofollow