Wikisage is op 1 na de grootste internet-encyclopedie in het Nederlands. Iedereen kan de hier verzamelde kennis gratis gebruiken, zonder storende advertenties. De Koninklijke Bibliotheek van Nederland heeft Wikisage in 2018 aangemerkt als digitaal erfgoed.
- Wilt u meehelpen om Wikisage te laten groeien? Maak dan een account aan. U bent van harte welkom. Zie: Portaal:Gebruikers.
- Bent u blij met Wikisage, of wilt u juist meer? Dan stellen we een bescheiden donatie om de kosten te bestrijden zeer op prijs. Zie: Portaal:Donaties.
Mist
Mist is een weersverschijnsel waarbij kleine waterdruppeltjes in de lucht zweven als een aërosol, wat de zichtbaarheid beperkt.
Classificatie
In de meteorologie wordt mist als volgt begrensd en verder onderverdeeld:
- Zeer dichte mist - zicht minder dan 50 meter
- Dichte mist - zicht minder dan 200 meter
- Mist - zicht minder dan 1000 meter
- Nevel - zicht meer dan 1000 meter
Ontstaan
Mist kan zich vormen door afkoeling van zeer vochtige lucht (tot onder het dauwpunt) of door menging van koude met warme vochtige lucht. De vorming van mist hangt af van veel factoren, zoals luchtvervuiling, begroeiing, reliëf en de nabijheid van open water.
Mist kan ontstaan door afkoeling rond zonsondergang of vaak pas tegen zonsopkomst en vormt zich het eerst boven een weiland waarschijnlijk in de buurt van een sloot waar de lucht vochtig is. De eerste mist zien we dus meestal langs de weg en mistbanken die de weg opdrijven lossen daar in eerste instantie op door luchtbeweging en warmte van het verkeer. De mistvrije "tunnel" kan op sommige weggedeelten een tijdje standhouden, maar op andere plaatsen hangen de mistbanken meteen over de weg. Vooral zo'n situatie, met grote verschillen in zicht, is gevaarlijk voor verkeer dat pas in de mist snelheid mindert.
Soorten mist
De benamingen die in de meteorologie aan mist worden gegeven verraden de omstandigheden waaronder de mist ontstaat.
Grondmist
Grondmist of laaghangende mist is mist beneden ooghoogte. Deze ontstaat vaak omdat de temperatuur aan de grond lager is dan op ooghoogte waardoor er hier sneller mist ontstaat.
Mistbanken
Een mistbank, mistsliert of mistflarden is recent ontstane mist die door een zwakke wind van plaats verandert en hierdoor geen geheel vormt. Het zicht in een gebied met mistbanken is daarom zeer variabel. Dit kan zeer verraderlijk zijn voor het verkeer, omdat het onmogelijk is om te voorspellen waar deze mistbanken kunnen opduiken. In Noord- en Oost-Nederland worden ze ook wel eens witte wieven genoemd.
Stralingsmist
Stralingsmist is mist die zich vormt boven het aardoppervlak door uitstraling bij helder weer, waarbij na zonsondergang het aardoppervlak afkoelt. De mist vormt zich dan als er ook nog weinig tot geen wind is om de koude luchtlaag boven de grond te mengen met hogere, warmere lagen en de lucht zoveel waterdamp bevat dat het dauwpunt wordt overschreden.
Boven een bijvoorbeeld enigszins hellend weiland stroomt de koudere en zwaardere lucht in de richting van een sloot, waar door menging met vochtige lucht slootmist ontstaat. De plaatselijke mist breidt zich meestal snel uit, zodat de voor het verkeer zo verraderlijke mistbanken ontstaan.
Ook boven een sneeuwdek kan bij lage temperaturen tegen zonsondergang stralingsmist ontstaan, die zeer dicht kan worden en het zicht plaatselijk tot minder dan 10 meter kan beperken. Door aanvriezing van mist en bevriezing van natte weggedeelten kan het bovendien glad worden, zodat het voor het verkeer zeer gevaarlijk is.
Advectieve mist
Advectieve mist ontstaat bij aanvoer van relatief warme lucht boven een kouder oppervlak. De warme lucht wordt afgekoeld door het oppervlak. Als de warme lucht veel vocht bevat, wordt de lucht verzadigd en condenseert dan tot mist. In de winter komt deze mistsoort vaak voor, wanneer er door een westenwind vochtige warme lucht van zee wordt aangevoerd die over het koude land trekt.
Zeemist
 Zie zeemist voor het hoofdartikel over dit onderwerp. |
Zeemist ontstaat boven zee wanneer warme lucht in aanraking komt met een koude zee. Mist ontstaat boven zee wanneer koude lucht over relatief warm zeewater stroomt of wanneer warme lucht in aanraking komt met een koude zee.
Regenmist
Regenmist kan ontstaan als het regent uit warmere lucht die op enige hoogte in de atmosfeer wordt aangevoerd, terwijl het aan het aardoppervlak nog koud is. De warmere regen valt dan door de koude lucht waarin zich mist vormt. Regenmist ontstaat ook als na een hevige bui de zon doorbreekt en er weinig wind staat. In het felle zonlicht zien we dan de damp van straten en daken komen.
Bevroren mist
Bevroren of aangevroren mist is gewone mist dat doordat de temperatuur van de ondergrond, zoals wegen, viaducten of bladeren, zo koud is dat het meteen aan de ondergrond vast vriest. Dit kan zeer verraderlijk zijn voor het verkeer, omdat de temperatuur aan de grond lager is dan die op ooghoogte. De temperatuur op ooghoogte kan bijvoorbeeld een veilig gevonden 3°C zijn, maar aan de grond kan het vriezen. Wanneer deze bevriezingsverschijnselen goed zichtbaar worden op voorwerpen, noemen we het ruige rijp.
IJsmist
IJsmist ontstaat wanneer de lucht zo koud is dat de mist niet uit vocht bestaat, maar uit ijskristallen.
Industriële mist
Om mist te vormen zijn condensatiekernen nodig, kleine vaste of vloeibare deeltjes waaraan het water zich kan hechten zodat druppeltjes ontstaan. Condensatiekernen zijn bijvoorbeeld zoutkristallen boven zee of stof in de lucht. Dat stof is vaak afkomstig van industrierook of verkeer. In gebieden met vervuiling kan zich sneller mist vormen dan in schone lucht. Tijdens de jaarwisseling kunnen kruitdampen afkomstig van vuurwerk een extra zetje om mist te vormen of waar al mist was deze zeer dicht te maken.
Mistmetingen
Het zicht door mist heen wordt gemeten met behulp van een transmissometer. Dit instrument bestaat uit een lamp, die een smalle lichtbundel richt op een fotocel. Bij mist wordt het licht door de waterdruppeltjes verstrooid, zodat de fotocel op enige afstand van de lamp minder licht ontvangt. Hoe minder licht er over blijft hoe dichter de mist en hoe slechter het zicht. De hoeveelheid ontvangen licht is dus een maat voor het zicht.
Nadelige gevolgen van mist
Mist kan uiteraard gevaarlijk zijn. Er gebeuren dan ook veel verkeersongevallen doordat het zicht beperkt is. De gevolgen hiervan worden vaak nog verergerd doordat de gebotste voertuigen, die vaak midden op de weg stil komen te staan, slechts van dichtbij zichtbaar zijn, zodat achterliggend verkeer hierop dreigt te botsen. Dit kan een domino-effect veroorzaken, en zo leiden tot gigantische kettingbotsingen, waarbij honderden voertuigen betrokken zijn.
Nog een groot nadeel van mist kan zijn ongezonde lucht: doordat de mist heel laag hangt, kunnen ongezonde gassen van auto's en fabrieken enz. niet omhoog stijgen en blijven ze dus laag hangen.
Trivia
In een aantal Nederlandse uitdrukkingen wordt het woord "mist" ook gebruikt, zoals :
- "De mist ingaan" : Mislukken / spoorloos verdwijnen.
- "In de mist blijven" : Niet duidelijk worden / vaag, onzeker blijven.
Zie ook
Bronvermelding
Bronnen, noten en/of referenties:
- Grote delen van deze tekst zijn afkomstig van de website van het KNMI, http://www.knmi.nl
Vrije mediabestanden over Fog op Wikimedia Commons
| Neerslag |
|---|