Wikisage is op 1 na de grootste internet-encyclopedie in het Nederlands. Iedereen kan de hier verzamelde kennis gratis gebruiken, zonder storende advertenties. De Koninklijke Bibliotheek van Nederland heeft Wikisage in 2018 aangemerkt als digitaal erfgoed.
- Wilt u meehelpen om Wikisage te laten groeien? Maak dan een account aan. U bent van harte welkom. Zie: Portaal:Gebruikers.
- Bent u blij met Wikisage, of wilt u juist meer? Dan stellen we een bescheiden donatie om de kosten te bestrijden zeer op prijs. Zie: Portaal:Donaties.
Mont Blanc
| Mont Blanc | ||
| Toppen in de Westelijke Mont Blanc-groep: hoogste top de Mont Blanc, rechts de Dome du Goûter, links van de Mont Blanc de Mont Maudit en Mont Blanc du Tacul, daarvoor de Aiguille du Midi. | ||
| Toppen in de Westelijke Mont Blanc-groep: hoogste top de Mont Blanc, rechts de Dome du Goûter, links van de Mont Blanc de Mont Maudit en Mont Blanc du Tacul, daarvoor de Aiguille du Midi. | ||
| Hoogte | 4808,73[1] m | |
| Coördinaten | 45°49′N 6°51′O | |
| Ligging |  Frankrijk /  Italië
| |
| Gebergte | Alpen (Mont Blancmassief) | |
| Prominentie | 4697 m ↓ bij het Koebenameer → Elbroes m | |
| Eerste beklimming | 8 augustus 1786 door Jacques Balmat en Michael-Gabriel Paccard | |
De Mont Blanc (Frans voor witte berg, Italiaans: Monte Bianco) is de hoogste top van de Alpen, in het naar hem genoemde Mont Blancmassief. Na de Elbroes in de Kaukasus en enkele andere toppen in dat gebergte is het tevens de hoogste berg in Europa, westelijk van de Kaukasus. De Mont Blanc is 4808,73 meter hoog (september 2015), inclusief de sneeuw op de top. Zonder die sneeuw werd in 2004 een hoogte van 4792 meter bepaald.[1]
De top ligt op de grens tussen Frankrijk en Italië. Cartografen uit Frankrijk en Zwitserland plaatsen het terreingedeelte rond de top in Frankrijk. Deze opvatting is omstreden: de Italianen beweren dat dit op een fout van een Franse cartograaf in 1794 berust en dat de grens precies over de top loopt.
Geschiedenis
In de 18e eeuw groeide tijdens de Verlichting in Europa de belangstelling voor de schoonheid en de uitdagingen van het hooggebergte.[2] Steeds meer werd er getwijfeld aan de waarheid van allerlei volksverhalen en bijgeloof, zoals dat er rond de hoge toppen kwade geesten zouden huizen, die zich niet ongestraft lieten verstoren. De Mont Blanc had lange tijd de naam Mont Maudit(e) ofwel de vervloekte of verdoemde berg.
In augustus 1742 gaf Pierre Martel de berg zijn huidige naam.[3] Het duurde echter nog twintig jaren voordat het denkbeeld ingang vond dat de berg ook beklommen zou kunnen worden. In 1760 bezocht de toen 20-jarige Geneefse onderzoeker Horace-Bénédict de Saussure Chamonix (toen nog als Chamouny geschreven) en hij loofde een geldelijke beloning uit voor wie de berg tot de top zou beklimmen. Het duurde echter 15 jaar voordat de eerste poging zou worden gewaagd.
Op 13 juli 1775 deden Michel en François Paccard, Victor Tissay en Jean Nicholas Carteran de eerste poging, maar de gletsjers bleken een onoverkomelijke hindernis. Op 2 september 1775 waagden enkele inwoners van Chamonix, onder wie ook weer Michel Paccard, toen nog student, een tweede poging die eveneens faalde. Op 12 juli 1783 ondernamen diezelfde Paccard, inmiddels dokter, en de gemzenjager Marie Coutet de derde, eveneens vergeefse poging. Later die zomer slaagden de drie gebroeders Coutet erin tot op een hoogte van 3030 meter te komen, voordat ook zij genoodzaakt waren rechtsomkeert te maken. Op 15 september 1783 deden Paccard en Marc Theodore Bourrit een nieuwe poging, maar ze werden door sneeuwstormen teruggedreven. Op 16 september 1784 moesten de jagers Couttet en Goudet ook opgeven, maar wel hadden zij een hoogte van 4000 m bereikt.
Eerste beklimming
Kopergravure door Christian von Mechel
De top van de Mont Blanc werd voor het eerst bereikt op 8 augustus 1786 door twee inwoners van Chamonix: Jacques Balmat en de eerder genoemde dr. Michel Paccard. Zij sleepten zo de prijs in de wacht die Horace-Bénédict de Saussure in 1760 had uitgeloofd. In 1936 schreef de Nederlandse auteur A. den Doolaard (pseud. C. Spoelstra) hierover, ter gelegenheid van de 150-jarige herdenking, de historische roman De groote verwildering.[4] In Chamonix staat een standbeeld van De Saussure en Balmat en, even verderop, een standbeeld van Paccard. In het jaar 1986 was de bicentennaire van de eerste beklimming aanleiding voor grootse herdenkingsfestiviteiten op en rond de berg.
De Saussure zou zelf in 1787 de top bereiken, om daar metingen uit te voeren.[5] Het hoogste stukje ijsvrije steen dat hij bij zijn beklimming afhakte, het zogeheten topje van de Mont Blanc, is in 1802 aangekocht door Teylers Museum in Haarlem en daar nog steeds te bezichtigen.[6]
Op 14 juli 1808 bereikte Marie Paradis als eerste vrouw de top van de Mont Blanc. Ze werd min of meer omhoog gedragen en getrokken door haar gidsen.
In de 19e eeuw werd op de top een hutje gebouwd, het Observatoire Janssen, dat echter in de sneeuw wegzakte en volledig verdween.
Klimroute
De meest gebruikte route, de Goûterroute, is geklasseerd als peu difficile en vertrekt vanaf Les Houches, Nid D'Aigle, Cabane de Tête Rousse, refuge du Goûter naar de top. Deze route is later op de dag wel gevaarlijk bij het oversteken van de Grand Couloir wegens vallend gesteente. Elk seizoen vallen hier doden. Het laatste stuk is nog 1000 hoogtemeters klimmen via de Dôme du Goûter en de Arête des Bosses. Omkeren kan nog bij de noodhut, de refuge Vallot. Het succes is afhankelijk van een gedegen conditionele voorbereiding, mooi weer (geen wind op de topgraat), een goede uitrusting, veel ervaring en begeleiding door berggidsen. In noodgevallen kan bij slecht weer een afdaling worden overwogen via de oude standaardroute, over de (spletenrijke) Bossons-gletsjer.
In de winter is toerskiën dé manier om op de top te komen.
Hoogste berg van Europa?
De vraag of de Mont Blanc de hoogste berg van Europa en daarmee een van de Seven Summits is, hangt af van de definitie van de grens tussen Europa en Azië, welke niet eenduidig gedefinieerd is. Verschillende geografen hanteren de Koema-Manytsjlaagte als grens, volgens welke definitie de Kaukasus deel zou uitmaken van Azië, terwijl anderen de toppen van de Kaukasus als grens gezien wordt. Bij alpinisten wordt de hoogste top van de Kaukasus, de Elbroes gezien als hoogste berg van Europa.
Literatuur (klimgids)
- Robin H.G. Collomb Chamonix-Mont Blanc (Alpine guide 1), uitg. Constable (1969, div. heruitg.)
Zie ook
- Lijst van bergen
- Lijst van bergen in Europa
- Topje van de Mont Blanc
- Tour du Mont Blanc, meerdaagse wandeltocht over GR-pad TMB
Externe links
Bronnen, noten en/of referenties
|
| Zeven toppen |
|---|
|
1. Azië: Mount Everest (8848 m) · 2. Zuid-Amerika: Aconcagua (6962 m) · 3. Noord-Amerika: Denali (6190 m) · 4. Afrika: Kilimanjaro (5895 m) · 5. Europa: Elbroes (5642 m) / Mont Blanc (4811 m) · 6. Antarctica: Vinsonberg (4892 m) · 7. Oceanië: Puncak Jaya (4884 m) |
Vrije mediabestanden over Mont Blanc op Wikimedia Commons