Belgische keuken

Dit artikel behoort tot de reeks over kookkunst

Bereidingstechnieken en benodigdheden

Keukengerei Kooktechnieken

Ingrediënten en soorten voedsel

Kruiden en specerijen Sauzen - Soepen Vlees - Vis Groente - Fruit Kaas - Pasta Drank - Andere ingrediënten Desserts

Regionale keukens

Westers - Latijns-Amerika Caribisch - Indiaans Aziatisch - Indiaas Midden Oosten - Mediterraan Polynesisch - Afrikaans

Culinaire geschiedenis

Oud-Egyptische keuken Ontwikkeling van het Nederlandse voedingspatroon Middeleeuwse kookkunst

Zie ook:

Horeca

De Belgische keuken is de zeer gevarieerde nationale keuken van België. Terwijl een thuisbereiding eerder degelijk en landelijk is, is de fijnere kookkunst van het restaurant van een hoog culinair niveau. België heeft per inwoner dan ook evenveel Michelinsterren als Frankrijk.

Kenmerken

In de Belgische keuken wordt bij voorkeur gebruikgemaakt van regionale en seizoensgebonden ingrediënten, zodat er in dit kleine land toch aanzienlijke regionale verschillen in de nationale keuken bestaan. Zo worden de spijskaarten en thuisbereidingen aan de kust door mosselen en vis overheerst, terwijl in de Ardennen vooral wild wordt gebruikt. Bovendien hebben zowel Vlamingen als Walen op hun beurt eigen regionale gerechten ontwikkeld.

De Belg Charles de l’Écluse (1526-1609), ook bekend als Carolus Clusius, speelde een belangrijke rol in de verspreiding van de aardappel in België (en de rest van Europa), die sinds z`n invoering van groot belang is geworden voor de landelijke keuken. Daarnaast zijn andere algemeen geliefde levensmiddelen paling, Noordzeegarnalen, mosselen, wild, worstwaren, ham, witloof en peren. Moules-frites (mosselen met friet) geldt als het nationale gerecht van België. De Belgische kunstenaar Marcel Broodthaers verhief dit nationaal gerecht in 1966 tot kunst met zijn werk Grande Casserole de Moules. Zeer populair zijn ook de gevogelte- of visstoofpot Waterzooi, paling in 't groen (anguilles au vert), en stoofvlees of stoofkarbonade (carbonade Flamande). In Vlaanderen kent men verscheidene bekende aspergegerechten, onder andere asperges op zijn Vlaams, gekookte asperges met aardappels, ham, hardgekookte eieren en botersaus. Ook soepen spelen traditioneel een belangrijke rol in de Belgische keuken. Een bijzonderheid is de zoete soep truleye, die koud wordt gegeten met verbrokkelde peperkoeken erin. Er is ook een warme variant met bier, suiker, boter en muskaatnoot.

Er is een uitdrukking die zegt dat het eten in België wordt geserveerd in de hoeveelheden zoals ze in Duitsland gebruikelijk zijn en met de kwaliteit zoals men die uit Frankrijk kent. Dit wordt vaak de Bourgondische levensstijl genoemd.

Veel supermarkten hebben een zeer grote selectie aan kwalitatief hoogstaande fijne voedingswaren.

België staat bekend om de Belgische chocolade (vooral de pralines), de Brusselse en Luikse wafel, de Belgische frieten, de Belgische kazen, alsook het Belgisch bier (waarvan er meer dan 1000 verschillende soorten zijn).

Belgische producten

Frieten

Zie Friet voor het hoofdartikel over dit onderwerp.

Frieten zijn zeer populair in België. Frieten worden vooral in een frituur (Frans: friterie, baraque à frites; Vlaams: frietkot) gegeten. Een frituur kan enerzijds een doorgaans provisorische constructie zijn die zich op een strategisch gunstige plaats - zoals bijvoorbeeld op het dorpsplein - bevindt, maar kan anderzijds ook een speciaal soort van restaurant zijn waarin men overwegend gefrituurde gerechten kan eten. Hoewel frieten ook thuis worden klaargemaakt, haalt men vaak zijn frieten bij het „frietkot om de hoek“.

Belgische bieren

Zie Belgisch bier voor het hoofdartikel over dit onderwerp.

Een andere specialiteit is het Belgische bier, vooral abdijbier (van o.a. de abdij van Orval, abdij van Leffe, abdij van Hoegaarden, St-Feuillien, Sint-Sixtusabdij van Westvleteren of abdij Notre-Dame de Saint-Rémy) en speciaalbier zoals krieklambiek, Gueuze, Ketje (Brussels speciaalbier), Framboise (frambozenlambiek), Faro, Lambiek of Aerts. Hoewel België een klein land is, telt het een groot aantal bieren (meer dan 1.000) en een breed gamma aan stijlen. Haast elk bier heeft zijn eigen glas, dat zeer gevarieerde vormen kan hebben.

Belgische kazen

Daarnaast produceren de Belgische landbouwers een groot aantal delicate kazen, die in het bijzonder na de maaltijd worden gegeten zoals dessertkazen, Passendale, Beauvoorde, Lo, Wijnendale, Hervekaas (fromage de Hervé), Floreffe, Maredsous, Damme, Orvalkaas, Limburger, geitenkaas, mandjeskaas, platte kaas.

Belgische chocolade

Belgische chocolade geniet wereldwijd een goede reputatie. Deze dankt ze in grote mate aan een traditie, die een strenge wetgeving voor de productie wist af te dwingen. Zo blijven - zelfs sinds een Europese richtlijn het gebruik van 5% plantaardige vetten die niet van cacaoboter afkomstig zijn toelaat - de meeste ambachtelijke chocoladefabrikanten de eis van 100% cacaoboter trouw. De kwaliteit van deze chocolade wordt gegarandeerd door het door de Belgische staat opgerichte kwaliteitslabel Ambao.

Tot de bekendste Belgische specialiteiten behoren zonder twijfel de pralines. Zij werden naar verluidt in 1912 door Jean Neuhaus junior uitgevonden. Drie jaar later zou hij de ballotin of het pralinedoosje uitvinden waardoor de pralines na aankoop hun temperatuur zouden blijven behouden. Vandaag de dag bestaan er honderd verschillende soorten. Ze worden zelfs in families ingedeeld: manons, pralines met slagroom, pralines met marsepein, met likeur, of ook nog truffels.

Zie ook

• Lijst van Belgische gerechten

Bronnen, noten en/of referenties

Noten Referenties P. De Groote, Tratlas België: toeristisch recreatieve atlas, 's-Hertogenbosch, 2001. Gaston Clément, Gastronomie et folklore. Choix de recettes régionales belges, 1957

Europese keuken

  Zie ook de categorie met mediabestanden in verband met Cuisine of Belgium op Wikimedia Commons.