Wikisage is op 1 na de grootste internet-encyclopedie in het Nederlands. Iedereen kan de hier verzamelde kennis gratis gebruiken, zonder storende advertenties. De Koninklijke Bibliotheek van Nederland heeft Wikisage in 2018 aangemerkt als digitaal erfgoed.
- Wilt u meehelpen om Wikisage te laten groeien? Maak dan een account aan. U bent van harte welkom. Zie: Portaal:Gebruikers.
- Bent u blij met Wikisage, of wilt u juist meer? Dan stellen we een bescheiden donatie om de kosten te bestrijden zeer op prijs. Zie: Portaal:Donaties.
Kerstkaart
Een kerstkaart is een wenskaart die wordt gekenmerkt door een kerstgroet en wensen voor het komende nieuwe jaar.
Over de hele wereld is het een gebruik om rond Kerstmis familie en kennissen een kerstkaart te sturen.
Geschiedenis
In de Middeleeuwen werden op het Europese vasteland houtsnijwerken met religieuze kersttaferelen aangeboden aan geliefden of kasteelheren.
Het sturen van kerst-nieuwjaarsgroeten stamt uit de 19e eeuw. De Engelse tekenaar John Callcott Horsley maakte in 1843 de eerste kerstkaart met de tekst „A Merry Christmas and a Happy New Year to You.” („Een vrolijk kerstfeest en een gelukkig nieuwjaar voor u”), op verzoek van een vriend, Sir Henry Cole, de eerste directeur van het Victoria en Albert Museum. Deze eerste kaart toonde een familie aan de feesttafel. De kaart werd gedrukt in een oplage van 1000 exemplaren in de lithografische drukkerij van Jobbins in Warwick Court, Holborn, Londen, en werden met de hand ingekleurd door een zekere Mason.[1]
Rond 1850 werd het gebruik ook in de Verenigde Staten geïntroduceerd, dankzij een drukker uit Albany (New York), R. H. Pease, die zwart-wit wenskaarten maakte met verschillende onderwerpen die verband hielden met de kerstperiode (zoals gezinnen met de kerstman, enz.).
Maar het was de in Breslau, Duitsland (nu Wrocław, Polen), geboren zakenman Louis Prang, de eigenaar van de meeste drukpersen in de Verenigde Staten, die omstreeks 1875 begon met het massaal produceren van kerstkaarten.[2] Deze kaarten waren zeer in trek bij het Amerikaanse publiek en het verzenden van kerstkaarten werd een feit.
Nadat de PTT in 1871 de briefkaart in Nederland introduceerde, duurde het niet lang of er kwamen kaarten met afbeeldingen in omloop. De Amsterdamse boekhandelaar Koster was in 1873 de eerste die in Nederland wenskaarten aanbood die alleen gericht waren op nieuwjaar. Ze bevatten een wens in rijmvorm.
Van het einde van de 19e eeuw tot het einde van de Eerste Wereldoorlog was Duitsland de grootste producent van kerstkaarten. De geïmporteerde kerstkaarten maakten in Amerika een einde aan het kerstkaartenmonopolie van Prang.
Vanaf 1915 domineerde de multinational Hallmark, opgericht in 1910 (als Hall Bros.) in Kansas City door Joyce C. Hall, de markt. Hallmark drukt nog steeds 14.000 verschillende wenskaarten per jaar in oplagen van wel 11 miljoen per dag in 20 verschillende talen.
Met de komst van het internet en elektronische communicatie was de toekomst van de kerstkaarten onzeker. Groeten werden nu vaak per sms gestuurd. Er verschenen ook elektronische kaarten. Toch worden jaarlijks nog vele kerstkaarten verstuurd.
Hoeveel kerstkaarten worden er jaarlijks verstuurd?
Volgens een onderzoek van PostNL in 18 Europese landen zijn de Nederlanders kampioen in het sturen van kerstkaarten.[3] De verzending van wenskaarten rond de feestdagen, maar recenter ook het groeiende aantal online bestelde pakketten, zorgt jaarlijks voor topdrukte bij de posterijen. In Nederland werden in 2003 meer dan 210 miljoen kerstkaarten verzonden. Ieder jaar worden er minder kerstkaarten verstuurd.[4] Kerstkaarten worden ook steeds later besteld. In 2017 werd maar liefst 19% van de kerstkaarten nog in de laatste 7 dagen voor kerst besteld. In 2015 was dit nog 16%.[5]
| Jaar | Aantal kerstkaarten |
|---|---|
| 2005 | 200 miljoen |
| 2006 | 190 miljoen |
| 2007 | 190 miljoen |
| 2008 | 180 miljoen |
| 2009 | 180 miljoen |
| 2010 | 180 miljoen |
| 2011 | 165 miljoen |
| 2012 | 160 miljoen |
| 2013 | 145 miljoen |
| 2014 | 130 miljoen |
| 2015 | 115 miljoen[6] |
| 2016 | 100 miljoen[7] |
| 2017 | 85 miljoen (geschat) |
| 2018 | onbekend |
Internationaal
In heel veel landen worden met Kerstmis prentbriefkaarten verstuurd; soms zijn dit zelf gemaakte kaarten (hierbij wordt heel vaak de computer ingezet als hulpmiddel). Op deze kaarten staan de gebruikelijke kerstwensen, hieronder worden ze per taal vermeld.
- Afrikaans: Geseënde Kersfees en ’n gelukkige nuwe jaar
- Albanees: Gëzuar Krishtlindjet dhe Vitin e Ri
- Arabisch: اجمل التهاني بمناسبة الميلاد و حلول السنة الجديدة (Ajmel altehani bemonasebt almīlad wa helol alseneh aljedīdah)
- Baskisch: Gabon Zoriontsuak eta urte berri on
- Deens: God jul og godt nytår
- Duits: Fröhliche Weihnachten und ein glückliches neues Jahr
- Engels: Merry Christmas and a happy New Year
- Estisch: Häid jõule ja head uut aastat
- Fins: Hyvää Joulua ja Onnellista Uutta Vuotta
- Frans: Joyeux Noël et Bonne Année
- Hebreeuws: חג מולד שמח ושנה טובה
- Hindi: क्रिसमस और नव वर्ष मंगलमय हो
- Hongaars: Kellemes Karácsonyi Ünnepeket/Kellemes Karácsonyt és Boldog Új Évet
- Italiaans: Buon Natale e Felice Anno Nuovo
- Kroatisch: Čestit Božić i sretna Nova godina
- Mongools: Зул сар болон Шинэ жилийн баярын мэнд хүргье
- Grieks (Ελληνικά): Καλά Χριστούγεννα και ευτυχισμένος ο Καινούριος Χρόνος
- Noors: God jul og godt nyttår
- Papiaments: Bon Pasku y un Felis Aña Nobo / Bon Pasco y un Felis Aña Nobo
- Pools: Wesołych Świąt i Szczęśliwego Nowego Roku
- Portugees: Boas Festas e um feliz Ano novo
- Russisch: С Новым годом и с Рождеством Христовым!
- Spaans: Feliz Navidad y Próspero Año Nuevo
- Thai: สุขสันต์วันคริสต์มาส และสวัสดีปีใหม่ (sùk săn wan-krít-mâat láe sà-wàt-dee bpee mài)
- Tsjechisch: Veselé Vánoce a šťastný nový rok
- Vietnamees: Chúc mừng Giáng Sinh
- Zweeds: God Jul och Gott Nytt År
| Kerstmis |
|---|
|
- Zie ook: nieuwjaarsbrief
Zie ook de categorie met mediabestanden in verband met Christmas cards op Wikimedia Commons.
Bronnen, noten en/of referenties
|