Wikisage, de vrije encyclopedie van de tweede generatie, is digitaal erfgoed

Wikisage is op 1 na de grootste internet-encyclopedie in het Nederlands. Iedereen kan de hier verzamelde kennis gratis gebruiken, zonder storende advertenties. De Koninklijke Bibliotheek van Nederland heeft Wikisage in 2018 aangemerkt als digitaal erfgoed.

  • Wilt u meehelpen om Wikisage te laten groeien? Maak dan een account aan. U bent van harte welkom. Zie: Portaal:Gebruikers.
  • Bent u blij met Wikisage, of wilt u juist meer? Dan stellen we een bescheiden donatie om de kosten te bestrijden zeer op prijs. Zie: Portaal:Donaties.
rel=nofollow

Joodse filosofie

Uit Wikisage
Naar navigatie springen Naar zoeken springen
Filosofie
Geschiedenis van de filosofie
Westerse filosofie Presocratische filosofie
Antieke filosofie
Middeleeuwse filosofie
Renaissancefilosofie
Moderne filosofie
Hedendaagse filosofie
Geschiedenis van de westerse filosofie
Oosterse filosofie Hindoeïsme
Chinese filosofie
Japanse filosofie
Confucianisme
Taoïsme
Boeddhisme
Zoroastrisme
Arabische filosofie
Religieuze filosofie Christelijke filosofie
Joodse filosofie
Islamitische filosofie
Categorie filosofie Boeken
Filosofen
Stromingen

Joodse filosofie is de filosofische studie in verband met het jodendom of door Joden.

Joodse filosofie in de oudheid

Het begin van de joodse filosofie is een controversieel onderwerp. Aan de ene kant vinden geleerden zoals Eliezer Bead en Julius Guttmann dat de filosofie niet in de joodse cultuur is ontstaan, maar als geheel een gevolg is van invloeden van buitenaf, die teruggaan tot de contacten tussen de Joodse cultuur met de Griekse filosofie in periode van de Tweede Tempel. Volgens andere onderzoekers, zoals Israel Efrat, was er in de vroege dagen van het monotheïsme al sprake van een duidelijke joodse filosofie.

Bijbelse wijsheidsliteratuur

Een aantal Bijbelboeken behoren tot de wijsheidsliteratuur, met name Misjlei (Spreuken), Qohelet (Prediker) en Job.

Er kwam een genre van wijsheidsliteratuur tot ontwikkeling.

Griekse invloeden

De eerste duidelijke sporen van Griekse filosofie in het jodendom kunnen worden opgemerkt in de apocriefe geschriften, zoals de Wijsheid van Jezus Sirach, het pseudepigrafische Boek der Wijsheid van Salomo en 4 Makkabeeën.

De eerste filosofische denker van het klassieke jodendom was Philo van Alexandrië (20 v.Chr. – 40) was een hellenistische jood uit Alexandrië. In zijn filosofie omvatte hij zowel de wijsheden van het oude Griekenland als die van het jodendom. Zijn werk werd onder de joden niet algemeen geaccepteerd, maar werd later van belang voor christelijke theologen. Hij ontwikkelde een filosofische hermeneutiek die Bijbelse personen en plaatsen omvormde tot universele symbolen en waarden. Hij behield de opvatting van de Hebreeuwse Bijbel van een transcendente God en identificeerde Plato’s ideeën met de Logos (het ’Woord’) van God.

Middeleeuwse joodse filosofie

Middeleeuwse joodse filosofie is sterk beïnvloed door Plato, Aristoteles en islamitische filosofie. Met name de vroege sefardisch-joodse filosofen werden sterk beïnvloed door de islamitische filosofische stroming bekend als ’Moetazili’. Hierin werd onder andere ieder beperkend aspect aan God ontkend en werd God omschreven als de ultieme eenheid en rechtvaardigheid.

Andere joodse middeleeuwse filosofen na Maimonides

Verhouding tot de, joodse mystiek

Een verschil tussen mystici en filosofen ligt in hun beoordeling van het menselijke verstand. Filosofen zien het verstand als basis van elke waarneming en kennis. Mystici, zoals de kabbalisten, gaan niet af op het verstand, maar vertrouwen op overlevering, inspiratie en intuïtie. De invloedrijke rationalistische filosofiehistoricus en rabbijn Julius Guttmann verwerpt in zijn in standaardwerk Philosophie des Judentums (1933) de voorstelling dat kabbala een filosofie zou zijn.

Renaissance

Verlichting

Reform-jodendom

Orthodox jodendom

Moderne joodse filosofie

Moderne joodse filosofie begint in Duitsland met Moses Mendelsohn (1729-1786), die trachtte de dwingend theocratische dimensie uit het judaïsme te verwijderen. Hermann Cohen (1842-1918) benadrukte, onder invloed van Kant en Hegel, vooral wat hij beschouwde als de essentieel ethische en universele rationele leringen van het judaïsme. Martin Buber (1878-1965) introduceerde een soort existentieel personalisme in deze ethische lezing van het judaïsme, terwijl ook Franz Rosenzweig (1868-1929) als reactie tegen de abstracte beschouwingen van Hegel over de mens een meer existentiële filosofie voorstond. De optimistische en universele oriëntatie van deze filosofen werd door de Tweede Wereldoorlog echter zwaar op de proef gesteld, en na dit conflict neigden joodse denkers meer naar een nationalistische en assertieve vorm van filosofie.

Orthodox-joodse filosofie

Filosofen, bekend voor hun Joodse achtergrond

Zie ook

Weblinks

Jewish Encyclopedia 1906  (en) Alexandrian philosophy, in: Jewish Encyclopedia, New York: Funk & Wagnalls, 1901-1906. (vertaal via: Vertaal via Google translate)

Jewish Encyclopedia 1906  (en) Arabic-Jewish philosophy, General view of, in: Jewish Encyclopedia, New York: Funk & Wagnalls, 1901-1906. (vertaal via: Vertaal via Google translate)

rel=nofollow
 
rel=nofollow