Wikisage is op 1 na de grootste internet-encyclopedie in het Nederlands. Iedereen kan de hier verzamelde kennis gratis gebruiken, zonder storende advertenties. De Koninklijke Bibliotheek van Nederland heeft Wikisage in 2018 aangemerkt als digitaal erfgoed.
- Wilt u meehelpen om Wikisage te laten groeien? Maak dan een account aan. U bent van harte welkom. Zie: Portaal:Gebruikers.
- Bent u blij met Wikisage, of wilt u juist meer? Dan stellen we een bescheiden donatie om de kosten te bestrijden zeer op prijs. Zie: Portaal:Donaties.
Single Top 100
De Single Top 100 is de enige Nederlandse hitlijst gebaseerd op louter verkopen van singles en legale downloads. Deze lijst ging officieel van start op 1 mei 2004, maar is in wezen een voortborduring op de Mega Top 100 en de Nationale Hitparade. Als zodanig is de lijst sinds jaren de belangrijkste concurrent van de Nederlandse Top 40.
Deze hitlijst is vooral bedoeld voor de muziekindustrie en hitparadeliefhebbers en is een van de drie officiële hitlijsten van Nederland. De andere twee zijn de Nederlandse Top 40 en de 3FM Mega Top 50; voor deze lijsten wordt echter ook airplay meegerekend.
Geschiedenis
De Single Top 100 is in wezen in 1969 gestart als Hilversum 3 Top 30. Die top 30 had als voorgangers de Tijd Voor Teenagers Top 10 van 30 november 1963 tot en met 5 februari 1966 en de Parool Top 20 (ook wel PS Popparade) van 30 oktober 1965 tot en met 26 juli 1969.
In de loop der tijd heeft de lijst verschillende namen en lengtes gehad:[1]
| Van | Tot | Naam van hitlijst |
|---|---|---|
| 24 mei 1969 | 3 april 1971 | Hilversum 3 Top 30 |
| 3 april 1971 | 29 juni 1974 | Daverende Dertig[2] |
| 29 juni 1974 | 3 juni 1978 | Nationale Hitparade[3] |
| 3 juni 1978 | 28 februari 1987 | Nationale Hitparade (Top 50)[4] |
| 28 februari 1987 | 16 december 1989 | Nationale Hitparade Top 100 |
| 16 december 1989 | 6 februari 1993 | Nationale Top 100 |
| 6 februari 1993 | 6 maart 1993 | Top 50 |
| 6 maart 1993 | 28 december 1996 | Mega Top 50 |
| 28 december 1996 | 4 januari 2003 | Mega Top 100 |
| 4 januari 2003 | 1 mei 2004 | Mega Top 100/Mega Top 50[5] |
| 1 mei 2004 | heden | Single Top 100 |
Ten behoeve van 3FM werd in januari 2003 de lijst ingekort tot een top 50. Echter, een top 100 bleef wel bestaan onder de naam B2B Top 100, die in mei 2004 werd omgedoopt tot Single Top 100. In 2003 stopte Mega Charts tevens met het drukken van het gedrukte exemplaar. Het privé-initiatief Charts In Print zorgde voor een doorstart in de vorm van een gedrukt velletje van de verkorte lijst. Vanaf mei 2004 werden alleen de 3FM Mega Top 50-lijsten afgedrukt. De Single Top 100 kon vanaf dat moment alleen op internet geraadpleegd worden.
De naam Mega Top 50 is in mei 2004 toegepast op een nieuwe hitparade (de 3FM Mega Top 50) die sindsdien op 3FM wordt uitgezonden. Deze hitlijst is, in tegenstelling tot de Single Top 100, voor een groot deel gebaseerd op airplaygegevens van 3FM en MTV.
Uitzending en presentatie
Op de radio
De eerste uitzending, op vrijdag 23 mei 1969 van 12.00 tot 14.00 uur, werd gepresenteerd door Joost den Draaijer in VPRO-zendtijd op Hilversum 3 (en vanaf december 1970 in NOS-zendtijd).
Den Draaijer presenteerde de Hilversum 3 Top 30 tot 2 april 1971, waarna hij vertrok naar Radio Noordzee Internationaal. Felix Meurders werd de nieuwe presentator en doopte het programma om in de Daverende Dertig. Vanaf 27 juni 1974 werd de naam Nationale Hitparade gehanteerd. In de periode 1974-1978 werd de lijst uitgezonden op de vrijdagmiddag tussen 16.00 en 18.00 uur. In 1979 was een korte periode de woensdagavond tussen 19.00 en 19.30 uur het uitzendtijdstip van de hitparade, omdat de vrijdagmiddag aan Veronica was toebedeeld daar deze inmiddels C-omroep was geworden. In het halfuur tussen De Avondspits en het begin van Langs de Lijn konden slechts enkele platen worden gedraaid en dat loste Felix Meurders op door luisteraars briefkaarten in te laten sturen met nummers die correspondeerden met de posities in de lijst die gedraaid moesten worden. Vervolgens trok hij uit de stapel inzendingen een kaart, waarna de plaat werd gedraaid.
Vanaf 1 april 1979 wordt de lijst voor het eerst uitgezonden op de zondag tussen 17.00 en 19.00 uur (later 18.00 en 20.00 uur). Het eerste uur werden de nieuwe binnenkomers en stijgers gedraaid en het tweede uur de hele top 15. Na bijna elf jaar presentatie was Meurders' laatste uitzending op zondag 3 januari 1982. Vervolgens werd op de daaropvolgende zondag (10 januari) het stokje overgenomen door Frits Spits. Daarna kwam op woensdag 10 oktober 1984 de radio-uitzending in handen van Tom Blomberg. Hij was de vierde presentator en tevens de laatste voor de NOS: op 27 november 1985 presenteerde hij de laatste aflevering voor die omroep.
De TROS nam een week later het stokje over. Deze omroep zond van 1974 t/m voorjaar 1976 de Top 40 uit. Daarna volgde de Europarade. Van juni 1978 t/m november 1985 zond de TROS de TROS Top 50 uit. Vanaf 5 december 1985 kwam de presentatie van de Nationale Hitparade in handen van de TROS-diskjockeys Erik de Zwart en Ferry Maat. Op tv presenteerde Erik de Zwart de hitlijst tot in 1986. In 1986 volgde Jeroen Soer Erik de Zwart op die terugkeerde naar Veronica. Vanaf 1988 presenteerden Martijn Krabbé, Daniël Dekker en Peter Teekamp de lijst. Ook André van Duin, alias Tom Maat, heeft in juli 1987 eens een uitzending gepresenteerd.
Tot februari 1993 bleef de lijst bij de TROS. Alleen in de periode 1993-1995 werd de lijst, die inmiddels Mega Top 50 was gaan heten, tijdelijk verzorgd door andere omroepen. In eerste instantie was het onderdeel van de programma's van Carola Hamer (VARA) en de Magic Friends (NCRV) op vrijdagmiddag en vanaf januari 1994 nam Gijs Staverman namens Veronica de presentatie van de lijst op zich, ditmaal niet alleen op de radio maar ook op tv. (NB: Veronica wilde in februari 1993 de lijst al gaan uitzenden op Radio 3, maar was gebonden aan een contract met de Stichting Nederlandse Top 40 waarin stond dat zij de Top 40 moest blijven uitzenden tot en met december 1993.) Nadat Veronica op 1 september 1995 commercieel ging, kwam de lijst weer bij de TROS terecht. Daniël Dekker presenteerde de hitparade vanaf 1995 nog een korte tijd met Thorvald de Geus, daarna met Edwin Diergaarde. Vanaf mei 2004 wordt door de TROS echter een andere lijst uitgezonden, de speciaal voor 3FM gemaakte 3FM Mega Top 50.
Op tv
Op televisie werd de lijst van 1974 tot 1978 en van 1981 tot 1986 gebruikt door Top Pop. Vanaf september 2000 maakte de Nederlandse variant van het programma Top of the Pops in z'n bestaan gebruik van de Mega Top 100 en later van de bovenste 50 posities van de Single Top 100, totdat dat tv-programma werd gestopt. Ook het RTL5-programma "Music World" gebruikte de hitlijst in 2007.
Samenstelling
De lijst werd vanaf 4 december 1970 samengesteld door de NOS, vanaf 27 juni 1974 door Buma/Stemra en vanaf eind 1977 door Buro Intomart i.o.v. Buma/Stemra op basis van de 'dagboekmethode' waarbij verkopen per dag worden doorgegeven. In de jaren '80 was de Nationale Hitparade een aparte non-profitactiviteit van Buma/Stemra. Tot 1987 bevatte de Nationale Hitparade de verkochte singles van één week. Vanaf 1987 dienden de verkochte aantallen van twee weken als basis voor deze lijst. Reden: de verschuivingen in de lijst waren te wispelturig voor de platenhandelaren. Vanaf december 1989 gebeurde de samenstelling door Stichting Nationale Top 100, vanaf februari 1993 door Stichting Mega Top 50, vanaf 1997 door Stichting Mega Top 100 op basis van gescande barcodes (waarbij tevens indexcijfers werden geïntroduceerd). Vanaf 1999 kwam de samenstelling in handen van Mega Charts (volle dochter van Stichting Nederlandse Top 40 en Stichting Mega Top 100). Nadat de Stichting Nederlandse Top 40 uit Mega Charts BV stapte, werd Mega Charts overgenomen van de overgebleven aandeelhouder Stichting Mega Top 100 en aangekocht door GfK. De naam werd toen GfK Mega Charts. Sinds eind maart 2008 is de naam veranderd in GfK Dutch Charts.
Samenstellingsmethode
6 februari 1993 was de start van de eerste Mega Top 50 en gebaseerd op wekelijkse verkopen. Op 28 december 1996 (vanaf de eerste Mega Top 100) werden verkoopcijfers gebruikt die over twee weken verspreid waren met de nadruk op de tweede (recentste) week.
| 28 december 1996 | - posities 1 t/m 50 alleen gebaseerd op verkopen - posities 51 t/m 100 gebaseerd op een mix van verkopen en airplay - vanaf positie 51 weegt airplay langzamerhand steeds zwaarder - top 50-hits worden verwijderd na één week verblijf op positie vanaf 75(!) |
| 12 augustus 2000 | - posities 1 t/m 75 alleen gebaseerd op verkopen - posities 76 t/m 100 gebaseerd op een mix van verkopen en airplay - vaste verhouding 1 : 2 van verkoop : airplay - top 50-hits worden verwijderd na één week verblijf op positie vanaf 76 - tot 9 december 2000 konden airplayhits reeds worden genoteerd voordat de single commercieel was verschenen |
| 4 januari 2003 | - posities 1 t/m 50 alleen gebaseerd op verkopen - posities 51 t/m 100 gebaseerd op een mix van verkopen en airplay - vanaf positie 51 weegt airplay langzamerhand steeds zwaarder - top 50-hits worden verwijderd na één week verblijf op positie vanaf 76 |
| 8 mei 2004 | - posities 1 t/m 50 weer gebaseerd op verkopen over één week - posities 51 t/m 100 gebaseerd op een mix van verkopen en airplay over twee weken - vanaf positie 51 weegt airplay langzamerhand steeds zwaarder - top 50-hits worden verwijderd na één week verblijf op positie vanaf 76 - meewegen airplaycijfers alleen bij verkopende singles |
Vanaf 6 mei 2006 werd de Mega Top 100 weer puur gebaseerd op verkopen (met behoud van de terugkeerregel), maar nu inclusief legale downloadverkopen. Er gold bovendien dat de fysieke single ook in de winkels ten minste beschikbaar moest zijn geweest. Op 1 januari 2007 werd deze laatste regel afgeschaft en konden singles binnenkomen op basis van alleen downloads.
De verkopen van de volgende downloadplatforms worden meegenomen: iTunes, Radio 538, Tiscali, Free Record Shop, Music Store, Wanadoo, Planet Internet, Chello, MSN, Download.nl, Music Now, Countdownload.nl, Dance Tunes, TMF en MTV.
Midweek/Trendlijst
Vanaf 9 oktober 1981 introduceerde Buma/Stemra de "dagweek". Dit betrof een hitlijst die elke dag werd samengesteld, waardoor er dus elke dag verse standen waren, maar dan cumulatief. Dit was toentertijd uniek in de hele wereld en iedereen vond het geweldig, maar het bleek te duur voor zo'n instantie alleen, want niemand wilde eraan meebetalen, dus werd dit initiatief in 1984 stopgezet.
Van de "dagweek" (1981-1984) waren de top 3 en de grootste stijger, de "topsprinter", iedere dag (maandag tot en met vrijdag) te horen in het radioprogramma de Avondspits. De topsprinter was echter niet altijd de grootste stijger, maar het kwam erop neer dat een stijging in de bovenste 50 zwaarder telde dan in de hele lijst.
In 1997 keerde het genoemde initiatief weer terug en werden tegelijkertijd barcodes (voor het registreren van verkopen) geïntroduceerd.
Thans verschijnt er ten behoeve van handel en industrie van maandag tot en met donderdag een Trendlijst (cumulatief) en op vrijdag de weeklijst (voor "de week die de dag erna eindigt"). GfK Dutch Charts krijgt na het weekend de cijfers van de downloads aangeleverd, die bijgehouden zijn tot en met de zaterdag. De Trendlijst op woensdag bevat, naast de cumulatieve fysieke verkopen, een derde deel van de downloads. Op donderdag wordt weer een derde deel meegeteld. En op vrijdag, wanneer de weeklijsten worden samengesteld, het laatste deel. Deze lijst bevat dan ook de cumulatieve fysieke verkopen van vrijdag tot en met donderdag en alle downloadverkopen van zondag tot en met zaterdag. Aangezien er tegenwoordig fysiek (dus niet-digitaal) nog maar relatief weinig verkopen plaatsvinden, hebben de downloads grote invloed op de lijst. In april 2010 bestond de Single Top 100 voor 92% uit downloads.
Exemplaren
Van deze hitlijst verschenen ook gedrukte lijsten; om zoveel mogelijk een aaneengesloten periode te bestrijken, wordt een aantal belangrijke bronnen genoemd:
- 23 mei 1969 t/m 16 oktober 1970: geen gedrukt exemplaar
- in Poptelescoop (23 oktober 1970 t/m 14 april 1973)
- als gedrukt exemplaar: "Hilversum 3 Top 30" (21 april 1973-juni 1974)
- op het eenzijdig bedrukte exemplaar de Nationale Hitparade. Vanaf oktober 1974 was de kop: "Avro's Toppop presenteert de Nationale Hitparade" (29 juni 1974-november 1974?)
- als tweezijdig bedrukt exemplaar: "Nationale Hitparade" (5 september 1974-26 september 1975)
- in de Nationale Hitparadekrant (3 oktober 1975 t/m 31 december 1976)
- in Hitkrant (= opvolger van Nationale Hitparadekrant) (8 januari 1977-september 1978)
- als gedrukt exemplaar voor detaillisten (op A3-formaat, september 1978-oktober 1981)
- als gedrukt exemplaar voor detaillisten (oktober 1981-oktober 1985)
- als (langwerpig) gedrukt exemplaar (oktober 1985-december 1986)
- als exemplaar voor detaillisten (op A5-formaat: januari 1987 (?)-30 januari 1988, op A4-formaat: 7 februari 1988-23 december 1989)
- als gedrukt exemplaar: "Top-100 Hitlijst" (27 februari 1988-13 september 1988)
- in de (betaalde) uitgave "Top-100 Magazine" (20 september 1988-19 november 1988)
- als gedrukt exemplaar: "Nationale Top 100" (16 december 1989-1 april 1992)
- in de Nationale Top 100 Krant (8 april 1992-1 juli 1992)
- in Muziek & Beeld Info (juli 1992-februari 1993)
- als gedrukt exemplaar: "Top 50" (6 februari 1993-27 februari 1993)
- als gedrukt exemplaar: "Mega Top 50" (6 maart 1993-21 december 1996)
- als gedrukt exemplaar: "Mega Top 100" (4 januari 1997-3 juli 1999)
- in Charts: "Mega Top 100" (10 juli 1999-28 december 2002)
- in Charts (detaillistenexemplaar): "Mega Top 50" (11 januari 2003-26 april 2003)
- via het privé-initiatief "Charts In Print": "Mega Top 50" (3 mei 2003-1 mei 2004)
Boeken
- Mega Charts - Jubileum Editie. Ed Hoogeveen, Kosmos-Z&K Uitgevers, 2004. ISBN 90 215 4020 7
Cd-rom
- Mega Hitparade, 1946-2006 , Softmachine, 2006. ISBN 90-76725-15-2.
Trivia
- In de allereerste Hilversum 3 Top 30 stond Desmond Dekker & The Aces op nummer 1 met Israelites.
- 'Na' de Single Top 100 komt de Bubbling Under Singles, een lijst met de posities 101 tot en met 200 die bedoeld is voor de handel en industrie.
- "Blue Monday" van New Order heeft niet genoteerd gestaan in de Nationale Hitparade omdat deze lijst destijds geen 12-inch-singles meetelde voor de samenstelling.[feit?]
- Vanaf 1978 worden de jaarlijsten van Buma/Stemra en GfK Dutch Charts uitsluitend op basis van de verkoopcijfers samengesteld.
Nummer 1 in de Top 100-jaarlijsten
Nummer 1 in de Top 100 van de Hilversum 3 Top 30/Daverende Dertig en Nationale Hitparade (op basis van behaald aantal punten)
- 1969: Jane Birkin & Serge Gainsbourg - Je t'aime… moi non plus
- 1970: Golden Earring - Back home
- 1971: Les Poppys - Non, non, rien n'a changé
- 1972: Middle of the Road - Sacramento (A wonderful town)
- 1973: Sharif Dean - Do you love me
- 1974: George McCrae - Rock your baby
- 1975: George Baker Selection - Paloma Blanca
- 1976: ABBA - Dancing queen
- 1977: Long Tall Ernie and the Shakers - Do you remember
Bestverkochte singles per jaar:
- 1978: Boney M - Rivers of Babylon / Brown girl in the ring
- 1979: Art Garfunkel - Bright eyes
- 1980: Barbra Streisand - Woman in love
- 1981: Anita Meyer - Why tell me why
- 1982: Nicole - Ein bißchen frieden / Een beetje vrede
- 1983: The Shorts - Comment ça va
- 1984: Danny de Munk - Ik voel me zo verdomd alleen
- 1985: USA For Africa - We are the world
- 1986: Europe - The final countdown
- 1987: Piet Veerman - Sailin' home
- 1988: Womack & Womack - Teardrops
- 1989: Kaoma - Lambada
- 1990: Sinéad O'Connor - Nothing compares 2 U
- 1991: Bryan Adams - (Everything I do) I do it for you
- 1992: Guns N' Roses - Knockin' on heaven's door
- 1993: René Klijn - Mr. Blue
- 1994: Marco Borsato - Dromen zijn bedrog
- 1995: Guus Meeuwis & Vagant - Het is een nacht... (Levensecht)
- 1996: Fugees - Killing me softly
- 1997: Elton John - Something about the way you look tonight / Candle in the wind '97
- 1998: Céline Dion - My heart will go on
- 1999: Lou Bega - Mambo no. 5 (A little bit of...)
- 2000: Jody Bernal - Qui si, Que no
- 2001: Starmaker - Damn (I think I love you)
- 2002: Las Ketchup - The ketchup song (Aserejé)
- 2003: Jamai - Step right up
- 2004: O-Zone - Dragostea din teï
- 2005: Artiesten Voor Azië - Als je iets kan doen
- 2006: Marco Borsato - Rood
- 2007: André Hazes & Gerard Joling - Blijf bij mij (Dit zijn voor mij de allermooiste uren)
- 2008: Amy MacDonald - This is the life
- 2009: Lisa - Hallelujah
- 2010: Yolanda Be Cool & DCUP - We no speak Americano
Externe link
| Lijsten van nummer 1-hits in Nederland |
|---|
|
Lijsten van nummer 1-hits in de Nederlandse Top 40 |
Bronvermelding
Bronnen, noten en/of referenties:
- º In publicaties bleef Buma/Stemra de lijst van 1974-1993 Nationale Hitparade noemen, vanaf 1985 aangevuld met de ondertitel Single(s) Top 50, later Single Top 100. De TROS en de uitgever van de gedrukte exemplaren gebruikten de nieuwe namen in 1987 en 1989 wel.
- º De Daverende Dertig (ook wel: Daverende 30) is dezelfde hitparade als de Hilversum 3 Top 30. De namen Top 30 en Nationale Top 30 werden overigens ook gebruikt op de radio en in publicaties als Pop-Telescoop en kranten. In mei 1973 bleef de naam Daverende Dertig als enige over.
- º De Nationale Hitparade werd in 1978 vergroot tot een top 50 en in 1987 tot een top 100, waarbij de naam gewijzigd werd in Nationale Hitparade Top 100. In december 1989 werd Nationale Top 100 de nieuwe naam. Tegelijkertijd verscheen er een gedrukt exemplaar
- º Op 3 juni werd de lijst uitgebreid tot een top 50. Er was geen sprake van naamswijziging
- º De in genoemde periode op 3FM uitgezonden Mega Top 50 werd samengesteld in combinatie met een B2B Top 100, waarvan de officiële naam Mega Top 100 bleef (Bron: cd-rom "Mega Hitparade"). De noteringen 1-50 waren in beide lijsten identiek). Deze Mega Top 50 moet niet verward worden met de nieuwe hitlijst die op 1 mei 2004 van start ging onder de naam 3FM Mega Top 50.
| Voorganger: Nationale Hitparade |
Mega Top 50/Mega Top 100; Single Top 100 | Opvolger: - |