Wikisage, de vrije encyclopedie van de tweede generatie, is digitaal erfgoed

Wikisage is op 1 na de grootste internet-encyclopedie in het Nederlands. Iedereen kan de hier verzamelde kennis gratis gebruiken, zonder storende advertenties. De Koninklijke Bibliotheek van Nederland heeft Wikisage in 2018 aangemerkt als digitaal erfgoed.

  • Wilt u meehelpen om Wikisage te laten groeien? Maak dan een account aan. U bent van harte welkom. Zie: Portaal:Gebruikers.
  • Bent u blij met Wikisage, of wilt u juist meer? Dan stellen we een bescheiden donatie om de kosten te bestrijden zeer op prijs. Zie: Portaal:Donaties.
rel=nofollow

Athos (schiereiland): verschil tussen versies

Uit Wikisage
Naar navigatie springen Naar zoeken springen
(→‎De kloosters: +Helandariou klooster.)
(http://nl.wikipedia.org/w/index.php?title=Athos_(schiereiland)&oldid=44057565 Foto's bijwerken.)
Regel 5: Regel 5:
| locatie    =  
| locatie    =  
| land        = {{GR}}
| land        = {{GR}}
| vlag        = [[Bestand:Flag of the Greek Orthodox Church.svg.png|150px]]
| vlag        = [[Bestand:Flag of the Greek Orthodox Church.svg|150px]]
| vlagartikel = Vlag van de [[Grieks-orthodoxe Kerk]]
| vlagartikel = Vlag van de [[Grieks-orthodoxe Kerk]]
| wapen      =  
| wapen      =  
Regel 16: Regel 16:
| lengte      = 8 km
| lengte      = 8 km
| breedte    =  
| breedte    =  
| hoogste punt= [[Athos_(berg)|Mount Athos]] (2.030 m)
| hoogste punt= [[Athos_(berg)|Mount Athos]] (2.033 m)
| inwoners    = 1.811
| inwoners    = 1.811
| census      =
| census      =
Regel 40: Regel 40:
}}
}}
{{Zijbalk orthodoxie}}
{{Zijbalk orthodoxie}}
'''Athos''' is de naam van een [[schiereiland]] en van de gelijknamige [[Athos (berg)|berg]] op dit schiereiland in het noordoosten van [[Griekenland]]. Het gebied, 335,637 km² groot, wordt officieel '''Heilige Berg''' ([[Nieuwgrieks|Grieks]]: Άγιο Όρος<ref>{{el}} [http://www.statistics.gr/portal/page/portal/ESYE/BUCKET/General/A1602_SAM01_DT_DC_00_2011_01_F_GR.pdf Volks-en woningtelling 2011: Voorlopige uitslagen van het aantal inwoners (p. 10 Άγιο Όρος (Αυτοδιοίκητο)]</ref>) genoemd. De berg bevindt zich op het derde en meest oostelijke schiereiland van [[Chalcidice]] in de Griekse landstreek Macedonië. Als ''Autonome Monastieke Staat van de Heilige Berg'' (Grieks: Αυτόνομη Μοναστική Πολιτεία Αγἰου Όρους, ''Aftonomi Monastiki Politia Agíou Orous''), heeft Athos een [[Autonoom gebied|autonome]] status binnen Griekenland, maar valt buiten het [[Belasting over de toegevoegde waarde|BTW-gebied]] van de [[Europese Unie]]. Er wordt enkel rechtstreeks verantwoording afgelegd aan het [[Oecumenisch patriarchaat van Constantinopel]] ([[Istanboel]]).
'''Berg Athos''' ([[Grieks]] Όρος Άθως, Οros Αthos) is de naam van een gebied en van de gelijknamige [[Athos (berg)|berg]] in het noordoosten van [[Griekenland]] waarop de monnikenrepubliek is gevestigd. Het gebied Athos bevindt zich op het derde en meest oostelijke schiereiland van [[Chalcidice]] in de Griekse landstreek  [[Macedonië (Griekenland)|Macedonië]] en is een UNESCO-werelderfgoed.<ref>{{cite web|url=http://whc.unesco.org/en/list/454|title=Mount Athos|author=UNESCO World Heritage Centre|work=unesco.org}}</ref>
<br>Athos heeft een oppervlakte van  335,637 km²,<ref>{{cite web|url=http://www.statistics.gr/portal/page/portal/ESYE/BUCKET/General/A1602_SAM01_DT_DC_00_2011_01_F_GR.pdf|format=PDF|title=Volks-en woningtelling 2011: Voorlopige uitslagen van het aantal inwoners (p. 10 Άγιο Όρος (Αυτοδιοίκητο)|language=Grieks}}</ref> is 45 km lang en 8 km breed. Op het zuidelijkste punt van het schiereiland bevindt zich de 2033 meter hoge [[Athos (berg)|berg Athos]].
 
Als ''Autonome Monastieke Staat van de Heilige Berg'' (Grieks: Αυτόνομη Μοναστική Πολιτεία Αγἰου Όρους, ''Aftonomi Monastiki Politia Agíou Orous''), heeft Athos een speciale status binnen Griekenland, en valt buiten het [[Belasting over de toegevoegde waarde|BTW-gebied]] van de [[Europese Unie]]. Ook wordt er geen belasting geheven. Athos valt onder het [[Oecumenisch patriarchaat van Constantinopel]] ([[Istanboel]]).


== Geografie ==
== Geografie ==
[[Bestand:Karta Athos.PNG|thumb|left|Plattegrond van Athos]]
[[Bestand:Karta Athos.PNG|thumb|left|Plattegrond van Athos]]
Athos ligt niet ver ten zuidoosten van [[Thessaloniki (stad)|Thessaloniki]] en ten zuidwesten van [[Kavála (departement)|Kavála]] en het eiland [[Thasos (eiland)|Thasos]]. De [[hoofdstad]] en het bestuurlijke [[middelpunt (meetkunde)|centrum]] van het schiereiland Athos is [[Karyes (Athos)|Karyes]]. Dit ligt in het midden ervan, en is in de 9e eeuw n. Chr. gesticht.
[[Bestand:Griekenland Athos 20041030 3895.jpg|thumb|left|De berg Athos vanuit de lucht]]
 
Athos ligt niet ver ten zuidoosten van [[Thessaloniki (stad)|Thessaloniki]] en ten zuidwesten van [[Kavála (departement)|Kavála]] en het eiland [[Thasos (eiland)|Thasos]]. De [[hoofdstad]] en het bestuurlijke centrum van het schiereiland Athos is [[Karyes (Athos)|Karyes]]. Dit ligt in het midden ervan, en is in de 9e eeuw n. Chr. gesticht.


== Kloosters ==
== Kloosters ==
Op Athos bevinden zich twintig [[klooster (gebouw)|kloosters]] van de [[Oecumenisch patriarchaat van Constantinopel|Orthodoxe Kerk]], waaronder het [[Zografklooster]]. Ieder klooster heeft zijn eigen [[territorium (soeverein gebied)|territorium]]. Er zijn niet alleen Griekse kloosters, er is ook een Russisch-orthodox klooster, en een Bulgaars en een Servisch klooster ([[Hilandar]]). Ook is er een [[nederzetting]] van Roemeense monniken (skiti). Woonden er vroeger soms tienduizenden monniken op en rond de berg, in 2011 nog 1830. De kloosters waren vroeger alleen per [[schip (transportmiddel)|schip]] of over smalle [[pad (weg)|paden]] te bereiken, de laatste [[jaar|jaren]] zijn er (zand-)wegen aangelegd. Dat heeft de [[natuur (wereld)|natuur]] van Athos geen goed gedaan. Oude pelgrimspaden raken overwoekerd.
Op Athos bevinden zich twintig [[klooster (gebouw)|kloosters]] van de [[Oecumenisch patriarchaat van Constantinopel|Orthodoxe Kerk]]. Ieder klooster heeft zijn eigen [[territorium (soeverein gebied)|territorium]]. Er zijn niet alleen [[Grieks-orthodoxe Kerk |Grieks-orthodoxe kloosters]], er is ook een [[Russisch-orthodoxe Kerk|Russisch-orthodox klooster]], een [[Bulgaars-orthodoxe Kerk|Bulgaars-orthodox]] en een [[Servisch-orthodoxe Kerk|Servisch-orthodox- klooster]] ([[Hilandar]]). Ook zijn er skitis, dependances van kloosters, waar monniken wonen. Woonden er vroeger soms tienduizenden monniken op en rond de berg, in 2011 nog 1830. De kloosters waren vroeger alleen per schip of over smalle paden te bereiken, de laatste jaren zijn er (zand-)wegen aangelegd waarop gemotoriseerd verkeer rijdt. Dat heeft de natuur van Athos geen goed gedaan. Oude pelgrimspaden raken overwoekerd.


Sommige kloosters zijn ongeveer 1000 jaar geleden opgericht, het laatste in de [[zestiende eeuw]]. Het oudste, nog bestaande klooster is [[Megísti Lavra]] (963). Op Athos wonen enkel monniken, die hun leven volledig proberen toe te wijden aan God. De berg der stilte is de ideale plaats voor het leven in eenzaamheid en ascese. Daarnaast zijn er Griekse arbeiders werkzaam in de kloosters. De Berg Athos staat op de werelderfgoedlijst van UNESCO en krijgt subsidie ook van de EU, voor herstel- en restauratiewerkzaamheden. Naast de kloosters zijn er ook kleine dorpsgemeenschappen (skites) waar monniken leven. De bekendste skite is Agia Anna op de ZW-kust van Athos. In de skite Katounakia op de zuidpunt van Athos zijn iconenschilders bedrijvig.
Sommige kloosters zijn eeuwenoud, het laatste klooster is in de [[zestiende eeuw]] gesticht. Het oudste, nog bestaande klooster is [[Megísti Lavra]] (963). Op Athos wonen voornamelijk monniken, die hun leven volledig proberen te wijden aan God. De berg der stilte is voor hen de ideale plaats voor het leven in eenzaamheid en ascese. Verder wonen of verblijven er naast monniken op Athos bouwvakkers, landarbeiders, politieagenten en onderzoekers. De Berg Athos staat op de werelderfgoedlijst van UNESCO en krijgt ook subsidie van de EU, voor herstel- en restauratiewerkzaamheden. Naast de kloosters zijn er ook kleine geloofsgemeenschappen (skites) waar monniken leven. Verder leven er monniken als kluizenaar op Athos, soms in grotten of spelonken. De bekendste skite is Agia Anna op de zuidwestkust van Athos.  


Athos wordt de tuin van Moeder Gods genoemd en is voor vrouwen verboden terrein. Ook vrouwelijke (huis-)dieren zijn verboden. Hoe lang dit nog het geval kan blijven, gegeven het feit dat Griekenland onderdeel is van de EU, en dit een inperking van de bewegingsvrijheid van ongeveer de helft van de inwoners van de EU inhoudt, is onduidelijk. Aan de 'grens', nabij het stadje [[Ouranopolis]] staan borden met de tekst: Verboden Voor Vrouwen. Bezoekers (mannen) vanaf 18 jaar kunnen het schiereiland alleen per schip bereiken. Aan de westkant gaat de veerboot van Ouranopolis naar de "havenstad" van Athos, Dafni. Aan de oostkant gaat men met de veerboot vanaf [[Ierissos]]. Alle bezoekers moeten beschikken over een speciaal vierdaags visum, dat via het Athos Consulaat in Thessaloniki kan worden aangevraagd en als "diamonitirion" (Grieks: διαμονητήριον) moet worden afgehaald in het Athosbureau in Ouranopolis. Per dag worden 10 niet-orthodoxe bezoekers en ongeveer 100 orthodoxe pelgrims toegelaten.
De Byzantijnse keizer [[Constantijn IX Monomachos]] heeft in 1046 het bestaan van Athos als monnikenstaat erkend en het voorschrift uitgevaardigd dat geen "baardlozen", dus geen vrouwen of jongeren Athos mochten betreden. Ook is Athos verboden gebied voor alle vrouwelijke dieren. Toch zijn in weerwil met dit het verbod er wel poezen en kippen aanwezig op Athos. Katten zijn namelijk nodig om de kloosters vrij van ongedierte te houden en voor het schilderen van iconen zijn eierdooiers en dus kippen noodzakelijk.


== Administratie en organisatie ==
Om op Athos toegelaten te worden dient men in bezit te zijn van een pelgrimsvisum (diamonitiria). Voorts is het zo dat alleen personen van het mannelijke geslacht Athos mogen betreden. Orthodoxe jongetjes mogen onder begeleiding van hun vader Athos betreden, maar ze mogen er niet overnachten totdat ze achttien jaar oud zijn.
 
Volgens de overleveringen zou Maria, de moeder van Christus, samen met de apostel Johannes op weg naar Cyprus zijn geweest toen een storm hen naar Athos deed afdrijven. Eenmaal daar aangekomen zou zij de volgende woorden gesproken hebben: "Dit is voortaan mijn tuin en geen enkele andere vrouw zal hier ooit een voet zetten." Een andere visie is dat het voor de monniken een stuk makkelijker is zich geheel op hun devotie te richten zonder de aanwezigheid van vrouwen. Ook vrouwelijke dieren zoals koeien, geiten, paarden en lastdieren zouden hen te veel afhouden van hun religieuze verplichtingen.
 
Mannelijke bezoekers kunnen het schiereiland alleen per schip bereiken. Aan de westkant gaat een kleine veerboot van [[Ouranopolis]] naar de haven van Dafni. De veerboot legt onderweg aan bij verschillende kloosters. Vanaf Dafni vertrekken bussen naar Karyes, het bestuurlijke centrum van Athos.  Aan de oostkant vertrekt men met de veerboot vanaf [[Ierissos]]. Alle bezoekers moeten beschikken over een speciaal vierdaags visum, dat via het Athos Consulaat in Thessaloniki kan worden aangevraagd en als "diamonitirion" (Grieks: διαμονητήριον) moet worden afgehaald in het Athosbureau in Ouranopolis. Per dag worden een beperkt aantal niet-orthodoxe bezoekers en ongeveer honderd orthodoxe pelgrims toegelaten.
 
==Afwijkende tijd en kalender==
Athos heeft na de val van het [[Byzantijnse rijk]] in 1453 de daar gebruikte [[Juliaanse kalender]] aangehouden. Hierdoor loopt Athos dertien dagen achter op de [[Gregoriaanse kalender]], de kalender die de rest van de wereld aanhoudt. Ook wordt de Byzantijnse tijd aangehouden, wat inhoudt dat het bij zonsopgang middernacht is. Hierdoor ontstaat een tijdsverschil met de Griekse tijd van enkele uren.
Bij zonsopgang worden de monniken in veel kloosters gewekt door een monnik die met een houten hamer op een ''tantalon'' (houten balk) slaat.
 
== Bestuur en organisatie ==
De Heilge Berg Athos wordt bestuurd door twee bestuurslichamen. De Heilige Gemeenschap (Grieks: Ιερά Κοινότητα, ''Iera Kinótita'') en de Heilige Administratie (Grieks: Ιερά Επιστασία, ''Iera Epistasia'').
De Heilge Berg Athos wordt bestuurd door twee bestuurslichamen. De Heilige Gemeenschap (Grieks: Ιερά Κοινότητα, ''Iera Kinótita'') en de Heilige Administratie (Grieks: Ιερά Επιστασία, ''Iera Epistasia'').


== Bestuur ==
== Bestuur ==
Het bestuursorgaan van Athos heet "de Heilige Gemeenschap" (Iera Kinótita) van de Berg Athos, heeft zijn zetel in [[Karyes (Athos)|Karyes]]. Ze is samengesteld als een lichaam uit de 20 afgevaardigden van de onafhankelijke kloosters van de Berg Athos, die een vaste rangorde hebben waarvan het Megisti Lavra het eerste klooster is; overeenstemmend met de Griekse grondwet (Artikel 105)<ref>[http://www.hri.org/docs/syntagma/artcl120.html#A105 Griekse grondwet] (Engelse vertaling)</ref> en het decreet van de Berg Athos van [[16 september]] [[1926]]. Het is het centrale administratieve bestuurslichaam van de Athonitische staat, wat regelmatig, twee keer per week bijeenkomt en in een buitengewone zitting wanneer dit nodig is. Bijeenkomsten worden geleid door de Protos (Grieks: Πρώτος, "Eerste"). De civiele gouverneur, de officiële vertegenwoordiger van de Griekse staat mag, als hij is uitgenodigd, deelnemen aan de zittingen. De Heilige Gemeenschap heeft jurisdictie over Athonitische zaken over het gehele schiereiland. Het is verantwoordelijk voor maatregelen van algemene aard en voor de goede werking van de Athonitische administratie. Het keurt de interne regelingen en het huishoudelijk reglement van de heilige kloosters goed en vormt tevens een rechterlijke instantie in eerste aanleg en in hoger beroep.
Het bestuursorgaan van Athos heet "de Heilige Gemeenschap" (Iera Kinótita) van de Berg Athos en heeft zijn zetel in [[Karyes (Athos)|Karyes]]. Het is samengesteld als een lichaam uit de twintig afgevaardigden van de onafhankelijke kloosters van de Berg Athos, die een vaste rangorde hebben waarvan het Megisti Lavra het eerste klooster is; overeenstemmend met de Griekse grondwet (Artikel 105)<ref>[http://www.hri.org/docs/syntagma/artcl120.html#A105 Griekse grondwet] (Engelse vertaling)</ref> en het decreet van de Berg Athos van 16 september 1926. Het is het centrale bestuurslichaam van de Athonitische staat, dat twee keer per week bijeenkomt en in een buitengewone zitting wanneer dit nodig is. Bijeenkomsten worden geleid door de Protos (Grieks: Πρώτος, "Eerste"). De gouverneur, de officiële vertegenwoordiger van de Griekse staat, mag op uitnodiging deelnemen aan de zittingen. De Heilige Gemeenschap heeft jurisdictie over Athonitische zaken over het gehele schiereiland. Ze is verantwoordelijk voor maatregelen van algemene aard en voor de goede werking van het Athonitische bestuur. Ze keurt de interne regelingen en het huishoudelijk reglement van de heilige kloosters goed en vormt tevens een rechterlijke instantie in eerste aanleg en in hoger beroep.
Gedurende haar zittingsperiode, die één jaar duurt, nemen de leden van de Heilige Gemeenschap ook deel aan ceremonies om officiële kerkelijke hoogwaardigheidsbekleders te verwelkomen in Karyes. Bij besluit van de Heilige Gemeenschap zitten haar leden in vertegenwoordigingen die opgericht zijn om de Athonitische staat te vertegenwoordigen in verschillende aangelegenheden tussen de Berg Athos en de civiele en kerkelijke autoriteiten.
Gedurende haar zittingsperiode, die één jaar duurt, nemen de leden van de Heilige Gemeenschap ook deel aan ceremonies om officiële kerkelijke hoogwaardigheidsbekleders te verwelkomen in Karyes. Bij besluit van de Heilige Gemeenschap zitten haar leden in vertegenwoordigingen die opgericht zijn om de Athonitische staat te vertegenwoordigen in verschillende aangelegenheden tussen de Berg Athos en de civiele en kerkelijke autoriteiten.
 
{{clearleft}}
== Heilige Administratie ==
== Heilige Administratie ==
De Heilige Administratie (Ierá Epistasia) vormt de uitvoerende autoriteit van de Heilige Gemeenschap van de berg Athos en heeft vier leden. De twintig kloosters zijn onderverdeeld in vijf groepen van vier, door roulatie hebben vertegenwoordigers van elke groep uitgaande van de Heilige Epistasia eens per vijf jaar om beurten zitting. De Epistatis (promotor) van het eerste klooster op de ranglijst heet de "Protepistatis". Hij is de voorzitter van de Heilige Administratie en de eerste onder gelijken.
De Heilige Administratie (Ierá Epistasia) vormt de uitvoerende autoriteit van de Heilige Gemeenschap van de berg Athos en heeft vier leden. De twintig kloosters zijn onderverdeeld in vijf groepen van vier, door roulatie hebben vertegenwoordigers van elke groep uitgaande van de Heilige Epistasia eens per vijf jaar zitting. De Epistatis (promotor) van het eerste klooster op de ranglijst heet de "Protepistatis". Hij is de voorzitter van de Heilige Administratie en fungeert als [[primus inter pares]].
De Heilige Administratie behandelt en voert de correspondentie van de Heilige Gemeenschap. Het zegel van de Heilige Gemeenschap is verdeeld in vier delen (een voor elke Epistatis). Daarnaast beheert zij het Gemeenschappelijk Fonds in overeenstemming met de bestellingen van de Heilige Gemeenschap en is belast met de schoonmaak, goede orde en de goede werking van de markt in Karyes, ze is belast met de algemene taken van een gemeente en een departementale raad.
De Heilige Administratie behandelt en voert de correspondentie van de Heilige Gemeenschap. Het zegel van de Heilige Gemeenschap is verdeeld in vier delen (een voor elke Epistatis). Daarnaast beheert zij het Gemeenschappelijk Fonds in overeenstemming met de bestellingen van de Heilige Gemeenschap en is belast met de schoonmaak, goede orde en de goede werking van de markt in Karyes, ze is belast met de algemene taken van een gemeente en een departementale raad.
== Athos de gigant ==
De naam [[Athos (gigant)|Athos]] komt al voor in de [[Griekse mythologie]]. Hierin is het de naam van een van de [[Gigant]]en uit [[Thracië]], die in gevecht raakte met [[Poseidon (god)|Poseidon]]. Een van beiden wierp een enorme rots naar de ander, die op het schiereiland terechtkwam, wat de berg [[Athos (berg)|Athos]] vormde. Op de bergtop staat een kapel, een redelijk zware voettocht voert vanaf de waterkant naar boven. Een groot deel van het jaar ligt er sneeuw op de top.
{{Meebezig}}
{{Meebezig}}
==De kloosters==
==De kloosters==

Versie van 26 mei 2015 22:54

Athos
Heilige Berg
Schiereiland
Bestand:Flag of the Greek Orthodox Church.svg
Vlag van de Grieks-orthodoxe Kerk
Kaart
Locatie Athos
Locatie
Land Vlag van Griekenland Griekenland
Provincie Autonome Monastieke Staat van de Heilige Berg
Algemeen
Oppervlakte 335.63 km²
Inwoners 1.811
Hoofdplaats Karyes
Lengte 8 km
Hoogste punt Mount Athos (2.033 m)
Foto's
Athos in 3D
Athos in 3D
rel=nofollow
Dit artikel past in de serie over de
Orthodoxie

Ook bekend als
"Oosters christendom"

Orthodoxie

De belangrijkste concilies
Nicaea I
Constantinopel I
Efeze
Chalcedon
Constantinopel II
Constantinopel III
Nicaea II

Theologie
Athanasius
Basilius de Grote
Johannes Chrysostomus
Efrem de Syriër
Gregorius van Nazianze
Gregorius van Nyssa

Patriarchaten
Constantinopel
Alexandrië
Antiochië
Jeruzalem
Moskou
Servië
Roemenië
Bulgarije
Georgië

Autocefale Kerken
Griekenland
Cyprus
Polen
Albanië
Tsjechië en Slowakije

Tradities
Oriëntaals-Orthodoxe Kerken
Oosters-Orthodoxe Kerk
Syrisch christendom

Liturgie
Alexandrijnse liturgie
Antiocheense liturgie
Byzantijnse liturgie
Chaldeeuwse liturgie
Iconenverering

Personen
Patriarch
Pope
Katholikos

Kerkinterieur
Icoon
Iconostase

Liturgische gewaden
Phelonion
Epitrachelion · Podriaznik
Zona · orarion

Berg Athos (Grieks Όρος Άθως, Οros Αthos) is de naam van een gebied en van de gelijknamige berg in het noordoosten van Griekenland waarop de monnikenrepubliek is gevestigd. Het gebied Athos bevindt zich op het derde en meest oostelijke schiereiland van Chalcidice in de Griekse landstreek Macedonië en is een UNESCO-werelderfgoed.[1]
Athos heeft een oppervlakte van 335,637 km²,[2] is 45 km lang en 8 km breed. Op het zuidelijkste punt van het schiereiland bevindt zich de 2033 meter hoge berg Athos.

Als Autonome Monastieke Staat van de Heilige Berg (Grieks: Αυτόνομη Μοναστική Πολιτεία Αγἰου Όρους, Aftonomi Monastiki Politia Agíou Orous), heeft Athos een speciale status binnen Griekenland, en valt buiten het BTW-gebied van de Europese Unie. Ook wordt er geen belasting geheven. Athos valt onder het Oecumenisch patriarchaat van Constantinopel (Istanboel).

Geografie

Plattegrond van Athos
Bestand:Griekenland Athos 20041030 3895.jpg
De berg Athos vanuit de lucht

Athos ligt niet ver ten zuidoosten van Thessaloniki en ten zuidwesten van Kavála en het eiland Thasos. De hoofdstad en het bestuurlijke centrum van het schiereiland Athos is Karyes. Dit ligt in het midden ervan, en is in de 9e eeuw n. Chr. gesticht.

Kloosters

Op Athos bevinden zich twintig kloosters van de Orthodoxe Kerk. Ieder klooster heeft zijn eigen territorium. Er zijn niet alleen Grieks-orthodoxe kloosters, er is ook een Russisch-orthodox klooster, een Bulgaars-orthodox en een Servisch-orthodox- klooster (Hilandar). Ook zijn er skitis, dependances van kloosters, waar monniken wonen. Woonden er vroeger soms tienduizenden monniken op en rond de berg, in 2011 nog 1830. De kloosters waren vroeger alleen per schip of over smalle paden te bereiken, de laatste jaren zijn er (zand-)wegen aangelegd waarop gemotoriseerd verkeer rijdt. Dat heeft de natuur van Athos geen goed gedaan. Oude pelgrimspaden raken overwoekerd.

Sommige kloosters zijn eeuwenoud, het laatste klooster is in de zestiende eeuw gesticht. Het oudste, nog bestaande klooster is Megísti Lavra (963). Op Athos wonen voornamelijk monniken, die hun leven volledig proberen te wijden aan God. De berg der stilte is voor hen de ideale plaats voor het leven in eenzaamheid en ascese. Verder wonen of verblijven er naast monniken op Athos bouwvakkers, landarbeiders, politieagenten en onderzoekers. De Berg Athos staat op de werelderfgoedlijst van UNESCO en krijgt ook subsidie van de EU, voor herstel- en restauratiewerkzaamheden. Naast de kloosters zijn er ook kleine geloofsgemeenschappen (skites) waar monniken leven. Verder leven er monniken als kluizenaar op Athos, soms in grotten of spelonken. De bekendste skite is Agia Anna op de zuidwestkust van Athos.

De Byzantijnse keizer Constantijn IX Monomachos heeft in 1046 het bestaan van Athos als monnikenstaat erkend en het voorschrift uitgevaardigd dat geen "baardlozen", dus geen vrouwen of jongeren Athos mochten betreden. Ook is Athos verboden gebied voor alle vrouwelijke dieren. Toch zijn in weerwil met dit het verbod er wel poezen en kippen aanwezig op Athos. Katten zijn namelijk nodig om de kloosters vrij van ongedierte te houden en voor het schilderen van iconen zijn eierdooiers en dus kippen noodzakelijk.

Om op Athos toegelaten te worden dient men in bezit te zijn van een pelgrimsvisum (diamonitiria). Voorts is het zo dat alleen personen van het mannelijke geslacht Athos mogen betreden. Orthodoxe jongetjes mogen onder begeleiding van hun vader Athos betreden, maar ze mogen er niet overnachten totdat ze achttien jaar oud zijn.

Volgens de overleveringen zou Maria, de moeder van Christus, samen met de apostel Johannes op weg naar Cyprus zijn geweest toen een storm hen naar Athos deed afdrijven. Eenmaal daar aangekomen zou zij de volgende woorden gesproken hebben: "Dit is voortaan mijn tuin en geen enkele andere vrouw zal hier ooit een voet zetten." Een andere visie is dat het voor de monniken een stuk makkelijker is zich geheel op hun devotie te richten zonder de aanwezigheid van vrouwen. Ook vrouwelijke dieren zoals koeien, geiten, paarden en lastdieren zouden hen te veel afhouden van hun religieuze verplichtingen.

Mannelijke bezoekers kunnen het schiereiland alleen per schip bereiken. Aan de westkant gaat een kleine veerboot van Ouranopolis naar de haven van Dafni. De veerboot legt onderweg aan bij verschillende kloosters. Vanaf Dafni vertrekken bussen naar Karyes, het bestuurlijke centrum van Athos. Aan de oostkant vertrekt men met de veerboot vanaf Ierissos. Alle bezoekers moeten beschikken over een speciaal vierdaags visum, dat via het Athos Consulaat in Thessaloniki kan worden aangevraagd en als "diamonitirion" (Grieks: διαμονητήριον) moet worden afgehaald in het Athosbureau in Ouranopolis. Per dag worden een beperkt aantal niet-orthodoxe bezoekers en ongeveer honderd orthodoxe pelgrims toegelaten.

Afwijkende tijd en kalender

Athos heeft na de val van het Byzantijnse rijk in 1453 de daar gebruikte Juliaanse kalender aangehouden. Hierdoor loopt Athos dertien dagen achter op de Gregoriaanse kalender, de kalender die de rest van de wereld aanhoudt. Ook wordt de Byzantijnse tijd aangehouden, wat inhoudt dat het bij zonsopgang middernacht is. Hierdoor ontstaat een tijdsverschil met de Griekse tijd van enkele uren. Bij zonsopgang worden de monniken in veel kloosters gewekt door een monnik die met een houten hamer op een tantalon (houten balk) slaat.

Bestuur en organisatie

De Heilge Berg Athos wordt bestuurd door twee bestuurslichamen. De Heilige Gemeenschap (Grieks: Ιερά Κοινότητα, Iera Kinótita) en de Heilige Administratie (Grieks: Ιερά Επιστασία, Iera Epistasia).

Bestuur

Het bestuursorgaan van Athos heet "de Heilige Gemeenschap" (Iera Kinótita) van de Berg Athos en heeft zijn zetel in Karyes. Het is samengesteld als een lichaam uit de twintig afgevaardigden van de onafhankelijke kloosters van de Berg Athos, die een vaste rangorde hebben waarvan het Megisti Lavra het eerste klooster is; overeenstemmend met de Griekse grondwet (Artikel 105)[3] en het decreet van de Berg Athos van 16 september 1926. Het is het centrale bestuurslichaam van de Athonitische staat, dat twee keer per week bijeenkomt en in een buitengewone zitting wanneer dit nodig is. Bijeenkomsten worden geleid door de Protos (Grieks: Πρώτος, "Eerste"). De gouverneur, de officiële vertegenwoordiger van de Griekse staat, mag op uitnodiging deelnemen aan de zittingen. De Heilige Gemeenschap heeft jurisdictie over Athonitische zaken over het gehele schiereiland. Ze is verantwoordelijk voor maatregelen van algemene aard en voor de goede werking van het Athonitische bestuur. Ze keurt de interne regelingen en het huishoudelijk reglement van de heilige kloosters goed en vormt tevens een rechterlijke instantie in eerste aanleg en in hoger beroep. Gedurende haar zittingsperiode, die één jaar duurt, nemen de leden van de Heilige Gemeenschap ook deel aan ceremonies om officiële kerkelijke hoogwaardigheidsbekleders te verwelkomen in Karyes. Bij besluit van de Heilige Gemeenschap zitten haar leden in vertegenwoordigingen die opgericht zijn om de Athonitische staat te vertegenwoordigen in verschillende aangelegenheden tussen de Berg Athos en de civiele en kerkelijke autoriteiten.

Heilige Administratie

De Heilige Administratie (Ierá Epistasia) vormt de uitvoerende autoriteit van de Heilige Gemeenschap van de berg Athos en heeft vier leden. De twintig kloosters zijn onderverdeeld in vijf groepen van vier, door roulatie hebben vertegenwoordigers van elke groep uitgaande van de Heilige Epistasia eens per vijf jaar zitting. De Epistatis (promotor) van het eerste klooster op de ranglijst heet de "Protepistatis". Hij is de voorzitter van de Heilige Administratie en fungeert als primus inter pares. De Heilige Administratie behandelt en voert de correspondentie van de Heilige Gemeenschap. Het zegel van de Heilige Gemeenschap is verdeeld in vier delen (een voor elke Epistatis). Daarnaast beheert zij het Gemeenschappelijk Fonds in overeenstemming met de bestellingen van de Heilige Gemeenschap en is belast met de schoonmaak, goede orde en de goede werking van de markt in Karyes, ze is belast met de algemene taken van een gemeente en een departementale raad.

De kloosters

De soevereine kloosters, in volgorde van de de athoniet-hiërarchie:

Great Lavra monastery Vatopedi monastery Iviron monastery Helandariou monastery Dionysiou monastery
Μεγίστη Λαύρα Βατοπέδι Ιβήρων
ივერთა მონასტერი
Χιλανδαρίου
Хиландар
Διονυσίου
Bestand:07Athos St Dionysius01.jpg
Koutloumousiou monastery Pantokratoros monastery Xiropotamou monastery Zografou monastery Docheiariou monastery
Κουτλουμούσι Παντοκράτορος Ξηροποτάμου Ζωγράφου
Зограф
Δοχειαρίου
Bestand:Koutloumousiou 2.jpg Bestand:Pantokratoros 1.jpg Bestand:Xeropotamou 6.jpg Bestand:Zograf Monastery.jpg Bestand:Athos 1.jpg
Karakalou monastery Filotheou monastery Simonos Petras monastery Agiou Pavlou monastery Stavronikita monastery
Καρακάλλου Φιλοθέου Σίμωνος Πέτρα Αγίου Παύλου Σταυρονικήτα
Bestand:Karakallou.jpg Bestand:Mount Athos- Monastery Filotheou and sea.tif Bestand:Athos Agiou-Pavlou 1998 1.jpg Bestand:Stavronikita Aug2006.jpg
Xenophontos monastery Osiou Grigoriou monastery Esphigmenou monastery Agiou Panteleimonos monastery Konstamonitou monastery
Ξενοφώντος Οσίου Γρηγορίου Εσφιγμένου Αγίου Παντελεήμονος
Пантелеймонов
Κωνσταμονίτου
Bestand:Athos-xenophontos.jpg Bestand:Esphigmenou monastery 2006.jpg Bestand:Athos 7.jpg Bestand:Konstamonitou monastery.jpg

De skiti

Een Σκήτη (sketi) is een gemeenschap waar orthodoxe monniken leven en werken wat bij een bepaald klooster hoort

.allowing them to worship in comparative solitude, while also affording them a level of mutual practical support and security. There are two kinds of sketes in Mount Athos. A koenobitic skete follows the style of monasteries. An idiorrhythmic skete follows the style of a small village: it has a common area of worship (a church), with individual hermitages or small houses around it, each one for a small number of occupants.

Er zijn 12 officiële skiti.

Skiti / Σκήτη Type Monastery Alternative names / notes
Agias Annas

Αγίας Άννας

idiorrhythmic Megistis Lavras (=Saint Anne)

Agiánna

Agias Triados or Kafsokalyvíon

Αγίας Τριάδος ή Καυσοκαλυβίων

idiorrhythmic Megistis Lavras (=Holy Trinity)

Kafsokalývia (="burned huts")

Timiou Prodromou

Τιμίου Προδρόμου

coenobitic Megistis Lavras (=Holy Fore-runner, i.e. St John the Baptist)

Prodromu, Sfântul Ioan Botezătorul – Romanian

Agiou Andrea

Αγίου Ανδρέα

coenobitic Vatopediou (=Saint Andrew)

also known as Saray (Σαράι)

Agiou Dimitriou

Αγίου Δημητρίου

idiorrhythmic Vatopediou (=Saint Demetre)

Vatopediní

Timiou Prodromou Iviron

Τιμίου Προδρόμου Ιβήρων

idiorrhythmic Iviron (=Holy Forerunner, i.e. St John the Baptist)

Ivirítiki

Agiou Panteleimonos

Αγίου Παντελεήμονος

idiorrhythmic Koutloumousiou (=Saint Panteleimon/Pantaleon)

Koutloumousianí

Profiti Ilia

Προφήτη Ηλία

coenobitic Pantokratoros (=Prophet Elijah)
Theotokou or Nea Skiti

Θεοτόκου ή Νέα Σκήτη

idiorrhythmic Agiou Pavlou (=of God-Bearer or New Skete)
Agiou Dimitriou tou Lakkou or Lakkoskiti

Αγίου Δημητρίου του Λάκκου ή Λακκοσκήτη

idiorrhythmic Agiou Pavlou (=Saint Demetre of the Ravine or Ravine-Skete)

Lacu, Sfântul Dumitru – Romanian

Evangelismou tis Theotokou

Ευαγγελισμού της Θεοτόκου

idiorrhythmic Xenophontos (=Annunciation of Theotokos)

Xenofontiní

Bogoroditsa

Βογορόδιτσα

coenobitic Agiou Panteleimonos (=Theotokos, God-Bearer)

Богородица – Russian

Zie ook

Athos (berg)

Externe links

Wikimedia Commons  Zie ook de categorie met mediabestanden in verband met Mount Athos op Wikimedia Commons.

rel=nofollow
Wikivoyage heeft een reisgids over dit onderwerp: Athos.

Verwijzingen

  • August Thiry, Ketters op de Heilige Berg, literaire Athosgids in het reisboek Grieks Vuur - Leuven, Davidsfonds, 2001.
  • Koert ter Veen, Athos; monnikeneiland, Soesterberg, Aspekt, 2001

Bronnen, noten en/of referenties

Bronnen, noten en/of referenties
rel=nofollow
rel=nofollow
40°09′26″N, 24°19′35″E