Wikisage is op 1 na de grootste internet-encyclopedie in het Nederlands. Iedereen kan de hier verzamelde kennis gratis gebruiken, zonder storende advertenties. De Koninklijke Bibliotheek van Nederland heeft Wikisage in 2018 aangemerkt als digitaal erfgoed.
- Wilt u meehelpen om Wikisage te laten groeien? Maak dan een account aan. U bent van harte welkom. Zie: Portaal:Gebruikers.
- Bent u blij met Wikisage, of wilt u juist meer? Dan stellen we een bescheiden donatie om de kosten te bestrijden zeer op prijs. Zie: Portaal:Donaties.
Nachtmerrie (droom)
Zie ook : nachtmerrie (doorverwijzing), voor andere betekenissen van "nachtmerrie".
Een nachtmerrie is een droom met een bijzondere intensiteit en met een inhoud die als beangstigend wordt ervaren. Dit soort droom treedt gewoonlijk tijdens de remslaap op en kan van fysieke bewegingen vergezeld gaan. Vanwege dat dromen uit het onderbewustzijn komen, hebben ook nachtmerrie's onbewuste aanleidingen, die op hun beurt weer door het bewustzijn weerhouden worden bewust te worden (verwerken). Veelal zijn nachtmerrie's echter ook op fantasie gebaseert.
Tot ongeveer de achttiende eeuw werden nachtmerries vaak als werk van demonen beschouwd. Die werden verondersteld op de borst te zitten van degene die een nachtmerrie had. Diverse vormen van magie en geestelijk bezit werden ook als oorzaken aangedragen.
In de negentiende eeuw werd met name in Europa verondersteld dat een verkeerd dieet verantwoordelijk kon zijn voor nachtmerries. Tegenwoordig wordt in het algemeen verondersteld dat er fysiologische oorzaken voor nachtmerries zijn, zoals hoge koorts. Tevens kunnen er psychologische redenen zijn, zoals een trauma of stress.
Het occasioneel hebben van een nachtmerrie is normaal, maar terugkomende nachtmerries kunnen mensen ertoe bewegen om psychiatrische hulp te zoeken.
Oorsprong
De oorsprong van het woord nachtmerrie heeft te maken met het oude woord mara, dat boze geest betekent. Mara is een ander woord voor alf of elf[1]. In Duitsland wordt een nachtmerrie Albtraum genoemd. Er was ook een godin die Mara heette. 's Nachts kon ze zichzelf in een witte merrie met blauwe ogen en een rood koord om de hals veranderen. Op schilderijen is Mara soms ook te zien. Meestal wordt ze dan gevolgd door negen veulens of heeft ze negen hoofden, want negen was vroeger het getal van de duivel.
Nachtmerrie in verhalen
De nachtmerrie is een veel voorkomend onderdeel in verhalen. Vaak heeft de nachtmerrie daarbij een voorspellend karakter en werkt spanningsverhogend.
In enkele verhalen heeft de nachtmerrie de dood als gevolg[2]. In de Middeleeuwen probeerden de mensen de nachtmerrie te slim af te zijn. Dat deden ze door gerstkorrels (een soort graan) rond hun bed te strooien. De merrie had het dan veel te druk met het tellen van die korrels en lette nergens anders meer op. Zie ook het volksverhaal Met de nachtmaar getrouwd.
De Franse striptekenaar Jacques Tardi tekende Het ware verhaal van de onbekende soldaat, een nachtmerrie-achtig stripverhaal over de laatste minuten van een stervende soldaat in de loopgraven. Deze strip maakte hij, op het einde na, door te improviseren om hiermee het van de hak op de tak-karakter van de droom na te bootsen.
Folklore en bijgeloof
- Frau Trude was in een deel van Duitsland de naam voor een nachtgeest die de nachtmerries veroorzaakte. Zie ook het sprookje Vrouw Trui.
- Ook Perchta brengt nachtmerries.
- Vrouw Holle wordt soms als koningin van de kabouters of alven (zie ook elfen) genoemd[3].
- Morrigan is koningin van de maren en wordt in verband gebracht met een nachtmerrie en een spook, zie ook Lilith en Lamia.
- Kikimora verstoort de nachtrust van kinderen als dingen niet goed onderhouden worden.
- Er kan een slametan gehouden worden om de kwalijke gevolgen van een nachtmerrie te voorkomen.
- De Yuki Onna dringen binnen in huizen van mensen om ze in hun slaap te doden.
Zie ook
Externe link
- Nachtmerries Website over nachtmerries, gemaakt in het kader van een ontwikkelproject van het Fonds Psychische Gezondheid en de Universiteit Utrecht
Zie ook de categorie met mediabestanden in verband met Nightmares op Wikimedia Commons.
| Bronnen, noten en/of referenties
|