Wikisage is op 1 na de grootste internet-encyclopedie in het Nederlands. Iedereen kan de hier verzamelde kennis gratis gebruiken, zonder storende advertenties. De Koninklijke Bibliotheek van Nederland heeft Wikisage in 2018 aangemerkt als digitaal erfgoed.
- Wilt u meehelpen om Wikisage te laten groeien? Maak dan een account aan. U bent van harte welkom. Zie: Portaal:Gebruikers.
- Bent u blij met Wikisage, of wilt u juist meer? Dan stellen we een bescheiden donatie om de kosten te bestrijden zeer op prijs. Zie: Portaal:Donaties.
Goede Week
De Goede Week (ook wel Stille Week, Heilige Week, Grote Week of lijdensweek genoemd en in het Latijn: Hebdomas Sancta of Hebdomas Maior) is in het christendom de naam voor de week vanaf Palmzondag tot Stille Zaterdag.[1] Het zijn de laatste zeven dagen van de Vasten of Veertigdagentijd en is het hoogtepunt van het kerkelijk jaar. In deze week worden Witte Donderdag en Goede Vrijdag gevierd.
Herdenking
In deze dagen tot en met het Hoogfeest van Pasen worden alle gebeurtenissen herdacht die de kern van het christelijk geloof uitmaken, met name het lijden, sterven en verrijzen van Jezus Christus.
De Goede Week en Pasen wordt daarom in het algemeen als het belangrijkste liturgische hoogfeest beschouwd; al wordt Kerstmis, tenminste in het Westen, door het volk uitbundiger gevierd. De Goede Week heeft als zwaartepunt het Triduum Sacrum dat bestaat uit de drie dagen Witte Donderdag, Goede Vrijdag en Stille Zaterdag.
Daar waar de Tridentijnse ritus gebruikt wordt, duurt deze passietijd nog een week langer, omdat men al een week eerder begint met het lezen van het lijdensverhaal, namelijk op passiezondag, de zondag vóór Palmzondag.
Indeling
Korte beschrijving van de gebeurtenissen per dag volgens de gangbare interpretatie van de Bijbelse gegevens.
Palmzondag
Nisan, 10 - Met een ezelsveulen deed Jezus zijn intocht in Jeruzalem. Met palmen werd hij verwelkomd als de nieuwe Messias.
Heilige Maandag
De volgende ochtend ging Jezus naar de tempel. Toen Hij in de tempel kwam, joeg Hij de handelaars eruit. „Er is geschreven: Gods huis moet een huis van gebed zijn. Maar wat hebben jullie ervan gemaakt? Een rovershol!” Daarna sprak Hij elke dag in de tempel. De mannen van de Hoge Raad wilden niets liever dan Hem uit de weg ruimen. Maar zij wisten niet hoe. Want het volk hing aan Zijn lippen. (Lucas 19:45-48)
Heilige Dinsdag
Na de handelaars, pakte Jezus de godsdienstleraars en Farizeeërs aan. Huichelaars! „De godsdienstleraars en de Farizeeërs moeten de wet van Mozes handhaven. U moet precies doen wat zij zeggen. Maar hun voorbeeld mag u beslist niet volgen. Ze doen zelf niet wat zij zeggen. (Mattheüs 23:2-3). Daarna kreeg Jezus een spervuur aan vragen. Wie bent U dan?” vroegen zij en Hij antwoordde: „De Vader en Ik zijn één.” Zij pakten stenen om Hem te stenigen. (Johannes 10:30-31).
Heilige Woensdag
Het Sanhedrin kwam samen en besloot Jezus uit de weg te ruimen en dit nog voor het Pesachfeest. Ondertussen werd Jezus gezalfd door Maria, de zus van Martha en Lazarus, met dure nardusolie. Judas Iskariot reageerde „Die olie is een kapitaal waard! Dat geld had beter besteed kunnen worden. U had het aan de armen kunnen geven.” (Johannes 12:5) Daarop ging Judas naar de leidende priesters en de tempelwachters om met hen te overleggen hoe hij hen kon helpen Jezus gevangen te nemen. Die waren daar natuurlijk blij mee. Zij besloten hem er geld voor te geven. Judas vond dat best en begon uit te kijken naar een gelegenheid om Jezus te laten gevangennemen zonder dat de mensen er iets van zouden merken. (Lucas 22:4-6)
Witte Donderdag
Nisan, 14 - Het Laatste Avondmaal begon met de voorbereiding en de voetwassing (Joh. 13:1–17). Tijdens de maaltijd vond de communie plaats, ook voorspelde Jezus wat er zal gebeuren. Plots verliet Judas de tafel (Joh. 13:30). Na het avondmaal gingen ze samen naar Gethsemane, een tuin op de helling van de Olijfberg (Marcus 14:32). Onderweg zei Jezus tegen hen: „Vannacht zullen jullie Mij allemaal in de steek laten”. Petrus protesteerde: „Al laat iedereen U in de steek, ik niet!” „Petrus”, antwoordde Jezus. „De waarheid is dat jij voordat vannacht een haan kraait, drie keer zult beweren dat je Mij niet kent.” (Mattheus 26:31-34). Jezus ging bidden om sterkte. Later die avond kwam Judas naar Hem toe. Hij had een hele troep mannen bij zich die door de Hoge Raad waren gestuurd, gewapend met zwaarden en knuppels. Judas, de verrader, had tegen de mannen gezegd: „De Man, die ik een kus zal geven, moeten jullie gevangen nemen.” Judas liep recht op Jezus toe en zei: „Dag, Meester.” En hij kuste Hem. (Mattheus 26:47-49)
Goede Vrijdag
Nisan, 15 – Gedurende de nacht wordt Hij van rechtbank naar rechtbank gesleept. Tussen acht en negen uur ’s ochtends wordt Jezus gekruisigd, tussen twee moordenaars. Drie uur later wordt het donker op heel de aarde, tot drie uur ’s middags (Matth. 27:45). Dan sterft Jezus. De aarde schudt, het voorhangsel in de tempel scheurt van boven naar beneden en doden staan op. Nog voor zonsondergang wordt Hij begraven.
Stille Zaterdag of paaszaterdag
De leidende priesters en Farizeeërs gingen naar Pilatus en vroegen of het graf zou worden verzegeld en er een wacht zou worden voorgeplaatst (Mattheüs 27:62-66). Toen de Sjabbat voorbij was, kochten Maria van Magdala, Salomé en Maria, de moeder van Jakobus, kruiden om het lichaam van Jezus te balsemen (Markus 16:1).
Lokale gebruiken
- Spanje: in heel het land, maar vooral in Andalusië, gaat de Goede Week (Semana Santa) gepaard met veel tradities.
Zie ook de categorie met mediabestanden in verband met Holy Week op Wikimedia Commons.
| Bronnen, noten en/of referenties
|
| Goede Week · Pasen |
|---|
|
Palmzondag · Schorselwoensdag · Witte Donderdag · Goede Vrijdag · Stille Zaterdag · Paaswake · Pasen |
| Pasen · Hemelvaart · Pinksteren |
|---|
|
Hulp genealogie en geschiedenis (Nederland) • Deepl vertaler • Schrijfassistent VRT • ChatGPT (Opgepast! Altijd verifiëren!) • Claude.ai (Opgepast! Altijd verifiëren!) • Copilot (Opgepast! Altijd verifiëren!) • tekst herschrijven met scribbr.io •