Wikisage is op 1 na de grootste internet-encyclopedie in het Nederlands. Iedereen kan de hier verzamelde kennis gratis gebruiken, zonder storende advertenties. De Koninklijke Bibliotheek van Nederland heeft Wikisage in 2018 aangemerkt als digitaal erfgoed.
- Wilt u meehelpen om Wikisage te laten groeien? Maak dan een account aan. U bent van harte welkom. Zie: Portaal:Gebruikers.
- Bent u blij met Wikisage, of wilt u juist meer? Dan stellen we een bescheiden donatie om de kosten te bestrijden zeer op prijs. Zie: Portaal:Donaties.
Gele lis
| Gele lis | |||||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
 Gele lis (Iris pseudacorus) | |||||||||||||||||
| Taxonomische indeling | |||||||||||||||||
| |||||||||||||||||
| Soort | |||||||||||||||||
| Iris pseudacorus L. (1753) |
De gele lis oftewel Iris pseudacorus is een plant uit de lissenfamilie (Iridaceae). Het is een 0,8-1 m hoge oeverplant van zoet, stilstaand of langzaam stromend water. De plant groeit in water dat tot zo'n 30 cm diep is.
De lange, smalle bladen hebben een iets opstaande middennerf en blijven het gehele jaar groen.
De bloemen zijn van mei tot juni te zien en zijn 5-12 cm in doorsnee. De bloem heeft een groot groen schutblad, drie grote afhangende bloemdekslippen, en drie kleinere kroonbladen. Na de bloei zitten de zaden als een rolletje munten opgestapeld in driekantige zaaddozen. Deze bevatten luchtholten waardoor ze blijven drijven.
Voorkomen
In Nederland en in iets mindere mate in Vlaanderen is de plant een bekend gezicht langs sloten en andere ondiepe waterwegen. Het aantal planten liep eind 20e eeuw in Nederland fors terug, reden waarom de plant in de lijst van wettelijk beschermde planten opgenomen is geweest.
Ecologische aspecten
Doordat de gele lis veel voedingsstoffen uit het water opneemt, kan deze bijdragen aan een schone samenstelling van het water.
De nectar is vrij diep weggestopt, honingbijen en hommels moeten er helemaal in kruipen om bij de nectar te komen. Als de bloemen helemaal rijp zijn, rollen de zaden er uit. De zaden drijven over het water weg tot ze langs de oever blijven hangen en ontkiemen.
Andere planten in de omgeving zijn bijvoorbeeld de dotterbloem, kalmoes en waterzuring .
De lissnuitkever (Mononychus punctum-album) is een 3-4 mm groot kevertje dat leeft van de sappen van de gele lis. De larve van de kever leeft van en in de zaden.
Tuinen
De gele lis kan in tuinvijvers gekweekt worden. De vijver moet daarvoor wel enige omvang hebben, anders groeit de vijver snel dicht en hebben de planten weinig steun aan elkaar. In de tuin kan vermeerdering zowel via zaadvorming (zaden droog bewaren) als via scheuring plaats vinden.
Externe link
- Gele lis (Iris pseudacorus) op SoortenBank.nl (gebaseerd op de 22e, voorlaatste, druk van de Heukels)
Vrije mediabestanden over Iris pseudacorus op Wikimedia Commons