Wikisage is op 1 na de grootste internet-encyclopedie in het Nederlands. Iedereen kan de hier verzamelde kennis gratis gebruiken, zonder storende advertenties. De Koninklijke Bibliotheek van Nederland heeft Wikisage in 2018 aangemerkt als digitaal erfgoed.
- Wilt u meehelpen om Wikisage te laten groeien? Maak dan een account aan. U bent van harte welkom. Zie: Portaal:Gebruikers.
- Bent u blij met Wikisage, of wilt u juist meer? Dan stellen we een bescheiden donatie om de kosten te bestrijden zeer op prijs. Zie: Portaal:Donaties.
Pandemie
Een pandemie (uit het Grieks: παν betekent alle, δεμος betekent mensen/volk) is een epidemie op wereldwijde schaal.
Veroorzakers van pandemie
Volgens de Wereldgezondheidsorganisatie (WHO) kan een pandemie ontstaan wanneer aan de volgende drie eisen is voldaan:
- Het opkomen van een ziekte die nieuw is aan de populatie;
- De ziekte infecteert mensen en veroorzaakt zware klachten;
- De ziekte verspreidt gemakkelijk onder mensen.
Een ziekte die erg wijd verspreid is of veel mensen doodt is niet meteen een pandemie; de ziekte moet ook infecterend zijn. Zo is kanker bijvoorbeeld wel een ziekte die veel doden veroorzaakt heeft maar wordt het niet als een pandemie gezien omdat het niet overgedragen kan worden.
De zes pandemische fases, zoals gehanteerd door de WHO
De WHO hanteert zes verschillende 'pandemische fases' om de verspreiding van ziektes te classificeren.
Hieronder een overzicht van die fases:
| Pandemie-alarmfases van de WHO[1] | |
|---|---|
| Fase | Beschrijving |
| Fase 1 | Er circuleren geen dierlijke virussen waarvan bekend is dat ze infecties veroorzaken bij mensen. |
| Fase 2 | Van een dierlijk virus is bekend dat deze een infectie heeft veroorzaakt bij een mens. Het virus wordt daarom als een mogelijke veroorzaker van een pandemie. |
| Fase 3 | Een dierlijk of menselijk-dierlijk virus heeft enkele gevallen of kleine clusters van besmetting veroorzaakt bij mensen. Er is geen sprake van grootschalige overdracht van het virus van mens op mens. |
| Fase 4 | Van het dierlijke of menselijk-dierlijke virus is bevestigd dat er sprake is van overdracht van mens op mens, wat betekent dat de kans op een uitbraak zeer aanwezig is. Fase 4 betekent een significante verhoging van het risico op een pandemie, maar een pandemie is nog niet onvermijdelijk. |
| Fase 5 |
Hetzelfde virus heeft uitbraken veroorzaakt in twee of meer landen in dezelfde WHO-regio[2] Deze fase geeft aan dat een pandemie waarschijnlijk is. |
| Fase 6 | Naast de criteria van fase 5 heeft het virus een uitbraak veroorzaakt in minstens een ander land in een andere WHO-regio.[2] |
| Post-piekperiode | Het aantal ziektegevallen daalt in de meeste landen. Aangezien pandemieën vaak in golven optreden is het niet ondenkbaar dat het aantal ziektegevallen vervolgens weer gaat stijgen. |
| Post-pandemische periode | De activiteit van virussen is terug op het normale niveau. |
Pandemieën in de geschiedenis
- Antoninische pest (165–180), was vermoedelijk een pokkenpandemie, die zich in het gebied van het Romeinse Rijk uitbreidde, en rond de vijf miljoen doden veroorzaakte.
- Justinianische pest, die uitbrak in 541, van welke de uitwerkingen tot in de 8e eeuw merkbaar waren. De pest verspreidde zich rond het Middellandse Zeegebied en veroorzaakte talrijke doden.
- Pest (1347-1352), die zich uitbreidde over geheel Europa en een geschatte 25 miljoen doden op zijn geweten had (een derde van de toenmalige bevolking).
- Pest (1896 tot rond 1945), die wereldwijd uitbreidde met zo'n 12 miljoen doden.
- Spaanse griep (1918-1920), verspreidde zich wereldwijd veroorzaakte 500 miljoen zieken en 20 tot 50 miljoen doden.
- Aziatische griep (1957) met een miljoen doden.
- Hongkonggriep (1968) met 700.000 doden.
- AIDS (sinds 1980) is wereldwijd verspreid, meer dan 25 miljoen doden en 40 miljoen HIV-geïnfecteerden.
Zie ook
- º (en) Epidemic and Pandemic Alert and Response (EPR). WHO. Geraadpleegd op 30 april 2009.
- ↑ 2,0 2,1 De WHO onderscheidt een zestal regio's: de Afrikaanse regio, de regio van het oostelijke Middellandse Zeegebied, de regio van de Amerika's, de Europese regio, de regio van Zuidoost-Azië en de West-Pacifische regio.