Wikisage, de vrije encyclopedie van de tweede generatie, is digitaal erfgoed

Wikisage is op 1 na de grootste internet-encyclopedie in het Nederlands. Iedereen kan de hier verzamelde kennis gratis gebruiken, zonder storende advertenties. De Koninklijke Bibliotheek van Nederland heeft Wikisage in 2018 aangemerkt als digitaal erfgoed.

  • Wilt u meehelpen om Wikisage te laten groeien? Maak dan een account aan. U bent van harte welkom. Zie: Portaal:Gebruikers.
  • Bent u blij met Wikisage, of wilt u juist meer? Dan stellen we een bescheiden donatie om de kosten te bestrijden zeer op prijs. Zie: Portaal:Donaties.
rel=nofollow

Toots Thielemans

Uit Wikisage
Naar navigatie springen Naar zoeken springen
rel=nofollow

Jean Baptiste Frédéric Isidor (Toots) baron Thielemans (Brussel, 29 april 1922 – aldaar, 22 augustus 2016) was een Belgisch jazzmuzikant en componist, die behalve als gitarist en mondharmonicaspeler ook bekendheid verwierf als virtuoos fluiter. Zijn bijnaam Toots is afgeleid van de muzikanten Toots Mondello en Toots Caramata.

Levensloop

Thielemans werd geboren in de Brusselse volkswijk Marollen. Hij speelde al vanaf zijn derde jaar accordeon. Op zijn zeventiende ontdekte hij de mondharmonica en hij speelde daarnaast gitaar. Thielemans raakte tijdens de Duitse bezetting in de ban van de jazz.

In 1951 maakte hij als gitarist deel uit van de begeleidingsband van de Belgische zanger Bobbejaan Schoepen. In 1952 emigreerde hij naar de Verenigde Staten, waar hij in de band van Charlie Parker en het kwintet van George Shearing speelde. Hij werkte vervolgens samen met onder anderen Benny Goodman, Peggy Lee, Ella Fitzgerald, Quincy Jones, Bill Evans, Jaco Pastorius, Elis Regina, Pat Metheny, Billy Joel en Paul Simon. Hij wordt algemeen erkend als een van de grootste jazzmuzikanten.

In 1991 leverde hij een niet-onaanzienlijke bijdrage aan het eerste soloalbum van de Nederlandse zangeres Laura Fygi, Introducing.

Op 22 augustus 2016 maakte het management van Thielemans bekend dat de 94-jarige muzikant die ochtend in zijn slaap van ouderdom was overleden.[1]

Compositie

Zijn bekendste compositie is Bluesette uit 1962, waarin hij in unisono-gitaar speelt en fluit. Dit werk is talloze malen door andere muzikanten vertolkt. Thielemans noemde het nummer vanwege de royalty's die hem daarmee toevielen ook wel schertsend zijn "social-security number".

Muziek voor film en televisie

Zijn eigenzinnige mondharmonicaspel speelt een belangrijke rol in de muziek van de films Midnight Cowboy (1969) en Turks fruit (1973) en in de muziek van de Zweedse animatiefilm Dunderklumpen! (1974). Zijn muziek werd ook het thema in de Nederlandse politieserie voor televisie Baantjer en in de Vlaamse politieserie Witse.

Zijn zeer herkenbare speelstijl zet ook de toon in de leader van het televisieprogramma voor kinderen Sesamstraat.[2]

Beroerte

In 1981 kreeg hij een beroerte die hem ruim een halfjaar op non-actief zette. Zijn linkerhand functioneerde veel slechter en daardoor speelde hij nog vaker mondharmonica. Bassist Jaco Pastorius hielp hem met een tournee door Japan door die moeilijke periode.

Erkenning en bekroningen

Na een concert met zijn Amerikaanse band in het Brusselse Paleis voor Schone Kunsten in 1986, waar hij Ne me quitte pas van Jacques Brel in zijn eigen, unieke stijl ten gehore bracht, werd hij in België voorgoed beschouwd als een groot en origineel muzikant.

In 1996 werd Toots beschermheer of 'peter' van het festival Jazz Middelheim in Antwerpen. Het zomerfestijn bestond al sinds 1969, maar zijn deelname droeg bij aan de internationale allure van het evenement. Hij speelde er ook telkens met zijn vaste Nederlandse trio, dat bestond uit Karel Boehlee (piano), Hein van de Geyn (bas) en Hans van Oosterhout (drums). Thielemans was in 2009 ook een van de hoofdartiesten tijdens de Night of the Proms in Antwerpen.

In 2009 ontving Thielemans in de Verenigde Staten een Jazz Masters Fellowship, een van de hoogste bekroningen in de jazzwereld.

Ouderdom

In oktober 2006 moest Thielemans wegens oververmoeidheid en op doktersadvies de laatste zes concerten van zijn tournee door Nederland annuleren. Op 12 maart 2014 beëindigde hij zijn carrière. Volgens zijn manager had de toen 91-jarige mondharmonicaspeler en gitarist niet meer genoeg energie. Alle reeds geplande concerten werden afgezegd.[3] Hij trad in 2014 nog wel een keer op bij het festival Jazz Middelheim.

Thielemans overleed in zijn slaap op 22 augustus 2016 op 94-jarige leeftijd.[4]

Onderscheidingen

  • In 2000 werd zijn nummer "Bluesette" als eerste opgenomen in de Eregalerij van de Vlaamse klassiekers van Radio 2.
  • De musicus werd in 2001 door koning Albert II tot baron verheven.
  • Op 8 juni 2003 werd Thielemans gehuldigd in Sint-Amands, met het benoemen van de Toots Thielemans Boulevard langs de SIM-route. Hij werd op die dag ook ereburger van Sint-Amands. Het kunstwerk van Willy Permentier en Henri De Bruyn, en het bijbehorende straatnaambord, hangen op de Dam.
  • In 2005 werd hij genomineerd voor de titel van De Grootste Belg. Hij eindigde op nr. 20 in de Vlaamse versie en op nr. 44 in de Waalse versie.
  • In 2006 werd hij in Brazilië onderscheiden door Gilberto Gil, zelf muzikant en toen minister van Cultuur, voor zijn bijdrage aan de internationale verbreiding van de Braziliaanse muziek- en dansstijl bossanova.
  • In 2007 kreeg hij de Klara Carrièreprijs.
  • Op 11 augustus 2009 ontving Thielemans de Concertgebouw Jazz Award 2009.[5] In hetzelfde jaar krijgt hij ook in de Verenigde Staten de NEA Jazz Master Award 2009 toegekend,[6] de meest prestigieuze jazzmuziekprijs aldaar.
  • In juni 2011 werd in Vorst een straat ingehuldigd met de naam Toots Thielemansstraat. De grootvader van Thielemans was er burgemeester geweest.[7]
  • In 2013 werd hij opgenomen in de Radio 2 Eregalerij voor 'Een leven vol muziek'.

Trivia

  • Toots Thielemans was lid van de circa 25 leden tellende Snorrenclub Antwerpen. Hij werd in 1988 door hen tot "Snor van het Jaar" uitgeroepen.

Discografie

  • 1953-1991: Jazz Masters 59
  • 1954-1978: Harmonica Jazz
  • 1955: The Sound
  • 1957/1958: Man Bites Harmonica
  • 1958: Time Out For Toots
  • 1959: The Soul of Toots Thielemans
  • 1961: Toots Thielemans
  • 1961: Blues pour flirter
  • 1962: The Whistler and His Guitar
  • 1962: Toots Thielemans
  • 1969: Toots Thielemans & Elis Regina: Aquarela Do Brasil
  • 1970: Toots in Holland, met Orkest o.l.v Bert Paige
  • 1972: Toots and Svend
  • 1974: Captured Alive
  • 1974-1978: Live
  • 1974: Images
  • 1974: Toots Thielemans / Philip Catherine & Friends
  • 1975: Live, Vol. 2
  • 1978: Affinity. Bill Evans & Toots Thielemans
  • 1979: Apple Dimple
  • 1980: Live in the Netherlands
  • 1981: All Night Long
  • 1984: Autumn Leaves
  • 1984: Your Precious Love
  • 1985: Bluesette
  • 1984: Stephane Grappelli & Toots Thielemans: Bringing it together
  • 1986: Just Friends
  • 1986: Do Not Leave Me / Ne Me Quitte Pas
  • 1987: Der Landartz (met James Last)
  • 1988: Only Trust Your Heart
  • 1989: Footprints
  • 1989: In Tokyo
  • 1991: For My Lady
  • 1992: Martial Solal & Toots Thielemans
  • 1992: The Brasil Project
  • 1993: The Brasil Project, Vol. 2
  • 1994: East Coast West Coast
  • 1995: Concerto For Harmonica
  • 1996: Airegin
  • 1998: Toots 75 / The Birthday Album
  • 1998: Chez Toots
  • 1999: The Live Takes
  • 2001: Toots Thielemans & Kenny Werner
  • 2001: Toots Thielemans & Elis Regina: Wilsamba
  • 2006: One More For The Road

Hitlijsten

Albums

Album(s) met hitnoteringen in
de Nederlandse Album Top 20/50/75/100
Datum van
verschijnen
Datum van
binnenkomst
 Hoogste 
positie
 Aantal 
weken
 Opmerkingen 
Hard to say goodbye - The very best of 21-04-2000 29-04-2000 7 19 Verzamelalbum
One more for the road 17-03-2006 25-03-2006 16 15
Toots 90 - 90 Yrs. 2012 05-05-2012 66 2 als Toots Thielemans European Quartet /
Verzamelalbum
Album(s) met hitnoteringen in
de Vlaamse Ultratop 50/100
Datum van
verschijnen
Datum van
binnenkomst
 Hoogste 
positie
 Aantal 
weken
 Opmerkingen 
Witse 2004 21-02-2004 66 7 met Johan Hoogewijs / Soundtrack
One more for the road 2006 25-03-2006 11 20
European quartet live 2010 04-09-2010 30 7 Livealbum
Toots 90 - The best of 2012 28-04-2012 3 47 Verzamelalbum
Yesterday & today 2012 19-05-2012 174 3 Verzamelalbum
Toots 90 - 90 Yrs. 2012 19-05-2012 41 20 als Toots Thielemans European Quartet /
Verzamelalbum
Contrasts... 2014 22-03-2014 152 3

Radio 2 Top 2000

In 1999 stond Bluesette op plaats 1692 in de Radio 2 Top 2000.

Zie ook

Bronnen, noten en/of referenties

Bronnen, noten en/of referenties
Externe links

Wikimedia Commons  Zie ook de categorie met mediabestanden in verband met Toots Thielemans op Wikimedia Commons.

rel=nofollow
Referenties
  1. º Toots Thielemans in zijn slaap overleden, De Standaard (geraadpleegd op 22 augustus 2016)
  2. º "Harmonica legend Toots Thielemans on piano jazz", National Public Radio, 2004-06-24. Geraadpleegd op 2009-08-10.
  3. º Toots Thielemans beëindigt muzikale carrière deredactie.be, 12 maart 2014
  4. º Toots Thielemans (1922-2016) deredactie.be, 22 augustus 2016
  5. º Concertgebouw Jazz Award voor Toots Thielemans, nos.nl, 23 juli 2009
  6. º National Endowment for the Arts. NEA Jazz Masters: By year. National Endowment for the Arts Gearchiveerd van het origineel op 23 maart 2014 Geraadpleegd op 19 juli 2010
  7. º Toots Thielemans krijgt straat in Vorst, standaard.be, 22 juni 2011
rel=nofollow
rel=nofollow
rel=nofollow
rel=nofollow