Macrobiotiek

Macrobiotiek is een filosofisch systeem dat als doel heeft om, vooral door middel van de voeding en levensstijl, het leven te verlengen. Het werd ontwikkeld door de Japanner Georges Ohsawa (1893–1966). Het systeem probeert de oude principes uit het daoïsme, die in China bekend staan als yin en yang, in de moderne levenspraktijk om te zetten.

Geschiedenis

Het woord macrobiotiek (Oudgrieks: μακρóς, makros „groot”, en βιοτικóς, biotikos „het leven betreffend”) ontstond al in de Griekse Oudheid en verwees naar een levenswijze, die een gezond en lang leven zou bevorderen. Zowel Herodotus en Hippocrates gebruikten het woord makróbios (μακρόβιος) al in de betekenis van mensen die gezond en lang leven. Aristoteles en andere klassieke schrijvers beschreven een levenswijze die gefundeerd is op eenvoudige en gezonde voeding en die tot een lang leven leidt. In modernere tijden duikt het woord voor het eerst op in 1796 in het werk Die Kunst, das menschliche Leben zu verlängern van de medicus Christoph Wilhelm Hufeland.

De huidige vorm van macrobiotiek werd ontwikkeld door de Japanner Georges Ohsawa. Hij baseerde zich op daoïstische principes en Aziatische tradities om macrobiotiek te vormen als een voedings- en levenswijze. Na de Tweede Wereldoorlog verspreidde de macrobiotiek zich in het kader van de New-Age-beweging ook in de westelijke wereld en vond daar vele aanhangers.

In 1958 trof George Ohsawa een verre verwante van Hufeland en tegen 1959 begon hij de term macrobiotic te gebruiken als benaming voor zijn voedingsleer. Tijdens een bezoek aan New York merkte hij op dat zenboeddhisme in die tijd erg populair was, onder andere in de beatnik-beweging, waaruit later de hippiegeneratie voortkwam. Hij voegde het woord toe aan de benaming van zijn voedingssysteem, Zen Macrobiotic en gaf een boek uit met die titel. Op die manier hoopte hij mee te profiteren van de populariteit van de zen zoals die onderwezen door populaire leraars, Alan Watts, en de werken van dr. Daisetz Teitaro Suzuki.

Later kwam Michio Kushi, die door Ohsawa was onderwezen, naar Amerika om les te geven over macrobiotiek. Er kwam kritiek op de vroege versies van Zen Macrobiotic door instanties zoals de Americal Medical Association en de American Cancer Society, en het werd er zelfs van beschuldigd namaakboeddhisme te zijn. Kushi liet het woord ’zen’ weg en werkte de voedingsleer na Ohsawa’s dood verder uit tot een minder strenge en restrictieve voedingswijze dan wat Ohsawa had voorgesteld.

Inschatting door de A.M.A. (1971)

De Voedingsraad (Council on Foods and Nutrition) van de American Medical Association beschreef de macrobiotiek in 1971 als „een van de gevaarlijkste voedingspatronen, dat niet alleen ernstige gevaren met zich meebrengt voor de gezondheid van het individu, maar ook voor het leven zelf.”

Voedingsregels

De macrobiotische voedingsleer streeft naar en evenwicht tussen yin en yang in de voeding. Wie veel yang-voeding eet, zoals vlees, zou er volgens deze zienswijze toe neigen om vervolgens veel yin-voedingswaren zoals suiker te kiezen. Dit betekent in de praktijk dat de ene ongezonde keuze de andere uitlokt. Men probeert daarom voedingswaren te vermijden die heel erg aan de yin of aan de yang-kant van het voedingsspectrum liggen, en men gebruikt vooral voeding die het midden houdt tussen yin en yang.

De macrobiotische voedingsregels werden in de loop van de decennia aangepast. In de huidige vorm legt het de nadruk op het gebruik van volkorengranen, groenten en bonen, met een gering gebruik van de meeste vleeswaren, eieren en zuivelproducten. Met deze voedingsregels is volgens de voedingswetenschappelijke inzichten niets mis.

• Men wordt geacht om alleen groenten en fruit te gebruiken uit de eigen streek of het eigen land, en die niet chemisch behandeld, kunstmatig bemest of in kassen geteeld zijn.
• 50 tot 60 % van de voeding dient te bestaan uit granen en graanproducten.
• zowat 20 tot 25 % van het voedingspatroon bestaat uit groenten.
• 12 % uit peulvruchten en zeewier.
• 6 % uit soep
• 7 % uit andere producten.
• Fruit gebruikt men niet rauw.
• Geen zuivel, alcohol, cafeïne of toegevoegde suiker.
• Bij voorkeur geen vlees of vis (hoofdzakelijk veganistisch).

Onderzoek

Volgens studies hebben mensen die een macrobiotische voedingswijze volgen minder hoge bloedvetwaarden en minder hoge bloeddruk dan de algemene bevolking, wat erop wijst dat macrobiotiek effectief kan zijn ter preventie van hart- en vaatziekten. Hoewel opmerkelijke anekdotische casusverslagen erop wijzen dat macrobiotiek therapeutisch werkzaam zou zijn bij patiënten met kankers in een vergevorderd stadium, is meer onderzoek nodig om dit wetenschappelijk aan te tonen.

De macrobiotische regels schrijven ook voor dat men slechts beperkt water drinkt en beperkt het gebruik van fruit. Deze beperkingen hebben geen gezondheidsvoordeel.

De macrobiotische voedingswijze snijdt positief af vergeleken met een typische westerse voedingsstijl (zoals het standaard Amerikaanse dieet): het bevat minder vetten maar een hoger aandeel aan voedingsvezels en hogere waarden aan micronutriënten, behalve in het geval van vitamine D, vitamine B12 en calcium.

Verwijzingen

Wikisage is niet aansprakelijk voor eventuele onjuistheden of toepassing van de in dit lemma gegeven medische informatie.    lees meer

 

artikelkiem