Jezus Christus/Namen en titels van Jezus Christus

Deze namen en-/of benamingen zijn in omloop voor Jezus:

In de Bijbel

• Jezus

De naam Jezus komt via het Latijnse Jesus (Iesus) van het Griekse Ἰησοῦς (Jesoes), hetgeen een vergriekste versie is van de Hebreeuwse naam ישוע (’Jesjoea’), wat betekent „JHWH is redding” of „JHWH redt”. Een andere versie van dezelfde naam kwamin het Nederlands terecht als Jozua.

Jezus (’God zal redden’) was een veel voorkomende naam, denk aan de vele bezettingen die het Joodse volk te verduren had in die tijd. Sommige critici menen dat de bijbelse Jezus een verzameling bevat van diverse Jezussen, die allen vrijheidsstrijder waren, elk op een verschillende manier. Zo zou Jezus bijvoorbeeld zijn verward met Jesjoe ben Pandira, die ongeveer honderd jaar eerder leefde en op de vooravond van Pesach zou zijn gestenigd en opgehangen. Dit verschijnsel van het toeschrijven van gebeurtenissen of avonturen van vele personen aan één persoon of held heet in de literatuurwetenschap epische verdichting. Wel is zeker dat Jezus een veel voorkomende naam was in die tijd.

• Jezus van Nazareth

Volgens sommigen naar aanleiding van het dorp in Galilea waar hij vandaan zou komen

• Jezus de Nazarener

• (de) Christus

De titel Christus komt via het Latijn van het Griekse woord Χριστός (Christós), dat een vertaling is van het Hebreeuwse masjie’ach (zie onder).

Het woord gezalfde wordt in de joodse traditie gebruikt voor koningen, priesters en profeten, en er was de verwachting van de komst van „Gods gezalfde”, die het joodse volk verlossen zou van de Romeinse overheersing. Volgens christenen heeft Jezus zelf verklaard de Messias te zijn toen hij na zijn arrestatie werd voorgeleid voor het joods hooggerechtshof, het Sanhedrin. Ze beroepen zich daarbij op Marcus 14. Jezus staat daarom onder christenen bekend als Jezus Christus of Jezus Messias, daarmee aanduidend dat hij de gezalfde van God zou zijn. Volgens bepaalde historici is de messiasgedachte vooral een constructie van na zijn dood die door zijn volgelingen is opgesteld. Volgens de moderne exegese is er zelfs geen aanleiding om aan te nemen dat hij ooit heeft beweerd Zoon van God te zijn.

• Messias

Komt via het Latijn van het Griekse Μεσσίας (’Messias’), een vergriekste versie van het Hebreeuwse woord משיח (’masjiach’), wat eveneens ’gezalfde’ betekent.

• Het Woord, (De Logos)

Uit de woorden van Johannes 1:1.

• Jezus, heiland

Jezus als redder van de mensheid (18e-eeuwse Moravische aanduiding). Het woord Heiland komt overeen met de woorden verlosser of redder in moderne Bijbelvertalingen.

• Jezus, zoon van Jozef

Gereconstrueerde naam volgens joodse conventies van toentertijd en dus wellicht zijn originele aanspreeknaam: Jesjoea ben Josef (Hebreeuws)

• Jezus, zoon van Maria

Titels voor Jezus in de Bijbel

Een naam waarmee Jezus in de Bijbel wordt aangeduid is Immanuël (Hebreeuws voor God met ons). In de proloog van het evangelie volgens Johannes, wordt hij metaforisch voorgesteld als de Logos, het Woord, waarmee tevens de scheppingskracht van God wordt bedoeld: „In het begin was het Woord, het Woord was bij God en het Woord was God. (...) Het Woord is mens geworden en heeft bij ons gewoond.” Het Oude Testament, met name het boek Jesaja, bevat verschillende profetische gedeelten waarvan veel christenen menen dat ze op Jezus betrekking hebben. Daarin wordt hij onder meer ’de dienaar van de HEER’ genoemd. Ook worden in het Oude Testament de geboorte, geboorteplaats (Bethlehem), en afkomst (stam van Juda, Davidische lijn) van de messias voorspeld. Christenen betrekken de beschreven titel ’Leeuw van Juda’ op Jezus. Voorts wordt Jezus de Zoon van God genoemd en dikwijls ook aangeduid als Mensenzoon.

Wat van het allergrootste belang is, is de benaming dat Jezus het Lam Gods is, dat de zonden van de wereld wegneemt. Zelf heeft Jezus hier verscheidene malen op gewezen, en vlak voor zijn hemelvaart heeft Jezus zijn discipelen op het hart gedrukt dat in zijn naam aan de gehele wereld vergeving van zonden gepredikt moest worden. Het was de reden waarom hij zich liet kruisigen en eveneens waarom hij verrees uit de dood. Met deze titel Lam van God wordt in wezen gerefereerd aan het Pesach-lam.

In de Koran

• Isa — Arabische naam, zoals deze voorkomt in de Koran
• Isa, de zoon van Maryam — gangbare aanduiding in de Koran
• Zijn Woord — volgens de Koran wierp God Zijn Woord op Maryam (soera De Vrouwen 171)
• Masih — titel in de Koran voor Jezus, afgeleid van Messias
• (een) Geest van Hem — aanduiding in de Koran (soera De Vrouwen 171)

Bronnen, noten en/of referenties

Uitspraak van ’Christus’ Rooms-katholieken en hervormden spreken Christus meestal uit als Kristus, de op het Latijn gebaseerde uitspraak. In de toegelaten spelling schreef men in vele kranten in Vlaanderen ook vele decennia lang Kristus met een K. Die spelling werd in Nederland nooit echt geaccepteerd. Gereformeerden spreken de ch in Christus niet uit een k, maar als een Nederlandse ch. Men zou kunnen zeggen dat, ondanks de uitgang op -us, die via het Latijn kwam, de uitspraak van de Griekse letter chi hier wordt gerespecteerd. In evangelische kringen komen de uitspraak met K en met Ch beide voor, hoewel de hervormde/Rooms-katholieke versie er wel het meest gebruikelijk lijkt te zijn. Ook anderen lijken zich overwegend bij de Rooms-katholieke en hervormde uitspraaktraditie aan te sluiten.

Jezus Christus

Bronnen, noten en/of referenties

Bronnen, noten en/of referenties