Baantjer (televisieserie)

Baantjer
Genre	misdaad, drama
Speelduur	45 minuten
Bedenker(s)	Appie Baantjer
Hoofdrollen	Piet Römer Victor Reinier Martin Schwab Marian Mudder Kirsten van Dissel Serge-Henri Valcke Hans Karsenbarg
Intromuziek	Jurre Haanstra
Land	Nederland
Taal	Nederlands
Uitzendingen
Start	6 oktober 1995
Einde	1 december 2006
Afleveringen	123
Seizoen(en)	11
Netwerk(en)	RTL 4
Prijzen
Gouden Televizier-Ring	1997
Website
(en) IMDb-profiel

Baantjer is een Nederlandse politieserie, gebaseerd op de boeken van Appie Baantjer. De serie is gedurende 12 seizoenen uitgezonden. De serie werd grotendeels opgenomen in Amsterdam en in Nederland uitgezonden door RTL 4, RTL 7 en RTL Crime, en in België door Eén. Baantjer is de best bekeken Nederlandse serie ooit. De reeks beleefde in seizoen 2003-2004 een piek met gemiddeld 2.861.000 kijkers per aflevering

Achtergrond

In 1997 won de serie de Gouden Televizier-Ring voor het beste programma op de Nederlandse televisie van dat jaar. Op 7 november 2003 verscheen de honderdste aflevering, De Cock en de moord op de clown. Qua volgorde was dat de 99e, maar de crew telde de televisiefilm uit 1999 mee.

Vanaf het zevende seizoen (2001) is elk jaar verklaard dat de serie zou stoppen, waarna er telkens toch weer een nieuw seizoen kwam (in 2006 werd het twaalfde seizoen uitgezonden). Wel is het aantal afleveringen drastisch verkort: van seizoen 1 t/m 4 waren het er dertien per seizoen, van seizoen 5 t/m 8 waren het er tien. In seizoen 9 werden het er negen, in seizoen 10 acht en seizoen 11 had slechts zes afleveringen – minder dan de helft van het oorspronkelijke aantal. Seizoen 12 had weer acht afleveringen.

Sinds het negende seizoen werden afleveringen vaak veel later uitgezonden dan aanvankelijk gepland; seizoen 10 bevatte vier afleveringen die in 2003 voor seizoen 9 waren opgenomen; datzelfde gold voor seizoen 11. De dubbelaflevering De Cock en de afrekening werd in 2004 opgenomen voor seizoen 10, maar werd in dat seizoen noch in seizoen 11 uitgezonden; uiteindelijk werd hij uitgezonden in seizoen 12. Hetzelfde werd gedaan met Grijpstra & De Gier.

Baantjer werd door verschillende scenaristen geschreven, waaronder Simon de Waal, Gerrit Mollema, Harm Edens, Hetty Heyting, Marieke van der Pol, Berend Boudewijn en Haye van der Heyden onder het pseudoniem Pieke Daalders.

Verhaalformule

Baantjer volgt een vaste verhaalformule die zelden gebroken wordt:

1. De ontdekking van het lijk.
2. Begincredits
3. Titelcredits
4. Autopsie, ondervragingen van getuigen en verdachten.
5. Buitendam wil De Cock in zijn kantoor spreken, veelal omdat hij de werkwijze van De Cock afkeurt. Hij eindigt steevast met: "D'r uit De Cock".
6. De Cock en Vledder halen een drankje in het café van Lowietje. Regelmatig krijgt De Cock hier een idee dat tot de oplossing van de moord leidt.
7. Verdere ondervragingen en de bekentenis van de hoofdverdachte.
8. Reconstructie van de moord in een flashback.
9. Slotscène in het huis van De Cock, waarbij bijna altijd mevrouw De Cock (gespeeld door Nienke Sikkema) verschijnt.

Rolverdeling

Legenda
Hoofdrol
Grote bijrol
Terugkerende gastrol
Geen rol

Acteur	Personage	Seizoen
		1	2	3	4	5	6	7	8	9	10	11
Piet Römer	Jurre de Cock	Hoofdrol
Victor Reinier	Dick Vledder	Hoofdrol
Martin Schwab	Ab Keizer	Hoofdrol
Marian Mudder	Vera Prins	Hoofdrol										2 afl.
Kirsten van Dissel	Iris de Graaff									9 afl.	Hoofdrol
Wimie Wilhelm	Els Peeters						62 afleveringen
Serge-Henri Valcke	Corneel Buitendam	Hoofdrol
Hans Karsenbarg	Ennaeus den Koninghe	Hoofdrol
Jaap Stobbe / Herman Kortekaas / Ab Abspoel / John Leddy / Piet Kamerman	Lowietje	Bijrol
Nienke Sikkema	Mevrouw de Cock	123 afleveringen
Freek van Muiswinkel	Thijs Jochems	51 afleveringen

Jurriaan 'Jurre' de Cock

• (Piet Römer, 1995-2006)

Het hoofdpersonage. Hij heeft de bijzondere neiging bij het voorstellen zijn naam te spellen ("De Cock, met C-O-C-K"). Hij mikt vaak zijn hoedje op de kapstok. In de aflevering de zaak Vledder (2000) vertelt De Cock met zijn collega’s over een zaak die hem erg raakt waarbij een collega gedood werd en hij ervan werd beschuldigd. In de aflevering De Cock en de moord op het vertrouwen (2001) vertelt de Cock dat er iemand de Cock wilden doden maar ene agent de kogel heeft opgevangen, ook blijkt zijn stiefzoon Tom Bartels met de dood van Renée Goes (de vriendin van Vledder) te maken te hebben. In de aflevering De Cock met hulp van buitenaf (2001) krijgt De Cock aanwijzingen in zijn dromen omtrent de moord op zijn oud-collega Frank van der Meulen (Jules Hamel). In De Cock en de moordende wreker (2002) leren we dat De Cock als jonge agent ooit behoorlijk hardhandig een bekentenis heeft afgedwongen. In de dubbelaflevering De Cock en de moord op het verleden (2004) raakt De Cock betrokken bij een zaak rond twee doodgeschoten en verminkte prostituees. Een van de verdachten, Karel Raven (Peter Paul Muller), wordt daarbij vermoord, en het is mogelijk dat hij de zoon van De Cock en zijn oude vriendin Sanne Groot-Koerkamp (Trudy Labij) is. In deze aflevering overweegt De Cock om met pensioen te gaan. In de tweedelige aflevering De Cock en de dood van een doorbijter (2006) bleek dat het op de kop af 40 jaar geleden was dat hij was afgestudeerd van de politieschool. In de aflevering De Cock en de moord op herhaling (2006) wordt de zus van De Cock vermoord door gif. In aflevering 6 van seizoen 11 blijkt dat Jurre vroeger slachtoffer was van een zogenaamde jeugdbende, bestaande uit jonge knulletjes. Toen hij voor straf in elkaar geslagen werd, sloeg hij terug, waarna hij door de schoolleiding in de kraag gegrepen werd. De Cock staat verder samen met zijn collega Vledder te boek als een Ajax-liefhebber. In het bureau wordt De Cock gekenmerkt door knorrigheid maar tevens gedrevenheid.

Hij is geboren op het eiland Urk.

Familieleden:

• Vrouw: Mevrouw De Cock (Nienke Sikkema, 1995-2006)
• Oudere zus: Willemijn Boonstra-de Cock (Kort te zien in De Cock en de moord op herhaling (2006), speelster onbekend)
• Vader: Jurre de Cock (Zie De Cock en de moord op herhaling, naam staat op grafzuil)
• Moeder: Hillegonda de Cock-Schippers (Zie De Cock en de moord op herhaling, naam staat op grafzuil)

Dick Vledder

(Victor Reinier, 1995-2006)

Politiepartner van De Cock die opvalt door zijn flauwe opmerkingen. De opmerkingen wekken ergernis op bij getuigen, waardoor deze zich soms verspreken en uitspraken doen die hen als dader verraden. Fanatiek Ajax-fan. In de aflevering De Cock en de zaak Vledder (2000) wordt Vledder zelf van moord verdacht. In De Cock en de moord op jaren (1998) leidt Vledder officieel het onderzoek, met stiekeme hulp van De Cock. In de dubbele aflevering De Cock en de moord op het vertrouwen (2001) leren we een andere kant van Vledder kennen als zijn ex-vriendin Renee Goes wordt vermoord. Vanaf seizoen 9 speelt Iris de Graaff een belangrijke rol voor Vledder als love-interest. Hij komt over als versierder, maar door zijn gedrag wordt hij meestal afgewezen. Vledder wordt vaak beschreven als "de macho", maar meestal met het hart op de juiste plaats.

Familieleden:

• Vader: Joop Vledder (Chiem van Houweninge, 2006)

Vera Prins

(Marian Mudder, 1995-2002; gastrol in 2006)

Zij trekt vaak verdachten na. Na seizoen 8 verdween ze omdat ze een baan in Australië had gekregen. In de aflevering De Cock en de seriemoordenaar (1997) wordt Prins bijna neergestoken door een seriemoordenaar die het op roodharige vrouwen heeft gemunt. In De Cock en de moord in vijf gangen (2001) neemt ze per ongeluk een XTC-pil en heeft ze een (hilarische) hallucinatie. In De Cock en de moord in Club Exotica (2002) gaat ze samen met Keizer 'undercover'. Ze stoort zich meestal aan de flauwe grappen van Vledder. in seizoen 11 de laatste aflevering komt ze terug en zegt ze tegen Vledder dat ze een handeltje hier en daar doet; later helpt ze haar oude baas De Cock met de moord op Wim de Jongh.

Albert 'Ab' Keizer

(Martin Schwab, 1995-2006)

De computerexpert van het team. Acteur Martin Schwab zou er na seizoen 8 mee stoppen, maar veranderde toch van gedachten. Ab Keizer is een van de vaste personages. Hij vindt meestal snel informatie of e-mail van slachtoffers of verdachten. In De Cock en de man die zijn gezicht verloor (2000) wordt bekend dat Keizer een fan is van Feyenoord, niet van Ajax. Schwab zelf is inderdaad aanhanger van Feyenoord. In De Cock en de moord op de werf (2001) beschuldigt zijn vrouw hem van vreemdgaan als hij wakker wordt in een hotel met een kater en een lege portemonnee. In de tweedelige aflevering De Cock en de moordfilm (2002) wordt de zus van Keizer verdacht, en denkt hij erover om ontslag te nemen. In de tweedelige aflevering De Cock en de moord op herhaling (2006) wordt er aangifte tegen hem gedaan, hij zou een drugsverslaafde vrouw seksueel hebben misbruikt. Het raakt hem dan ook diep in het hart als hij merkt dat zelfs zijn collega's vraagtekens zetten bij zijn onschuld. Hij en Vledder zitten vaak over knappe vrouwen te praten, tot grote ergernis van Prins.

Familieleden:

• Zus: Yvonne Keizer (Ghislaine Pierie, 2002)
• Vrouw: Jacqueline Keizer (2001)

Iris de Graaff

(Kirsten van Dissel, 2003-2006)

Personage vanaf seizoen 9, ter vervanging van Prins. Ze krijgt de baan van rechercheur in het bureau na een jaar thuis te hebben gezeten vanwege een gijzeling. Ze wordt geïntroduceerd in De Cock en de moord op de afgeschreven dode (2003). In de aflevering De Cock en de afrekening komt Iris eindelijk te weten wie de overval op het benzinestation heeft gepleegd. Ze wordt ontvoerd door een van de gijzelnemers en wordt op het nippertje gered door Vledder en de Cock. Iris de Graaff is een sportieve vrouw die erg nieuwsgierig is. In De Cock en de moord op de middenstip (2005) krijgt ze een hechte band met een voetballer van Ajax. Als ze met de voetballer flirt, grijpt Vledder in. Zo krijgt De Graaff een heel andere kant van Vledder te zien. Ze vindt het erg irritant dat Vledder zich vaak met haar privéleven bemoeit.

Corneel Buitendam

(Serge-Henri Valcke, 1995-2006)

Hij is de commissaris van het bureau en heeft vaak commentaar op De Cock, omdat die vaak risicovolle beslissingen neemt tijdens moordonderzoeken. Hij stuurt De Cock altijd zijn kantoor uit met de woorden: "D'r uit De Cock". In De Cock en de moord op de volkszanger (1999) wordt hij door De Cock geholpen met huwelijksproblemen. In De Cock en de moord op de clown (2003) leren we dat Buitendam, die verdachte Herman Kramsky (Edwin Alofs) eerder is tegengekomen, toen met geweld een bekentenis van hem heeft afgedwongen. Daarnaast raakt hij in de aflevering De Cock en de gemaskerde moord (2004) persoonlijk betrokken bij een zaak rond twee families die hij uit zijn verleden kent. In De Cock en de moord op de zigeuner (2004) wordt hij grootvader van twee kleinkinderen. In De Cock en de moord op de missionaris (2005) kent hij een van de verdachten.

• Kleinzoon: Corneel (2004)

Ennaeus den Koninghe

(Hans Karsenbarg, 1995-2006).

(Hans Veerman, Seizoen 6, tijdelijke vervanging afleveringen 8-10)

De schouwarts. Hij heeft vaak vinnige woordenwisselingen met Vledder. Vledder heeft vaak commentaar op hem, en daarom kan Den Koninghe hem meestal niet uitstaan. In De Cock en de moord uit instinct (1999) krijgt hij vervroegd pensioen, maar De Cock overtuigt Buitendam dat Den Koninghe onmisbaar is. In De Cock en de moordfilm (2002) komt uit dat zijn oom in de Tweede Wereldoorlog de nazi's hielp. In De Cock en de moord op het verleden (2004) overweegt Den Koninghe om te stoppen als schouwarts en een baan als gezondheidsinspecteur aan te nemen.

Familieleden:

• Oom: Henk den Koninghe (2002)

Lowietje

• (Jaap Stobbe, 1995-1996)
• (Herman Kortekaas, 1996-1998)
• (Ab Abspoel, 1998-1999)
• (John Leddy, 2000)
• (Piet Kamerman, 2001-2006)

Lowietje heeft een café op De Wallen en is een oude vriend van De Cock. Vaak drinken De Cock en Vledder bij hem een cognac (onder werktijd); soms zijn er ook andere personages bij aanwezig of is De Cock alleen. Lowietje heeft vaak een kleine rol, behalve in aflevering De Cock en de moord in 5 gangen (2001) wanneer zijn neef vermoord wordt en hijzelf een verdachte is. In deze aflevering wordt de vriendschap tussen De Cock en Lowietje zwaar op de proef gesteld. In de boeken en de film is zijn vaste bijnaam Smalle Lowietje. Terwijl De Cock nadenkt over de zaak, geniet Vledder altijd van het uitzicht dat hij heeft op de hoertjes aan de overkant.

Familieleden:

• Neef: Wouter Koopman (David Goddyn, 2001)

Mevrouw De Cock

(Nienke Sikkema, 1995-2006)

De vrouw van De Cock. Aan het einde van een aflevering bespreekt zij de opgeloste zaak vaak met haar man en eventueel ook een paar van zijn collega's. Vroeger maakte ze ook veel eten. Kenmerkend in de eerste seizoenen was vooral dat de rechercheurs het eten niet al te lekker vonden. In De Cock en het lijk in de kast (2002) was ze getuige in een zaak. In De Cock en de moord op herhaling (2006) wordt ze op straat aangevallen door een verdachte en belandt ze in het ziekenhuis. In diezelfde aflevering wordt ze ook bijna vermoord door een moordenaar die wraak wilde nemen op De Cock.

Familieleden:

• Man: Jurriaan de Cock (Piet Römer, 1995-2006)
• Schoonvader: Jurre de Cock
• Schoonmoeder: Hillegonda de Cock-Schippers
• Schoonzus: Willemijn Boonstra-de Cock

Thijs Jochems

(Freek van Muiswinkel, 1995-1999)

De wachtcommandant. In De Cock en de xtc-moord (1998) raakt Jochems betrokken bij een zaak wanneer zijn nichtje Sandra vermoord wordt. Midden seizoen 5 verdween Jochems omdat Freek van Muiswinkel ziek was; later overleed hij aan alvleesklierkanker. In de rest van seizoen 5 vervulde Jeroen van Koningsbrugge kort de rol van een vervangende wachtcommandant, Willems.

Familieleden:

• Nicht: Sandra Jochems (Katja Schuurman, 1998)
• Zwager: Geert Hendriks (Rob van de Meeberg, 1998)
• Zus: Marjolein Jochems (Thijs Jochems spreekt over haar in De Cock en de xtc-moord.)

Els Peeters

(Wimie Wilhelm, 2000-2006)

Els Peeters is de laatste wachtcommandante in de serie. In de aflevering De Cock en de moordende wreker (2002) wordt ze door een verdachte gegijzeld. Els Peeters is getrouwd en heeft drie kinderen, van wie er één in de aflevering De Cock en de moord in stijl (2001) verdacht werd van joyriden.

Afleveringen

Zie Lijst van afleveringen van Baantjer voor het hoofdartikel over dit onderwerp.

Seizoen	Afleveringen	Uitgezonden (NL)	Releasejaar dvd
1	13	6 oktober 1995 - 9 februari 1996	2005
2	13	1 november 1996 - 7 maart 1997	2005
3	13	10 oktober 1997 - 10 april 1998	2005
4	13	9 oktober 1998 - 2 april 1999	2005
5	10	8 oktober 1999 - 10 december 1999	2005
6	10	6 oktober 2000 - 8 december 2000	2005
7	10	5 oktober 2001 - 14 december 2001	2006
8	10	27 september 2002 - 6 december 2002	2006
9	9	26 september 2003 - 21 november 2003	2006
10	8	1 oktober 2004 - 26 november 2004	2006
11	6	11 november 2005 - 23 december 2005	2007
12	8	18 augustus 2006 - 1 december 2006	2007

Muziek

De titelsong Circle of Smile, waarin Toots Thielemans de mondharmonica bespeelt, is evenals alle andere muziek in de serie geschreven door Jurre Haanstra. De muziek in de serie is onder andere uitgevoerd door leden van het Radio Filharmonisch Orkest, pianist George Wink en Jurre Haanstra zelf. Een compilatie van muziek uit de serie is in 1995 op cd uitgebracht door Mercury Records en in 2005 her-uitgegeven door Universal Music.

Soundtracklijst:

• 1 Circle Of Smiles (Main Theme From Baantjer*)
• 2 The Man In Brown
• 3 Nine Lives Cat
• 4 A Touch Away *)
• 5 Song For Sara
• 6 Still Waters
• 7 Midnight Beat
• 8 Blue Light Haven *)
• 9 Fingerprint
• 10 Run Deep
• 11 Sunset Dragon
• 12 Still Waters (Encore)

Arranged By – George Wink, Jurre Haanstra

Written By – Jean "Toots" Thielemans*

De vioolversie van Run Deep en de vrouwenstem van Still Waters staan niet op de cd. Tevens ontbreken enkele spannende tonen en deuntjes uit de tv-serie.

Films en plannen nieuwe serie

Voor Baantjer kwam er al een verfilming van de boeken van Appie Baantjer: Moord in extase (1984), met Joop Doderer als De Cock en Ron Brandsteder als Vledder. In 1999 kwam er een televisiefilm met de cast van de serie: Baantjer: De Cock en de wraak zonder einde. De officiële uitzenddatum werd 28 december 2001. Deze werd tegelijk met het vijfde seizoen gefilmd en verscheen in 2004 op dvd.

Ook waren er plannen een bioscoopfilm van Baantjer. Er werden schrijvers genoemd en in 2005 werd door Endemol verklaard dat Marian Mudder in de film zou terugkeren als Vera Prins; in 2002 verliet Mudder de rol in de televisieserie. Tot opnamen is het echter nooit gekomen.

Ruim tien jaar na afloop van de serie werd er alsnog een scenario geschreven voor een bioscoopfilm, die in 2019 in de Nederlandse en Vlaamse bioscopen zou verschijnen. Het verhaal is gesitueerd in de jaren tachtig en begint wanneer De Cock net rechercheur is geworden. De hoofdrollen zijn toebedeeld aan Waldemar Torenstra als De Cock en Tygo Gernandt als diens politiepartner Tonnie Montijn. De film zou als aftrap dienen voor een gelijknamige nieuwe dramaserie die via Videoland en RTL 4 zou worden uitgezonden.

In het televisieprogramma RTL Late Night van woensdag 26 september 2018 werd bekendgemaakt dat de film op 18 april 2019 in première gaat. Er zouden rollen zijn toebedeeld aan Jelka van Houten, Fedja van Huêt en Ryanne van Dorst.

Theater

In 2013 was Baantjer, als toneelstuk, te zien in de Nederlandse theaters met in de hoofdrollen Peter Tuinman (De Cock), Beau Schneider (Vledder) en Peter Römer (commissaris Buitendam). In 2015 was het nieuwe toneelstuk Baantjer LIVE 2 in de Nederlandse theaters te zien met dezelfde hoofdrolspelers. Het scenario van beide toneelstukken werd geschreven door Peter Römer, de zoon van Piet Römer.

Trivia

Bestand:Baantjer bureau 1.jpg

Het pand dat tijdens de eerste vijf seizoenen van Baantjer fungeerde als politiebureau

• In 1996 werd de eerste Baantjer-dag georganiseerd. Op deze dag wandelt Baantjer onder meer met fans over De Wallen in Amsterdam.
• De eerste vijf jaar van de televisieserie Baantjer vonden de opnamen van het bureau plaats aan de Amsterdamse Kattenburgergracht. Met ingang van seizoen 6 gebeurt dit aan de Blankenstraat in de Czaar Peterbuurt in het pand 'De Engel'.
• De opnamen in Café Lowietje werden gemaakt op Derde Goudsbloemdwarsstraat 2 in de Jordaan.
• Verschillende grachtenpanden dienden als huis van De Cock; de rechercheur woonde in eerste instantie op de Singel, maar verhuisde later naar de Oudezijds Voorburgwal en de Leidsegracht.
• De serie werd ook uitgezonden in België en in Frankrijk. In Frankrijk heet de serie Inspecteur De Cock.
• In het voorjaar van 2007 zond RTL 4 de zogenoemde 'Baantjer Classics' uit, in feite een gewone herhaling van het eerste seizoen, maar met een kort (recenter opgenomen) voorstukje van De Cock die met pensioen is, zittend in zijn huiskamer, cognac drinkend, die een herinnering aan een oude zaak ophaalt. De afleveringen worden niet chronologisch uitgezonden. Deze herhalingen haalden echter niet erg hoge kijkcijfers (vaak slechts 300.000 kijkers) en dat maakte deze Classics de slechtst bekeken herhalingreeks van Baantjer ooit. Naar aanleiding van Piet Römers overlijden begin 2012 werd ter ere van hem de laatste (dubbele) aflevering van Baantjer herhaald door RTL 4.
• Voor de rol van De Cock was eerst Rijk de Gooyer gevraagd. Deze had er geen zin in, dus ging de rol naar Piet Römer. Ditzelfde was gebeurd met de film Heb medelij, Jet! (1975), waarin naast John Kraaijkamp sr. een rol was weggelegd voor De Gooyer. De laatste bedankte en Römer was tweede keus.
• De televisieserie werd berucht en beroemd door het grote aantal beeldmerken dat tijdens een aflevering in beeld kwam. Onder andere De Telegraaf, Yakult, KitKat, Nescafé, Compaq en Mazda werden gebruikt als 'sponsor' van Baantjer.
• In de eerste seizoenen werd vaak verwezen naar Het Parool en nam Renée Goes, een journaliste van het dagblad gespeeld door Marjolein Keuning en Alwien Tulner, weleens contact op met de Cock en Vledder om informatie over een zaak los te krijgen. Omdat er een overeenkomst werd gesloten met De Telegraaf, werden alle verwijzingen naar Het Parool later gestopt.
• Seizoen 7 aflevering 10 "De Cock met hulp van buitenaf" was in eerste instantie bedoeld om de laatste aflevering van de serie te zijn, maar de serie werd voortgezet voor nog eens vijf jaar, voordat ze uiteindelijk eindigde in 2006.
• In de politieserie Flikken Maastricht zijn er veel verwijzingen naar Baantjer terug te vinden. Zo spelen voormalige Baantjer acteurs Piet Römer (De Cock) , Marian Mudder (Vera Prins) en Martin Schwab (Ab Keizer) een gastrol in de serie. Tevens speelt Victor Reinier de hoofdrol in Flikken.

Zie ook

• Lijst van afleveringen van Baantjer
• Lijst van acteurs en actrices in Baantjer

Noten

Voorganger: Oppassen!!! (VARA)

Winnaar Gouden Televizier-Ring 1997

Opvolger: Villa Felderhof (NCRV)

  Citaten van of over Baantjer (televisieserie) op Wikiquote