Wikisage, de vrije encyclopedie van de tweede generatie, is digitaal erfgoed

Wikisage is op 1 na de grootste internet-encyclopedie in het Nederlands. Iedereen kan de hier verzamelde kennis gratis gebruiken, zonder storende advertenties. De Koninklijke Bibliotheek van Nederland heeft Wikisage in 2018 aangemerkt als digitaal erfgoed.

  • Wilt u meehelpen om Wikisage te laten groeien? Maak dan een account aan. U bent van harte welkom. Zie: Portaal:Gebruikers.
  • Bent u blij met Wikisage, of wilt u juist meer? Dan stellen we een bescheiden donatie om de kosten te bestrijden zeer op prijs. Zie: Portaal:Donaties.
rel=nofollow

Jos de Kroon

Uit Wikisage
Naar navigatie springen Naar zoeken springen
rel=nofollow

Jos de Kroon, MD, PhD (Eindhoven, 21 maart 1945) is een Nederlandse auteur, psychiater, psychoanalyticus en systeemtherapeut. Jos de Kroon is de enige lacaniaanse georiënteerde praktisch werkende psychiater in Nederland en staat kritisch tegenover de praktijk van de huidige psychiatrie in het Westen.

Als auteur schreef hij vele boeken over het subject, psychoses, psychiatrie en wetenschap, Freud en Lacan. Daarnaast werkte hij samen met bekende filosofen en psychiaters zoals Dirk De Schutter (In Psychiatrie & Poezie [1]) en Jim van Os [2].

Boeken

Jaar Titel ISBN Uitgever
1986 Taal en Teken. Gekozen gedichten. Uitgeverij Medusa
1993 Taal en psychose. Een onderzoek naar de relatie tussen taal en psychose volgens het structuralisme van Jacques Lacan en een mogelijke psychotherapie. 9789035214842 Utrecht: De Tijdstroom [3]
1999 Omzien naar de psyche: een kritisch-historische benadering van de psychiatrie 9789053524541 Amsterdam: Boom [4]
2021 Nulgraad van de psyche 9789044138399 Garant Uitgeverij [5]
2007 Over de ziel. Topologie en effect van een leegte. 9789044121391 Garant Uitgeverij [6]
2004 Schizofrenie tussen symptoom en subject: Een archeologie van de psychose. 978904411684 Garant Uitgeverij [7]
2005 Hoe wetenschappelijk is de psychiatrie? 9789044117561 Uitgeverij Maklu [2]
2008 De stem van de Ander; Over (verbale) hallucinaties 9789044126990 Uitgeverij Maklu [8]
2008 Zachte landing. Psychotherapie met psychotici. 9789044123340 Garant Uitgeverij [9]
2023 Degree Zero of the Psyche. Inside and Outside of the Subject. A Structuralist Approach in Psychiatry. (moet nog uitkomen) Oxford University Press
2024 Stranger in the City and the Stranger inside us. (moet nog uitkomen) Routledge

Expertise en filosofische standpunten

Hij heeft expertise in de gezinstherapie, gedragstherapie, klinische psychotherapie en vooral de psychoanalyse. In 1993 promoveerde hij aan de Universiteit van Utrecht, met een thesis getiteld "Thesis on Language and Psychosis in a Lacanian perspective. An investigation into the relation between language and psychosis according to the structuralism by Jacques Lacan and a possible psychotherapy". In navolging van Martin Heidegger en Jacques Lacan onderzoekt hij de oorsprong van de psyche waarbij wordt uitgegaan van het niets dat het verlangen wekt deze leegte op te vullen [10]. In 1999 schreef Trouw een review [11] over zijn boek 'Omzien naar de psyche' [12].

Jos de Kroon houdt zich op filosofisch vlak vooral bezig met de plaats en geschiedenis van het subject in de Westerse cultuur. Sinds René Descartes heeft de mens een wezenlijk andere identiteit gekregen; hij heeft de theocentrische constellatie verlaten om een subject te worden, dat meer op zichzelf is gericht. Dat heeft nogal wat gevolgen gehad voor het individu en de cultuur. Deze omslag brengt tegelijkertijd voordelen met zich mee, zoals een grotere vrijheid van denken en meer zelfstandigheid, maar deze ontwikkeling kent ook nadelen, zoals meer verantwoordelijkheid dragen en meer los staan van anderen en verkeren in eenzaamheid. De verticale transcendentie heeft plaats gemaakt voor solipsisme. Met deze ontwikkeling heeft het denken in de Westerse cultuur een dominante plaats ingenomen met een explosie van technologische mogelijkheden. Dat heeft ook met zich meegebracht dat de belangstelling voor andere menselijke faculteiten op de achtergrond zijn geraakt, zoals interesse in gevoelens en intuïtie. Tegelijkertijd is het gemeenschapsgevoel gaan tanen. Deze tendensen vallen af te lezen aan het focus waarop de wetenschap zich richt. Met de introductie van de fenomenologie, de psychoanalyse en het (Franse) structuralisme is er weer een bredere kijk op de mens ontstaan die meer recht doet aan de totale aspecten van het mens zijn. De fenomenologie heeft de menselijke ervaring een belangrijke plaats toegewezen, de psychoanalyse heeft het onbewuste geïntroduceerd en het structuralisme heeft het accent gelegd bij de intermenselijke patronen die hun weerslag hebben op de structuur van het individu, waarbij de taal een centrale rol speelt (de Saussure*). De structuralisten die hierbij een belangrijke rol hebben gespeeld zijn Claude Lévi-Strauss*, Michel Foucault* en voor de psychoanalyse Jacques Lacan*. In zijn ‘De woorden en de dingen’(1966)* heeft Foucault voorspeld dat het subject wel eens zou kunnen verdwijnen. Het is te hopen dat zijn voorspelling niet bewaarheid wordt.

Bijdragen aan de psychiatrie en de psychoanalyse

Jos de Kroon heeft geijverd voor een herkenning en erkenning van het subject en het subjectieve in de psychiatrie zowel als opleider van jonge artsen tot psychiater als in publicaties. Zijn belangstelling gaat vooral uit naar de psychose als een mogelijke structuur van de persoonlijkheid met daaraan gekoppeld het onderzoek naar de mogelijkheden van een psychotherapeutische behandeling van mensen met een psychose. Heeft vele lezingen gegeven in binnen- en buitenland. Hij heeft workshops gegeven in Duitsland, Oostenrijk en Wit-Rusland gedurende vele jaren over het subject in de psychiatrie en over de psychose. Hij heeft een bestuursfunctie gehad in The International Society for Psychological and Social Approaches to Psychosis (ISPS) en is nog steeds lid.

Voor de psychoanalyse zet hij zich in voor een diepgaand begrip van de psychose en spiegelt zich daarbij aan het gedachtegoed van Jacques Lacan. Hij probeert vorm te geven aan de door de psychoanalyse geïnspireerde behandeling van patiënten met een psychose. Hij is redactielid Boeken van het Tijdschrift voor Psychoanalyse en haar toepassingen. Verder participeert hij in het bestuur van de Stichting Psychoanalyse en Cultuur.

Volgens de Kroon heeft de psychiatrie en in haar kielzog de psychoanalyse een sterke neiging om het subject te offeren aan het wetenschappelijk  ideaal van het objectivisme. In de Verenigde Staten van Amerika is dat zeker het geval en in Nederland valt dat af te lezen aan de ‘Profielschets psychiater’ (1996, geüpdatet in 2005) waarin de psychiatrie wordt geafficheerd als het specialisme van de hersenen. Het subjectieve zou volgens dit pamflet uit de psychiatrie als wetenschap geweerd dienen te worden. Recenter heeft zich in de psychoanalyse eenzelfde tendens aangediend in de vorm van de neuropsychoanalyse. Het subjectieve wordt steeds meer gemechaniseerd en het heeft er alle schijn van dat we terugkeren naar de tijd van de Verlichting waarin Julien Offray de La Mettrie* zijn ‘L’homme-machine’ (1746) publiceerde. Dat Freud* in zijn Entwurf einer Psychologie (1895) [13]zijn verlangen uitsprak naar een biologische basering van het psychisch apparaat wil niet zeggen dat hij later niet andere wegen heeft bewandeld om de menselijke psyche te verklaren. Zowel in de psychiatrie als in de psychoanalyse blijft de moeilijkheid bestaan het subjectieve een integrale plaats in of naast het objectieve te verschaffen. Volgens de Kroon maakt het structuralisme een goede kans daarin te slagen.

Loopbaan

Hij begon na zijn gymnasium en militaire dienst aan de studie geneeskunde aan de Vrije Universiteit te Amsterdam, waar hij in 1976 afstudeerde. Tussen 1977 en 1981 was hij arts-assistent in de psychiatrie bij APZ Vogelenzang, het St. Lucasziekenhuis te Amsterdam, en het Deltaziekenhuis te Rotterdam. Op 1 juni 1981 werd hij geregistreerd als psychiater bij de Koninklijke Nederlandsche Maatschappij tot bevordering der Geneeskunst (KNMG).

Tussen 1981 en 1986 was hij praktiserend psychiater in APZ Huize Padua te Boekel, werkend op een afdeling voor klinische psychotherapie voor jong volwassenen en een afdeling voor resocialisatie, vanaf 1986 bij de RIAGG te Eindhoven, team volwassenenzorg en team psychotherapie, en vanaf 1993 bij de GGzE (Eindhoven), waar hij A-opleider was.

Vanaf 1985 was hij vrijgevestigd psychiater in Uden, en vanaf 2000 in Eindhoven. Hij fungeerde ook als beleidspsychiater (bij een FACT en IHT team bij de GGZNML), psychiater consulent (bij de GGZ Max Ernst te Arnhem, Kinderen & Jeugdpsychiatrie te GGZ Oost Brabant te Veghel, en de volwassenenpsychiatrie bij Reinier van Arkel te 's-Hertogenbosch).

1981-1986 Psychiater afdeling voor klinische psychoatherapie.

1986-1993 Psychiater/Psychotherapeut RIAGG Eindhoven.

1993-2005 Psychiater-A-opleider Psychiatrie GGzE te Eindhoven.

2005-2011 Zelfstandig gevestigd psychiater/psychotherapeut en psychoanalyticus te Eindhoven.

2011-2016      Psychiater Programmahoofd Psychose GGZ WNB te Halsteren en behandelaar bij programma ‘Residentieel’.

2012-2013      Psychiater Consulent Kinderen en Jeugd Reinier van Arkel, Herlaarhof te Veldhoven.

2016-2018       Psychiater Intense Home Treatment (IHT) Vincent van Gogh, Weert.

2018-2020      Regiebehandelaar; Psychose, Medium Care, Dubbele Diagnose GGZ WNB, Halsteren.

2020                Psychiater IHT/Crisisdienst Reinier van Arkel(Wetenschappelijke) publicaties

Wetenschappelijke publicaties

Daarnaast droeg hij ook bij aan andere boekpublicaties [9][14][15][16] en publiceerde hij ook verschillende artikelen in Tijdschrift voor Psychiatrie en recenceerde en besprak vele werken in het veld voor onder andere het wetenschappelijke tijdschrift 'Tijdschrift voor Psychoanalyse'.

Jaar Titel Redacteur / verschenen in Uitgever
2008 Zachte landing. Psychotherapie met psychotici.[9] Jos de Kroon (red.); Ludi Van Bouwel; Jan Van Camp; Johan Cullberg; Dion Van Werde; Margreet de Pater; Marlieke de Jonge; Tom Kuipers; Jack Jenner; Marius Romme; Sandra Escher; Dirk Corstens. Garant Uitgeverij
2015 Een huiveringwekkende leegte die tot spreken dwingt.[14] In Mark Kinet, Katrien Vuylsteke Vanfleteren & Sjef Houppermans (red.), Als het lichaam spreekt. Garant Uitgeverij
2018 TV-series (kijken) en de doodsdrift.[15] In Peter Verstraten & Sjef Houppermans, Oog om oog – Psychoanalyse en tv-series. Garant Uitgeverij
2020 Hamlet versus Oedipus of toch een matrixiale oriëntatie? Een structuralistische benadering van de psychopathologie.[16] In Peter Verstraten & Sjef Houppermans (red.), De tijd hangt uit zijn naad. Garant Uitgeverij

Andere publicaties:

  • Kroon, J.A.M. de (1985). The Working Class in Weimar Germany: A Psychological and Sociological Study. American Journal of Psychiatry, 142.12.1510.[17]
  • Kroon, J.A.M. de (1985). Erich Fromm en de arbeiders in de Weimar Republiek. Tijdschrift voor Psychiatrie, Boeken 2, 27, p.8-11.
  • Kroon, J.A.M. de (1986). Oedipus in Vlaanderen. Tijdschrift voor Psychiatrie, Boeken 2, 28, p.10-12.
  • Kroon, J.A.M. de (1987). Psychiatrie tussen mentalisme en materialisme. Tijdschrift voor Psychiatrie, Boeken 1, 29, p. 1-8.
  • Kroon, J.A.M. de (1991). Op zoek naar het subject in de psychiatrie. Tijdschrift voor Psychiatrie, Boeken 2, 33, p. 1-5.
  • Kroon, J.A.M. de, & Reijmers, E. (1992). Om het subject in de psychiatrie. Tijdschrift voor Psychotherapie, 18, 5, p. 292-297.
  • Kroon, J.A.M. de (1993). Overdracht en de keerzijde van de psychoanalyse. Tijdschrift voor Psychotherapie, 19, 4, p. 257-261.
  • Kroon, J.A.M. de (1994). De structuur van de psychotherapeutische relatie. Het subject in de therapeutische relatie volgens het structuralisme van Lacan. Tijdschrift voor Psychiatrie, 7, p. 474-484.
  • Kroon, J.A.M. de (1994). Het gebroken oor of een psychoanalyse van de fetisj. Tijdschrift voor Psychiatrie, Boeken 2, 36, p. 16-22.
  • Kroon, J.A.M. de (1995). De strenge logica van de psychoticus. Tijdschrift voor Psychiatrie, Boeken 1, 37, p.10-14.
  • Kroon, J.A.M. de (1995). Psychotherapie met psychotici: mogelijkheid of illusie? Tijdschrift voor Psychoanalyse, 1, 4, p. 210-226.
  • Kroon, J.A.M. de (1995). Tussen vrees en hoop. Verslag van het XIe International Symposium for the Psychotherapy of Schizophrenia, Washington, D.C. d.d. 12-16 juni 1994. Tijdschrift  voor Psychotherapie, 21, 2,  p.142-148.
  • Kroon, J.A.M. de, Mink, C., & Spronken, P. (red.) (1995). Verslag van de APA Meeting Miami, USA. Stichting Wereldwijzer.
  • Kroon, J.A.M. de (1996). Aimée van Lacan, een geval van zelfbestraffende paranoia. Tijdschrift voor Psychotherapie, 22, 5, p.315-328.[18]
  • Kroon, J.A.M. de (1996). Freud in het Frans. Bespreking van Sigmund Freud (1990-1995). L’homme aux loups (1914); Inhibition, symptôme et angoisse (1925); Le president Schreber (1910); La première théorie des névroses (1894); L’avenir d’une illusion (1927); La malaise dans la culture (1929). Paris: Quadrige/Presses Universitaires de France. Tijdschrift voor Psychoanalyse, 2, 3, p. 181-182.
  • Kroon, J.A.M. de (1996). Sabina Spielrein als speelbal tussen Jung en Freud. Een zwarte bladzijde uit de geschiedenis van de psychoanalyse. Psychologie, 15, juni, p.41-45.
  • Kroon, J.A.M. de (1997). Een gevaarlijke psychiatrie in bloei. Tijdschrift voor Psychiatrie, Boeken en Essays, 39, p. 905-911.
  • Kroon, J.A.M. de (1997). John Conolly, een vernieuwer in de psychiatrie. Inleiding bij het boek John Conolly. Amsterdam: Candide.
  • Kroon, J.A.M. de (1997). Signalement. Yves-Hiram Haersevoets (1996), Symptomatologie de l’enfant victime d’inceste: signes cliniques spécifiques ou aspécifiques? L’Évolution psychiatrique, 61, 2, p. 223-234.  Tijdschrift voor Psychotherapie, 23, 4, p. 297-298.
  • Kroon, J.A.M. de (1998). Cursus schrijven voor studenten en professionals. Eindhoven:GGzE.
  • Kroon, J.A.M. de (1998). Het kleine verschil. Enkele beschouwingen over migrantenhulpverlening.  Tijdschrift voor Psychotherapie, 24, 2, p. 105-116.
  • Kroon, J.A.M. de (1999). Recensie over J. de Jong en M. van den Berg (red.) (1996).Transculturele psychiatrie en psychotherapie. Handboek voor hulpverlening en beleid. Tijdschrift voor Psychotherapie, 25, 1, p. 61-65.
  • Kroon, J.A.M. de (2000). La petite différence. Quelques observations sur la thérapie  aux migrants. Mental, 7, mars, p. 27-43.
  • Corthals, H., Kroon, J.A.M. de, de Schutter, D., Vogelaar, J., & Wittewrongel, J. (2000). Psychiatrie en poëzie. Teksten gelijknamig symposium, Oirschot, 6 april 2000. Eindhoven/Tilburg: Metanoia en Forum.
  • Kroon, J.A.M. de (2003). Profiel van de A-opleiding in de GGzE. Metaforum, december, 1, p.69-70.
  • Kroon, J.A.M. de (2003). Psychoanalyse als deconstructivisme. Bespreking van Nicholas Royle (2003). Jacques Derrida. Tijdschrift voor Psychoanalyse, 9, 4, p. 242-243.
  • Kroon, J.A.M. de (2004). Lacan op zijn Engels. Bespreking van Dylan Evans (red.) (2001). An Introductory of Lacanian Psychoanalysis. Tijdschrift voor Psychoanalyse, 10, 1, p. 50-52.
  • Kroon, J.A.M. de (2004). Psychoanalyse als histologie van de ziel. Metaforum, juli, 2, p. 25-36.
  • Kroon, J.A.M. de (2004). Psychosen, psychoanalytisch besproken. Bespreking van Jo Smet, Ludi Van Bouwel & Rudi Vandenborre (2003). Spreken en gesproken worden. Psychoanalyse en Psychose. . Tijdschrift voor Psychoanalyse, 10, 2, p. 176-178.
  • Kroon, J.A.M. de (2004). Jouissance a cinque voci. Muziek en het onmogelijke genieten. Metaforum, december, 3, p. 33-47.
  • Kroon, J.A.M. de (2004). De mens als metaforen machine. Bespreking van Johan den Boer (2003). Neurofilosofie. Hersenen, bewustzijn, vrije wil. Tijdschrift voor Psychoanalyse, 10, 3, p. 176-178

Referenties

  1. º Psychiatrie & poëzie : verslag van het symposium "Psychiatrie & poëzie", gehouden op 6 april 2000 te Oirschot, H.J.T.M. Corthals, Jan van Veelen, Stichting Geestelijke Gezondheidszorg Eindhoven en de Kempen, Stichting Geestelijke Gezondheidszorg Midden-Brabant, "Psychiatrie & poëzie", GGZ Eindhoven [etc.], [Eindhoven etc.] (2000)
  2. 2,0 2,1 (nl) de Kroon, Jos, Hoe wetenschappelijk is de psychiatrie?, Maklu uitgeverij
  3. º Kroon, Jos A.M. de, Taal en psychose : een onderzoek naar de relatie tussen taal en psychose volgens het structuralisme van Jacques Lacan en een mogelijke psychotherapie. De Tijdstroom, [Utrecht] (1993)
  4. º Kroon, Jos de, Omzien naar de psyche : een kritisch-historische benadering van de psychiatrie. Boom, Amsterdam (1999)
  5. º de Kroon, Jos, Nulgraad van de psyche. Garant Uitgevers, Antwerpen, Apeldoorn, 2021
  6. º Kroon, Jos A.M. de, Psuchē : over de ziel : topologie en effect van een leegte. Garant, Antwerpen (2007)
  7. º Kroon, Jos de, Schizofrenie tussen symptoom en subject : een archeologie van de psychose. Garant, Antwerpen (2004)
  8. º Kroon, Jos A.M. de, De stem van de ander : over (verbale) hallucinaties : een psychiatrische en filosofische beschouwing. Garant, Antwerpen (2010)
  9. 9,0 9,1 9,2 Zachte landing : psychotherapie bij psychotici, Jos A.M. de Kroon, Garant, Antwerpen (2008)
  10. º Van de Vijver, Gertrudis (2020). Editorial: Lacanian Psychoanalysis. Frontiers in Psychology 11. DOI:10.3389/fpsyg.2020.00192.
  11. º Kivits, Tonja. "[International Society for Psychological and Social Approaches to Psychosis (ISPS) De psychiater wordt eindelijk weer arts]", Trouw, April 24 1999.
  12. º Krron, Jos de, Omzien naar de psyche : een kritisch-historische benadering van de psychiatrie. Boom, Amsterdam (1999)
  13. º (de) Freud, Sigmund, Entwurf einer Psychologie, Eres
  14. 14,0 14,1 Als het lichaam spreekt, Mark Kinet, Katrien Vuylsteke Vanfleteren, Sjef Houppermans, Garant, Antwerpen (2015)
  15. 15,0 15,1 Oog om oog psychoanalyse en tv-series, Peter Verstraten, Sjef Houppermans, Garant, Antwerpen (2018)
  16. 16,0 16,1 "De tijd hangt uit zijn naad" Hamlet en de psychoanalyse, Peter Verstraten, Sjef Houppermans, Garant, Antwerpen (2020)
  17. º DE KROON, JOS (December 1985). The Working Class in Weimar Germany: A Psychological and Sociological Study. American Journal of Psychiatry 142 (12): 1510–1511. DOI:10.1176/ajp.142.12.1510.
  18. º de Kroon, Jos A. M. (1996-02-01). 148th Annual Meeting van de American Psychiatric Association in Miami, FL, 20–25 mei 1995. Tijdschrift voor Psychotherapie 22 (1): 39–43. DOI:10.1007/BF03079282.
  19. º De Kroon, Jos (June 1987). Origins of Mental Illness: Temperament, Deviance and Disorder. American Journal of Psychiatry 144 (6): 816–a–817. DOI:10.1176/ajp.144.6.816-a.
  20. º Psychose en de kunsten, Sjef Houppermans, Jos de Kroon, Peter Verstraten, Antwerpen (2014)
rel=nofollow