Wikisage is op 1 na de grootste internet-encyclopedie in het Nederlands. Iedereen kan de hier verzamelde kennis gratis gebruiken, zonder storende advertenties. De Koninklijke Bibliotheek van Nederland heeft Wikisage in 2018 aangemerkt als digitaal erfgoed.
- Wilt u meehelpen om Wikisage te laten groeien? Maak dan een account aan. U bent van harte welkom. Zie: Portaal:Gebruikers.
- Bent u blij met Wikisage, of wilt u juist meer? Dan stellen we een bescheiden donatie om de kosten te bestrijden zeer op prijs. Zie: Portaal:Donaties.
Ontstaan en groei van het Mahayana: verschil tussen versies
kGeen bewerkingssamenvatting |
(Spelling) |
||
| (4 tussenliggende versies door 3 gebruikers niet weergegeven) | |||
| Regel 1: | Regel 1: | ||
Het '''Mahayana boeddhisme''' ontstond rond 100 na christus en begon een snelle verspreiding door Azië vanaf 150 na Christus. | Het '''Mahayana boeddhisme''' ontstond rond 100 na christus en begon een snelle verspreiding door Azië vanaf 150 na Christus. | ||
{{ | {{zieook|[[Vroege geschiedenis van het boeddhisme]] voor de geschiedenis van het boeddhisme in India vóór het ontstaan van het [[Mahayana]]}} | ||
==Ontstaan van het Mahayana== | ==Ontstaan van het Mahayana== | ||
De opkomst van het Mahayana boeddhisme vanaf de eerste eeuw na Christus ging samen met complexe politieke veranderingen in Noordwest-India. De Indisch- | De opkomst van het Mahayana boeddhisme vanaf de eerste eeuw na Christus ging samen met complexe politieke veranderingen in Noordwest-India. De Indisch-Griekse koninkrijken werden geleidelijk overmand, en hun cultuur geassimileerd, door achtereenvolgens migrerende Indisch-Europeaanse nomaden van Centraal Azië, de Indische [[Scythia]]nen en tenslotte de [[Yuezhi]]. De Yuezhi vestigden het Kushaanse rijk vanaf circa het jaar 12 voor Christus. De kushanen ondersteunden het boeddhisme, en een '''[[vierde boeddhistische raadsvergadering van het Mahayana]]''' werd rond het jaar 100 na Christus georganiseerd met steun van de kushaanse Keizer [[Kanishka]]. Deze vierde raadsvergadering vond plaats in [[Jalandhar (stad)|Jalandhar]] of in [[Jammu en Kasjmir (gebied)|Kasjmir]], en wordt gewoonlijk geassocieerd met de formele oprichting van het [[Mahayana]] en haar scheiding van de originele [[vroege boeddhistische scholen]] zoals het [[Theravada]]. | ||
Volgens traditie verzamelde Kanishka 500 monniken in Kasjmir om onder leiding van [[Vasumitra]] de bestaande geschriften te bewerken en aan te passen, en om referenties en verdere aantekeningen te maken. De raadsvergadering nam 12 jaar in beslag en er werden volgens overlevering driehonderd duizend en negen miljoen uitspraken verzameld en samengesteld. Deze vierde raadsvergadering ging uit van een [[Tripitaka]] die waarschijnlijk sterk overeenkwam met het [[Pali Canon]]. Echter, veel additionele nieuwe geschriften werden goedgekeurd voor opname, wat samenging met de formele acceptatie van de nieuwe principes die het Mahayana karakteriseren. Deze vierde 'Mahayana' raadsvergadering werd niet erkend door de diverse vroege boeddhistische scholen, en het Theravada verwijst er in haar commentaar soms naar als de 'raadsvergadering van de ketters'. | Volgens traditie verzamelde Kanishka 500 monniken in Kasjmir om onder leiding van [[Vasumitra]] de bestaande geschriften te bewerken en aan te passen, en om referenties en verdere aantekeningen te maken. De raadsvergadering nam 12 jaar in beslag en er werden volgens overlevering driehonderd duizend en negen miljoen uitspraken verzameld en samengesteld. Deze vierde raadsvergadering ging uit van een [[Tripitaka]] die waarschijnlijk sterk overeenkwam met het [[Pali Canon]]. Echter, veel additionele nieuwe geschriften werden goedgekeurd voor opname, wat samenging met de formele acceptatie van de nieuwe principes die het Mahayana karakteriseren. Deze vierde 'Mahayana' raadsvergadering werd niet erkend door de diverse vroege boeddhistische scholen, en het Theravada verwijst er in haar commentaar soms naar als de 'raadsvergadering van de ketters'. | ||
| Regel 21: | Regel 21: | ||
Het Mahayana groeide in India vanaf 150 na Christus en kwam tijdens de dynastie van de [[Gupta-Rijk|Guptas]] (4e tot 6e eeuw na Christus) tot bloei. Mahayana studiecentra (of universiteiten) werden in deze periode gevestigd, met als het voornaamste centrum dat in [[Nalanda]] in Noordoost-India. Het centrum in Nalanda was de grootste en de meest invloedrijke universiteit van het Mahayana gedurende vele eeuwen, met beroemde leraren als [[Nagarjuna]]. De [[Gupta stijl]] van [[boeddhistische kunst]] werd erg invloedrijk van Zuidoost-Azië tot China, naargelang het boeddhisme zich in deze streken verspreidde. Alhoewel het Mahayana in deze periode dominant was, waren er ook verschillende van de [[vroege boeddhistische scholen]] in India aanwezig. Het [[Vajrayana]] boeddhisme ontstond rond de 4e eeuw na Christus in India. | Het Mahayana groeide in India vanaf 150 na Christus en kwam tijdens de dynastie van de [[Gupta-Rijk|Guptas]] (4e tot 6e eeuw na Christus) tot bloei. Mahayana studiecentra (of universiteiten) werden in deze periode gevestigd, met als het voornaamste centrum dat in [[Nalanda]] in Noordoost-India. Het centrum in Nalanda was de grootste en de meest invloedrijke universiteit van het Mahayana gedurende vele eeuwen, met beroemde leraren als [[Nagarjuna]]. De [[Gupta stijl]] van [[boeddhistische kunst]] werd erg invloedrijk van Zuidoost-Azië tot China, naargelang het boeddhisme zich in deze streken verspreidde. Alhoewel het Mahayana in deze periode dominant was, waren er ook verschillende van de [[vroege boeddhistische scholen]] in India aanwezig. Het [[Vajrayana]] boeddhisme ontstond rond de 4e eeuw na Christus in India. | ||
Het boeddhisme in India verzwakte in de 7e eeuw als gevolg van invasies van de [[Witte Hun]] en de [[moslim]]s. In de achtste eeuw werd het weer sterker onder het [[Pala Rijk]], wat duurde tot de 12e eeuw. In 1193 vielen | Het boeddhisme in India verzwakte in de 7e eeuw als gevolg van invasies van de [[Witte Hun]] en de [[moslim]]s. In de achtste eeuw werd het weer sterker onder het [[Pala Rijk]], wat duurde tot de 12e eeuw. In 1193 vielen Turkse islamitische strijders India binnen onder leiding van [[Muhammed Khilji]] en vernietigden Nalanda. Tegen het einde van de twaalfde eeuw was het boeddhisme verdwenen uit India door de invasie van de islamitische strijders. Veel [[bhikkhu|monniken]] werden gedood en kloosters werden in brand gezet. Ook de opkomst van nieuwe bewegingen in het [[hindoeïsme]] zorgde voor een neergang van het boeddhisme. In sommige gebieden van India bleef het boeddhisme bestaan als een kleine lokale groepering, zowel Theravada als Mahayana. Praktisch gesproken had het echter zijn aanwezigheid en invloed in India verloren. | ||
===Centraal-Azië=== | ===Centraal-Azië=== | ||
| Regel 45: | Regel 45: | ||
Vanaf [[710]] werden vele tempels en kloosters gebouwd in de hoofdstad [[Nara]], waaronder de vijf verdiepingen tellende [[pagode]], de Gouden Hal van Horyuji en de Kofuku-ji tempel. Vele schilderijen en beelden werden gemaakt en de [[8e eeuw|8e]] en [[13e eeuw]] was een bloeiperiode van Japans boeddhistische kunst. | Vanaf [[710]] werden vele tempels en kloosters gebouwd in de hoofdstad [[Nara]], waaronder de vijf verdiepingen tellende [[pagode]], de Gouden Hal van Horyuji en de Kofuku-ji tempel. Vele schilderijen en beelden werden gemaakt en de [[8e eeuw|8e]] en [[13e eeuw]] was een bloeiperiode van Japans boeddhistische kunst. | ||
In de [[12e eeuw]] werd [[Zen (religie)|zen]] geïntroduceerd door [[Dogen]] en [[Eisai]] na hun reizen door China. De zen kunst bestaat uit unieke schilderijen (zoals de [[sumi-e]]) en poëzie (met name [[haiku | In de [[12e eeuw]] werd [[Zen (religie)|zen]] geïntroduceerd door [[Dogen]] en [[Eisai]] na hun reizen door China. De zen kunst bestaat uit unieke schilderijen (zoals de [[sumi-e]]) en poëzie (met name [[Haiku|haiku's]]) waarin wordt gestreefd op impressionistische wijze de ware essentie te vangen. Deze zoektocht naar "de verlichting binnen het moment" leidde ook tot uitgebreide thee ceremonies en bloemschikkunst ([[ikebana]]) en beïnvloedde zelfs de vechtkunst ([[bushido]]). | ||
Ondanks dat [[Volksrepubliek China|China]] waarschijnlijk meer (ondergrondse) boeddhisten heeft, wordt Japan meestal gezien als land met de meeste boeddhisten en is het boeddhisme in Japan compleet geïntegreerd in de samenleving. Japan telt rond 80.000 tempels. | Ondanks dat [[Volksrepubliek China|China]] waarschijnlijk meer (ondergrondse) boeddhisten heeft, wordt Japan meestal gezien als land met de meeste boeddhisten en is het boeddhisme in Japan compleet geïntegreerd in de samenleving. Japan telt rond 80.000 tempels. | ||
| Regel 64: | Regel 64: | ||
====Srivijayarijk (5e - 15e eeuw)==== | ====Srivijayarijk (5e - 15e eeuw)==== | ||
Het [[Srivijaya|Srivijaya]]rijk had als centrum [[Sumatra]] in [[Indonesië]] en tijdens de regering van de Sailendras werd het Mahayana en Vajrayana aangenomen als belangrijkste religie. Rond [[780]] werd in [[Java (eiland)|Java]] de tempel van [[Borobudur]], de grootste boeddhistische tempel in de wereld, gebouwd en bevat 505 afbeeldingen van zittende [[Boeddha (verlichte)| | Het [[Srivijaya|Srivijaya]]rijk had als centrum [[Sumatra]] in [[Indonesië]] en tijdens de regering van de Sailendras werd het Mahayana en Vajrayana aangenomen als belangrijkste religie. Rond [[780]] werd in [[Java (eiland)|Java]] de tempel van [[Borobudur]], de grootste boeddhistische tempel in de wereld, gebouwd en bevat 505 afbeeldingen van zittende [[Boeddha (verlichte)|Boeddha's]]. Door conflicten met de [[Chola]] koningen van India verzwakte het rijk en raakte vanaf de [[13e eeuw]] in verval door de uitbreiding van de [[Islam]]. | ||
====Khmer rijk (9e - 13e eeuw)==== | ====Khmer rijk (9e - 13e eeuw)==== | ||
Huidige versie van 24 jun 2018 om 11:59
Het Mahayana boeddhisme ontstond rond 100 na christus en begon een snelle verspreiding door Azië vanaf 150 na Christus.
Zie ook: Vroege geschiedenis van het boeddhisme voor de geschiedenis van het boeddhisme in India vóór het ontstaan van het Mahayana
Ontstaan van het Mahayana
De opkomst van het Mahayana boeddhisme vanaf de eerste eeuw na Christus ging samen met complexe politieke veranderingen in Noordwest-India. De Indisch-Griekse koninkrijken werden geleidelijk overmand, en hun cultuur geassimileerd, door achtereenvolgens migrerende Indisch-Europeaanse nomaden van Centraal Azië, de Indische Scythianen en tenslotte de Yuezhi. De Yuezhi vestigden het Kushaanse rijk vanaf circa het jaar 12 voor Christus. De kushanen ondersteunden het boeddhisme, en een vierde boeddhistische raadsvergadering van het Mahayana werd rond het jaar 100 na Christus georganiseerd met steun van de kushaanse Keizer Kanishka. Deze vierde raadsvergadering vond plaats in Jalandhar of in Kasjmir, en wordt gewoonlijk geassocieerd met de formele oprichting van het Mahayana en haar scheiding van de originele vroege boeddhistische scholen zoals het Theravada.
Volgens traditie verzamelde Kanishka 500 monniken in Kasjmir om onder leiding van Vasumitra de bestaande geschriften te bewerken en aan te passen, en om referenties en verdere aantekeningen te maken. De raadsvergadering nam 12 jaar in beslag en er werden volgens overlevering driehonderd duizend en negen miljoen uitspraken verzameld en samengesteld. Deze vierde raadsvergadering ging uit van een Tripitaka die waarschijnlijk sterk overeenkwam met het Pali Canon. Echter, veel additionele nieuwe geschriften werden goedgekeurd voor opname, wat samenging met de formele acceptatie van de nieuwe principes die het Mahayana karakteriseren. Deze vierde 'Mahayana' raadsvergadering werd niet erkend door de diverse vroege boeddhistische scholen, en het Theravada verwijst er in haar commentaar soms naar als de 'raadsvergadering van de ketters'.
De nieuwe geschriften van het Mahayana waren meestal opgesteld in de Gandhari-taal, gebruik makend van het Kharosthi schrift. Deze werden vervolgens herschreven en vertaald naar de klassieke Sanskriet taal. Veel academici beschouwen dit als een belangrijk keerpunt in de verspreiding van het boeddhisme. De nieuwe vorm van het boeddhisme werd gekarakteriseerd door een bijna als god vereren van de Boeddha, door het idee dat alle wezens over Boeddha-natuur beschikken en zouden moeten streven naar het Boeddhaschap. Verder werden praktijken beïnvloed door andere culturen (zoals de Griekse en de Kushaanse cultuur) ook deel van de nieuwe Mahayana beweging.
zie ook: Vroege geschiedenis van het boeddhisme
Groei van het Mahayana
Kort na het ontstaan van het Mahayana boeddhisme kwam de nieuwe stroming naar India en werd daar na enkele eeuwen de meest populaire stroming. Het verspreidde zich via het noorden naar Centraal-Azië, China, Korea en bereikte tenslotte Japan in 538 na Christus. Via het zuiden ging het via de Indische zee naar Zuidoost-Azië waar het in door het Sri Vijaya-rijk en het Khmer-rijk geaccepteerd werd.
India (150 tot 1200 na Chr)
Het Mahayana groeide in India vanaf 150 na Christus en kwam tijdens de dynastie van de Guptas (4e tot 6e eeuw na Christus) tot bloei. Mahayana studiecentra (of universiteiten) werden in deze periode gevestigd, met als het voornaamste centrum dat in Nalanda in Noordoost-India. Het centrum in Nalanda was de grootste en de meest invloedrijke universiteit van het Mahayana gedurende vele eeuwen, met beroemde leraren als Nagarjuna. De Gupta stijl van boeddhistische kunst werd erg invloedrijk van Zuidoost-Azië tot China, naargelang het boeddhisme zich in deze streken verspreidde. Alhoewel het Mahayana in deze periode dominant was, waren er ook verschillende van de vroege boeddhistische scholen in India aanwezig. Het Vajrayana boeddhisme ontstond rond de 4e eeuw na Christus in India.
Het boeddhisme in India verzwakte in de 7e eeuw als gevolg van invasies van de Witte Hun en de moslims. In de achtste eeuw werd het weer sterker onder het Pala Rijk, wat duurde tot de 12e eeuw. In 1193 vielen Turkse islamitische strijders India binnen onder leiding van Muhammed Khilji en vernietigden Nalanda. Tegen het einde van de twaalfde eeuw was het boeddhisme verdwenen uit India door de invasie van de islamitische strijders. Veel monniken werden gedood en kloosters werden in brand gezet. Ook de opkomst van nieuwe bewegingen in het hindoeïsme zorgde voor een neergang van het boeddhisme. In sommige gebieden van India bleef het boeddhisme bestaan als een kleine lokale groepering, zowel Theravada als Mahayana. Praktisch gesproken had het echter zijn aanwezigheid en invloed in India verloren.
Centraal-Azië
Vanaf ongeveer 300 v.Chr. tot de 1e eeuw na Christus waren verschillende van de vroeg boeddhistische scholen dominant in Centraal-Azië. Vanaf de 2e eeuw was echter het Mahayana groter dan de vroege scholen. Centraal-Azië was gelegen op de route tussen Persië, India en China en de groei van het Mahayana in dit gebied zorgde ervoor dat ook in China na verloop van tijd voornamelijk Mahayana aanwezig was. Er ontstonden verscheidene boeddhistische koninkrijken en gemeenschappen in de oases van Centraal-Azië. In Tarim Basin zijn vele rijk versierde grotschilderingen, schilderijen, rituele objecten en beelden gevonden. Vele monniken uit Centraal Azië speelden door hun vertalingen van boeddhistische geschriften naar het Chinees een cruciale rol bij de verdere verspreiding van het boeddhisme naar China, Tot de tiende eeuw na Christus waren er vele uitwisselingen tussen de monniken in Centraal Azië en China.
Vanaf de 7e eeuw na Christus was het boeddhisme in neergang in Centraal-Azië, voornamelijk door de invasies van moslims die minder genadig waren voor boeddhisten dan voor christenen en Joden.
China
Het boeddhisme arriveerde waarschijnlijk tegen het einde van de eerste eeuw na Christus in China, via Centraal-Azië. Tot de 8e eeuw na Christus was het boeddhisme in China erg actief. Het boeddhisme kwam tot bloei tijdens het begin van de Tang dynastie (618-907). Deze dynastie was in het begin zeer open voor buitenlandse invloeden en er vonden veel uitwisselingen met India in deze periode plaats. Veel Chinese monniken (zoals Fa Xian reisden tussen de 4e en de 11e eeuw na Christus naar India om het boeddhisme in het moederland te bestuderen.
Echter, tegen het einde van de Tang dynastie werden buitenlandse invloeden negatief bezien, en in het jaar 845 werden alle buitenlandse religies (waaronder het christendom, boeddhisme en zoroastrisme) door keizer Wu-Tsung verbannen uit China. In het gebied dat onder zijn controle stond werden boeddhistische monniken geëxecuteerd, en de bezitten van de kloosters werden in beslag genomen, waarna de kloosters zelf in brand gestoken werden. op deze manier eindigde de culturele en intellectuele dominantie van het boeddhisme in China. Het Pure Land en het Chanboeddhisme kwamen daarna nog tot bloei. Chan kwam tot bloei onder de Song dynastie (1127-1279), toen haar kloosters grote centra van cultuur en studie waren. Uit het Chanboeddhisme kwam later het Japanse zenboeddhisme voort.
Korea
Rond 372 bezochten Chinese ambassadeurs het koninkrijk van Goguryeo en brachten de eerste boeddhistische geschriften en afbeeldingen mee. Deze versies van het Mahayana waren onderling inconsistent en werden door de eerste monniken in overeenstemming gebracht met behulp van een holistische aanpak. Deze vorm wordt Tongbulgyo (geïnterpreteerd boeddhisme) genoemd en is een unieke vorm.
Gedurende de 7e eeuw ging de verspreiding van het boeddhisme voorspoedig en met name seon (zen) werd veel beoefend en tijdens de Goryeo periode (918-1392) zelfs de staatsreligie. In 1388 kwam generaal Yi Seonggye door een staatsgreep aan de macht en tijdens zijn bewind werd het boeddhisme onderdrukt en werd met uitzondering van seon bijna volledig uitgeroeid.
Japan
Het boeddhisme is in de 6e eeuw naar Japan gekomen, toen monniken naar de eilanden reisden en vele geschriften en kunstvoorwerpen met zich mee namen. Het boeddhisme werd in de 7e eeuw ingesteld als staatsreligie. Vanwege de isolatie was Japan in staat vele aspecten te bewaren die later in India, Centraal Azië en China verdwenen zijn.
Vanaf 710 werden vele tempels en kloosters gebouwd in de hoofdstad Nara, waaronder de vijf verdiepingen tellende pagode, de Gouden Hal van Horyuji en de Kofuku-ji tempel. Vele schilderijen en beelden werden gemaakt en de 8e en 13e eeuw was een bloeiperiode van Japans boeddhistische kunst.
In de 12e eeuw werd zen geïntroduceerd door Dogen en Eisai na hun reizen door China. De zen kunst bestaat uit unieke schilderijen (zoals de sumi-e) en poëzie (met name haiku's) waarin wordt gestreefd op impressionistische wijze de ware essentie te vangen. Deze zoektocht naar "de verlichting binnen het moment" leidde ook tot uitgebreide thee ceremonies en bloemschikkunst (ikebana) en beïnvloedde zelfs de vechtkunst (bushido).
Ondanks dat China waarschijnlijk meer (ondergrondse) boeddhisten heeft, wordt Japan meestal gezien als land met de meeste boeddhisten en is het boeddhisme in Japan compleet geïntegreerd in de samenleving. Japan telt rond 80.000 tempels.
Tibet
Het zuiden van Tibet kwam in 173 tijdens het bewind van Thothori Nyantsen het eerst in aanraking met Boeddhisme vanuit India en gedurende de 3e eeuw verspreidde het zich naar het noorden van Tibet. De invloed van deze eerste stroming was beperkt en het ging om een beperkt aantal geschriften.
Rond 760 nodigde koning Trisong Detsen de boeddhistische meesters Shantarakshita en Padmasambhava uit om het boeddhisme in Tibet te introduceren en alle bekende geschriften te vertalen. Padmasambhava was degene die het boeddhisme in overeenstemming met de lokale Bön religie bracht, hetgeen resulteerde in het tantrisch boeddhisme van de Nyingma school.
Tijdens het bewind van koning Langdarma (836 - 842) werd het boeddhisme onderdrukt. In het begin van de 11e eeuw werd het weer beoefend, maar veel kennis was verloren gegaan. De meester Atisha werd door de koning van Tibet uitgenodigd om het boeddhisme te herintroduceren en die vorm is beter bekend als de Kadampa school.
Na de Chinese bezetting in 1949 werd het boeddhisme weer onderdrukt en is tegenwoordig weer gedeeltelijk toegestaan, echter bijna alle belangrijke lamas (leraren) zijn naar India, Nepal en het Westen gevlucht en hebben zich in de 20e eeuw voornamelijk op het verspreiden van de leer naar het westen gericht.
Zuidoost-Azië
Vanaf de 1e eeuw werd de handel over de Zijderoute door het Midden-Oosten beperkt en het gevolg was dat de zee handel met China belangrijker werd. Om die reden begon India zich te richtten op Zuidoost-Azië. Gedurende meer dan duizend jaar was de Indische invloed op de landen groot. Pali en Sanskriet werden verspreid als belangrijke talen evenals het boeddhisme en Hindoeïsme.
Tussen de 5e en 13e eeuw groeide Zuidoost-Azië uit tot grote koninkrijken en was het Mahayana wijdverspreid. Het Sri Vijaya rijk in het zuiden en het Khmer rijk in het noorden werden invloedrijk.
Srivijayarijk (5e - 15e eeuw)
Het Srivijayarijk had als centrum Sumatra in Indonesië en tijdens de regering van de Sailendras werd het Mahayana en Vajrayana aangenomen als belangrijkste religie. Rond 780 werd in Java de tempel van Borobudur, de grootste boeddhistische tempel in de wereld, gebouwd en bevat 505 afbeeldingen van zittende Boeddha's. Door conflicten met de Chola koningen van India verzwakte het rijk en raakte vanaf de 13e eeuw in verval door de uitbreiding van de Islam.
Khmer rijk (9e - 13e eeuw)
Gedurende de 9e tot en met de 13e eeuw werd het Mahayana boeddhisme en het Hindoeïsme de belangrijkste religies van het Khmer rijk en domineerde het Zuidoost-Azië. Onder de Khmers werden meer dan 900 tempels in Cambodja en Thailand gebouwd en begon de constructie van Angkor. Angkor werd een centrum van religie met een enorm tempel complex en werd gebouwd om meer dan één miljoen mensen te kunnen bedienen.
Na de vernietiging van het boeddhisme in India in de 11e eeuw raakte het Mahayana in Zuidoost-Azië in verval en werd geleidelijk overgenomen door de (her)introductie van het Theravada vanuit Sri Lanka.
Zie ook
Geschiedenis van het boeddhisme
Vroege geschiedenis van het boeddhisme
Verspreiding van het Theravada