Olympische Zomerspelen 2004

Spelen van de XXVIIIe Olympiade
Olympische Zomerspelen 2004
Locatie	Athene, Griekenland
Motto	Καλώς σπίτια (Welkom Thuis)
Deelnemende landen	202
Deelnemende atleten	11.099
Evenementen	301 in 28 sporten
Openingsceremonie	13 augustus 2004
Sluitingsceremonie	29 augustus 2004
Officiële opening door	President Kostis Stephanopoulos
Atleteneed	Zoï Dimoschaki (zwemmen)
Juryeed	Lazaros Voreadis (basketbal)
Olympische vlam	Nikolaos Kaklamanakis (zeilen)
Vorige Spelen	2000: Sydney (Australië)
Volgende Spelen	2008: Peking (China)

De Olympische Zomerspelen van de XXVIIIe Olympiade werden in 2004 gehouden in Athene, de hoofdstad van Griekenland. Athene werd in de laatste stemmingsronde verkozen boven Buenos Aires, Kaapstad, Rome en Stockholm. Eerder waren al andere steden afgevallen. Van 17 tot 28 september werden in Athene de Paralympics gehouden.

Met het organiseren van het evenement in Athene keerden de moderne Olympische Spelen weer terug naar het land waar de moderne spelen in 1896 begonnen. Griekenland is ook het land waar in de klassieke oudheid de Olympische Spelen plaats vonden in Olympia.

In 2004 werd er voor het eerst een wereldwijde fakkeltocht gehouden met de olympische vlam. De route liep van het antieke Olympia via alle steden die Olympische Zomerspelen georganiseerd hebben in de moderne tijd, terug naar Griekenland. Ook werden de plaatsen Peking (Olympische Zomerspelen 2008), Delhi, Caïro, Kaapstad, Rio de Janeiro, New York, Lausanne (Hoofdkwartier IOC), Genève (Hoofdkwartier Verenigde Naties), Kiev, Istanboel, Sofia en Nicosia aangedaan.

Algemeen

Bestand:Olympic flame at opening ceremony.jpg

De olympische vlam in Athene

Openingsceremonie

De openingsceremonie vond plaats op 13 augustus 2004 in het Spyridon Louis stadion, het hoofdstadion van de Spelen waarvan het dak werd ontworpen door de Spaanse architect Santiago Calatrava. De regie van de openingsceremonie was in handen van de Griekse choreograaf Dimitris Papaioannou.

De openingsceremonie bestaat voor een deel uit een aantal traditionele onderdelen zoals het aansteken van het olympische vuur (zie foto), het afleggen van de olympische eed en het hijsen van de olympische vlag. Verder is er ruimte voor het organiserende land om er een eigen draai aan te geven. Zo kan het land dat de Olympische Spelen organiseert, er een waar spektakel van maken. De nadruk lag voornamelijk op de geschiedenis van de Olympische Spelen. Natuurlijk werd er ruim aandacht besteed aan het feit dat de Olympische Spelen ooit in Griekenland zijn begonnen.

Tijdens de binnenkomst van de deelnemers werd de muziek verzorgd door de Nederlandse DJ Tiësto. Ook de IJslandse zangeres Björk trad op tijdens de ceremonie.

Er waren door een recordaantal van 202 NOC's (van landen en gebieden) atleten afgevaardigd naar Athene. De enige onafhankelijke landen die niet deelnamen, waren de Marshalleilanden, Tuvalu en Vaticaanstad.

Deelnemers

• Aantal deelnemers
  • 10.560 (6.257 mannen en 4.303 vrouwen) uit 201 landen
• Jongste deelnemer
  • (Sjabloon:PAKos) Rubab Raza (13 jaar, 218 dagen)
• Oudste deelnemer
  • ( CAN) Ian Millar (57 jaar, 299 dagen)

Hoogtepunten

• Hicham El Guerrouj (Marokko) weet de prestatie van looplegende Paavo Nurmi te evenaren. Nurmi wist tijdens de Spelen van 1924 voor het laatst zowel de 1.500 en 5.000 meter te winnen. El Guerrouj weet in een zeer spannende race de 1.500 meter op zijn naam te schrijven. De winst op de 5.000 meter komt na een indrukwekkende inhaalrace, hij weet de olympische kampioen op de 10.000 meter, Kenenisa Bekele net te verslaan.
• De Turkse gewichthefster Nurcan Taylan weet als eerste vrouw een gouden medaille te winnen voor Turkije. Zij doet dit door meer dan twee keer haar eigen lichaamsgewicht te stoten.
• Het Amerikaanse dames 4×200 meter zwemteam weten met een tijd van 7:53.42 het 17 jaar oude wereldrecord uit de boeken te zwemmen. Het vorige record stond sinds 1987 op naam van de zwemsters uit de DDR.
• Bij het basketbal wordt Amerika verrassend in de halve finale verslagen door de latere winnaar Argentinië.
• Het turntoernooi wordt ontsierd door twee schandalen. De Zuid-Koreaan Tae Young Yang mist door een fout van de jury het goud in de individuele meerkamp. Een in de ogen van het publiek te lage score voor Aleksej Nemov leidt tot langdurige protesten.
• Birgit Fischer (Duitsland, Kanoën) wint een gouden medaille bij de K-4 en zilver bij de K-2. Daarmee wordt zij de eerste vrouw in de olympische historie die gouden medailles wist te winnen tijdens zes verschillende spelen en de eerste persoon die minstens twee medailles won bij vijf verschillende spelen.
• Kiribati neemt voor het eerst deel aan de Olympische Spelen
• De marathon werd volgens het "originele" parcours gelopen namelijk van Marathon naar Athene. Tijdens de race werd koploper Vanderlei de Lima door een toeschouwer de weg belemmerd, waardoor hij uiteindelijk als derde eindigde.

Sporten

Tijdens deze Spelen werd er gesport binnen 28 sporten.

Deelnemende landen

Bestand:2004 Summer Olympic games countries.svg

Deelnemende landen. Blauw: debuterend land op de Zomerspelen. Groen: al eerder deelgenomen aan de Zomerspelen.

Alle Nationale Olympische Comités namen deel aan deze Spelen, net als in 1996. Er waren sinds 2000 twee nieuwe leden bij gekomen: Kiribati en Oost-Timor, wat een totaal maakte van 202. Servië en Montenegro deed mee onder zijn nieuwe naam, in 2000 heette het land nog Joegoslavië. Afghanistan was het enige terugkerende land, nadat het in 2000 niet had deelgenomen. Overigens deed Djibouti mee aan de openingsceremonie maar de twee afgevaardigde sporters kwamen niet in actie.

Het getal achter het land geeft aan hoeveel sporters namens dat land meededen.

Arubaanse prestaties

Zie Aruba op de Olympische Zomerspelen 2004 voor het hoofdartikel over dit onderwerp.

Bij hun vijfde deelname werd Aruba vertegenwoordigt door vier olympiërs in drie sporten. In de atletiek nam Pierre de Windt deel, in de zwemsport namen de baanzwemmers Davy Blisslik en Roshendra Vrolijk beide voor de tweede keer deel. De vierde deelnemer was Isnardo Faro die in het gewichtheffen bij de halfzwaargewichten met de 19e plaats de beste eindklassering noteerde.

Belgische prestaties

Zie België op de Olympische Zomerspelen 2004 voor het hoofdartikel over dit onderwerp.

België won in Athene drie medailles. Tennisster Justine Henin won goud in het damesenkelspel. Wielrenner Axel Merckx (individuele wegwedstrijd) en judoka Ilse Heylen (tot 52 kg) wonnen beiden brons.

Medailles

Medaille	Winnaar	Onderdeel
Goud (1)	Justine Henin	tennis, damesenkelspel
Brons (2)	Axel Merckx	wielrennen, individuele wegwedstrijd mannen
	Ilse Heylen	judo, dames tot 52 kg

Nederlandse prestaties

Zie Nederland op de Olympische Zomerspelen 2004 voor het hoofdartikel over dit onderwerp.

Zie ook Lijst van Nederlandse deelnemers aan de Zomerspelen van 2004

• Het succes van de vorige Spelen in Sydney van twaalf gouden medailles wordt niet overtroffen, toch mag Nederland niet klagen met vier gouden medailles.
• Leontien Zijlaard-van Moorsel komt ten val tijdens de wegwedstrijd en het lijkt erop dat zij niet in staat is haar drie gouden en een zilveren medailles te verdedigen. Zij herstelt echter tijdig en wint de individuele tijdrit, en eindigt als derde op de achtervolging op de baan.
• Als slotzwemmer op de 4×100 meter vrije slag loodst Pieter van den Hoogenband het Nederlandse estafetteteam van een vierde plaats naar een verdienstelijke tweede plek. De volgende dag ligt hij bij de 200 meter vrij lang aan de leiding, maar wordt hij op het laatste stuk ingehaald door Ian Thorpe. Op de 100 meter vrij ligt hij vijfde bij het keerpunt, maar weet hij uiteindelijk toch te winnen met slechts tien centimeter verschil.
• Tegen de verwachting in weet amazone Anky van Grunsven haar olympische dressuurtitel, gewonnen bij de Spelen van Sydney met haar paard Bonfire, te prolongeren met haar nieuwe paard Salinero.
• Zowel het mannen- als het vrouwenhockeyteam kan de favorietenrol in de finale niet waarmaken, en beide ploegen moeten uiteindelijk genoegen nemen met het zilver.
• Inge de Bruijn voegt een gouden, een zilveren en twee bronzen toe aan haar gouden oogst van vier jaar eerder (driemaal goud en eenmaal zilver).

Medailles

Medaille	Winnaar	Onderdeel
Goud (4)	Inge de Bruijn	zwemmen, 50 m vrij
	Anky van Grunsven	paardensport, dressuur
	Leontien Zijlaard-v. Moorsel	wielrennen, tijdrijden
	Pieter van den Hoogenband	zwemmen, 100 m vrij
Zilver (9)	Heren hockeyteam	hockey
	Vrouwen hockeyteam	hockey
	Theo Bos	wielrennen, sprint
	Mia Audina	badminton
	Edith Bosch	judo, tot 70 kilo
	Holland acht mannen	roeien
	Inge de Bruijn	zwemmen, 100 m vrij
	Pieter van den Hoogenband	zwemmen, 200 m vrij
	Estafette heren	zwemmen, 4×100 m vrij
Brons (9)	Leontien Zijlaard-v. Moorsel	wielrennen, achtervolging
	Dennis van der Geest	judo, + 100 kilo
	Deborah Gravenstijn	judo, tot 57 kilo
	Mark Huizinga	judo, tot 90 kilo
	Bart Brentjens	Wielrennen, Mountainbike
	Kirsten van der Kolk, Marit van Eupen	roeien, dubbel-twee
	Holland acht vrouwen	roeien
	Inge de Bruijn	zwemmen, 100 m vlinderslag
	Estafette dames	zwemmen, 4×100 m vrij

Nederlands-Antilliaanse prestaties

Zie Nederlandse Antillen op de Olympische Zomerspelen 2004 voor het hoofdartikel over dit onderwerp.

Bij hun twaalfde deelname werden de Nederlandse Antillen vertegenwoordigt door drie olympiërs in twee sporten. In de atletiek namen Geronimo Goeloe en Churandy Martina deel en in de paardensport nam Eddy Stibbe voor de tweede keer deel. Met de 24e tijd in de tweede series van de 100 meter behaalde Martina de beste prestatie.

Surinaamse prestaties

Zie Suriname op de Olympische Zomerspelen 2004 voor het hoofdartikel over dit onderwerp.

Namens Suriname namen vier olympiërs deel in twee sporten. In de atletiek namen Cornelis Sibe en Letitia Vriesde deel en in de zwemsport namen de baanzwemmers Sade Daal en Gordon Touw Ngie Tjouw deel. Vriesde behaalde met het bereiken van de halve finale op de 800 meter de beste prestatie.

Medaillespiegel

Er werden 929 medailles uitgereikt. Het IOC stelt officieel geen medailleklassement op, maar geeft desondanks een medailletabel ter informatie. In het klassement wordt eerst gekeken naar het aantal gouden medailles, vervolgens de zilveren medailles en tot slot de bronzen medailles.

In de volgende tabel staat de top-10 en het Belgische en Nederlandse resultaat. Het grootste aantal medailles in elke categorie is vetgedrukt.

Zie de medaillespiegel van de Olympische Zomerspelen 2004 voor de volledige weergave.

Plaats	Land	NOC	Goud	Zilver	Brons	Totaal
1	Verenigde Staten	USA	36	39	26	101
2	China	CHN	32	17	14	63
3	Rusland	RUS	28	26	36	90
4	Australië	AUS	17	16	17	50
5	Japan	JPN	16	9	12	37
6	Duitsland	GER	13	16	20	49
7	Frankrijk	FRA	11	9	13	33
8	Italië	ITA	10	11	11	32
9	Vlag van Zuid-Korea Zuid-Korea	KOR	9	12	9	30
10	Groot-Brittannië	GBR	9	9	12	30
18	Nederland	NED	4	9	9	22
51	België	BEL	1	0	2	3

Bronnen, noten en/of referenties

Bronnen, noten en/of referenties (en) Officiële website Olympische Spelen 2004 (en) IOC website over de Olympische Zomerspelen van 2004 (en) Medailledatabase van het Internationaal Olympisch Comité (en) Database medaillewinnaars op databaseolympics (en) Athens 2004 Organising Committee for the Olympic Games, Official Report of the XXVIII Olympiad. Haidemenos SA, Griekenland, 2005. Dit is het officiële rapport van de Olympische Zomerspelen van 2004; digitaal beschikbaar op de site van de LA84 foundation. (en) Uitslagen Athene 2004 per sport

Olympische Spelen

  Zie ook de categorie met mediabestanden in verband met 2004 Summer Olympics op Wikimedia Commons.