Wikisage is op 1 na de grootste internet-encyclopedie in het Nederlands. Iedereen kan de hier verzamelde kennis gratis gebruiken, zonder storende advertenties. De Koninklijke Bibliotheek van Nederland heeft Wikisage in 2018 aangemerkt als digitaal erfgoed.
- Wilt u meehelpen om Wikisage te laten groeien? Maak dan een account aan. U bent van harte welkom. Zie: Portaal:Gebruikers.
- Bent u blij met Wikisage, of wilt u juist meer? Dan stellen we een bescheiden donatie om de kosten te bestrijden zeer op prijs. Zie: Portaal:Donaties.
Katholicisme
Onder het katholicisme wordt de grootste stroming in het christendom verstaan. De term is een afleiding van het woord katholiek en komt uit het Grieks (καθολικός - katholikos), wat algemeen of universeel betekent. Het katholicisme is verenigd door twee belijdenissen:
Naam
De term "katholiek" werd in het kader van de kerk voor het eerst gebruikt door Ignatius van Antiochië. In een brief aan de christenen van Smyrna uit 107 schreef hij: "Waar Christus is, daar is de katholieke kerk."[1]
Het katholicisme kan worden onderscheiden in:
- christenen die zich verenigen onder de bisschop van Rome (de paus): de rooms-katholieken
- overige christenen die zich katholiek noemen
Rooms-katholieken
De rooms-katholieken aanvaarden de paus, de bisschop van Rome, als plaatsbekleder van Jezus-Christus op aarde en één en dezelfde katholieke leer die in de loop der eeuwen in dogmaverklaringen en decreten van concilies is vastgelegd.
De Rooms-Katholieke Kerk noemt zichzelf Katholieke Kerk en is te verdelen in twee tradities:
- de Latijnse Kerk, de grootste wereldwijde kerk met de Latijnse liturgie (Latijnse ritus)
- de met de Latijnse Kerk geünieerde oosters-katholieke kerken die andere liturgieën gebruiken, de oosterse liturgieën. Voorbeelden zijn de Grieks-Katholieke Kerk, de Koptisch-Katholieke Kerk en de Maronitische Kerk.
Overige katholieken
Tot het katholicisme kan een veelheid van kerken worden gerekend die niet in communio met de bisschop van Rome verkeren.
In het Westen
In de leer wijken deze katholieken sterk van de rooms-katholieke leer af. Deze kerken hanteren een liturgie die in oorsprong gebaseerd is op de Kerk van Rome, maar ondertussen een eigen evolutie heeft ondergaan. Dit zijn onder andere:
- Oudkatholieke Kerk (1723)
- Poolse Oudkatholieke Kerk
- Nationale Poolse katholieke Kerk der Verenigde Staten en Canada
- Nederlandse Oud-Katholieke Kerk
- Oud-rooms-katholieke kerk (1910)
- Duitse Oudkatholieke Kerk
- Oostenrijkse Oudkatholieke Kerk
- Tsjechische Oudkatholieke Kerk
- Nationale Kroatische Oudkatholieke Kerk
- Nationale Tsjechische Kerk
- Kerk der Mariavieten
- Old Catholic Orthodox Church
- Iglesia Filipina Independiente (1902)
- Oudkatholieke Kerk van Amerika
- Mexicaans-Katholieke Kerk
- Vrij-Katholieke Kerk (1916)
- Oecumenisch Katholieke Communie
In het Oosten
In de vijfde eeuw zijn na een aantal kleinere schisma's de nestoriaanse kerken en de oriëntaals-orthodoxe kerken ontstaan.
In 1054 vond het Grote Schisma plaats. De Rooms-Katholieke Kerk onder leiding van de paus en de verschillende oosters-orthodoxe kerken onder leiding van de patriarch van Constantinopel gingen uit elkaar.
De oosterse christenen die de aanspraken van de paus op het primaat van jurisdictie over de gehele wereldkerk niet aanvaarden, noemt men tezamen de (Oosterse) Orthodoxie. Zij noemen zichzelf de 'orthodoxen' of de rechtzinnigen. Zij zijn onderling sterk verdeeld. In bepaalde essentiële geloofspunten komt hun leer overeen met de rooms-katholieke leer. Hun liturgie komt overeen met de oosters-katholieke kerken die wel in eenheid met de paus van Rome verkeren.
De meeste oosterse christenen noemen zich naast orthodox ook katolikos of katholiek, om aan te geven, dat men volgens eigen opvatting staat in de traditie van de éne kerk van Christus, die katholiek (dus algemeen of universeel geldig) is. Hiermee wordt echter niet de eenheid en verbondenheid met de Heilige Stoel van Petrus in Rome bedoeld.
Protestantse duiding
Protestantse kerken maken volgens hen ook deel uit van het katholicisme, omdat ze de apostolische geloofsbelijdenis en de geloofsbelijdenis van Nicea belijden. De meeste protestantse kerken begrijpen onder de katholieke (algemene) christelijke kerk zowel henzelf als de kerken die hierboven rooms-katholiek of orthodox genoemd worden. Meestal wordt echter het woord katholiek hier niet voor gebruikt, maar gebruikt men om verwarring met bovenstaande betekenissen te voorkomen de gelijkwaardige term "algemeen christelijke kerk", of "de kerk van alle plaatsen en alle tijden". In het dagelijkse taalgebruik heeft het woord katholiek dan ook de gebruikelijke betekenis van rooms-katholiek.
Bronnen, noten en/of referenties
|
| Christendom |  |
|---|
|
Drie-eenheid: Vader • Zoon • Heilige Geest |